زن در توسعه و سیاست

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

تماس با ما

اخبار و اعلانات

راهنمای تنظیم مقاله

شرایط و ضوابط ارسال مقاله

فرم ها و فایل های ضروری نشریه

بررسی میزان انطباق فضاهای عمومی شهری با نیازهای زنان شهر ارومیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز

3 کارشناس ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی

چکیده

طراحی الگویی برای تثبیت و مؤثر‌کردن حضور همۀ شهروندان به‌منزلۀ کنشگرانی فعال بدون شناسایی ویژگی‌ها و نیازهای آنان ممکن نیست. از‌این‌رو، پژوهش حاضر به بررسی میزان انطباق فضاهای شهری ارومیه با نیازهای زنان پرداخته است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از تئوری‌های مطلوبیت فضایی مدل مفهومی و پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته طراحی شد و بین 400 نفر از زنان شهر ارومیه، که با استفاده از فرمول کوکران و براساس نمونه‌گیری طبقه‌بندی‌شده انتخاب شدند، توزیع شد. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی صوری و روایی واگرا، که از طریق تحلیل عاملی به‌دست آمد، تأمین و برای تعیین پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. میزان این ضریب برابر 87/0 به‌دست آمد که پایایی در حد مطلوب را نشان می‌دهد. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد سؤالات در قالب چهار عامل طبقه‌بندی شده‌اند و این عوامل حدود 74درصد واریانس را تبیین کردند. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که در زمینۀ عوامل کالبدی، دسترسی و امنیت فضاهای عمومی شهر ارومیه انطباق مطلوبی با نیازهای زنان وجود ندارد؛ در‌حالی‌که در‌خصوص عامل ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی براساس معیارهای بررسی‌شده میزان انطباق مطلوب و در حد متوسط است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A survey of the adaptation of Urmia Urban Public Spaces to the needs of women

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Poormohammadi 1
  • Pakhshan Khezrnezhad 2
  • Pulad Ahmadi 3
  • Reza Jahanbin 2

1 Professor, Geography and Urban Planning, University of Tabriz, Tabriz, Iran

2 PhD student of Geography and Urban Planning, University of Tabriz, Tabriz, Iran

3 Master of Research at Social Scinence, Iran

چکیده [English]

