نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 استاد جامعه‌شناسی، عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان

2 دانشجوی دکتری بررسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه کاشان

چکیده

هدف این تحقیق سنخ‌شناسی روابط با جنس مخالف در بین دختران جوان است. این پژوهش با استفاده از روش کیفی، با رویکرد نظریه‌پردازی داده‌محور و به‌کارگیری تکنیک مصاحبۀ نیمه‌ساخت‌یافته و تعاملی انجام شد. جامعة مطالعه‌شده در این پژوهش دختران جوان 19ـ30 سالة ساکن در شهر کرمانشاه بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و نظری، با 48 نفر از دخترانی که در این‌گونه روابط درگیر بودند، مصاحبه شد. یافته‌های این تحقیق نشان داد که در جامعة مطالعه‌شده، شش سنخ ارتباط با جنس مخالف در بین دختران وجود دارد که شامل روابط ناب، روابط مصلحتی، روابط هم‌بالینی، روابط ازدواج‌محور، روابط ابزاری، و روابط سیال‌اند. بر‌اساس یافته‌ها، همۀ سنخ‌های ارتباطی (به غیر از رابطة ناب)، از گفتمان پسامدرن متأثر بوده و ویژگی‌هایی چون سیالیت، شکنندگی، مقطعی‌بودن، عدم تعهد، و تکثرگرایی در دوستی دارند. رابطة ناب نیز متأثر از گفتمان مدرن ویژگی‌هایی مانند تعهد و تعلق عاطفی، عشق، رابطة جنسی، و نگرش غیر‌ابزاری به رابطه دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Typology of friendships between both sexes (Case study: young girls in Kermanshah)

نویسندگان [English]

  • Mohsen Niazi 1
  • Leila Parnian 2

1 Professor, Sociology Department, Faculty of Sociology, University of Kashan, Iran

2 PhD. Candidate in Sociology, University of Kashan, Iran

چکیده [English]

