نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه زنجان

2 دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه زنجان

3 دانشجوی کارشناسی ارشد توسعۀ روستایی دانشگاه زنجان

چکیده

هدف کلی این تحقیق، بررسی ابعاد مختلف و موانع خوداشتغالی در میان دانشجویان دختر دانشکدۀ کشاورزی است. این پژوهش توصیفی‌ـ همبستگی به روش پیمایشی انجام شد. جامعۀ مطالعه‌شده دانشجویان دختر سال آخر مقطع کارشناسی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه زنجان در سال تحصیلی 1394ـ1395 بودند (135N=). حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برآورد شد (63=N). نمونه‏ها با روش نمونه‏گیری طبقه‏ای تصادفی انتخاب شدند. پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته ابزار جمع‏آوری داده‏ها بود که روایی آن از طریق آرای اعضای هیئت‏علمی دانشگاه زنجان و پایایی آن از طریق پایلوت تست و اندازه‏گیری ضریب آلفای‏ کرونباخ، به میزان 71/0- 89/0 برآورد شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد اولویت‏های مهم اشتغال به ترتیب کار تعاونی، خوداشتغالی و استخدام است. از انگیزه‌های مهم خوداشتغالی دستیابی به رفاه بیشتر، آزادی و انعطاف‏پذیری در کار و استفاده از همۀ دانش، مهارت‏ و ایده‏های خود بود. دانشجویان تمایل بیشتری به اشتغال در بخش خدمات‏رسانی کشاورزی داشتند و مهم‏ترین ملزومات خوداشتغالی از نظر آن‌ها به ترتیب سرمایۀ مالی‏، برخورداری از آموزش تخصصی جهت راه‏اندازی کسب‏وکار و تجربه‌های کاری در زمینۀ مربوطه بیان شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که هفت عامل حمایتی، قانونی و موانع جنسیتی، خطر‏پذیری کشاورزی و ضعف مهارت‏های ارتباطی، ضعف مادی و دانشی، نگرشی و امنیتی، گرایش به راحت‏طلبی و عدم ریسک‏پذیری در اشتغال، ضعف مهارت مدیریتی و فنی و کمبود تسهیلات توانستند 34/74‌درصد از کل واریانس موانع خوداشتغالی دانشجویان دختر در بخش کشاورزی را تبیین کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Assessing different aspects and barriers of self-employment among agricultural female students (Case study: Zanjan University)

نویسندگان [English]

  • Jafar Yaghoubi 1
  • Parisa Najafloo 2
  • Elaheh Haghverdi 3

1 Associate Professor of Agricultural Extension and Education, University of Zanjan, Zanjan, Iran

2 PhD Student of Agricultural Extension and Education, University of Zanjan, Zanjan, Iran

3 Graduate Student of Rural Development, University of Zanjan, Zanjan, Iran

چکیده [English]

