نویسندگان

• احمد پوراحمد ¹
• فاطمه سالاروندیان ²

¹ استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

² دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

چکیده

یکی از انواع فضاهای عمومی شهر، فضاهای گذران اوقات فراغت می‌باشد. مهم‌ترین علت تفاوت فضاهای فراغتی در شهرهای اسلامی با سایر شهرها، تأکید دین اسلام بر مساله جنسیت در فضاهای عمومی و رعایت اصل تفکیک جنسیتی و تعیین شرایط و ضوابط خاص برای حضور زنان و مردان در این فضاهاست. تهران به عنوان مهم‌ترین کلان شهر ایران و پایتخت یک کشور اسلامی از گذشته تا کنون شاهد تغییرات زیادی در سیمای فضاهای فراغتی خود بوده است. در این مقاله با تکیه بر دو نوع روش تحقیق تاریخی و نیز روش تحقیق توصیفی- تحلیلی سیر تاریخی مساله جنسیت و فضاهای گذران اوقات فراغت زنان از زمان قاجاریه تا کنون در تاریخ شهر تهران بررسی گردد و نقش فرهنگ اسلام و ویژگی های تاریخی- سیاسی در تغییرات حضور زنان در فضاهای فراغتی شهر تهران از آن دوره تا کنون نشان داده شود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که فضاهای فراغتی شهر تهران بر اساس جنسیت، ازدوره قاجار تا دوره معاصر را می‌توان به سه دسته فضاهای فراغتی کاملاً زنانه، فضاهای فراغتی کاملاً مردانه و فضاهای فراغتی مردانه/ زنانه تقسیم کرد. حضور زنان در هر کدام از این فضاهای فراغتی متفاوت از دیگری بوده است. بررسی‌ها نشان داد حضور زنان در فضاهای فراغتی که متعلق به هر دو جنس می‌باشد نسبت به گذشته بیشتر شده و در عین حال فضاهای فراغتی منحصر به یک جنس نیز در این دوره بازتولید شده‌اند که می‌توان به پارک بانوان, پارک‌های آبی، سالن‌های اجرای موسیقی منحصراً برای بانوان و استادیوم‌های ورزشی برای مردان اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

• تفکیک جنسیتی
• جنسیت
• زمان قاجاریه
• فضاهای عمومی.
• فضای فراغتی

عنوان مقاله [English]

A Study of Changes in Leisure Places for Women from the Qajar Era to the Present Time in Tehran

نویسندگان [English]

• Ahmad Pour Ahmad ¹
• Fatemeh Salarvandiyan ²

¹

²

چکیده [English]

One of the public places in any given city is a place to have some fun. The most important feature of Islamic cities is the emphasis on gender segregation in public places and special required conditions for men and women to attend public places. Tehran as the most important metropolis in Iran and the capital of an Islamic country, has been witnessing a lot of changes in its leisure places looks.
Through historical method and descriptive-analytical method this research studies women’s leisure places from Qajar Era until now and the role of Islamic culture and historical-political features of Tehran as well as changes made in women’s attendance in those places. The results indicate that gender based leisure places in Tehran from Qajar Era until now can be divided into three categories: feminine, masculine, and feminine-masculine leisure places. Women’s presence in each of these places has been different from the other. Accordingly, Women’s presence in leisure places for both genders has risen compared to the past. Gender oriented leisure places have been reproduced too, namely women’s park, water parks, women’s concert halls, men’s stadiums.

کلیدواژه‌ها [English]

• Gender
• Gender Segregation
• leisure place
• public place
• Qajar era