جامعه شناسی
امید قادرزاده؛ سیده چیمن حسینی
چکیده
در مقایسه با گذشته، که ورزش در ذیل ابعاد آیینی، مذهبی و جنگاوری معنا پیدا میکرد و امری مردانه تلقی میشد، امروزه، به دلیل پیوند عمیق با مدیریت بدن، فراغت و سلامت، ورزش ماهیتی فراجنسیتی به خود گرفته و به بخشی از زندگی روزمره بین زنان مبدل شده است. در پژوهش حاضر، به قصد راه بُردن به تجربه و درک زنان از ورزش، به روش نظریة مبنایی ...
بیشتر
در مقایسه با گذشته، که ورزش در ذیل ابعاد آیینی، مذهبی و جنگاوری معنا پیدا میکرد و امری مردانه تلقی میشد، امروزه، به دلیل پیوند عمیق با مدیریت بدن، فراغت و سلامت، ورزش ماهیتی فراجنسیتی به خود گرفته و به بخشی از زندگی روزمره بین زنان مبدل شده است. در پژوهش حاضر، به قصد راه بُردن به تجربه و درک زنان از ورزش، به روش نظریة مبنایی با 30 نمونة زن دارای تجربة فعالیت ورزشی مصاحبۀ نیمهساختیافته بهعمل آمد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که زنان بهدلیل تناسب بافت فضایی و مکانی و ترس از افتادگی بدن به ورزش روی میآورند. در این میان، فهم برابریطلبانه از جنسیت، ایدهآلنگری بدن بهمثابة زمینۀ تسهیلگر و رسانهایشدن و فراگیری ورزش به‌منزلة شرایط مداخلهگر عمل کردهاند. بازسازی معنایی تجربه و درک زنان از ورزش بر آگاهانهبودن ورزش (ورزش بهمثابة هویت نقشی)، واسازی ردهبندیهای اجتماعی، تناسب اندام و لذتطلبی دلالت دارد. براساس مطالعة حاضر، ورزش برای بانوان کسب پذیرش اجتماعی، بازاندیشی و ارتقای سلامت جسمی و روانی در پی داشته است.
جامعه شناسی
منصوره اعظم آزاده؛ مریم تافته
چکیده
پژوهش حاضر با هدف اندازهگیری میزان احساس شادمانی زنان سرپرست خانوار تهران و همچنین شناسایی منابع طرد و محرومیت اجتماعی این جمعیت و مکانیزم اثرگذاری آن بر شادمانی آن‌ها صورت گرفته است. روش پژوهش در این تحقیق، اکتشافی‌ـ پیمایشی است. بدین‌منظور، ابتدا نمونهای 30نفری از زنان سرپرست خانوار تهران به روش نمونه‌گیری گلولهبرفی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف اندازهگیری میزان احساس شادمانی زنان سرپرست خانوار تهران و همچنین شناسایی منابع طرد و محرومیت اجتماعی این جمعیت و مکانیزم اثرگذاری آن بر شادمانی آن‌ها صورت گرفته است. روش پژوهش در این تحقیق، اکتشافی‌ـ پیمایشی است. بدین‌منظور، ابتدا نمونهای 30نفری از زنان سرپرست خانوار تهران به روش نمونه‌گیری گلولهبرفی انتخاب و داده‌ها با تکنیک مصاحبه جمعآوری شده است. سپس پیمایش با نمونة 180نفری و روش نمونه‌گیری دردسترس و تکنیک پرسش‌نامه اجرا شده است. نتایج حاصل از مصاحبهها نشان داد: مجموعه عواملی مثل محرومیت از نیازهای اساسی و احساس نابرابری، دست به دست هم داده و زمینۀ طرد و محرومیت اجتماعی زنان سرپرست خانوار را فراهم کرده و از طریق و به‌واسطۀ ایجاد این طرد و محرومیت، احساس بیانصافی در این قشر از زنان شکل گرفته است؛ در‌نتیجه این وضعیت باعث کاهش احساس شادمانی در زندگی آن‌ها شده است. طبق معادلة رگرسیون نزدیک به 70درصد از کل تغییرات میزان احساس شادمانی در بین زنان سرپرست خانوار تهران از سوی متغیرهای احساس بیانصافی، طرد اجتماعی و احساس نابرابری پیش‌بینی میشود. در‌نهایت، طبق معادلة تحلیل مسیر، متغیر طرد اجتماعی قویترین و مهم‌ترین قدرت پیشبینیکننده نسبت به مابقی عوامل تأثیرگذار بر احساس شادمانی زنان سرپرست خانوار است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر شادمانی این قشر از زنان تأثیر منفی داشته است. در مرتبة بعدی، به ترتیب احساس بیانصافی و احساس نابرابری به‌صورت مستقیم و عدم پاسخ‌گویی مؤثر به نیازهای اساسی به صورت غیرمستقیم بر احساس شادمانی این جمعیت تأثیر منفی گذاشته است.
