نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه بوعلی سینای همدان

2 استادیار دانشگاه صنعتی شریف

3 دانشجوی دکتری مسائل اجتماعی ایران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

جنسیت، به‌منزلة یکی از عناصر تعیین‌کنندة فرهنگی و اجتماعی، بسیاری از ابعاد حیات جمعی زنان همچون اشتغال آنان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند بر نوع مشاغل زنان و مردان در جامعه تأثیر‌گذار باشد. امروزه، جداسازی جنسیتی مشاغل در ایران به‌تدریج در حال برداشته شدن است، اما سیاست‌گذاری اجتماعی در مورد این موضوع نیازمند مطالعات علمی است. از‌این‌رو، در این مطالعه با استفاده از روش کیفی و بحث گروهی متمرکز، دیدگاه‌های 19 نفر از کارشناسان مسائل زنان و خانواده دربارة پدیدة «ورود زنان به مشاغل مردانه» و دلایل آن، مورد پرسش و بحث قرار گرفته است. یافته‌های حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش تحلیل تماتیک نشان داد مشارکت‌کنندگان در مورد این پدیده دیدگاه‌های پیامدگرای مثبت‌گرا، پیامدگرای منفی‌گرا و تلفیقی داشتند. تعالی توانایی‌های فردی و ارتباطی زنان و تحقق عدالت اقتصادی و اجتماعی از دلالت‌های مثبت ورود زنان به مشاغل مردانه ذکر شده‌اند. همچنین، جداسازی مشاغل زنان مانع پرورش استعدادهای آن‌ها، تقویت باورهای جنسیتی در جامعه و عدم تعادل اقتصادی‌ـ جنسیتی قلمداد شده است. اما پیامدگرایان منفی‌گرا ورود زنان به مشاغل مردانه را مترادف فاصله‌گیری زنان از دنیای زنانه، عدم تعادل هویتی و شخصیتی، فرسودگی جسمی و روانی، کاهش فرصت ازدواج، ناامنی اخلاقی و جنسی برای زنان درگیر در این مشاغل و بازخوردهای اجتماعی مردانه دانسته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Women entering male jobs: causes and consequences Qualitative exploration of experts’ views

نویسندگان [English]

  • Esmaeel Balali 1
  • Mones Sayyah 2
  • Seyyedeh Fatemeh Mohebbi 3

1 Associate Professor of Sociology at Bu Ali Sina University

2 Assistant Professor at Sharif University

3 PhD Student of Social Problems of Iran at Tehran Markaz Azad University

چکیده [English]