One of the main goals of designing urban space is that the urban public spaces provide a place for all age, employment and gender groups. Designing an effective model for consolidation and the presence of actors as active citizens is not possible without identifying features and their needs. Therefore, this study is conducted to evaluate the adaptation of Urmia urban spaces to the needs of women. In this regard, first of all a conceptual model and a self-made questionnaire was designed using the theory of utility of space, and distributed among 400 women in Urmia who were selected using Cochran formula based on classified samples. Validity of questionnaire was provided using formal validity and divergent validity obtained through factor analysis; Cronbach's alpha coefficient was used for determining its reliability. The amount of this coefficient was equal to 0.87 the reliability of which is desirable. In this study, the SPSS software has been used as a tool of analyzing and evaluating the data. The results of this study indicate that there is not general satisfaction in the field of physical measures, access and security in urban public spaces while women's satisfaction from cultural and social measures, based on criteria of the study, is observed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adaption
  • Gender Justice
  • Needs of Women
  • public urban space
  • Urmia
مراجع
[1] اکبری، رضا؛ پاکبانیان، سمانه (1391). «تأثیر کالبد فضاهای عمومی بر احساس امنیت اجتماعی زنان )نمونۀ موردی: محلۀ نارمک و شهرک اکباتان شهر تهران)» نشریۀ هنرهایزیبا‌ـ معماریوشهرسازی، ش17، ص53ـ64.
[2] بمانیان، محمدرضا؛ رفیعیان، مجتبی؛ الهام، ضابطیان (1388). «سنجش عوامل مؤثر در ارتقای امنیت زنان در محیط‌های شهری»، پژوهشزنان، دورۀ 1، ش8، ص56ـ91.
[3] پارسی، حمیدرضا (1381). «شناخت محتوای فضای شهری»، هنرهای زیبا، دورۀ 11، ش11، ص41ـ49.
[4] پاکزاد، جهانشاه (1389). راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران، وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت شهرسازی و معماری.
[5] پور‌احمد، احمد؛ رشیدی، یوسف؛ اشرفی، طلا (1392). «دگرگونی‌های حضور زنان در فضاهای عمومی شهری مورد کاوی: پارک ائل‌گلی و خاقانی تبریز»، نشریۀ زن در توسعه و سیاست، دورۀ 11، ش3، ص351ـ376.
[6] تمدن، رؤیا (1387). «زنان و فضاهای شهری»، جستارهای شهرسازی، ش24و 25، ص20ـ23.
[7] جاویدانی، نیره (1391). «زنان و فضاهای شهری»، مجموعه مقالات اولین همایش علمی و پژوهشی زنان و زندگی شهری، تهران، ص‌57ـ62.
[8] حامدی، راضیه؛ نعیمی، محمدرضا (1389). «زنان و اجتماع ایمن»، پلیس زن، ش12، ص150ـ169.
[9] حبیبی، کیومرث و همکاران (1392). «ایمن‌سازی فضاهای عمومی شهری برای افزایش حضور‌پذیری زنان (نمونۀ موردی: خیابان فردوسی سنندج)»، شهرنگار، ش62 و 63، ص84ـ93.
[10] حیدری چیانه، رحیم؛ حاضری، صفیه؛ تیموری، راضیه؛ احمدی، توحید (1393). «سنجش میزان موفقیت پارک‌های بانوان از دیدگاه شهروندان (نمونۀ موردی: کلان‌شهر تبریز)»، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، س5، ش20، ص127ـ141.
[11] رضازاده، راضیه؛ محمدی، مریم (1387). «طراحی فضای محله‌ای با تکیه بر رویکرد عدالت جنسیتی و چارچوب اصول اخلاقی مراقبتی»، فصلنامۀ معماری و شهرسازی، ش1، ص15ـ26.
[12] رضازاده، راضیه؛ محمدی، مریم (1388). «بررسی عوامل محدود‌کنندۀ زنان در فضاهای شهری»، نشریۀ هنرهای زیبا، ش‌38، ص105ـ114.
[13] شکوهی، مهشید (1391). «طراحی شبکۀ دسترسی و تأمین امنیت زنان در شبکۀ فضاهای عمومی شهر»، مقاله‌های اولین همایش علمی و پژوهشی زنان و زندگی شهری، تهران، ص11ـ54.
[14] شهرستانی، لیلا (1391). «حقوق شهروندی زنان در فضاهای شهری»، مجموعه مقالات اولین همایش علمی و پژوهشی زنان و زندگی شهری، ص75ـ82.
[15] صادقی، علی‌رضا؛ احمدی، فریال؛ غفاری سروستانی، نازنین؛ رفیعیان، مجتبی (1391). «تدقیق انگاره‌های حاکم بر حضور زنان مسلمان در عرصه‌های عمومی شهری (نمونۀ موردی: شهر شیراز)»، فصلنامۀ مطالعات شهری، ش2، ص71ـ85.
[16] ضابطیان، الهام؛ بمانیان، محمدرضا؛ رفیعیان، مجتبی (1389). «بررسی الگوی برنامه‌ریزی کاربری فضاهای شهری مؤثر بر افزایش امنیت زنان (نمونۀ موردی: بخش مرکزی شهر تهران)»، فصلنامۀ علوماجتماعی، ش48، ص108ـ148.
[17] قرایی، فریبا؛ راد‌جهانبانی، نفیسه؛ رشیدپور، نازیلا (1389). «بررسی و سنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری (نمونۀ موردی: مناطق 2 و 11 تهران)»، آرمانشهر، ش‌41، ص17ـ32.
[18] گلی، علی (1390). «زنان و امنیت در فضاهای عمومی شهری (مطالعۀ موردی پارک آزادی شیراز)»، جامعه‌شناسی تاریخی، ش2،‌ ص143ـ164.
[19] مدنی‌پور، علی (1379). طراحی فضای شهری: نگرشی بر فرایندهای اجتماعی و مکانی، ترجمۀ فرهاد مرتضایی، شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
[20] موحد، مجید؛ همت، صغری (1392). «مطالعۀ عوامل فرهنگی و اجتماعی مرتبط با احساس امنیت اجتماعی زنان»، فصلنامۀ زن و جامعه، ش2، ص55ـ82.
[21] نورانی، سمیه؛ پورمحمدی، محمدرضا (1391). «شهر دوستدار زنان: مرکز شهر اردبیل»، فصلنامۀ آمایش محیط، ش19، ص165ـ180.
[22] Cooper and Francis. (1997). People Places. New York: Van Nostrand Reinhold Company.
[23] Cooper-Marcus, C. & Sarkissian, W (1986) "Housing as if people mattered. Berkeley", CA: University of California Press.
[24] Firdaus, Ginanjar. (2007). "Study of Public Skate Park in Semarang Civic Centre". Unpublished final research. Semarang: Diponegoro University.
[25] Franck,K, Paxson,L(1989) "Women and urban public space.In public Places and Spaces".IAltman, EH Zube,pp.121-146.Plenum Press,New York.
[26] Garcia _ Ramon, Maria D; Ortiza, A; Parts, M, (2004), "'Urban Planning, Gender and the Use of Public Spaces in Peripheral Neighborhood of Barcelona"Cities, Vol.21, No.3, pp. 215-223.
[27] Kurniawati,Wakhidah (2012), " Public Space for Marginal People", Social and Behavioral Sciences 36. pp. 476-484.
[28] Landry,Charles,(2000), "Urban Vitality:A New Source of Urban Competitiveness". Prince Clausefund Journal.Archis issue Urban Vitality/Urban Heroes, pp.4-21.
[29] Wekerle,Gerda R. (2010), "Gendered spaces of a pluralistic citizenship, in Democracy, citizenship and the global city",Elgin F. Is in Rutledge, London.
زن در توسعه و سیاست
دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 1
فروردین 1394
صفحه 23-40
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار