1استادیار جامعه شناسی، گروه مطالعات خانواده، ازدواج و طلاق، مؤسسۀ مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور
2کارشناس ارشد جمعیت شناسی، گروه مطالعات خانواده، ازدواج و طلاق، مؤسسۀ مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور
چکیده
این مقاله با هدف بررسی تأثیر اشتغال زنان بر پایداری خانواده، به مقایسۀ خانوادههای تکشاغل و خانوادههای هردو شاغل پرداخته است. جامعۀ آماری این پیمایش، زنان و مردان متأهل شهر تهران است و به شیوۀ نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای هزار و 736 نمونه از 50 حوزۀ شهر تهران انتخاب شد و در تجزیۀ تحلیل نهایی به کار گرفته شد. نتایج این تحقیق نشان میدهد: نشاط زناشویی در مردان خانوادههای هردو شاغل بیش از مردان خانوادههای تکشاغل است. درآمد و منزلت شغلی بالا در مردان خانوادههای تکشاغل با کاهش نشاط زناشویی و در زنان خانوادههای تکشاغل افزایش درآمد با افزایش نشاط زناشویی در ایشان همراه است. همبستگی نشاط زناشویی و گرایش به طلاق در زنان خانوادههای هردو شاغل بیش از زنان خانوادههای تکشاغل و در مردان خانوادههای تکشاغل بیش از مردان خانوادههای هردو شاغل است. هزینهکرد مالی اشتراکی در خانوادههای هردو شاغل بیش از خانوادههای تکشاغل و تضاد میان کار و خانواده در آن‌ها کمتر است. بهطورکلی، میتوان گفت یافتههایی که نشان دهد اشتغال زنان پایداری خانواده را تضعیف میکند مشاهده نشد، اما اشتغال زنان منابعی را برایشان فراهم میکند که از آن میتوانند در انحلال زندگی زناشویی ناخوشایند استفاده کنند. با توجه به اینکه نشاط زناشویی و گرایش به طلاق از شرایط شغلی متأثر است، به‌کارگیری سیاستهای مناسب اشتغال میتواند در پایداری خانواده کمککننده باشد. یافتههای تحقیق تأییدکنندۀ تئوریهای مبادله، فرصت اقتصادی و اقتصاد خانۀ جدید است.
Women's employment, marital happiness and tendency to divorce (Case study: Married people in Tehran)
چکیده [English]
This paper aims to study the effect of women's employment on family stability, and compares Dual-worker family with Single-worker family. Statistical population of cross-sectional survey consistes of married people in Tehran. 1736 samples were selected and analyzed. Multi-stage cluster sampling method was used and due to the different economic and social classes of people, 50 domains were selected in Tehran. A questionnaire was employed using Pearson correlation, variance analysis, and mean difference. The results show that men's marital happiness in dual-worker families are more than single-worker families. In men single-worker families, high income and occupational status is associated with lower marital happiness, while in women single-worker families, high income is associated with higher marital happiness. Correlation between marital happiness and tendency to divorce in women dual-worker families is more than single-worker families and in men is less. Shared spending money in dual-worker families is more than single-worker families and conflict between work and family is less. In general, it can be said that there is no evidence showing women's employment is in conflict with family stability but women's employment provides resources that can be used in dealing with unhappy marriage. The implementation of appropriate employmen policies can help stability of the family. The findings confirm theories of exchange, economic opportunity and new home economics.
کلیدواژه ها [English]
Dual-worker families, Family stability, Marital happiness, Single-worker families, Tendency to divorce, Women's employment
مراجع
[1] ابراهیمی، جعفر؛ صالحی، فرزانه (1390). «بررسی مقایسهای میزان رضایت از زندگی زنان شاغل و خانه‌دار»، فصل‌نامة مطالعات جامعهشناسی، س 4، ش 13، ص 47ـ60.
[2] اسفندیار، سرور (1384). «اشتغال زنان در بستر خانواده و ارتباط آن با طلاق، ماه‌نامۀ علمی، فرهنگی و اجتماعی زنان»، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، ش 18، ص 20ـ27.