مطالعات زنان
خلیل علی محمدزاده؛ پریوش افرادی اسبقرانی
چکیده
براساس شواهد آماری نرخ سزارین در ایران بسیار بالاست. پارامترهای گوناگون در تصمیم‌گیری زنان باردار دربارۀ انتخاب روش زایمان تأثیر دارند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر میزان تمایل به سزارین در زنان باردار و میزان همبستگی بین این عوامل به منظور کمک به کاهش تمایل به سزارین انجام شده است. این مطالعه به صورت مقطعی در بین ...
بیشتر
براساس شواهد آماری نرخ سزارین در ایران بسیار بالاست. پارامترهای گوناگون در تصمیم‌گیری زنان باردار دربارۀ انتخاب روش زایمان تأثیر دارند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر میزان تمایل به سزارین در زنان باردار و میزان همبستگی بین این عوامل به منظور کمک به کاهش تمایل به سزارین انجام شده است. این مطالعه به صورت مقطعی در بین زنان باردار ساکن شهر تهران و به روش انتخاب تصادفی و در دسترس انجام شد. در پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته، پنج عامل تأثیرگذار در پیش‌بینی تمایل به سزارین شامل: عوامل روان‌شناختی، محیطی، اجتماعی‌ـ فرهنگی، شرایط و پیامدهای زایمان، بررسی شده و برای تأیید مؤلفه‌ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار آموس بهره گرفته شده است. در بین 5 مؤلفۀ یادشده، «ترس از زایمان طبیعی» مربوط به عوامل روان‌شناختی و مؤلفۀ «تحت فشار قرار نگرفتن سر نوزاد» و «عدم دررفتگی شانه یا وارد آمدن سایر آسیب‌های جسمی به نوزاد» در روش سزارین مربوط به پیامدهای زایمان، بیشترین تأثیر را داشته‌اند. همچنین، عوامل مربوط به «شرایط زایمان» و «پیامدهای زایمان» بیشترین همبستگی و کمترین همبستگی مربوط به عوامل «روان‌شناختی» و «اجتماعی‌ـ فرهنگی» را داشت. بنابراین، با ارتقای سطح آگاهی زنان باردار از مراحل بارداری و زایمان و استفاده از تکنیک‌های زایمان طبیعی با درد کمتر، می‌توان به بهبود شناخت زنان باردار از توانمندی‌های خود و غلبۀ آن‌ها بر ترس کمک کرد.
مطالعات زنان
فخرالسادات نصیری ولیک نبی؛ محمد رضا اردلان؛ رقیه بهشتی راد
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر صخرة شیشه‌ای بر اشتیاق شغلی با نقش میانجی سکوت سازمانی صورت گرفته است. جامعة آماری شامل کلیة کارکنان رسمی زن دانشگاه بوعلی سینای همدان به تعداد 88 نفر است که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، 52 نفر به‌عنوان نمونه جهت مطالعه انتخاب شده‌اند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از سه پرسش‌نامة صخرة شیشه‌ای، سکوت ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر صخرة شیشه‌ای بر اشتیاق شغلی با نقش میانجی سکوت سازمانی صورت گرفته است. جامعة آماری شامل کلیة کارکنان رسمی زن دانشگاه بوعلی سینای همدان به تعداد 88 نفر است که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، 52 نفر به‌عنوان نمونه جهت مطالعه انتخاب شده‌اند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از سه پرسش‌نامة صخرة شیشه‌ای، سکوت سازمانی و اشتیاق شغلی استفاده شده است. برای روایی پرسش‌نامه‌ها از متخصصان علوم تربیتی و مدیریت بهره گرفته شده و برای بررسی قابلیت اعتماد ترکیبی هر‌یک از سازه‌ها از ضریب دیلون‌ـ گلداشتاین (cρ) و میانگین واریانس استخراج‌شده، استفاده شده است. شاخص‌های پایایی ترکیبی هر دو پرسش‌نامه بیشتر از 7/0 و میانگین واریانس استخراج‌شدة آن‌ها نیز بیشتر از 5/0به دست آمد. داده‌های پژوهش با استفاده از نرم‌افزارهای Excel، SPSS، VisualPLS و SmartPLS و با آزمون پیرسون، مدل‌یابی معادلات ساختاری به روش Partial Least Square (PLS) آزمون خودگردان‌سازی، شاخص Q2 Stone-Geisser و شاخص نیکویی برازش تحلیل شدند. نتایج به‌دست‌آمده گویای آن بود که اثر مستقیم صخرة شیشه‌ای بر اشتیاق شغلی منفی و معنادار است، اما اثر مستقیم این متغیر بر سکوت سازمانی مثبت و معنادار است. همچنین، اثر سکوت سازمانی بر اشتیاق شغلی نیز منفی و معنادار است. اثر غیرمستقیم صخرة شیشه‌ای بر روی اشتیاق شغلی با میانجی‌گری سکوت سازمانی منفی و معنادار است.