The main purpose of this research was to study different aspects of self-employment among the agricultural female students in University of Zanjan. The statistical population of the study consisted of senior female students in agriculture faculty of Zanjan University in 2014-2015 academic year (N= 135). According to Cochran's formula, 63 students were selected using a stratified random sampling method. The research tool was a questionnaire. Validity of the instrument was confirmed by a panel of faculty members and experts of the field. The reliability was determined by pilot test and calculating Cronbach's alpha coefficient (0.71-0.88). The results of this study showed that the most important priority for employment was cooperative work, self-employment and recruitment. The most important motivation for self-employment was greater prosperity, freedom and flexibility to work and use all the knowledge, skills and their ideas. Most students tend to agricultural employment in the service section. The self-employment requirements included: need of financial capital, benefiting from specialized training and experience in the field to set up business on one’s own way. Using exploratory factor analysis, barriers to female students self-employment in agriculture were summarized into seven factors including: supporting law and gender barriers, agricultural risks and weaknesses in communication skills, physical weakness and knowledge, attitude and security, tendency to indolence and failure to taking risk in employment, lack of technical and management skills and lack of facilities. These factors explained 74.34% of barriers to female students' self-employment in agriculture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agriculture
  • employment
  • employment motivation
  • self-employment
  • women's students
[1] انصاری، محمدتقی؛ فکور، بهمن (1393). «موانع محیطی گرایش دانشجویان و دانش‏آموختگان به کارآفرینی»،‌ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، س20، ش 2، ص 117ـ141.
[2] بخشی جهرمی، آرمان؛ شهیدی زندی، کاوه (1388). «بررسی انگیزۀ تحصیل دانشجویان رشته‏های کشاورزی دانشگاه جامع علمی‌ـ کاربردی کرمان»، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، س‌2، ش‌5، ص 89ـ99.
[3] بلالی، اسماعیل؛ سیاح، مونس؛ محبی، سیده فاطمه (1394). «ورود زنان به مشاغل مردانه: دلایل و پیامدها واکاوی کیفی آرای کارشناسان»، زن در توسعه و سیاست، س13، ش3 ، ص 399ـ424.
[5] حبیب‌پور گتابی، کرم؛ طالبی، سحر؛ آهنگران، محمد (1392). »بازنمایی اشتغال زنان و نقش آن در ساختار خانواده (مطالعۀ موردی سریال‏های دلنوازان و همسایهها)»، مطالعات سبک زندگی، ش 3، ص 69ـ104.
[6] ربیعی، علی؛ نظریان، زهرا (1392). «بررسی موانع کارآفرینی زنان تحصیل‏کردۀ دانشگاهی ایران»، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، س 2، ش2، ص 1ـ25.
[7] زاهدی مازندرانی، محمدجواد (1383). «ضرورت‏های کارکردی توسعۀ اشتغال در بخش کشاورزی»، اقتصاد کشاورزی و توسعه، ش 12، ص 41ـ68.
[8] شاه‏آبادی، ابوالفضل؛ خاتمی، طیبه (1392). «بررسی عوامل مؤثر بر خوداشتغالی در اقتصاد ایران»، پژوهش‏های رشد و توسعۀ پایدار، ش 45، ص 91ـ110.
[9] شعبانعلی فمی، حسین؛ آقاپور، شهلا؛ علم‌بیگی، امیر (1389). «شناسایی موانع و مشکلات شکل‎گیری یادگیری‏ شغل‌محور در بین دانشجویان رشته‏های کشاورزی دانشگاه تهران»، مجلۀ تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، ش 2، ص 219ـ229.
[10] شمس، علی، ایروانی، هوشنگ؛ رضوانفر، احمد؛ کلانتری، خلیل؛ یزدانی، س (1387). «مشاهدۀ بررسی از اجزای سازندۀ مؤثر بر بهره‏وری پژوهشی اعضای هیئت‌علمی کشاورزی ایران»، فصل‌نامۀ تحقیقات اقتصاد و توسعۀ کشاورزی ایران، سری 36، ش 2(1) ، ص 125ـ177.
