نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

چکیده

این پژوهش با استفاده از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی و با هدف بررسی فرایند جامعه‌پذیری سیاسی دختران دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز و اصلی‌ترین کارگزاران‌ این فرایند اجرا شده است. اهمیت فرایند جامعه‌پذیری سیاسی از آن روست که همۀ تفکرات و ‌ایستارهای سیاسی افراد جامعه از خلال همین فرایند شکل می‌گیرند. روش استفاده‌شده، کیفی و از نوع گراندد تئوری است و داده‌ها با کمک تکنیک مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساختار‌یافته گردآوری شده‌اند. بر‌اساس روش نمونه‌گیری هدفمند و نیز با در نظر گرفتن اشباع نظری، 20 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی شیراز در ‌این مطالعه شرکت کردند و مصاحبه‌های عمیق با آن‌ها انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در فضای فرهنگی‌ای که حوزة جامعه‌پذیری سیاسی در حاشیه قرار گرفته و در شرایطی که نهادهای آموزشی، رسانه، و گروه‌های دوستی نقش کارآمدی در جامعه‌پذیری سیاسی دانشجویان دختر ندارند، نهاد خانواده به‌منزلۀ نهادی مورد اعتماد، وظیفۀ فرایند جامعه‌پذیری سیاسی دختران دانشجو را به دوش می‌کشد و سایر کارگزاران جامعه‌پذیری در ‌این عرصه ناکارآمدند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The challenges of political socialization of female students (providing a Grounded Theory)

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohamadsadegh Mahdavi 1
  • Mohamadreza Mohamadjani 2

1 Professor, Sociology, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Iran

2 Ph.D Student, Sociology, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Iran

چکیده [English]

