نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی و مدرس دانشگاه شهید چمران اهواز

3 کارشناس ارشد مدیریت اجرایی واحد علوم و تحقیقات اهواز

چکیده

در خانواده، زنان با استفاده از جدیدترین اطلاعات و دانش در رابطه با موضوعات مختلف زندگى و آموزش به دیگر اعضاى خانواده و همچنین دقت و نظارت در انجام‌دادن صحیح آن‏ها مى‏توانند روش‏هاى نوین و بهینه را جانشین باورهاى غلط و غیراقتصادى اعضاى خانواده کنند و سطح فرهنگى و اجتماعى خانواده را بیش از پیش افزایش دهند. در این پژوهش، بهره‌وری اقتصادی خانواده از جمله مشارکت زنان در هزینه‌کرد درآمد خانواده، تغییر و اصلاح رفتارهای مصرفی، نظارت زنان بر نحوۀ مصرف خانواده، اعمال محبت مادرانه برای ایجاد انضباط اقتصادی و آموزش رفتار درست اقتصادی به فرزندان از جنس تقسیم کار و ایفای نقش و... در خانواده مد نظر است. برای شناسایی مؤلفه‏های ذکر‌شده از نظریه‏های منابع، قدرت، نظریۀ سیستمی و توانمندسازی استفاده شده است. روش تحقیق پژوهش در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها پیمایشی بود که با استفاده از نمونه‌گیری طبقه‌ای چند‌مرحله‌ای بر 200 زن متأهل شهرستان اهواز انجام شد. تکنیک نمونه‌گیری استفاده‌شده نمونه‌گیری طبقه‏ای چند‌مرحله‏ای است. یافته‌ها نشان می‏دهند که متغیرهای مشارکت زنان در هزینه‌کرد درآمد خانواده، تغییر و اصلاح رفتارهای مصرفی، نظارت زنان بر نحوۀ مصرف خانواده، اعمال محبت مادرانه برای ایجاد انضباط اقتصادی و آموزش رفتار درست اقتصادی به فرزندان با متغیر وابستۀ بهره‌وری اقتصادی خانواده رابطۀ مثبت دارد. براساس نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند‌متغیری، مشارکت زنان در هزینه‌کرد درآمد خانواده و تغییر و اصلاح رفتارهای مصرفی از تبیین‌کننده‏های مهم‌ بهره‌وری اقتصادی خانواده معرفی شد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که نزدیک به 39/0‌درصد از واریانس بهره‌وری اقتصادی خانواده از سوی متغیرهای تحقیق تبیین می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Women and economic efficiency in the family based on a survey on Razavi conduct

نویسندگان [English]

  • Ali Hossein Hosseinzadeh 1
  • Marziyeh Shahryari 2
  • Maryam Farji Behbahanizadeh 3

