نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 استادیار گروه برنامه‌ریزی اجتماعی دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد مطالعات زنان دانشگاه تهران

چکیده

شهرداری تهران براساس رویکرد محله‌محوری به ارائۀ آموزش‌های شهروندی جهت توانمندی زنان پرداخته است. با وجود گستردگی و هزینۀ زیاد این آموزش‌ها، تحقیقات منسجمی در این خصوص صورت نگرفته است. از‌این‌رو، بررسی رابطۀ آموزش‌های ارائه‌شده بر سطح توانمندی زنان هدف اصلی این تحقیق است. روش تحقیق پیمایشی و جامعۀ آماری 7000 نفر از زنان محلۀ جهاد شهرداری منطقۀ 6 هستند. حجم نمونه 384 نفر (192 نفر از زنان آموزش‌دیده و 192 نفر از زنان آموزش‌ندیده) است که با روش نمونه‌گیری تصادفی و سهمیه‌ای انتخاب شده‌اند. تکنیک جمع‌آوری اطلاعات پرسش‌نامه است که ضریب آلفای قابل ‌قبولی دارد. نتایج آزمون تی‌ مستقل نشان داد بین مشارکت، آگاهی از مسائل بهداشتی، حقوق و وظایف شهروندی، و میزان مهارت زندگی زنان آموزش‌دیده‌ و آموزش‌ندیده تفاوت معناداری وجود دارد و زنان آموزش‌دیده وضعیت مطلوب‌تری دارند؛ اما درخصوص رابطۀ بین آموزش‌های ارائه‌شده در حوزۀ سلامت و آسیب‌های اجتماعی تفاوتی بین زنان مشاهده نشد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد رابطۀ مثبت و قوی بین میزان تحصیلات و میزان توانمندسازی زنان برقرار است. نتایج آزمون خی‌دو نیز نشان داد بین وضعیت تأهل و وضعیت شغلی با میزان تأثیر آموزش بر توانمندسازی زنان رابطه وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An assessment of the effect of citizenship education on empowering women (Case study: Tehran 6th district)

نویسندگان [English]