Using social interpretivism approach, this research studies the process of political socialization of female students and its main agents. The process of political socialization is important because all political thoughts and attitudes of people are shaped through this process. Grounded theory is applied and data have been collected by in-depth interviews. Based on purposive sampling and also taking into consideration the theoretical saturation, twenty female students from Shiraz Islamic Azad University participated in this study. The findings indicate that in a cultural sphere whereby the political socialization is marginal and while agents such as media, educational institutions and friendship groups are inefficient, family, as the only reliable institution, bears the burden of the socialization process.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Educational Institutions
  • family
  • female students
  • Grounded theory
  • Political socialization
[1] استراوس، آنسلم؛ کربین، جولیت (1390). مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریۀ زمینه‌ای، ترجمۀ ابراهیم افشار، تهران: نی.
[2] اطهری، سید اسدالله؛ امیرانتخابی، شهرود (1388). «نقش مدرسه در بازتولید نظام سیاسی»، مجلۀ مدیریت فرهنگی، س3، ش3، بهار.
[3] اطیابی، فریبا (1385)، «نقش معلم در جامعه‌پذیری دانش‌آموزان»، ماهنامۀ آموزشی تربیتی پیوند، ش329.
[4] ایمان، محمدتقی (1388). مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمّی و کیفی در علوم انسانی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
[5] بهار، مهری (1385). «سلطه، مقاومت و تغییر فرهنگی»، فصلنامۀ مطالعات فرهنگی و ارتباطات، س5، بهار و تابستان.
[6] جعفری حجین، افسر و دیگران (1385). «بررسی میزان اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه تهران با تأکید بر تربیت بدنی»، حرکت، ش27، بهار.
[7] جهانگیری، جهانگیر؛ بوستانی، داریوش (1380). «بررسی عوامل مؤثر بر فرهنگ سیاسی (مطالعۀ موردی افراد بیست سال به بالای شهر شیراز)»، ش2، دورۀ16، مجلۀ علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز.
[8] چیلکوت، رونالد (1390). نظریه‌های سیاست مقایسه‌ای، ترجمۀ وحید بزرگی و علیرضا طیب، تهران: مؤسسۀ خدمات فرهنگی رسا.
[9] حسینی، سید حسن و دیگران (1385) «بررسی تأثیر خانواده بر جامعه‌پذیری سیاسی (مطالعۀ موردی دانشجویان دانشگاه تهران)»، مجلۀ تخصصی جامعه‌شناسی، س اول، پیش شمارۀ اول.
[10] ذوالفقاری زعفرانی، رشید؛ علی‌نیا، علیرضا (1389). «بررسی تأثیر نهاد خانواده و مدرسه بر جامعه‌پذیری دانش‌آموزان متوسطه منطقۀ رودهن»، فصلنامۀ پژوهش اجتماعی، س3، ش8، پاییز.
[19] ربانی، رسول و دیگران (1386). «بررسی و تحلیل نقش معلمان بر جامعه‌پذیری سیاسی دانش‌آموزان دورۀ متوسطه (مطالعۀ موردی منطقۀ پیر بکران، شهریور 1385)»، مجلۀ علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، ش 4.
[11] رحمت‌آبادی، الهام؛ آقابخشی، حبیب (1385). «سبک زندگی و هویت اجتماعی جوانان»، فصلنامۀ علمی و پژوهشی رفاه اجتماعی، س5، ش20.
[12] رضایی، محمد (1384). «بحران در بازتولید هژمونی دولت از طریق گفتمان مدرسه»، پایان‌نامۀ دکتری، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
[13] رفیع، حسین (1387). «سرمایۀ اجتماعی و جامعه‌پذیری سیاسی»، مجلۀ رشد علوم اجتماعی، ش2، دورۀ 12.
[14] روشن، جمشید (1375). «جامعه‌پذیری سیاسی نوجوانان تهران»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
[15] زنگنه، محمد (1384). «بررسی عوامل فرهنگی مؤثر بر جامعه‌پذیری نوجوانان و جوانان (مطالعۀ موردی دانش‌‌آموزان مقطع راهنمایی و متوسطۀ استان بوشهر)»، نامۀ پژوهش فرهنگی، س8، ش7.
[16] سبزی‌پور، حامد (1387). «جامعه‌پذیری سیاسی، مروری کوتاه بر ادبیات موضوع»، مجلۀ رشد علوم اجتماعی، ش4، دورۀ 11.
[17] شیری، حامد (1385). «جامعه‌پذیری سیاسی و فرهنگ سیاسی (بررسی فرهنگ سیاسی دانشجویان و نقش تجربۀ سیاسی در شکل‌گیری آن)»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه تهران.
[18] صداقتی‌فرد، مجتبی؛ محسنی تبریزی، علیرضا (1390). «پژوهشی دربارۀ بی‌تفاوتی اجتماعی در ‌ایران (مورد پژوهش: شهروندان تهرانی)»، جامعه‌شناسی کاربردی، س22، ش3، پاییز.
[19] غفاری، غلامرضا (1373). «نظام آموزشی و جامعه‌پذیری سیاسی»، فرهنگ توسعه، مرداد و شهریور و مهر و آبان، شماره‌های 13 و 14.
[20] کمالی اردکانی، علی‌اکبر (1374). بررسی مفهوم جامعه‌پذیری سیاسی، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
[21] گل‌وردی، ابوطالب (1383). «سنجش میزان تحقق جامعه‌پذیری سیاسی رسمی در نسل جدید انقلاب (مورد مطالعه دانش آموزان سوم دبیرستان شهرستان اصفهان)»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، پژوهشکدۀ امام خمینی و انقلاب اسلامی.
[22] Almond, Gabriel A. (1960). “Introduction: A Functional Approach to Comparative Politics”, In Almond and James S. Coleman (eds.), The Politics of Developing Area, PP. 3- 64, Princeton: Princeton University Press.
[23] Arnet,J.Jeffry(2007). Socialization in Emerging dulthood, In Joan Gruseg (Ed) Handbook of Socialization, The Gulford Pres Newyork.
[24] Birks,Melanie.and Mills,Jane(2011). Grounded Theory, SAGE Publications Ltd.London.
[25] Conway, M. Margaret, Gertrude Steuernagel, and David W.Ahern1997(Women and Political Participation. Washington DC: Congressional Quarterly Press.
[26] Easton, David and Jack Dennis (1969). Children in the Political System: Origins of Political Legitimacy, New York: McGraw Hill Book Company.
[27] Elder, Laurel. 2004.“Why Women Don’t Run: Explaining Women’s Underresentation in America's Political Institutions."Women & Politics. Volume 26, Issue 2, pp 27-56.
[28] Fox, Richard & Lawless, Jennifer (?), Gendered Perception and Political Candidacies, A Central Barrier to the Woman's Equality in Electoral Politics, American university.
[29] Hooge, Marc (2004). Political Socialization and the Future of Politics, university of Leuven, E, van Evenstraat, 2B, B3000, Belgium.
[30] Jennings, M. K. & Niemi, R. G. (1974). The political character of adolescence: The influence of families and schools. Princeton, NJ: Princeton University Press.
[31] Jennings, M. K. Stoker, L. & Bowers, J. (2001). Politics across generations: Family transmission reexamined. Institute of Governmental Studies.
[32] Milbrath, L. W. (1965). Political participation. Chicago: Rand McNally.
[33] Plutzer, E. (2002). Becoming a habitual voter: Inertia, resources, and growth in young adulthood.American Political Science Review, 96, pp 41–56.
[34] Sandell Pacheco,Julianna (2008). Political Socialization in Context: The Effect of Political Competition on Youth Voter Turnout, Political Behavior,Springer Sxience+Business Media, LLC 2008.
[35] Sandell, J. & Plutzer, E. (2005). Families, divorce, and voter turnout. Political Behavior, 27, pp 133–162.
[36] Searing, Donald, Wright, Gerald, Rabinowitz, George (1976). the Primacy Principle: Attitude Change and Political Socialization, British Journal of Political Science, Cambridge University Press. Vol. 6, No. 1. (Jan. 1976), pp 83-113.
[37] Sossou,Marie-Antoinette (2011). We Do Not enjoy Equal Political Rights Ghanaian Women's Perceptions On Political Participation In Ghana, Sagepub.
[38] Soule, Suzanne & Nairne, Jennifer (2006). Are Girls Checking Out? Gender And Political Socialization In Transitioning Democracies, Midwestern Political Science Meeting, Chicago.
[39] Stolly,Kathy.s(2005). The Basics of Sociology,Greenwood press,88 post road west,Westport,cto6881,inc.
[40] Strauss, Anselm and Juliet Corbin, (1998). “Basics of Qualitative Research”, Second Edition, London: Sage Publications.
[41] Tedin, K. L. (1974). The influence of parents on the political attitudes of adolescents. American Political Science Review, 68, pp 1579–1592.
[42] Verba,Nancy Burns, and Kay Lehman Schlozman (1997). “Knowing and Caring Underrepresentation in America’s Political Institutions. Women & Politics.