The current research aims to present a typology of relationships with the opposite sex among young girls. The research was conducted using qualitative methods and grounded theory in addition to applying Semi-Structure and Interactive Interview techniques. The population consists of young girls aged 19-30 who live in the city of Kermanshah. Using purposive and theoretical sampling, 48 girls, who were involved in these types of relationships, were interviewed. Results of the study revealed six types of relationship with the opposite sex among girls including: pure relationship, relationships of convenience, passionate relationship, Marriage-oriented relationship, instrumental relationships and liquid relationship. According to the findings, all types of relationships (other than pure relationship) have been influenced by postmodern discourse with features such as: fluidity, fragility, temporality, lack of commitment and pluralism in friendship. Pure relationship is also influenced by the modern discourse with features such as: commitment and emotional attachment, love, sex and non-instrumental approach to the relationship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • friendship between both sexes
  • instability
  • liquid love
  • liquid modernity
  • pure relationship
  • Young girls
[1] آزاد ارمکی و همکاران (1390). «سنخ‌شناسی الگوهای روابط جنسی پیش از ازدواج در ایران»، جامعه‌پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، س2، ش2، ص1ـ34..
[2] آزاد ارمکی، محمدتقی؛ شریفی ساعی، محمدحسین (1390). «تبیین جامعه‌شناختی روابط جنسی آنومیک در ایران»، فصلنامۀ خانواده‌پژوهی، س7، ش28، ص435ـ462.
[3] اسدی، مسعود؛ رضایی‌نژاد، سالار؛ نادرمیری، امیر (1390). «رابطة مذهب‌گرایی و عوامل جمعیت‌شناختی با گرایش به خشونت و رفتار جنسی پر‌خطر در دانشجویان دختر و پسر»، زن و مطالعات خانواده، س3، ش12، ص13ـ25.
[4] احمدی، علی‌اصغر (1387). تحلیلی بر روابط دختر و پسر در ایران، تهران: سازمان انجمن اولیا و مربیان.
[5] احمدنیا، شیرین؛ مهریار، هوشنگ (1383). «نگرش و ایده‌آل‌های نوجوانان تهران در زمینة همسرگزینی، فرزندآوری، و تنظیم خانواده»، مقالة ارائه‌شده در همایش جمعیت‌شناسی با تأکید بر جوانان: شیراز.
[6] باومن، زیگموند (1384). عشق سیال: در باب ناپایداری پیوندهای انسانی، ترجمة عرفان ثابتی، تهران: ققنوس.
[7] بیرامی، منصور، اسمعلی، احمد؛ واحدی، حسین (1389). «مقایسۀ عوامل و صفات شخصیتی دانشجویان دارای روابط جنسی پرخطر و فاقد روابط جنسی پرخطر»، مجلۀ پزشکی ارومیه، دورۀ21، ش3، ص 215ـ220.
[8] تورن، آلن (1382). «ایران در جریان فرایند مدرنیزاسیون قرار دارد»، همشهری، ویژه‌نامة نوروز، ص 47.
[9] خواجه‌نوری، بیژن؛ دل‌آور، مریم السادات (1391). «عوامل مؤثر بر دوستی دختر و پسر بین جوانان شهر شیراز، با تأکید بر فرایند جهانی‌شدن»، جامعه‌شناسی کاربردی اصفهان، س23، ش پیاپی (46)، ش2، ص 41ـ64.
[10] دلخموش، محمدتقی (1385). «ارزش‌های ازدواج در جوانان ایرانی»، فصلنامۀ روان‌شناسان ایرانی، س3، ش12، ص 299ـ318.
[11] دورکیم، امیل (1383). قواعد روش جامعه‌شناسی، ترجمۀ علی محمد کاردان، تهران: دانشگاه تهران، چ6.
[12] رفاهی، ژاله؛ گودرزی، محمود؛ میرزایی چهارراهی، مرتضی (1391). «بررسی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری رابطۀ دوستی پیش از ازدواج بین دختران و پسران از دیدگاه دانشجویان»، فصلنامۀعلمی‌ـ پژوهشی جامعه‌شناسی زنان، س3، ش اول، ص 117ـ134.
[13] روزی بیدگلی، زهرا (1382). «نوگرایی زنان فعال در حوزة فرهنگی»، پژوهش زنان، دورة 1، س3، ش7، ص 177ـ198.
[14] زارع شاه‌آبادی، اکبر؛ سلیمانی، زکیه (1391). «نگرش به روابط پیش از ازدواج، عوامل مؤثر بر گرایش به آن»، فصلنامۀعلمی‌ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، س12، ش45، ص339ـ364.
[15] زیمل، گئورگ (1392). دربارة فردیت و فرم‌های اجتماعی، ترجمة شهناز مسمی‌پرست، تهران: ثالث.
[16] ساروخانی، باقر؛ رفعت‌جاه، مریم (1383). «زنان و بازتعریف هویت اجتماعی»، مجلة انجمن جامعه‌شناسی ایران، س5، ش2، ص 133ـ160.
[17] سراج‌زاده، سید حسین؛ جواهری، فاطمه (1382). بررسی گرایش‌های فرهنگی، اجتماعی و رفتارهای نابهنجار دانشجویان دانشگاه تهران، تهران: معاونت اجتماعی فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
[18] سراج‌زاده، سید حسین (1383). «نیمۀ پنهان، گزارش نوجوانان شهر تهران از کجروی‌های اجتماعی و دلالت‌های آن برای مدیریت فرهنگی»، مجلۀ علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، ش41 و 42، ص53ـ84.
[19] سراج‌زاده، سید حسین؛ بابایی، مینا (1389). «جهانی‌شدن، فرهنگ جهانی، و کجروی فرهنگی»، فصلنامۀ علوم اجتماعی، ش48، ص43ـ71.
[20] سهرابی، فرامرز؛ رسولی، فاطمه (1387). «بررسی رابطۀ بین سبک دلبستگی و روابط جنسی فرازناشویی در بین زنان بازداشت‌شده در مرکز مبارزه با مفاسد اجتماعی شهر تهران»، فصلنامۀ خانواده‌پژوهی، س4، ش14، ص133ـ143.