  • Maryam Najjar Nahavandi 1
  • Masoumeh Abkhosh 2

1 Assistant Professor, Social Planning Department, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Master in Women Studies, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Following a neighborhood-oriented approach, Tehran municipality provided citizenship education with the purpose of empowering women. In spite of the large coverage of the project and its high costs, comprehensive studies haven’t been conducted in this area yet. Thus, the present study primarily tries to examine the relationship between provided education and the level of empowerment. The research methodology is survey. Research population consists of 700 female inhabitants of Jihad neighborhood in 6th municipality district. The study sample, randomly selected, includes 384 females (divided in two equal groups of educated and uneducated women). Information was collected through a questionnaire which had already been shown to have an acceptable alpha coefficient. Results from independent T test suggest that there's a significant relation between educated and uneducated women in terms of participation, hygiene awareness, citizenship rights and duties and life skills, i.e. educated women have higher scores. However, no significant relation was found between educated and uneducated women in terms of health and social harms. Results from correlation test indicated that education is strongly and positively related to women's empowerment. Additionally, test results revealed that marital status and employment status are not related to the extent of the influence of education on empowering women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • citizenship education
  • citizenship rights and duties
  • Jihad neighborhood
  • neighborhood- orientation
  • participation
  • Women Empowerment
[1] ازکیا، مصطفی؛ غفاری، غلامرضا (1392). توسعۀ روستایی با تأکید بر جامعۀ روستایی ایران، تهران: نی، چ4.
[2] امینی، مهنوش و همکاران (1391). «اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر رفتار شهروندی سازمانی پرستاران»، مجلۀ ایرانی آموزش در علوم پزشکی،‌ 12 (10)، ‌ص796ـ804.
[3] ایران‌زاده، سلیمان و صادق بابایی ‌هروی (1389). «شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر در توانمندسازی به روش TOPSIS (مطالعۀ موردی: شرکت گاز استان آذربایجان شرقی)»، فراسوی مدیریت، س4، ش13، ص84ـ59.
[4] پاتنام، رابرت (1384). جامعۀ برخوردار، سرمایۀ اجتماعی و زندگی عمومی، چاپ‌شده در تاج‌بخش، کیان، سرمایۀ اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، ترجمۀ افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: شیرازه.
[5] حاتمی، حسین و همکاران (1387). کتاب جامع بهداشت عمومی، سه جلدی، تهران: ارجمند.
[6] حاتمی، پریسا (1389). «بررسی عوامل مؤثر بر سلامت اجتماعی دانشجویان با تأکید بر شبکه‌های اجتماعی»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، عزت‌الله سام آرام، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدۀ علوم اجتماعی.
[7] حسینی و همکاران (1390). «بررسی اثربخشی آموزش شهروند خانواده در مدارس ابتدایی شهر مشهد»، جامعۀ نمونۀ پژوهش 262 نفر از دانش‌آموزان پایۀ چهارم ابتدایی بودند.
[8] خطیب‌زنجانی، نازیلا (1389). بررسی و تعیین اثربخشی آموزش غیررسمی الکترونیکی شهروندی و مقایسۀ آن با روش آموزش غیررسمی حضوری در سازمان، پنجمین کنفرانس ملی و دومین کنفرانس بین المللی یادگیری و آموزش الکترونیک، تهران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
http://www.civilica.com/Paper-ICELEARNING05-ICELEARNING05_014.html
[9] دوستی و شهرکی (1388). «پلیس و آموزش حقوق شهروندی در بین مردم شهر تهران»، مطالعات راهبردی، دورۀ 12، ش44، ص47ـ71.
[10] دولان، شیمون ال. شولر؛ رندال. اس. و دیگران (1380). مدیریت امور کارکنان و منابع انسانی، ترجمۀ محمد صائبی و محمد‌علی طوسی، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
[11] صفری‌کنگ، رضا؛ حیدری، اسماعیل (1391). بررسی نقش آموزش‌های شهروندی در مدیریت پسماند، ششمین همایش ملی و اولین همایش بین‌المللی مدیریت پسماند، مشهد: سازمان شهرداری‌ها و دهداری‌های کشور.
[12] عبداللهی، بیژن؛ نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم (1385). توانمندسازی کارکنان: کلید طلایی مدیریت منابع انسانی، تهران: ویرایش.
[13] فتحی‌ و اجارگاه، کورش (1381). تربیت شهروندی، تهران: فاخر.
[14] قاسمی، وحید؛ ژیان‌پور، مهدی (1387). «تحلیل تطبیقی حقوق و وظایف شهروندی در ایران و آلمان»، فصل‌نامۀ علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ش54، 97ـ128.
[15] کاشانی، مجید (1391). سنجش میزان اثربخشی ایستگاه‌های سیار آموزش شهروندی، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
[16] کتابی، محمود؛ یزدخواستی، بهجت؛ راستابی، زهرا فرخی (1382). توانمند‌سازی زنان برای مشارکت در توسعه، فصل‌نامۀ پژوهش زنان، دورۀ 1، س3، ش7، ص5ـ30.
[17] مولائی، محسن (1392). «بررسی نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در توانمندسازی کودکان در وضعیت دشوار (با مطالعۀ منطقة 12 تهران)»، استاد راهنما دکتر مریم نهاوندی، دانشگاه تهران، دانشکدۀ علوم اجتماعی.
[34] Abdullah,S (1995). The Philosophy of Inclusivity:The three villages project report,potland or three valleys project.
[34] Elwood,S.A (2002). GIS use in community planning: A multidimentional analysis of Empowerment, environment and planning.
[34] Forester,K (1995). Learning in working life :The Contribution of Trade unions, /In:M .Mayo and J.Thompson (eds) ,Aduit learning critical Intelligence and social change (Leicester: NIACE) pp 169-181.
[34] Jacobs, B. (1992). featured cities, capitalism, community, and Empowerment in Britian and America, New York: Routledge.
[34] Kabeer, Naila.(1999). the conditions and consequences of choice: Reflections on the measurement of womens empowerment, of womens empowerment united nations, research institute for social development.
[34] Kitching, D. (1998).. The Empowerment of children: who decides? Emergency Nursing.
[34] Korten,D.C. (1980).  community organization and Rural Development: A learning Process Approch , public Administration Review.
[34] Kyem, P.A.K. (2004). Power, Participation, and Inflexible Institutions: An Examination of the Challenges to Community Empowerment in Participatory GIS Applications, Cartographica, 38, No.3&4, March 2004, pp 5-17.
[34] McGowan, Thomas M. (2006). Children's Fiction as a Source for Social Studies Skill-Building, ERIC Clearinghouse for Social Studies/Social Science Education. No 37. p 81
[34] Spreitzer, Gretchen M. (1996). Social structural characteristics of psychological empowerment, Academy of Management Journal, 39(2): pp 483-504
[34] Willis,A.K. (1999). Breaking through Barriers to Successful Empowerment, Hospital
[34] Wilson, P.A, (1996). Empowerment: Community Economice Development from the Inside Out, Urban Studies 33: pp 617-31.
[34] World bank (2002). Empowerment and poverty reduction: a source book, (PRem world bank), Washington: Publisher World Bank.
[34] http://www.rcmc.ir/index.php module=subjects&func=viewp
[34] http://jahad.mytehran.ir