[3] اسماعیلپور، خلیل (1392). «مقایسۀ ابعاد رضایت زناشویی زنان دارای مشاغل دولتی، آزاد و زنان خانه‌دار»، فصل‌نامة پژوهشهای نوین روان‌شناختی، س 8، ش 29، صص 30ـ47.
[4] اعزازی، شهلا (1380). جامعهشناسی خانواده؛ با تأکید بر نقش، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 2.
[5] حبیبپور، کرم؛ صفری، رضا (1388). راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی (تحلیل دادههای کیفی)، تهران: لویه، متفکران.
[7] خسروی، معصومه؛ اعظمی، سعید؛ الهیفر، علی؛ دکانی، مینا (1389). «مقایسۀ رضایت زناشویی زوجین هردو شاغل با زوجین تکشاغل با توجه به سلامت عمومی آنان»، فصل‌نامة زن و مطالعات خانواده، س 2، ش 8، ص 27ـ37.
[8] خصری، خدیجه؛ ارجمند سیاهپوش، اسحق (1393). «مقایسۀ میزان رضایت از زندگی زناشویی زنان شاغل و خانه‌دار و عوامل مؤثر بر آن در شهر ایذه»، مجلۀ مطالعات توسعه اجتماعی ایران، س 6، ش 4، ص 97ـ105.
[9] دوکانهای فرد، فریده؛ حسنی، فریبا؛ مظفرپور، مینا (1391). «بررسی مقایسهای تعارضات زناشویی خانوادههای هردو شاغل و یکی شاغل و سلامت روان فرزندان دختر دورۀ متوسطه سال تحصیلی 90-1389 شهر تهران»، فصل‌نامة مشاوره و رواندرمانی، ش اول، ص 55ـ83.
[10] رستگار خالد، امیر (1385) خانواده، کار، جنسیت، تهران: شورای فرهنگی اجتماعی زنان.
[11] زعفرانچی، لیلاسادات (1388). «اشتغال زنان»، مجموعه مقالات و گفت‌وگوها، ریاست جمهوری، مرکز امور زنان و خانواده.
[12] صادق‌مقدم، لیلا؛ عسکری، فریبا؛ معروضی، پرویز؛ شمس، هدایتاله؛ طهماسبی، سیمین (1385). «رضایت از زندگی زناشویی در زنان شاغل و خانه‌دار و همسران آن‌ها در شهر گناباد»، افق دانش، دورۀ 12، ش 2، ص45ـ50.
[13] طهماسبی، سیمین؛ مقدسی، جعفر؛ علوی، اعظم؛ مرادی، محمدتقی (1385). «بررسی مقایسهای میزان رضایت‌مندی از زندگی زناشویی زنان شاغل و خانه‌دار شهرکرد»، مجلۀ علمی دانشکدۀ پرستاری و مامایی همدان، دورۀ 14، ش 26، ص 20ـ25.
[14] عنایت، حلیمه؛ دسترنج، منصوره (1387). «بررسی رابطۀ اشتغال زنان با عزت نفس آنان با تأکید بر عوامل جمعیتی»، مجلۀ علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورۀ 27، ش اول، ص 82ـ96.
[15] کاستلز، مانوئل (1380). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ (ج 2)، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: طرح نو.
[16] کاظمیپور، شهلا (1378). «الگویی در تعیین پایگاه اجتماعی اقتصادی افراد و سنجش تحرک اجتماعی با تکیه بر مطالعۀ موردی در شهر تهران»، نامۀ علوم اجتماعی، ش34، پاییز و زمستان 1378، ص 139ـ172.
[17] مدیری، فاطمه (1394). «بررسی سبک زندگی متاهلین و تعیینکنندههای آن (مورد مطالعه: شهر تهران)»، موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.