جامعه شناسی
اسماعیل بلالی؛ مونس سیاح؛ سیده فاطمه محبی
چکیده
جنسیت، به‌منزلة یکی از عناصر تعیین‌کنندة فرهنگی و اجتماعی، بسیاری از ابعاد حیات جمعی زنان همچون اشتغال آنان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند بر نوع مشاغل زنان و مردان در جامعه تأثیرگذار باشد. امروزه، جداسازی جنسیتی مشاغل در ایران به‌تدریج در حال برداشته شدن است، اما سیاست‌گذاری اجتماعی در مورد این موضوع نیازمند مطالعات ...
بیشتر
جنسیت، به‌منزلة یکی از عناصر تعیین‌کنندة فرهنگی و اجتماعی، بسیاری از ابعاد حیات جمعی زنان همچون اشتغال آنان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند بر نوع مشاغل زنان و مردان در جامعه تأثیرگذار باشد. امروزه، جداسازی جنسیتی مشاغل در ایران به‌تدریج در حال برداشته شدن است، اما سیاست‌گذاری اجتماعی در مورد این موضوع نیازمند مطالعات علمی است. از‌این‌رو، در این مطالعه با استفاده از روش کیفی و بحث گروهی متمرکز، دیدگاه‌های 19 نفر از کارشناسان مسائل زنان و خانواده دربارة پدیدة «ورود زنان به مشاغل مردانه» و دلایل آن، مورد پرسش و بحث قرار گرفته است. یافته‌های حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش تحلیل تماتیک نشان داد مشارکت‌کنندگان در مورد این پدیده دیدگاه‌های پیامدگرای مثبت‌گرا، پیامدگرای منفی‌گرا و تلفیقی داشتند. تعالی توانایی‌های فردی و ارتباطی زنان و تحقق عدالت اقتصادی و اجتماعی از دلالت‌های مثبت ورود زنان به مشاغل مردانه ذکر شده‌اند. همچنین، جداسازی مشاغل زنان مانع پرورش استعدادهای آن‌ها، تقویت باورهای جنسیتی در جامعه و عدم تعادل اقتصادی‌ـ جنسیتی قلمداد شده است. اما پیامدگرایان منفی‌گرا ورود زنان به مشاغل مردانه را مترادف فاصله‌گیری زنان از دنیای زنانه، عدم تعادل هویتی و شخصیتی، فرسودگی جسمی و روانی، کاهش فرصت ازدواج، ناامنی اخلاقی و جنسی برای زنان درگیر در این مشاغل و بازخوردهای اجتماعی مردانه دانسته‌اند.
علوم سیاسی
محمودرضا رهبرقاضی؛ سیدجواد امام جمعه زاده؛ علی عارفیان جزی
چکیده
بشر، از اوان پیدایش تا کنون، نظام های سیاسی مختلفی را تجربه کرده است. اما در این میان هیچ نظامی تاکنون به اندازة نظامهای دموکراتیک جایگاه ویژه‌ای نداشته است. از سوی دیگر، به نظر میرسد پیشرفت و توسعة عمیق سیاسی در جوامع در جهت رسیدن به اهداف تعیین‌شده، که از هرگونه افراط و تفریط به دور باشد، خصوصاَ در عرصة اجتماع و سیاست، بدون ...
بیشتر
بشر، از اوان پیدایش تا کنون، نظام های سیاسی مختلفی را تجربه کرده است. اما در این میان هیچ نظامی تاکنون به اندازة نظامهای دموکراتیک جایگاه ویژه‌ای نداشته است. از سوی دیگر، به نظر میرسد پیشرفت و توسعة عمیق سیاسی در جوامع در جهت رسیدن به اهداف تعیین‌شده، که از هرگونه افراط و تفریط به دور باشد، خصوصاَ در عرصة اجتماع و سیاست، بدون توجه به ساختار خانواده و روش‌های تربیتی حاکم در آن‌ها میسر نخواهد بود. حال، هدف این پژوهش بررسی تأثیر روش‌های تربیتی مختلف در درون خانوادهها بر روی ایستارهای دموکراتیک در بین شهروندان مرد و زن شهر اصفهان در سال 1394 است. با تقسیم روش‌های تربیتی به سه نوع شیوههای مقتدرانه، مستبدانه و سهلگیرانه، نتایج نشان می‌دهد که روش‌های مقتدرانه با ضریب 49/0 باعث افزایش ایستارهای دموکراتیک میشود، اما روش‌های مستبدانه با ضریب 18/0- باعث کاهش ایستارهای دموکراتیک در بین شهروندان میشود. از سوی دیگر، یافتهها نشان می‌دهد که هر‌چند بین مردان هر دو شیوة تربیتی مستبدانه و مقتدرانه با ایستارهای دموکراتیک آن‌ها ارتباط داشتند، بین زنان، فقط روش تربیتی مقتدرانه بر روی ایستارهای دموکراسیخواهی آنان تأثیر میگذاشت و باعث افزایش این نوع ایستارها در بین آنان میشد. سرانجام، نتایج نشان می‌دهد که روش سهلانگارانه تأثیری در افزایش یا کاهش ایستارهای دموکراتیک ندارد.
توسعه روستایی
علی شمس؛ نازیلا نبی زاده؛ حسین شعبانعلی فمی
چکیده
هرگونه برنامهریزی با هدف توسعة اقتصادی جوامع روستایی نیازمند شناخت اولیة جایگاه و نقش زنان روستایی در نظام بهرهبرداری روستایی است. از‌این‌رو،این تحقیق توصیفی‌ـ پیمایشی با هدف بررسی نقش زنان روستایی در نظام دامپروری روستایی انجام گرفت. جامعة آماری شامل ۶ هزار ۵۷۱ نفر خانوار روستایی شهرستان چاروایماق بود که با استفاده از فرمول ...
بیشتر
هرگونه برنامهریزی با هدف توسعة اقتصادی جوامع روستایی نیازمند شناخت اولیة جایگاه و نقش زنان روستایی در نظام بهرهبرداری روستایی است. از‌این‌رو،این تحقیق توصیفی‌ـ پیمایشی با هدف بررسی نقش زنان روستایی در نظام دامپروری روستایی انجام گرفت. جامعة آماری شامل ۶ هزار ۵۷۱ نفر خانوار روستایی شهرستان چاروایماق بود که با استفاده از فرمول کوکران ۱۳۵ نفر از زنان روستایی از طریق نمونه‌گیری چند‌مرحله‌ای تصادفی انتخاب و مطالعه شدند. ابزار تحقیق پرسش‌نامة محققساختهای بود که روایی آن از طریق متخصصان موضوعی تأیید و از طریق پیش‌آزمون و محاسبة ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 7/0 برای شاخص‌های ترکیبی مناسب تشخیص داده شد. نتایج تحقیق نشان داد که ۷/۶۰ درصد زنان روستایی نگرشی خنثی (میانه) در‌خصوص مشارکت در فعالیت‌های دامپروری داشتند. سنگین و سخت بودن کارهای دامپروری مهم‌ترین مانع مشارکت از دید زنان بود. تأمین مواد غذایی مورد نیاز مهم‌ترین انگیزة بیرونی و احساس مسئولیت در قبال خانواده مهم‌ترین انگیزة درونی زنان برای مشارکت در فعالیت‌های دامپروری محسوب میشد. بیشتر زنان به میزان کمی از رسانههای جمعی اطلاعات دریافت میکردند و مهم‌ترین منبع اطلاعاتی آن‌ها تلویزیون بود. زنان بیشترین مشارکت را در فعالیت‌های شیردوشی و فرآوری و کمترین مشارکت را در فعالیت‌های مربوط به چرا داشتند.
