نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه کردستان

2 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه کردستان

چکیده

دختران مجرد در زمرۀ گروه‏هایی محسوب می‏شوند که به دلیل جایگاه شکننده و آسیب‏پذیر در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی در معرض طرد قرار دارند. هدف این پژوهش، بازسازی معنایی تجربۀ زیستۀ دختران از تجرد، کشف زمینه‏ها، پیامدها و نحوۀ مواجهۀ دختران با تجرد از طریق ادراک و معنای ذهنی دخترانی است که درگیر این فرایند شده‌اند. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش نظریۀ زمینه‏ای میان دختران مجرد شهر ایوان به انجام رسید. برای انتخاب نمونه‏ها از روش نمونه‏گیری هدفمند و حداکثر تنوع و برای گردآوری داده‏ها از مصاحبۀ نیمه‌ساخت‌یافته استفاده شد. در نمونۀ پژوهش، 28 نفر از دختران مجرد مشارکت داشتند که به لحاظ بهره‏مندی از سرمایه‏های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متفاوت بودند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که زمینه‌هایی چون تثبیت دال‏های پذیرفته‌شده، ازدواج به‌مثابۀ نهاد حمایتی، جنسیتی‌شدن فضای عمومی و تقدیرگرایی در تجرد زنان نقش دارند. در این میان، محدودیت‏های پذیرفته‌شده به‏مثابة زمینۀ تسهیل‏گر و بازنمایی وابستگی در رسانه به‏منزلة شرایط مداخله‏گر عمل کرده‏اند. بازسازی معنایی تجربه و درک دختران مجرد از تجرد بر الزام‏های استتار، مکان‏های مذهبی به‌مثابۀ پناهگاه، سیاست حضور و روی‌آوردن به مشاغل زنانه، بازاندیشی و مجازی‌شدن روابط دلالت دارد. بر‏اساس مطالعة حاضر، تجربۀ تجرد برای دختران، خشونت روانی، انزوای مضاعف، آیندۀ مبهم و احساس سرباری و ابژه‌های حقارت در پی داشته است. مقولۀ هسته نیز بر دسترس‌ناپذیر بودن موقعیت‏ها دلالت دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Semantic reconstruction of girls’ lived experience of singleness

نویسندگان [English]

  • Omid Qaderzadeh 1
  • Fatemeh Gholami 2
  • Elahe Gholami 2

1 Associate Professor of Sociology, Kurdistan University

2 Postgraduate Alumnus of Sociology, Kurdistan University

چکیده [English]