Gender as one of the social and cultural determinant factors, affects many dimensions of women including their occupation and can affect  the types of male and female jobs. Nowadays, gender segregation of jobs in Iran is gradually being removed. Nevertheless, social policy making in this subject needs scientific studies. It seems necessary to take advantage of qualitative methods. In this qualitative study using focus group discussions, views of  19 women and family experts  about the phenomenon of women presence in occupations and its reasons were questioned and discussed. The findings and thematic analysis showed three types of views including: supporters,  opponents and intermediate. Individual and communicative capability elevation, economic and social justice realization are mensioned as positive implications of women entering  male jobs. In some experts’ views, seperation of women jobs prevents their talent development, strengthens gender beliefs in society and economic-gender imbalance. But opponents of women entering  male jobs see this entrance as equivalent to women distancing from women world, identity and personality imbalance, physical and mental exhaustion, reduction of marriage opportunity, sexual and ethical insecurity and male social reactions.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • male jobs
  • female jobs
  • gender division of labour
  • Qualitative study
. امینی، علی‌رضا (1383). «رویکرد جنسیتی به عدم تعادل‌های بازار کار»، پژوهش زنان، دورة 2، ش اول.
2. پیر بوردیو و کاترین پورتوون. همیشه جای یک سیبیل خالی است،‌ ترجمة ناصر فکوهی. قابل دسترس در سایت:
http://anthropology.ir/node/1711
3. رستگارخالد، امیر (۱۳۹۳). «سیاست اجتماعی هماهنگی در مورد زنان نداریم»،‌ ایسنا، شنبه ۱۸ مرداد.
4. شایگان، فریبا و همکاران (1392). «بررسی عوامل مؤثر بر گرایش زنان به مشاغل مردانه (مطالعة موردی: دختران دانشجوی دانشکدة پلیس زن دانشگاه علوم انتظامی و دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی)»، مجلة مطالعات توسعة اجتماعی ایران، س5، ش4، پاییز.
5. شیبانی، ابراهیم؛ افشاری، زهرا (1380). «اثر رشد‌بخشی بر اشتغال زنان در ایران (با استفاده از روش داده‌ـ ستانده)»، تحقیقات اقتصادی، ش 59.
6. فیض‌پور، محمدعلی و همکاران (1393). «بررسی سطح توسعة بازار کار به تفکیک جنسیت در ایران»، پژوهش‌نامة زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، س 5، ش2، پاییز و زمستان، صص89ـ109.
7. محمدپور، احمد (1388). «تحلیل داده‏های کیفی: رویه‏ها و مدل‏ها»، فصل‌نامة علمی‌ـ ‏پژوهشی انجمن انسان‏شناسی ایران، س2، ش10، بهار و تابستان.
8. میرشجاعی، فخری؛ ارضروم چیلر، نسرین (1388). «تحلیلی بر شاخص‌های بازار کار در سال 1378»، تازه‌های اقتصاد، س 7، ش 125.
9. نادری قمی، محمدمهدی؛ فهیمی، رجبعلی (1393). «معرفی مشاغل جنسیتی از منظر اسلام»، دو‌فصل‌نامة اسلام و پژوهش‌های مدیریتی،‌ س4، ش 1 (پیاپی 9)، پاییز و زمستان،ص 77.
10 نوروزی، لادن (1383). «تفاوت‌های جنسیتی در ساختار شغلی»، پژوهش زنان، دورة 2، ش1.
11. هنینک، مونیک (1392). راهنمای بین‌المللی پژوهش گروه متمرکز برای علوم اجتماعی و علوم بهداشتی، ترجمة ایرج فیضی و مهسا طاهران، تهران: تیسا.
12. Cotter, David A., Hermsen, Joan M., Vanneman, Reeve (2001) Women’s Work And Working Women, The Demand for Female Labor,GENDER & SOCIETY, Vol. 15 No. 3, June, pp 429-452
13. England, P., Allison, P. D. and Wu, Y. (2007) “Does Bad Pay Cause Occupations to Feminize, Does Feminization Reduce Pay, and how Can We Tell with Longitudinal Data?” Social Science Research, 36: pp 1237-1256
14. Murphy and Oesch, Emily and Daniel Oesch (2015) The feminization of occupations and change in wages: a panel analysis of Britain, Germany and Switzerland, SOEPpapers on Multidisciplinary Panel Data Research at DIW Berlin, available at http://www.diw.de/soeppapers,No. 731-2015,
15. Perales, Francisco (2010) Occupational Feminization, Specialized Human Capital and Wages: Evidence from the British Labour Market, ISERWorking Paper Series, No. 2010-31 online at: www.iser.essex.ac.uk
16. Standing, Guy, (1999) Global Feminization Through Flexible Labor: A Theme Revisited, World Development Vol. 27, No. 3, pp 583±602,
17. Welle, Brian, Heilman, Madeline E., (2005) Formal and Informal Discrimination against Women at Work, The Role of Gender Stereotypes: This paper will appear as a chapter in Dirk Steiner, Stephen W. Gilliland & Dan Skarlicki (Eds.), Research in social issues in management: Managing social and ethical issues in organizations. Vol. 5. Westport, CT: Information Age Publishers.