[18] مرکز آمار ایران (1390) نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
[19] مطیع حقشناس، نادر (1381). «بررسی تطبیقی نرخ اشتغال و بیکاری جمعیت در استانهای مختلف کشور»، مجموعه مقالات نخستین همایش انجمن جمعیتشناسی ایران، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، ص 417ـ444.
[20] ــــــــــ (1392). «تأثیر تحولات ساختار سنی جمعیت بر عرضۀ نیروی انسانی و وضع فعالیت اقتصادی در ایران و آیندهنگری آن تا افق 1404»، فصل‌نامة مطالعات جمعیتی، س اول، ش 2، ص 89ـ115.
[21] مککارتی، جین ریبنز؛ ادواردز، روزالیند (1390). مفاهیم کلیدی در مطالعات خانواده، ترجمة محمدمهدی لبیبی، تهران: علم.
[22] نظری، علیمحمد؛ سلیمانیان، علیاکبر (1386). «بررسی و مقایسه رضایت زناشویی زوجهای هردو شاغل و یکی شاغل»، تازهها و پژوهشهای مشاوره، دورۀ 6، ش 24، ص 103ـ122.
[23] هوفمن، سول؛ اورت، سوزان (1390). زنان و اقتصاد خانواده، کار و درآمد، ترجمۀ محمود دانشور کاخکی، سیاوش دهقانیان و فرخدین قزلی، نشر دانشگاه فردوسی مشهد.
[24] Hill, M. S (1988) “Marital Stability and Spouses Shared Time”, Family Issues, Vol 9, No 4, PP 427- 451.
[26] Juhee, P. & Time F. L. (2000) “The effect multiple roles of south Korean married women professor: role changes and the factors which influence potential role Gratification ad strain”, Sex roles, Vol 43, 571-591.
[27] Kopelman, R. E., Greenhaus, J. H., & Connolly, T. F. (1983) “A model of work, family, and interrole conflict: A construct validation study”, Organizational Behavior and Human Performance, 32,198-215.
[28] Locksley, A. (1980) “On the effects of wives' employment on marital adjustment and companionship”, Journal of Marriage and the Family, 337-346.
[29] Montalto, C. P. (1994) “Married women’s labor force participation as divorce insurance”, Financial Counseling and Planning, 5, 191-206.
[30] Raz-Yurovich, L. (2012) “Economic determinants of divorce among dual-earner couples: Jews in Israel”, EuropeanJournal of Population/Revue européenne de Démographie, 28(2), 177-203.
[31] Rogers, S. J., & DeBoer, D. D. (2001) “Changes in Wives' Income: Effects on Marital Happiness”, Psychological Well Being, and the Risk of Divorce”, Journal of Marriage and Family, 63(2), 458-472.
[32] Sacco, W. P., Dumont, C. P., & Dow, M. G. (1993) “Attributional, perceptual, and affective responses to depressed and nondepressed marital partners”, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(6), 1076.
[33] Sayer, L. C., & Bianchi, S. M. (2000) “Women's Economic Independence and the Probability of Divorce A Review and Reexamination”, Journal of Family Issues, 21(7), 906-943.
[34] Schoen, R., Astone, N. M., Kim, Y. J., Rothert, K., & Standish, N. J. (2002) “Women's employment, marital happiness, and divorce”, Social forces, 81(2), 643-662.
[35] Teachman, J. (2010) “Wives’ economic resources and risk of divorce”, Journal of Family Issues, 31(10), 1305-1323.
[36] Tsang, L. L. W., Harvey, C. D., Duncan, K. A., & Sommer, R. (2003) “The effects of children, dual earner status, sex role traditionalism, and marital structure on marital happiness over time”, Journal of Family and Economic Issues, 24(1), 5-26.
[37] White, L. K. (1983) “Determinants of spousal interaction: Marital structure or marital happiness”, Journal of Marriage and the Family, 511-519.
[38] Xu, X., & Lai, S. (2004) “Gender ideologies, marital roles, and marital quality in Taiwan”, Journal of Family Issues, 25(3), PP 318–355.
ابتدای صفحه