نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشکدۀ علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه پیام نور
2 پژوهشگر مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران، دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور
چکیده
بحران محیط زیست، امروزه یکی از گرفتاری‌های مهم جهانی به‌شمار می‌رود. مواجهه با این بحران به‌منزلۀ یک تلاش جمعی نیازمند ایجاد نگرش‌های محیط زیست‌گرایانه در مردم است. آنچه در این زمینه درخور تأمل است شناسایی عوامل مؤثر بر محیطزیستگرایی افراد مختلف جامعه، بالاخص زنان است، زیرا بنا بر دو محور اصلی نظریۀ اکوفمنیسم، یعنی رابطۀ زنان با محیط زیست و نقش آنان در حل مشکلات اکولوژیکی، زنان در توجه به محیط زیست جایگاه ممتاز و ویژهای دارند و از طرف دیگر به علت اینکه زنان با محیط زیست بیشتر عجین‌اند، میتوانند از طریق انتقال دانش و علاقۀ زیست‌محیطی به کودکان در حفظ محیط زیست فعال باشند. از‌این‌رو، مطالعۀ عوامل تأثیرگذار بر محیطزیستگرایی زنان میتواند راهگشای بسترسازی برای ایجاد این عوامل و جلب مشارکت زنان در حفاظت از محیط زیست باشد. تحقیق حاضر درصدد شناسایی و مطالعۀ عوامل مؤثر بر محیطزیستگرایی زنان ایرانی است. بدین منظور، با توجه به تحقیقات انجام‌شده در این خصوص و با پشتوانۀ نظری اکوفمنیسم و با تحلیل ثانویه دادههای موج پنجم پیمایش «دادههای ارزشهای جهانی»در کشور ایران با حجم نمونۀ 2 هزار و 667 نفر، که با روش نمونه‌گیری احتمالی چندمرحلهای صورت پذیرفته است، به کنکاش در این عوامل میپردازد. یافتههای تحقیق نشان میدهد متغیرهای مشارکت اجتماعی، دینداری، دانش زیست‌محیطی، سن، و تحصیلات با محیطزیستگرایی زنان ارتباط معناداری دارند، ولی طبقۀ اقتصادی زنان تأثیری بر محیطزیستگرایی آنان ندارد. همچنین، یافتههای تحقیق نشان میدهد که سه متغیر دانش زیست‌محیطی، دینداری، و مشارکت توانسته‌اند 82درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند و توضیح دهند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The factors affecting women′s environmentalism in Iran
نویسندگان [English]
- Amir Maleki 1
- Parvin Alipoor 2
1 Associate Professor, Sociology Department, Payame Noor University, Iran
2 Researcher in Social Studies and Research Institute, University of Tehran, PhD Candidate in Payame Noor University, Iran
چکیده [English]
Environmental crisis is one of the most important global problems. Dealing with this crisis as a collective effort requires formation of environmentalism attitudes among people. What is considerable in this field is to identify the factors affecting people’s attitudes towards environmentalism especially women. Since, based on two main perspectives of ecofeminism; i.e. women's relationship with the environment and their role in solving ecological problems, women have a privileged position in regard to the environment. On the other hand, women status is notable due to their roles in nurturing children and transmitting knowledge and culture to the future generation; therefore, they have the most important role for protecting environment. Accordingly, study of the factors affecting women’s environmentalism can pave the way to attract women to participate in activities of protecting environment. The current study aims to identify the factors which affect Iranian women’s environmentalism. We have used ecofeminism, secondary analysis of fifth wave data and empirical literature for this purpose. In Iran, a sample size of 2667 subjects with multi-stage probability sampling was studied. Findings have shown that such variables as social participation, religious practice, environment knowledge, age and level of education have significant relationship with women’s environmentalism but economic class has shown to have has no effect. The research findings showed that three variables including environmental awareness, religiosity and participation explain 82% of the dependent variable variance.
کلیدواژه‌ها [English]
- ecofeminism
- environmentalism
- Environmental awareness
- Religiosity
- participation
)