نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جامعه ‏شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا(س)

2 دانشجوی دکتری مطالعات زنان دانشگاه تربیت مدرس

3 استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدة علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف پژوهش حاضر مطالعۀ نحوۀ مواجهه با اختلال در احساس آرامش در زندگی زناشویی بین زنان متأهل ساکن شهر تهران بوده است. این پژوهش با استفاده از روش نظریۀ زمینه‏ای و به‌کارگیری تکنیک مصاحبة عمیق انجام شده است. زنان در مواجهه با اختلال در احساس آرامش، که حاصل شکاف بین هست‏ها و خواست‏ها بوده، به مجموعه‏ای از راهبردها با دو رویکرد کلی «تغییر هست‏ها» شامل اصلاح رابطة همسری، مدیریت مشکلات تعاملی با خانواده‏ها، بهبودبخشی وضعیت فرزندان، پرداختن به خویشتن و رفع موانع ساختاری، با هدف تغییر وضعیت موجود به مطلوب و «تغییر خواست‏ها» شامل تقلیل خواسته‏ها، گذشت صبورانه و انتخاب رابطة تهی، با هدف پذیرش وضعیت موجود، روی آورده‏اند که انتخاب راهبردها و اثربخشی آن‏ها متأثر از مجموعه‏ای از شرایط با عنوان «عوامل تصمیم‏ساز» شامل رویکرد همسر، باورهای اعتقادی، غلبة عاطفه و جبر بیرونی بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Women’s encounter with disruption of the tranquility in marital life

نویسندگان [English]

  • Susan Bastani 1
  • Shohre Rowshani 2
  • Nahle Gharavi Naeeni 3

1 Professor, Department of Sociology, Alzahra University

2 PhD Candidate of Women Studies, Tarbiat Modares University

3 Professor, Department of Quran & Hadith Sciences, Tarbiat Modares University

چکیده [English]

The current study aims to investigate the way married women living in Tehran face with disruption of sense of tranquility in marital life. This research has been done using grounded theory method and deep interview technique. As a result of encounter with disruption of sense of tranquility, which is the result of the gap between the assets and demands of women, it has become necessary for women to adopt a set of strategies with two general approaches of "change in assets" including modification of the spousal relationship, management of interactive problems with families, improvement of the status of children,  attention to self and removal of structural barriers, with the aim of changing the available status into a desirable one, and "change in demands" including reduced demands, patience and forgiveness and selection of the null relationship, with the aim of accepting the available status. Choosing these strategies and their effectiveness is affected by a set of conditions such as “decision-making factors" including the husband's approach, religious beliefs, dominance of affection and exterior constraint.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Disruption of the tranquility
  • Women
  • marital life
[1] ابوالمعالی، خدیجه (1391). پژوهش کیفی از نظریه تا عمل، تهران: علم.
[2] ایپکچی، مریم (1390). «بررسی احکام آرامش‌بخش قرآن در حیطة نظام خانواده»، پایان‏نامة کارشناسی ارشد (به راهنمایی دکتر ناهید مشایی)، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکدة الهیات و معارف اسلامی.
[3] برایمن، آلن (1389). کمیت و کیفیت در تحقیقات اجتماعی، ترجمة هاشم آقابیگ‏پوری، تهران: جامعه‏شناسان.
[4] بنی‌فاطمه، حسین؛ طاهری تیمورلویی، طاهره (1388). «تعیین عوامل اجتماعی‌ـ فرهنگی مرتبط با میزان رضایت از زندگی زناشویی در میان زنان متأهل شهر آذرشهر»، مطالعات جامعه‌شناسی، ش 2، ص 7ـ30.
[5] بهاری ساروخیل، لیلا (1394). «بررسی کیفی عمل به باورهای دینی و راهبردهای مقابله‏ای در زوجین در آستانة طلاق (به راهنمایی دکتر سید محمد کلانتر کوشه)»، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی.
[6] بهرامی، فاطمه؛ ندائی، علی و دیگران (1392). «بررسی جامعه‌شناختی پیش‌بینی سازگاری زناشویی بر مبنای سبک‌های شناختی تنظیم هیجان و راهبردهای مقابله‌ای زوجین شهر اصفهان»، فصل‌نامة علوم اجتماعی، ش 22، ص101ـ122.
[7] پناهی، احمدعلی (1387). «خانواده از منظر دین و روان‏شناسی»، معرفت، ش 135، ص 13ـ34.
[8] جهانی دولت‌آباد، اسماعیل؛ حسینی، سید حسن (1393). «مطالعة جامعه‌شناختی علل و زمینه‏های بروز تعارضات زناشویی در شهر تهران»، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دورة 5، ش 2، ص 329ـ364.
[9] خدایاری‏فرد، محمد؛ شهابی، روح‏الله؛ اکبری زردخانه، سعید (1386). «رابطة نگرش مذهبی با رضایت‏مندی زناشویی در دانشجویان متأهل»، خانواده‌پژوهی، ش 10، ص 611ـ620.
[10] زارع، سمیه (1393). «تبیین فرایند روان‌شناختی مواجهه با طلاق در زنان مطلقه»، پ‍ای‍ان‏ن‍امة‍ کارشناسی ارشد (به راهنمایی دکتر ماریا آگیلار وفایی)، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدة علوم انسانی.
[11] فلیک، اووه (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نی.
[12] کلینکه، کریس ال. (1378). مقابله با چالش‏های زندگی، ترجمة شهرام محمدخانی، تهران: جیحون.
[13] لطفی‌مفرد نیاسری، طاهره (1385). «مطالعة مقایسه‏ای سبک‏های مقابله‏ای زنان سازگار و ناسازگار در روابط زناشویی»، پ‍ای‍ان‏ن‍ام‍ة کارشناسی ارشد (به راهنمایی دکتر احمد برجعلی)، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی.
[14] محمداسماعیل، مهسا (1389). «بررسی اثربخشی شیوه‏های مقابله با استرس بعد از رابطة فرازناشویی مرد، جهت افزایش رضایت‏مندی زناشویی زن‏های در معرض آسیب مراجعه‌کننده به کلینیک پرهام و بیدار»، پ‍ای‍ان‏ن‍امة کارشناسی ارشد (به راهنمایی دکتر محمود گلزاری)، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی.
[15] مظاهری، محمدعلی؛ کیقبادی، فرناز و دیگران (1380). «شیوه‏های حل مسئله و سازگاری زناشویی در زوج‏های نابارور و بارور»، باروری و ناباروری، دورة 2، ش 4، ویژه‏نامة روان‏شناسی ناباروری، ص22ـ32.
[16] نوابی‏نژاد، شکوه (1391). «آسیب‏ها و الگوهای مطلوب خانواده»، کتاب اندیشه‏های راهبردی، زن و خانواده، 1058-1044. تهران: پیام عدالت.
[17] هداوندی، محبوبه (1386). «بررسی عوامل مؤثر بر ایجاد آرامش در خانواده و رضایت از زندگی خانوادگی»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد (به راهنمایی دکتر مریم ولی‏لو)، دانشگاه آزاد اسلامی (تهران مرکزی)، دانشکدة روانشناسی و علوم اجتماعی.
[18] Bowman, M. L. (1990). “Coping efforts and marital satisfaction: Measuring marital coping and its correlates”, Journal of Marriage and the Family, 52, PP 463-474.
[19] Carpenter, B. N. (1992). Personal coping: Theory, research, and application. ABC-CLIO.
[20] Carver, C. S., & Connor-smith, J. (2010). “Personality and Coping”, Annual Review of Psychology, 61, PP 679-704.
[21] Carver, C. S., Scheier, M. F., & Weintraub, J. K. (1989). “Assessing coping strategies: a theoretically based approach”, Journal of personality and social psychology, 56 (2), P 267.
[22] Chow, C. M., Buhrmester, D., & Tan, C. C. (2014). “Interpersonal coping styles and couple relationship quality: Similarity versus complementarity hypotheses”, European Journal of Social Psychology, 44(2), PP 175-186.
[23] Felton, B. J., & Revenson, T. A. (1984). “Coping with chronic illness: A study of illness controllability and the influence of coping strategies on psychological adjustment”, Journal of consulting and clinical psychology,52(3), PP 343-353.
[24] Folkman, S., Lazarus, R. S., Dunkel-Schetter, C., DeLongis, A., & Gruen, R. J. (1986). “Dynamics of a stressful encounter: Cognitive appraisal, coping, and encounter outcomes”, Journal of personality and social psychology, 50(5), P 992.
[25] Pearlin, L. I., & Schooler, C. (1978). “The structure of coping”, Journal of health and social behavior, PP 2-21.
[26] Sabourin, S., Laporte, L., & Wright, J. (1990). “Problem solving self‐appraisal and coping efforts in distressed and nondistressed couples”, Journal of Marital and Family Therapy, 16(1), PP 89-97.
[27] Strauss, A., & Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (2nd Ed.). Thousand Oaks: Sage Publications, Inc.