[12] عربیون، ابوالقاسم؛ عبداله‌زاده، غلام‌حسین؛ شریف‌زاده، ابوالقاسم (1392). «بررسی و تحلیل گرایش به خوداشتغالی بین دانشجویان (مورد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)»، تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، س44، ش 4، ص581ـ591.
[13] فعلی، سعید؛ بیگلری، نگین؛ پزشکی‏راد، غلامرضا (1389). «تحلیل عاملی مؤلفه‏های رضایت‏مندی دانشجویان دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس از کیفیت خدمات آموزشی ارائه شده»، مجلۀ پژوهش‏های ترویج و آموزش کشاورزی، س 11، ش 3، ص 25ـ35.
[14] قره‌بایی، سمیه (1387). «بررسی عوامل مؤثر بر سلامت جسم و روان شاغلین زن در محیط کار»، پایان‏نامۀ مقطع کارشناسی ارشد، دانشکدۀ سلامت ایمنی و محیط ‏زیست دانشگاه شهید بهشتی.
[15] قوامی، هادی (1382). «بررسی تحولات ساختاری خوداشتغالی با استفاده از روش‏شناسی تجزیه طی سال‏های 1335ـ1375»، پژوهش‏های اقتصادی ایران، ش 15، ص 63ـ92.
[16] قوامی، هادی(1385). «بررسی مقایسه‏ای زنان سرپرست خانوار خود اشتغال و زنان سرپرست خانوار دست‌مزد و حقوق‏بگیر در نقاط شهری ایران»، تحقیقات اقتصادی، ش 72، ص 227ـ258.
[17] قوامی، هادی (1381). «بررسی تحولات ساختاری خوداشتغالی، عوامل مؤثر بر آن و رابطۀ آن با بیکاری و تورم در ایران»، رسالۀ دورۀ دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.
[18] قویدل، صالح (1387). «خوداشتغالی در مقابل بیکاری (مورد ایران)»، فصل‌نامۀ پژوهش‏های اقتصادی، ش 8، ص 21ـ41.
[19] مرکز آمار ایران (1395). «نتایج طرح آمارگیری از ویژگی‏های اشتغال و بیکاری (1376ـ1383) و طرح آمارگیری نیروی کار (1384ـ1394)».
[20] موحدی، رضا؛ اکبری، رویا؛ یعقوبی فرانی، احمد (1389). «راهکارهای بهبود وضعیت اشتغال دانش‏آموختگان رشته‏های کشاورزی (مطالعۀ موردی دانشگاه بوعلی سینا همدان)»، مجلۀ پژوهش‏های ترویج و آموزش کشاورزی، س 3، ش 4، ص 85ـ98.
[21] نوبخت، محمدباقر (1386). «موانع اشتغال جوانان و راهبرد تعادل بازار کار در ایران»، مرکز تحقیقات استراتژیک.
[22] هاشمی، سید سعید؛ مهرابی، علی‏اکبر؛ ایمنی سیاوش؛  نجاحی اکبر (1390). «توسعه روستایی با تأکید بر اشتغال و کارآفرینی: مطالعه موردی دهستان شباب در استان ایلام»، روستا و توسعه، س 14، ش 1، 35-58.
[23] هرندی، فاطمه؛ فلاح محسن خانی، زهره (1386). «اشتغال جوانان و چالش‏های آن»، فصل‌نامۀ رفاه اجتماعی، ش 25، ص 133ـ146.
[24] یعقوبی، جعفر؛ نجفلو، پریسا (1395). «علل ضعف دانش کشاورزی پایۀ دانشجویان دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه زنجان»، پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، س 7، ش35، ص42ـ53.
[25] Blanchflower, D. G. (1998). Self-employment in OECD Countries; Department of Economics, Dartmouth College and National Bureau of Economics Research, 471, PP 1-63.
[26] Buadi, D. K., Anaman, K. A. & Kwarteng, J. A. (2013). Farmers’ perceptions of the quality of extension services provided by non-governmental organisations in two municipalities in the Central Region of Ghana. Agricultural Systems, 120, PP 20–26
[27] Cannon, J. G. (2005). Perceptions of the influence of the Virginia governor’s school for agriculture on VGSA Alumni. (Doctoral dissertation, Virginia Polytechnic Institute and State University).
[28] Heller. C.S, (2000) Gender Differences in Full-Time Self-Employment; Journal of Economics and Business, 52, PP 495–9.
[29] Lauer, C. 2002. Enrolment in higher education: do economic incentives matter? Education Training, 44, PP 76-84.
[30] Martins, s., Couchi, C., Parat, L., Federico, C., Roberto, D., & Maureen, S. (2004), Barriers to entrepreneurship and business creation. EEC/Act04/02, European Entrepreneurship Cooperation. Retrieved from www.eec-observatory.org.
[31] Verheul, I (2001), an eclectic theory of entrepreneurship. Tinbergen discussion paper. Indianapolis: institute for development strategies, Indiana University.