[21] شریفی، مرضیه و همکاران (1391). «رابطة طرح‌واره‌های عشق و توجیه روابط فرازناشویی در زنان متأهل شهر اصفهان»، فصلنامۀ تحقیقات علوم رفتاری، دورۀ 10، ش6، ویژه‌نامۀ سلامت روان.
[22] شیخ دارانی، هما و همکاران (1387). «تأثیر آموزش مبتنی بر افزایش آگاهی از آسیب‌های حاصل از روابط آسیب‌زای دختر و پسر بر نگرش دانش‌آموزان دختر دورة متوسطه»، دانش و پژوهش در روان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، ش38، ص41ـ62.
[23] صفایی، مهشید (1390). «جوانان و عشق؛ تأثیر زمینۀ اجتماعی در مفهوم‌پردازی رابطة عاشقانه»، مطالعات اجتماعی‌ـ روان‌شناختی زنان، س9، ش2، ص81ـ104.
[24] عبدالهیان، حمید (1383). «ارزش سنتی و بازتولید فرهنگی»، مقالۀ ارائه‌شده در همایش جمعیت‌شناسی با تأکید بر جوانان: شیراز.
[25] فلیک، اووه (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نی.
[26] قاسمی، وحید (1383). «سنخ‌شناسی دانشجویان بر مبنای پدیدۀ روابط دوستانۀ دختر و پسر»، فصلنامۀ مطالعات جوانان، ش7، ص90ـ113.
[27] گلزاری، محمود (1383). آموزش مشاوره با نوجوانان در زمینۀ ارتباط با جنس مخالف، دومین کنگرۀ بین‌المللی روان‌درمانی در شرق و گفت‌وگوی تمدن‌ها، تهران: دانشگاه علوم پزشکی ایران.
[28] گیدنز، آنتونی (1392). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمۀ ناصر موفقیان، تهران: نی.
[29] ــــــــــ (1377). پیامدهای مدرنیت، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: مرکز، چ3.
[30] ماهینی، انیسه؛ دیره، عزت (1391). «پژوهشی در ارتباط با دختر و پسر در دانشگاه‌ها و نقد دیدگاه‌ها»، فصلنامۀ علمی‌ـ پژوهشی پژوهش‌نامۀ اخلاق، س5، ش16، ص86ـ109.
[31] محمدپور، احمد و همکاران (1393). «تأثیر عوامل فردی‌ـ محیطی بر پایبندی به شیوه‌های ازدواج (مطالعۀ موردی دانشجویان روستایی‌ـ شهری دانشگاه‌های سنندج)»، جامعه‌شناسی کاربردی اصفهان، س25، ش پیاپی 53، ص159ـ174.
[32] مرکز آمار ایران. سالنامۀ آماری کشور (1381). تهران: مدیریت انتشارات و اطلاع‌رسانی.
[33] موحد، مجید؛ عباسی شوازی، محمدتقی (1385). «بررسی رابطة جامعه‌پذیری و نگرش دختران به ارزش‌های سنتی و مدرن در زمینة روابط بین‌شخصی دو جنس پیش از ازدواج»، مطالعات زنان، س4، ش1، ص68ـ99.
[34] موحد، مجید؛ عنایت، حلیمه؛ عباسی شوازی، محمدتقی (1385). «بررسی رابطة عوامل اجتماعی و فرهنگی با نگرش دانشجویان نسبت به معاشرت و دوستی دختر و پسر پیش از ازدواج»، مجلة علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورۀ 24، ویژه‌نامۀ جمعیت و توسعه، ش2، (پیاپی 47)، ص147ـ165.
[35] مهدی‌زاده، شراره؛ عبداللهی، الهه (1386). «بررسی رابطة میان نحوۀ استفاده از اینترنت و ماهواره با برگزاری روز دوستی (ولنتاین) در میان جوانان تهرانی»، فصلنامۀ انجمن مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دورۀ 3، ش9، ص161ـ184.
[36] میرباقری، مرتضی (1381). نتایج پژوهش ملی در وضعیت و نگرش و مسائل جوانان 14 تا 19 سالۀ استان تهران، تهران: انتشارات سازمان ملی جوانان.
[37] میرزایی، خلیل؛ برغمدی، هادی (1388). «رابطه با جنس مخالف و عوامل مرتبط با آن»، فصلنامۀ علمی‌ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، س10، ش34، ص 131ـ158.
[38] هدایتی‌مقدم، محمدرضا؛ فتحی مقدم، فرهاد (1388). بررسی رفتارهای پرخطر مرتبط با سلامت در دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1387، طرح تحقیقاتی، واحد استان خراسان رضوی.
[39] Adams, G.R. (2000). “The transition to university and beyond [special issue]”. Journal of Adolescent Research. 15 (1), pp 145-156.
[40] Buhrmester, D. & Furman, W. (1992). The Changing functions of friends in childhood: A neo-sullivanian perspectives, In V.J. Derlega, & B.A. Winsted (Eds.), Freindship and Social Interaction (pp. 41-62). New York: Springer.
[41] Buss, D.M. Shackelford, T.K. Kilkpatrick, L.A. & Larsen, R.J. (2007). A Half century of mate perefence: the cultural evolution of values.
[42] Carver, K. Joyner, K. & Udry, J.R. (2003). National estimates of adolescent romantic relationship, In P. Florsheim (Ed.), Adolescent romantic relations and sexual behavior: Theory, research and practical implications, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
[43]. Conolly, J.A. & Konarski, R. (1994). “Peer self-concept in adolescence: Analysis of factor structure and of associations with peer experience”, Journal of Research on Adolescence, 4, pp 385-403.
[44] Collins, W. (2003). More than myth: The developmental significance of romantic relationships during adolescence, Journal of Research on Adolescence.
[45] Demaris, A., and W. Mac Donald. (1993). “Premarital cohabitation and marital instability: A test of the unconventionality hypothesis”, Journal of marriage and the family, 55 (2): pp 399-407.
