نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تبریز

3 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا

4 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه اصفهان

چکیده

فرایند پیچیدۀ توسعه و نقش منابع انسانی، به‌مثابۀ یکی از عوامل اصلی آن، نیازمند بازنگری در نقش نیروی انسانی به‌خصوص نقش زنان است که نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‏دهند. در سال‏های اخیر، جهان شاهد پدیدۀ اجتماعی‌ـ اقتصادی جدیدی به نام مشارکت زنان در بازار کار بوده است. قدرت دادن به زنان و برداشتن موانع از سر راه آنان باعث بهبود وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن‌ها در جامعه می‏شود که این جریان می‏تواند زمینه‏ساز رشد و توسعۀ پایدار باشد. در این مقاله، ارتباط بین متغیرهای تأثیرگذار بر رشد اقتصادی ایران طی دورۀ 1380ـ‌1393 با تأکید بر نقش اشتغال و تحصیلات زنان بررسی شده است. سپس با استفاده از الگوریتم جست‌وجوی گرانشی (GSA) و الگوریتم بهینه‏سازی کرم شب‏تاب (FA)، به برآورد تابع رشد و توسعۀ اقتصادی کشور در قالب معادلات غیرخطی با تأکید بر نرخ مشارکت اقتصادی زنان و سطح تحصیلات آنان پرداخته شده است. نتایج مطالعه حاکی از آن است که افزایش نرخ مشارکت اقتصادی زنان در بازار کار تأثیر مثبت و معناداری بر تولید ناخالص داخلی کشور داشته و افزایش میزان تحصیلات آنان در قالب متغیر تقاطعی بر نرخ مشارکت اقتصادی زنان و در‌نهایت تولید ناخالص داخلی کشور تأثیر مثبت داشته است. بنابراین، پیشنهاد می‏شود که اقدامات مقتضی برای رفع تبعیض علیه زنان در زمینۀ اشتغال انجام گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the role of employment and education of women on economic growth in Iran: Gravitational search algorithm and Firefly algorithm approach

نویسندگان [English]

  • Ahmad Asadzadeh 1
  • Nina Mirani 2
  • Forough Ghazi khani 3
  • Najmaeh Esmail Darjani 2
  • Atieh Honardoust 4

1 Associate Professor, Tabriz University

2 PhD Student in Economy, Tabriz University

3 MA in Economy, Bu Ali Sina University

4 PhD Student in Economy, Isfahan University

چکیده [English]

