نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم تربیتی دانشگاه کردستان

2 دانشیار علوم تربیتی دانشگاه کردستان

3 کارشناسی ارشد دانشگاه کردستان

چکیده

پژوهش حاضر به دنبال واکاوی ماهیت قدرت و تدوین چارچوبی نظری در میان مدیران زن مدارس بود. پارادایم معرفت‌شناسی انتقادی با رویکرد کیفی و راهبرد نظریة داده‌بنیاد مورد استفاده قرار گرفت. بر‌اساس نمونه‌گیری نظری و هدفمند، مصاحبة نیمه‌ساختارمند با مدیران زن، مدیران مرد و همچنین مردانی که همسر شاغل داشتند، انجام شد. پس از پیاده کردن و کدگذاری سه‌مرحله‌ای متن مصاحبه‌ها، تبعیض نهادی به‌منزلة هستة اصلی و مرکزی تحقیق شکل گرفت. زمینه‌ها و شرایط علی و مداخله‌گر عبارت بودند از: ساختارهای سیاسی‌ـ قانونی، فرهنگی و ذهنی. همچنین، مسئولیت‌های خانوادگی و اداری و بسترهای آموزشی و رسانه‌ای به‌منزلة عوامل واسطه‌ای در تقویت مردسالاری مورد نظر بودند. زنان برای مقابله با این وضعیت هژمونیک از یک طرف و توانمند‌سازی خود از طرف دیگر، نوعی امیدواری معرفتی را در فلسفة شخصی خود تقویت کرده بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Representation the nature of power among women's principals: Developing a theoretical framework

نویسندگان [English]

  • Khalil Gholami 1
  • Naser Shirbagi 2
  • Delsuz Hosseini 3

1 Assistance Professor of Education, University of Kurdistan, Iran

2 Associate Professor of Education, University of Kurdistan, Iran

3 Master of Art in Education, University of Kurdistan, Iran

چکیده [English]

The present research investigated the nature of power among women's principals in order to develop a theoretical framework. Relying on critical epistemology and qualitative approach, we used grounded theory to study the problem. Using a purposeful and theoretical sampling, we selected women and men's principals as well as the men whose spouses were employed in schools. We collected data with semi-structured interview. The interviews were transcribed verbatim and after three stage of coding, institutional discrimination was considered as core category. In addition, political, cultural and mental structures were considered as casual conditions affected the core category. Family- official responsibilities, educational context and media were found to be the mediating factors that affected the hegemony of masculinity in society. The women enhanced a kind of epistemic hope in order to empower themselves and struggle with these hegemonic conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • educational administration
  • Empowerment
  • power relationship
  • Women Studies
[1] آبوت، باملا؛  والاس، کلر (1380). جامعه‌شناسی زنان، ترجمۀ منیژه نجم عراقی، تهران، نی.
[2] اسفیدانی، محمدرحیم (1381). «موانع دستیابی زنان به پست‌های مدیریت»، زن در توسعه و سیاست، دورۀ 1، ش 4.
[3] آونز، رابرت. جی. (1382). رفتار سازمانی در آموزش و پرورش، ترجمۀ قربانعلی سلیمی، تهران: نقش مانا
[4] ایمان، محمد‌تقی (1388). مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی، قم: پژوهشگاه حوزه دانشگاه.
[5] بابایی زکلیکی، محمد علی (1384). «چالش‌های زنان برای ارتقا به مشاغل مدیریتی در سازمان‌های دولتی»، ویژه‌نامه مدیریت، ص 45-81.
[6] باقری، خسرو (1382). مبانی فلسفی فمنیسم، تهران، سحاب.
[7] زمانی، پریسا؛ امینی، فضل‌الله. (1379). «فاصلۀ بین زنان و مردان در کارهای اجرایی و مدیریت»، تدبیر، 109، 48ـ57.
[8] زین‌آبادی، حسن (1389). «رهبران تحول بخش در مدرسه: مدیران زن یا مدیران مرد؟»، زن در توسعه و سیاست، 2، 115ـ141.
[9] صفری، علی؛ فروغی ابری، معین (1389). «سقف شیشه‌ای و راه‌های شکستن آن برای زنان در ایران»، تدبیر، ش 217.
[10] طالقانی، غلامرضا؛ پور‌عزت، علی‌اصغر؛ فرجی، بهار (1388). «بررسی تأثیر سقف شیشه‌ای بر کاهش توانمندی زنان در سازمان توسعۀ برق ایران»، نشریۀ مدیریت دولتی، 1(2).
[11] فتحی، لاله. (1384). «زنان در عرصۀ مدیریت»، روزنامۀ همشهری. س 13، ش 3803.
[12] قدیمی، اکرم؛ منوچهری قشقایی، آزیتا؛  قاسمی، مهری (1386). «وضعیت زنان در دوره‌های تحصیلات تکمیلی و آثار آن بر اشتغال آنان»، مطالعات زنان، 1(3).
[13] کبیر، نایلا؛  وی، ویویان؛ شهید، فریدا (1389). توانمندی زنان، نقدی بر رویکردهای رایج توسعه، ترجمۀ فاطمه صادقی، اعظم خاتم و دیگران، تهران: آگه.
[14] کتابی، محمود؛ یزدخواستی، بهجت؛ فرخی راستایی، زهرا (1382). «توانمند‌سازی زنان برای مشارکت در توسعه»، فصل‌نامۀ پژوهش زنان، ش 7، دورۀ دوم.
[15] کجباف، محمد‌باقر؛ کاظمی، ملیحه‌سادات (1387). «بررسی نگرش کارکنان سازمان آموزش و پرورش شهر اصفهان به مدیریت زنان و موانع ارتقای زنان به جایگاه‌های مدیریتی»، مجلۀ مطالعات زنان، 3، ص 133ـ147.
[16] گیدنز، آنتونی (1386). جامعه‌شناسی،‌ ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نی
[17] هزار‌جریبی، جعفر؛ پیله‌وری، اعظم. (1391). شناسایی موانع دستیابی کارکنان زن بانک ملی شهر تهران به موقعیت‌های مدیریتی»، زن در توسعه و سیاست، ش 2، ص 25ـ42.
 [18] Bass, B. E. & Riggio, R. E. (2006). Transformational leadership, Mahwah, New Jersey: LEA, Inc.
 [19] Coleman, M. (2003). Leadership in education. London: thousand oaks’
 [20] Coyne, S., Coyne, E. J., & Lee, M. (2004). A gender neutral glass ceiling. Routledge
 [21] Creswell, J. W. (2012). Educational research: planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research: page 433
 [22] Eagly, A. H., & Johnson, B. T. (1990). Gender and leadership style: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 108, 233-256
 [23] Enid, K, R., Maniraj, S. A. (2013). The glass ceiling: a perspective of women working in urban. Gender in management. 28-42
 [24] Ghuman, S.J., Lee, K.J., Smith, H. L. (2004). Measurement of women’s autonomy according to women and their husbands. Results from five Asian countries. Psychology Research Report. 504-556
 [25] Reid, M., Kerr, B., & Miller, W. (2003). Glass Walls and Glass Ceilings: Women’s Representation in State and Municipal Bureaucracies. New York: Praeger Publishers.
 [26] Shahtalebi, S. Yarmohammadian, M., Ajami, S. (2011). Women’s success factors from leadership in higher education. Proceedia, Social and Behavioral Sciences, 15, 3644-3647.
 [27]Sorenson, G., Burns, M. (2004). Women and business leadership. Encyclopedia of Leadership, 2, 1650-1657.