Single girls are among the groups that are subject to rejection because of their fragile and vulnerable situation in social and economic structures. The current study aims to reconstruct the meaning of singleness experience and find the backgrounds and the way single girls encounter singleness through perception and subjective meaning of the girls who are involved in this process. The current paper was conducted by applying qualitative approach and the grounded theory among single girls of Ivan County. In order to choose the samples, we used purposive sampling and also we used maximum diversity for collecting data from Semi-structured interviews.  In this case study, 28 single girls participated. They were different in terms of using economic, social and cultural capitals.  The findings suggest that women are subject to singleness because of war trauma and education. In between , stabilization of accepted reasons, the need for commitment, gender-based nature of public space, and accepted restrictions are shown to be the facilitator reason, and dependency depiction in media is represented as confounding condition. Reconstructing the meaning of girls’ experience and understanding singleness imply the camouflage obligation, religious places as a friendly place, politics of presence, tendency to female occupations, rethinking and virtualization of relationships. Based on the current study, girls’ lived experience of singleness results in psychological violence, double isolation, ambiguous future and feeling of being a burden. Also, the core category implies the unavailability of situations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Exclusion
  • singleness
  • Grounded theory
  • ambiguous future
  • unavailability of situations
  • Ivan city
[1] آبوت، پاملا؛ والاس، کلر(1388). جامعه‏شناسی زنان، ترجمۀ منیژه نجم‏عراقی، تهران: نی.
[2] استروس؛ آنسلم، کوربین؛ جولیت (1393). مبانی پژوهش کیفی، ترجمۀ ابراهیم افشار، تهران: نی.
[3] بوردیو، پیر (1393). درسی دربارة درس، ترجمۀ ناصر فکوهی، تهران: نی.
[4] پوراعتماد، حمیدرضا (1383). «بررسی پیامدهای روانی‌ـ اجتماعی تجردهای ناخواسته در دختران»، اولین کنگرۀ آسیب‌شناسی خانواده، پژوهشکدۀ خانواده، دانشگاه شهید بهشتی.
[5] حسینی، سید حسن؛ ایزدی، زینب (1395). «پدیدارشناسی تجربة زیستۀ زنان مجرد بالای 35 سال شهر تهران»، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، ش اول، ص41ـ77.
[6] رابرتسون، یان (1372). درآمدی بر جامعه (با تأکید بر نظریه‏های کارکردی، ریتزر و کنش متقابل نمادین)، ترجمۀ حسن بهروان، مؤسسۀ چاپ و انتشارات قدس رضوی.
[7] رایلی (1388). درآمدی بر فهم جامعۀ مدرن (شهروندی و دولت رفاه)، ترجمۀ ژیلا ابراهیمی، تهران: آگه.
[8] سایت مرکز آمار ایران : https://www.amar.org.ir/
[9] فرضی‏زاده، زهرا (1393). «طرد اجتماعی دختران روستایی مجرد»، توسعه روستایی، دورۀ 6، ش اول، ص 123ـ146.
[10] فلیک، اووه (1388). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نی.
[11] فیروزآبادی؛ سید احمد، صادقی؛ علیرضا (1388). «مطالعۀ ابعاد طرد اجتماعی زنان روستایی سرپرست خانوار در رابطه با وضعیت (اشتغال و اقامت)»، زن در توسعه سیاست (پژوهش زنان)، دورۀ 8، ش 2، ص 93ـ114.
[12] فیروزآبادی؛ سید احمد، صادقی؛ علیرضا (1392). طرد اجتماعی، تهران: جامعه‏شناسان.
[13] قانعی عزآبادی؛ فرزانه، قاسمی؛ وحید، کیانپور؛ مسعود (1394). «نگرش اجتماعی نسبت به دختران 30 سال و بالاتر (مورد مطالعۀ شهر یزد)»، پژوهش‏های جامعۀ معاصر، ش 7، ص 99ـ127.
[14] گافمن، اروینگ (1392). داغ ننگ (چاره‌اندیشی برای هویت ضایع‌شده)، ترجمۀ مسعود کیانپور تهران: مرکز، چ 2.
[15] گرب، ادوارد (1381). نابرابری اجتماعی، ترجمۀ محمد سیاهپوش و احمد رضا غروی­زاد تهران: نشر معاصر، چ 2.
[16] گیدنز؛ آنتونی، بردسال؛ کارن (1386). جامعه‌شناسی، ترجمۀ حسن چاووشیان، تهران: نی.
[17] محبی، سید فاطمه؛ سیاح، مونس و سادات‌حسینی، شیما (1395). «دلالت‏های معنایی تأخیر در ازدواج دختران دانشجو»، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، س 6، ش2، ص 251ـ274.
[18] محمدی مجد، داریوش (1387). احساس تنهایی و توتالیتاریسم، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
[19] محمودی؛ وحید؛ صمیمی‌فر، قاسم (1384). «فقر قابلیتی»، رفاه اجتماعی، دورۀ 4، ش 17.
[20] معمار، ثریا؛ یزدخواستی، بهجت (1394). «تجارب زیستۀ دختران شاغل30 تا 49 سال از تجرد»، مسائل اجتماعی ایران، س 6، ش 2، ص149ـ172.
[21] هال، استوارت (1393). درآمدی بر فهم جامعۀمدرن (اشکال اجتماعی و فرهنگی مدرنیته)، ترجمۀ کاظم فیروزمندی، رامین کریمیان و دیگران، تهران: آگاه.
[22] یعقوبی، علی (1393). نظریه‏های مردانگی، تهران: پژواک.
[23] Adamczyk, Katarzyna.(2016). Singlehood; from Individual and Social Perspectives, Wydawnictwo LIBRON - Filip Lohner.
[24] Barnes, M. (2005). Social Exclusion in Great Britain. An empirical investigation and comparison with the EU. Aldershot: Ashgate.
[25] Byrne, A. (2003). “Developing A Sociological Model for Researching Women`s Self and Social Identities”, The European Journal of Women`s Studies, 10(4), PP 443-464.
[26] Carcia bartolome, J.M. (Coordinador), y sociedad Rural. Entnela inerciay laruptura. Madria: instito de lemujer.
[27] Crorty, M (1988). Research Design Quantitative, Qualitative and Mixed Methods. London: Sage Publication.
[28] Flotten, T. (2006). “Poverty and Social Exclusion: Two Side of the Same Coin”?
[29]‌ Fernandez, O (2014). “Training or social exclusion: competences for the social inclusion of groups at risk”, Procedia - Social and Behavioral Sciences 132 ( 2014 ), PP 154 – 159.
[30] Glaser, B., G. & A. L. Strauss, (1967): The Discovery of Grounded Theory,Sterategies for Qualitative Research. London: Weidenfeild and Nicolson.
[31] Morris, W. L. (2005). “The Effect of Stigma Awareness on The Self-Esteem of Singles”, Dissertion Abstracts International, 66(3),1785B
[32] Shaaban,Safaa (2011). “A Conceptual Framework Review of Social Exclusion, and its Relation with Social Cohesion and Poverty in Europ”, The International Journal of Diversity in Organisations, Communities and Nations 11(1), PP 117-131.
[33] Silver, H. (1994). “Social exclusion and social solidarity”: three paradigms. International Labour Review. 133: PP 531-78.
[34] Turner, Bryan S. (1996) The Body and Society (Exploration in Social Theory) London: sage Publication.