To enrich the complex process of development and the role of human resources as one of its main factors, it is essential to review the role of the human resources, especially the role of women, who constitute half of the world population. In recent years, the new socio-economic phenomenon of the female participation in the labor market has emerged. Empowering women and removing the obstacles improve the political, social and economic conditions of the society, as it brings about the sustainable growth and development. The present paper gives an analysis on the relationship between the variables affecting economic growth during the period 1380- 1393, with emphasis on the role of employment and education of women. Then, by using the Gravitational Search Algorithm (GSA) and Firefly Algorithm (FA), the economic development of the country is estimated in the form of non-linear equations with emphasis on the rate of the economic participation of women and their education. The findings indicate that increasing rate of women's economic participation in the labor market has a positive and significant impact on the country's GDP as the growth of the literacy level in form of an intersection variable has a positive impact on the rate of the women's economic participation and as a whole on GDP.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women’s economic participation
  • women's education
  • Iran
  • Gravitational search algorithm
  • Firefly Algorithm
[1] افروغ، عماد (1372). مجموعه مقاله‏های سمینار جامعه‌شناسی و توسعه، ج اول، تهران: سمت.
[2] افشاری، زهرا؛ شیبانی، ابراهیم (1380). «تجزیۀ جنسیتی بازار کار در ایران»، فصل‌نامۀ زن در توسعه و سیاست، دورۀ اول، ش اول، ص 35ـ51.
[3] امینی، علیرضا (1383). «تحولات بازار کار در برنامۀ چهارم توسعه با تأکید بر اشتغال زنان، جوانان، فارغ‌التحصیلان دانشگاه‏ها و مناطق شهری و روستایی»، سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی، معاونت امور اقتصادی و هماهنگی دفتر اقتصاد کلان.
[4] حاجیانی، هادی (1385). بررسی اشتغال زنان در دوران زناشویی، تهران: بهنامی.
[5] زندی، فاطمه؛ دامن‌کشیده، مرجان؛ مرادحاصل، نیلوفر (1391). «نقش رشد اقتصادی بر مشارکت زنان در کشورهای منتخب آسیا»، فصل‌نامۀ علمی پژوهشی زن و فرهنگ، دورۀ 3، ش 11، ص 111ـ125.
[6] صادقی، مسعود؛ عمادزاده، مصطفی (1383). «تحلیلی بر عوامل اقتصادی مؤثر در اشتغال زنان ایران»، فصل‌نامۀ زن در توسعه و سیاست، دانشگاه تهران، دورۀ 2، ش اول، ص 5ـ22.
[7] علمی، زهرا (1383). «سیاست‏های اقتصاد کلان و بازار کار زنان»، فصل‌نامۀ زن در توسعه و سیاست، دانشگاه تهران، دورۀ 2، ش 2، ص 17ـ37.
[8] علمی، زهرامیلا؛ روستائی شلمانی، خیزران (1393). «اثر توسعه بر مشارکت اقتصادی زنان کشورهای منا با استفاده از روش پانل پروبیت کسری»، فصل‌نامۀ پژوهش‏های رشد و توسعۀ اقتصادی، دورۀ 4، ش 14، ص 11ـ28.
[9] فراستخواه، مقصود (1383). «زنان، آموزش عالی و بازار کار»، فصل‌نامۀ زن در توسعه و سیاست، دورۀ 2، ش اول، ص 147ـ163.
[10] نامدار، محبوبه (1389). «عوامل مؤثر بر اشتغال زنان همراه با ورود فناوری‏های نوین به عرصۀ اقتصاد روستایی: مطالعۀ موردی کمباین‏داران استان فارس»، فصل‌نامۀ روستا و توسعه، دورۀ 13، ش 2، ص 103ـ128.
[11] نظامی‌وند چگینی، زهرا؛ سرایی، حسن (1392). «عوامل مؤثر بر مشارکت زنان شهر تهران در نیروی کار»، مجلۀ برنامه‌ریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، دورۀ 4، ش 15، ص 1ـ45.
[12] هاشمی، سید احمد (1388). «زن محور توسعۀ پایدار جامعه»، www.Dr-Hashemi.com .
[13] یوسف‌پور، مائده؛ حسین‌زاده، مریم و دیگران (1391). «بررسی عوامل کار‌آفرینی زنان در توسعۀ اقتصادی کشور ایران»، کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب‌و‌کارهای دانش بنیان، ص 1ـ15.
[14] Abraham, Francis (1983). Perspectives on modernization: toward a general theory of third development: university press of America, Washington .D.C.
[15] Blau, Francine D, Ferber, Marianne A and Winkler, Anne A (1998). The Economics of Women, Men, and Work, 7th edition.
[16] Bergman, Barbara R. (1971). “The effect on white incomes of discrimination in employment”, Journal of Political Economy, Vol. 79, No. 2, PP 23-35.
[17] Becker, Gray (1985). “Human capital, effort and the sexual division of Labor”, Journal of Labor Economics. Vol. 3, No. 1, PP 33-58.
[18] Dominiak, P., Lechman, E. and Okonowicz, A. (2014). Fertility rebound and economic growth, new evidence for 18 countries over the period 1970-2011, MPRA paper, No. 5/2017(23).
[19] England, p. (1982). “The Failure of human capital theory to explain occupational job seygregation”, Journal of Human Resource, Vol. 17, No. 3, PP 358-370.
[20] Fatima, G. (2010). “Female education as a determinant of economic growth (A case study of Pakistan)”, Internationa Conference on Applied Economics, PP 167-171.
[21] Hartmann, A.M. (2010). Fertility and economic growth: How Dose the Fertility Rate Influence Economic Growth in Developing Countries? Msc in International Economic Consulting, Aarhus School of Business, University of Aarhus.
[22] Hassan, G. And Cooray, A. (2012). The Effect of female and Male Health on Economic Growth: Cross-Country Evidence within a Production Function Framework, MPRA Paper, and No.4008.
[23] Kaur, G.N. and Letic, J. (2012). Female education and economic growth: Theoretical overview and two country cases, a Thesis submitted for the degree of Bachelor of Science in Economics University of Gothenburg School of Business, Economics and Law.
[24] Kaur, H. and Lechman, E. (2015). “Economic and female labor force participation– verifaying the U-Feminization hypothesis new evidence for 162 countries over the Period 1990-2012“, Journal of Sciences Papers Economics Sociology, Vol. 8, No.1, PP 90-101.
[25] Pradhan, B. K., Singh, S. K., and Mitra, A. (2015). “Female labour supply in a developing economy: A tale from a primary survey“, Journal of International Development, Vol. 27, No.1, PP 99-111.
[26] Tansel, T. and Gungor, N.D. (2012). Gender effect of education on economic development in Turkey, IZA Discussion Paper, No.6532.
[27] Tsani, S., Paroussos, L., Fragiadakis, C. and Charalambidis, I. (2013). “Female labour force participation and economic growth in the South Mediterranean countries”, Economics Letters, Vol. 120, No. 2, PP 323–328.
[28] Turer, Jonathan.H (1998). “The structure of sociological theory”, London: wadsworth, PP 232-236.
[29] Tam, H. (2011). “U-shaped female labor participation with economic development”: Some panel data evidence. Economics Letters, Vol. 110, No. 2, PP 140-142.
[30] Verick, S. (2014). Female labor force participation in developing countries. (International Labour Organization, India, and IZA, Germany), PP 87-110.
[31] World Bank, World Development Indicators.
[32] Yang, X. S. (2010). Nature- Inspired metaheuristic algorithms. University of Cambridge, United Kingdom, Luniver Press.