[46] Durant, R.H. & et. Al. (1990). “Contraceptive behavior among sexually active Hispanic Adolescents”, Journal of Adolescence Health Care, 11, pp 490-496.
[47] Fehr, B. (1996). Friendship processes. Thousand Oaks, CA: Sage.
[48] Forman, L. (2002). Clinical handbook of couple therapy, New York: Guilford publishing.
[49] Furman, W. (1989). The Development of children’s social networks, In D. Belle (Ed.), Children Social Networks and Social Supports, pp 151-172. New York: Wiley.
[50] Giddens, A. (1992). The Transformation of Intimacy: Sexuality, Love & Eroticism in Modern Societies, California, Stanford University press.
[51] Hall, D., R. (1996). “Marriage as a pure relationship: Exploring the link between premarital cohabitation and divorce in Canada, Journal of Comparative Family studies, 27 (1): pp 1-12.
[52] Hardie, E. & S. Buzwell. (2006). "Finding love online: The Nature and frequency of Australian", Journal of emerging technologies and society, vol. 4, no. 1, pp: pp 1-14.
[53] Hendrick, S. S. & Hendrick, C. (1993). Lovers as Friends, Journal of Social and Personal Relationship, 10, pp 459-466.
[54] Holder, D. W. (2000). “The association between adolescent sexual spirituality and voluntary sexual activity”, Journal Adolescent Health 2000, 26: pp 295-320.
[55] Howes, C. (1988). “Same- and cross – sex friendships: Implications for interactions and social skills”, Early childhood research quarterly, 3, pp 21-37.
[56] Jassor, R. (1992). “Risk behavior in adolescence: A psycho social frame work for understanding & action”. Developmental Review. 12: pp 374-390.
[57] Joyner, K. & Udry. J. R. (2000). You don’t bring me anything but down: Adolescent romance and depression”, Journal of health and social behavior, 41, pp 369-391.
[58] Kahn, J. R. and K., A. London (1991), “Premarital sex and the Risk of Divorce”, Journal of Marriage and the Family, 53(4), pp 845-855.
[59] Laursen, B. (1993). Conflict management among close peers, New Direction for child development, 60, pp 39-54.
[60] Laursen, B. & Williams, V. A. (1997). Perceptions of interdependence and closeness in family and peer relationships among adolescents with or without romantic partners, New Directions for child development, 78, pp 3-20.
[61] Masten, A. (2001). “Resilience process in development”, American psychology, 56.
[62] Miller, B. C., & Chistopherson, C.R. & King, P.K. (1993). Sexual behavior in adolescence, IN R. Gullotta, G. Adams, & R. Montemayor (Eds.), Adolescent Sexuality, New bury park, CA: Sage.
[63] Ramakrishna, I., Karoptt, M. & Murthy, R.S. (2006). Experiences of sexual coercion among street boys in Bangalore, India.Http://www.who. int/ reproductive health/publications/ to wards adu thood/14.pdf.
[64] Rector, R., E. & et. Al (2003). Sexually Active teenagers are more likely to be depressed and to attempt suicide.
[65] Rosenzweig, L. W. (2008). Encyclopedia of children and childhood in history and society, The gale group INC.
[66] Silva, M. & Ross, I. (2002). Association of perceived parental attitudes towards premarital sex with initiation of sexual intercourse in adolescence, psychology Report, 91 (3 PT 1), pp 40-781.
[67] Simmons, R. (2002). Odd Girl Out: The Hidden Culture of Aggression in Girls, New York: Harcourt.
[68] Sinha, j.w. & Cnaan, R.A. (2004). Exploring the impact of a faith-based demonstration program for at-risk youth. Washington, DC: Administration for children and families, Health and Human services.
[69] Smock, P. (2000). “Cohabitation in the United States: An appraisal of research themes, findings, and implications”, Annual Reviews Sociology, 26 (1): pp 1-20.
[70] Teachman, J. (2003). “Premarital sex, premarital cohabitation, an the risk of subsequent marital dissolution among women”, Journal of Marriage and family, 65 (2): pp 444-455.
[71] Torres, A. & Singh, S. (1986). "Contraceptives practice among Hispanic adolescents", Family planning perspectives, 18, 193-194.
[72] Urberg, K.A. & Et al (1995). The Structure of adolescent peer networks, Developmental psychopathology, 31, pp 540-547.
[73] Whitty, M.T. (2008). "Liberating or debilitating? An examination of romantic relationship, sexual relationships and friendships on the Net", Computers in Human Behaviors, vol.24, pp 1837-1850.