نوع مقاله : بنیادی

نویسندگان

• محمدجواد زاهدی ¹
• پروانه دانش ²
• فیروز راد ³
• رضا مجرب قوشچی ⁴

¹ دانشیار جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور تهران

² استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور تهران

³ استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور تبریز

⁴ دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور

چکیده

شواهد موجود نشان می‌دهد زنان فقیر شهری به شکل‌های گوناگونی از طرد اجتماعی رنج می‌برند. این مقاله در سطح خُرد و زندگی روزمره به جست‌وجوی ریشه‌های طرد اجتماعی در زندگی آن‌ها پرداخته و سعی کرده است بعضی از ابعاد این مسئله را روشن کند. روش تحقیق کیفی است و داده‌های تحقیق از مصاحبه‌های عمیق با 32 زن تحت پوشش کمیتۀ امداد شهرستان ارومیه به ‌دست آمده و نتایج با استفاده از رهیافت گراندد تئوری تحلیل شده‌اند. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد در زندگی این دسته از زنان، 5 مقولۀ عمده در شکل‌گیری طرد اجتماعی نقش دارد که عبارت‌اند از: «ضعف سرمایۀ فرهنگی»، «محدودیت‌های مادی»، «رویکرد منفی به فقرا»، «طرد ناشی از تجرد» و «حوادث منفی زندگی». دو مقولۀ عمدۀ «اجتناب از ادغام اجتماعی» و «عواطف منفی» از پیامدهای این مسئله‌اند که باعث تقویت و تداوم این پدیده می‌شود. مقولۀ نهایی هسته، که در‌برگیرندۀ کل فرایند شکل‌گیری طرد اجتماعی است، با عنوان «شکست هنجار‌ـ پیوند» مطرح شده است. در‌خصوص شیوه‌های ایجاد طرد اجتماعی، شکل‌های بسیار ظریفی از خوارسازی و محرومیت در زندگی زنان فقیر وجود دارد که با رویکردهای کمّی یا اقتصادی قابل شناسایی نیستند.

کلیدواژه‌ها

• زنان فقیر شهری
• طرد اجتماعی
• کمیتة امداد امام خمینی
• گراندد تئوری

موضوعات

• جامعه شناسی

عنوان مقاله [English]

Social exclusion of poor women in urban life (Case study: urban poor women supported by relief Committee of Imam Khomeini in Urmia)

نویسندگان [English]

• Mohammad Javad Zahedi ¹
• Parvaneh Danesh ²
• Firouz Rad ³
• Reza Mojarab Qushchi ⁴

¹ Associate Professor of Payam-e- Noor University

² Assistant Professor of Payam-e- Noor University

³ Assistant Professor of Payam-e- Noor University

⁴ PhD Student in Sociology, Payam-e- Noor University

چکیده [English]

Existing evidence shows that poor women who live in urban areas face different kinds of social exclusion. The present study investigates the roots of social exclusion in small scale and everyday life of these people aiming to clarify some dimensions of this problem. Qualitative method has been used in this study, and research data were collected through interviewing 32 poor women supported by Relief Committee of Imam Khomeini in Urmia. The results obtained from this study were analyzed by grounded theory approach. The obtained results showed that five factors including poor cultural capital, financial limitations, negative approach to the poor, being single and negative life events give rise to social exclusion in these women’s life. Avoiding social unification and negative attitudes are two major consequences of this issue which strengthen this phenomenon. The final and central aspect which encompasses the entire process of social exclusion has been presented as norm-bonded failure. In terms of ways by which social exclusion happens, there are delicate forms of disgrace and deprivation in poor women's life which are not identifiable through quantitative or economical approaches.

کلیدواژه‌ها [English]

• Social Exclusion
• Grounded theory
• urban poor women
• Committee of Imam Khomeini