1 Associate Professor, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran

2 PhD Student of Sociology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran

3 MA, Executive Management, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

In the family, women can benefit from the newest information and knowledge on various life subjects and use them to train other members of the family; they can also use the knowledge to replce new and optimal beliefs with the false ones thereby oncreasing the soci-cultural level of the family more than before. In this study, family economic efficiency including women's participation in household income, modifying consumption behaviors, women’s control over family consumption, maternal affection to create economic discipline and training children about the right economic behavior such as division of labor and roles in the family, has been examined. To identify the components listed above, the theories of resources, power, empowerment and system theory have been used. The method of this study is the survey data, using structured questionnaires obtained from a sample of 200 married women in Ahwaz city. Multi-stage stratified sampling has been used. Results show that variables such as women's participation in household income, modifying consumption behaviors, women’s control over family consumption, maternal affection to create economic discipline and training children about the right economic behavior has a positive relationship with dependent variable of economic efficiency Based on the results obtained from multiple regression analysis, women's participation in the cost of a family's income and  modification of consumption behaviors are the most important factors of economic productivity, and presented a coefficient of determination of 0.39 to explain the chnages of family economic efficiency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • economic efficiency
  • Razavi conduct
  • Women
[1] ادیب، یوسف؛ تاجور، آذر؛ پورطهماسبی، سیاوش (1388). «نقش زن ایرانی در اصلاح الگوی مصرف و ارائۀ راهکار»، ماه‌نامۀ مهندسی فرهنگی، ش 35 و 36.
[2] امین رشتی، نارسیس (1379). «زنان و نقش آنان در مدیریت مصرف»، مجموعه مقالات همایش زنان و صرفه‌جویی، تهران: مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری، ص48-123.
[3] بهزادپور، سیمین‌دخت (1379). نقش خانواده به‌عنوان سازمان در سیستم بهره‌وری عمومی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[4] برادران رضایی؛ م، شیروانی (1385). «وضعیت عادت غذایی دانشجویان دانشگاه‏های تبریز؛ بر اساس رفتارهای خطرزای جوانان»، نهمین کنگرۀ تغذیۀ ایران، تبریز.
[5] تفضلی، فریدون (1376). اقتصاد کلان، نظریه‌ها و سیاست‏های اقتصادی، تهران: نی.
[6] حر عاملی، محمد‌حسن (1409). وسائل‌الشیعه، قم: مؤسسۀ آل البیت(ع).
[7] حبیبی، شهلا؛ سید ربیع، فرید (1376). «زنان، مدیران فرهنگ بهره‌وری»، پیام زن، ش 66.
[8] حسینی، سیدرضا (1379). الگوی تخصیص درآمد و رفتار مصرف‌کنندۀ مسلمان، تهران: مؤسسۀ فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
[9] حکیمی، محمد (1388)، معیار‏های اقتصادی در تعالیم رضوی، قم: بوستان کتاب.
[10] حسینی، سید رضا (1379). الگوی تخصیص درآمد و رفتار مصرف‏کنندۀ مسلمان، تهران: مؤسسۀ فرهنگی دانش و اندیشۀ معاصر.
[11] رزاقى، ابراهیم (1373). الگوى مصرف و تهاجم فرهنگى، تهران: چاپخش: 164-163.
[12] زارع‌پور، حسین (1390). روح مکتب اقتصادی امام رضا(ع)، بخش اندیشه.
[13] ساروخانی، باقر؛ امیرپناهی، محمد (1385). ساخت قدرت در خانواده و مشارکت اجتماعی، پژوهش زنان، دورۀ 4، ش 3.
[14] شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع) (1378). بی‌جا: جهان، دو جلد.
[15] شرفی، محمد‌رضا (1388). مهارت‏های زندگی در سیرۀ رضوی، قدس رضوی، چ 3.
[16] صدر، سید محمدباقر (1350). اقتصاد ما، محمدکاظم موسوى، تهران: اسلامى.
[17] صبوری خسرو‌شاهی، حبیب؛ مهدوی، محمد‌صادق (1382). «بررسی ساختار توزیع قدرت در خانواده»، فصل‌نامۀ مطالعات زنان، س اول 1، ش 2، ص 27ـ68.
[18] صدوق، جعفربن محمد (1367). من لایحضره الفقیه، ترجمۀ محمد‌جواد غفاری، ج 3، تهران: اسلامی.
[19] صباغیان، زهرا (1374). بررسی نقش زنان ایرانی در تعلیم و تربیت نیروی انسانی جامعه، مجموعه مقالات کنگرۀ نقش زن در علم، صنعت و توسعه، دفتر امور زنان در نهاد ریاست جمهوری، تهران.
[20] عالی، شهین‌دخت (1379). خانواده و بهره‌وری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[21] فرخی، طاهره، (1376). «نقش زنان در توسعۀ پایدار، توانمند‌سازی زنان»، ماه‌نامۀ تعاون، دورۀ جدید، ش 74، ص 76ـ79.
[22]قمی، عباس (1416). سفینۀ‌البحار، بی‌جا: دار الاسوة للطباعة والنشر.
[23] کتابی، محمود و دیگران (1382). «رابطۀ عوامل اقتصادی، فرهنگی و آموزشی با توانمندسازی زنان»، پژوهش زنان، ش7، ص5ـ30.
[24] کلینی، محمد بن یعقوب (بی‌تا). اصول کافی، بی‌جا: دار الکتب الإسلامیه.
[25] لانگه، سارا (1372). معیارهایی برای توانا‌سازی زنان، نقش زنان در توسعه، تهران: روشنگران.
[26] موزر، کارولین (1372). برنامه‌ریزی بر‌حسب جنسیت در جهان سوم، نقش زنان در توسعه، تهران: روشنگران.
[27] میرزایی، محمد (1394). «مدیریت اصلاح الگوی مصرف از نگاه بخش اقتصادی»، مقالات کنفرانس تربت حیدریه.
]28]مجلسی، محمدباقر (1404). بحارالأنوار، لبنان، مؤسسة الوفاء بیروت.
[29] میشل، آندره (1354). جامعه‌شناسی ازدواج و خانواده، ترجمۀ فرنگیس اردلان، انتشارات دانشکدۀ علوم اجتماعی و تعاون دانشگاه تهران.
[30] محمدی، زهرا (1385). زنان سرپرست خانوار، تهران: روابط عمومی شورا فرهنگی‌ـ اجتماعی زنان.
[31] مهدوی، محمد‌صادق؛ صبوری، حبیب (1382). «بررسی ساختار توزیع قدرت در خانواده»، مطالعات زنان، س اول، ش 2.
[32] معینی‌فر، حشمت‌السادات (1388). «بازنمایی کلیشه‏های جنسیتی در رسانه‌ها»، تحقیقات فرهنگی ایران، ش 3.
[33] نوری‌نیا، حسین (1386). «بهره‌وری در خانواده»، روزنامۀ سرمایه، ش 540، ص 11.
[34] نوری، حسین بن محمد‌تقی (1408). مستدرک‌الوسائل، قم: مؤسسۀ آل البیت علیهم‌السلام.
[35] Assael, H (1998). south,Consumer Behavior and marketing Action, 6 th edition, western college publishing.
[36] Gergis, A.(1999). Citizen Economic Empowerment In Botswana Concepts and
Principles, Bidpa Working Paper No.22.
[37] South, H. Assael,(1998). Consumer Behavior and marketing Action, 6th edition, western college publishing.
[38] Wilkie, W.L. (1994)Consumer Behavior, 3 rd edition , John wiley & sons, INC.