نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه انسان‌شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد علوم‌ارتباطات اجتماعی و پژوهشگر رسانه

چکیده

زنان، به‌عنوان نیمی از جوامع انسانی، ظهور و بروز برجسته‌ای را در عرصه‌های مختلف زندگی اجتماعی عهده‌دارند و تحلیل و بررسی محتوایی رسانه‌ها در چگونگی بازنمایی زنان یک جامعه بی‌گمان ضروری به نظر می‌رسد. در این تحقیق، از دو روش تحلیل محتوا و نشانه‌شناسی استفاده شده است. در روش تحلیل محتوا، با انتخاب یک هفتة آماری، از شش ماهة اول سال 1393، اخبار و مطالب چاپ‌شده در سه روزنامة کیهان، ایران و شرق، تحلیل محتوا شد. سپس با روش نشانه‌شناسی تصاویرِ چاپ‌شده از زنان در روزنامه‌های مذکور تحلیل شد. نتایج بررسی نشان می‌دهد روزنامة ایران در تعداد مطالب بیش از دیگر روزنامه‌ها به موضوع زنان پرداخته است و سپس روزنامة شرق و کیهان قرار داشته‌اند. اختلاف تعداد مطالب روزنامة ایران حدود یک و نیم برابر روزنامة شرق و مطالب روزنامة شرق دو برابر روزنامة کیهان بوده است. روزنامة ایران در تیترهای صفحة اول و نیز تعداد عکس‌های چاپ‌شده از زنان جایگاه بهتری از دو روزنامه دیگر دارد. در بخش نشانه‌شناسی عکس‌های چاپ‌شده از زنان نیز مشخص شد که بازنمایی زنان ایرانی در مقایسه با زنان خارجی مطلوب نیست و در روزنامة ایران،به‌خصوص در صفحة اول، انعکاس زنان خارجی به لحاظ نشانه‌شناختی، بهتر از زنان ایرانی بوده است و حتی در تصاویر داخلی نیز نمونه‌ای برای این مدعا وجود دارد. البته رویکرد روزنامة شرق را می‌توان بینابینی دانست و با وجود انعکاس زنان خارجی به بهترین وجه، زنان ایرانی نیز فراموش نشده‌اند و نوع مواجهة روزنامة شرق در بخش تصاویر با زنان ایرانی بهتر از دو روزنامة دیگر بوده است. روزنامة کیهان نیز کمترین توجه را به تصاویر زنان، چه ایرانی و چه خارجی، در صفحة اول داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Representation of women in Iranian newspapers (Kayhan, Iran and Shargh Newspapers)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Naderi 1
  • Ali Ghashami 2

1 Assistant Professor, Department of Anthropology, Faculty of Social Scinces, University of Tehran, Tehran, Iran

2 M.A in Communication Sciences, Media Researcher, Iran

چکیده [English]

Women as half of human societies have different roles in different areas of social life. So content analysis of the media is necessary in the about of women. This study uses two methods: content analysis and semiotics. So content analyzed a statistical week from the first six months of 1393 Kayhan, Iran and Shargh Newspapers. Then by using semiotics, printed images of women in these newspapers were analyzed. Number of Iran Newspaper writings was about one and half. The newspaper press releases about one and a half equal Shargh Newspaper writings. The number of Shargh Newspaper writings was twice equal of the Keyhan Newspaper. Iran Newspaper in front-page headlines and photographs of the position of women is better than the two other daily newspapers. In semiotics of women, representation of Iranian women in comparison with foreign women is not suitable and in front page and internal pages images of Iran Newspaper, reflection of foreign women were better than Iranian women. Of course, we can be considered the approach of Shargh Newspaper in intermediate in which images of foreign and Iranian women have been reflected suitable. Anyway, images of Iranian womens in Shargh were better than other two daily newspapers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran Newspaper
  • Kayhan Newspaper
  • photos
  • Representation
  • Semiotics
  • Shargh Newspaper
  • Women
[1] استریناتی، دومینیک (1392). نظریه‌های فرهنگ عامه، ترجمۀ ثریا پاک‌نظر، تهران: کتابخانه فروردین.
[2] بارت، رولان (1388). اتاق روشن: اندیشه‌هاییدربارۀعکاسی، ترجمۀ ن معترف، چ5، تهران: چشمه.
[3] بارت، رولان (1389). پیام عکس، ترجمۀ ر.گلستانی فرد، تهران: مرکز.
[4] برت، تری (1379). نقد عکس؛ درآمدی بر درک تصویر، ترجمۀ اسماعیل عباسی و کاوه میرعباسی، تهران: مرکز.
[5] سجودی، فرزان (1383). نشانه‌شناسی کاربردی، تهران: قصه.
[6] رایف و همکاران (1381). تحلیل محتوا، ترجمۀ مهدخت بروجردی علوی، تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها.
[7] دانسی، مارسل (1388). نشانه‌شناسی رسانه‌ها، ترجمة گودرز میرانی و بهزاد دوران، تهران: چاپار.
[8] فیسک، جان (1388). درآمدی بر مطالعات ارتباطی، تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها.
[9] مهدیزاده، سید محمد (1387). رسانه‌ها و بازنمایی، تهران: مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها.
[10] ــــــــــ (1391). نظریه‌های رسانه؛ اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران: مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها.
[11] ون‌زونن، لیزبت (1383). «رویکردهای فمنیستی به رسانه‌ها»، ترجمۀ محمدرضا حسن‌زاده و حسن رئیس‌زاده، فصلنامۀ ‌رسانه، س 15، ش 1.
[12] Dyer.R (1982). Advertising as Communication, London and Newyork. Methuen.