نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

2 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی، موسسه آموزش عالی علمی کاربردی بهزیستی و تامین اجتماعی

چکیده

یکی از آسیب‌های اجتماعی که جامعه را تهدید می‏کند همسرآزاری است که خود را به اشکال مختلف در نهاد خانواده نشان می‏دهد. مقالة حاضر با هدف شناسایی ارتباط بین عوامل اجتماعی مؤثر بر همسرآزاری در سال 1395 نگاشته شده است. رابطۀ مذکور، با اتخاذ رویکرد توصیفی‌ـ تحلیلی و با استفاده از ابزار پرسش‌نامه مطالعه و با استفاده از نرم‌افزار SPSS تحلیل شده است. جامعة آماری شامل 120 نفر از زنان متأهل مراجعه‌کننده به مجتمع قضایی شهرستان شاهرود بود که به روش نمونه‏گیری تصادفی انتخاب شده‏اند. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‏دهد نگرش مردسالارانه ارتباط مؤثر و معناداری بر همسرآزاری دارد. همچنین، تفاوت معناداری بین همسرآزاری در سنین مختلف به‌دست آمد. نتیجة نهایی پژوهش این بود که با توجه به شاخص‌های نظام مردسالاری، هرقدر روابط نابرابر قدرت، سلطة مردان بر زنان، نظام سلطة پدرسالارانه، برتری طبقة مردان بر زنان و ستم بر زنان در جامعه بیشتر باشد، میزان همسرآزاری در خانواده و نقش نظام مردسالاری در شکل‌گیری و شیوع آن نیز بیشتر می‏شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Social Factors Affecting Spouse Abuse in the Family with Emphasis on the Role of Patriarchy System of the Family

نویسندگان [English]

  • Manijeh Navidnia 1
  • Ebrahim Shamloo 2

1 Assistant Professor of Sociology of Islamic Azad University of Garmsar Branch

2 MA in Sociology, Islamic Azad University of garmsar Branch

چکیده [English]

One of the social harms that threatens the community is a spouse who presents himself in different ways in the institution of the family. The purpose of the present study is to identify the relationship between social factors affecting wives abusers in 2017. The relationship has been analyzed by using a descriptive-analytical approach and using a questionnaire tool and using SPSS software. The statistical population is consisted of 120 married women who were selected by random sampling method. The results show that male-dominated attitudes have a significant and meaningful relationship with the wife abuse. There is also a significant difference between spouses of different ages. The final results of the study indicated that  as the patriarchal system, the unequal power, male dominance over women, the patriarchal domination system, the superiority of the male class on women, and the oppression of women in society are increased, and the violation against women in society is also increased. This can, itself, intensify the role of the patriarchal system and its prevalence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spouse abuse
  • patriarchal attitudes
  • experience of violence
  • traditional social system
  • and lack of power resources
[1] اعزازى، شهلا (1383). «ساختار جامعه و خشونت علیه زنان»، فصل‌نامة پژوهشی رفاه اجتماعى، س 4، ش14، ص 47ـ84.
[2] اعظم‌زاده، منصوره؛ دهقان‌فرد، راضیه (1385). «خشونت علیه زنان در تهران: نقش جامعه‌پذیری جنسیتی، منابع در دسترس زنان و روابط خانوادگی»، فصل‌نامة پژوهش زنان، دورة 4، ش2-1، ص 159ـ179.
[3] احمدی، حبیب (1387). جامعه‌شناسی انحرافات، تهران: سمت.
[4] اکبری، مهدی (1388). «بررسی جامعه‌شناسی عوامل مؤثر بر خشونت شوهران علیه زنان در خانواده (بررسی موردی: شهر خمین)»، پایان‌نامة کار‌شناسی ارشد رشتة جامعه‌شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور.
[5] پوررضا، ابوالقاسم؛ موسوی شندی، پدرام (1382). خشونت علیه زنان، تهران: ایران‌بان.
[6] پهلوان، الهه (1390). «بررسی خشونت خانوادگی علیه زنان شهر سمنان و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد گرمسار.
[7] حیدری، زهرا (1391). «بررسی خشونت علیه زنان و عوامل مرتبط با آن مطالعة موردی شهرستان طارم»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد پژوهش‌گری اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان.
[8] رئیسی‌ سرتشنیزی، امرالله (1381). «خشونت علیه زنان و عوامل مؤثر بر آن مطالعة موردی شهرستان شهرکرد»، فصل‌نامة زن در توسعه و سیاست، س اول، ش 3، ص 45ـ66.
[9] زمانی، علی (1388). «بررسی جامعه‌شناختی خشونت علیه زنان در خانواده و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در شهرستان گچساران»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد علوم اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد واحد رودهن.
[10] زنگنه، محمد (1380). «بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر خشونت شوهران علیه زنان در خانواده مطالعة موردی شهر بوشهر»، پایان‌نامة مقطع کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز.
[11] سیف‌ربیعی، محمد‌علی؛ رمضانی تهرانی، فهیمه؛ نادیا‌حتمی، زینت (1381). «همسرآزاری و عوامل مؤثر بر آن»، فصل‌نامة زن در توسعه و سیاست، دورة 1، ش4، ص5ـ25.
[12] صداقت، کامران؛ زرینیان، جلال (1387). «عوامل اجتماعی و خشونت خانوادگی در بین خانواده‌های شهر تبریز»، مجلة جامعه‌شناسی، س اول، ش اول، ص 111ـ135.
[13] طرزی، تقی (1385). «بررسی نقش مرد‌سالاری در خشونت خانوادگی (مطالعة نظری همراه با پژوهش پیمایشی در شهرستان سبزوار)»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
[14] عیدی، الله‌وردیان (1384). «بررسی عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر خشونت علیه زنان در شهر نقده»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز.
[15] عارفی، مرضیه (1382). «بررسی توصیفی خشونت خانگی علیه زنان در خانواده»، فصل‌نامة مطالعات زنان دانشگاه الزهرا، س اول، ش2، ص 101ـ119.
[16] فتاحی مفرح، مریم (1379). «بررسی وضعیت خشونت نسبت به زنان در خانواده‌های تهرانی»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
[17] فرهادی محلی، محمود (1387). «تحلیل اجتماعی خشونت شوهران علیه زنان (آزمون تجربی دیدگاه نظری چند‌گانه)»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران.
[18] کار، مهرانگیز (1387). پژوهشی دربارة خشونت علیه زنان در ایران، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
[19] کلانتری، صمد؛ حمیدیان، اکرم (1387). «بررسی عوامل مؤثر بر خشونت‌های خانگی با تأکید بر خشونت علیه زنان در شهر اصفهان»، فصل‌نامة توسعة انسانی، دورة 3، ش 4، ص 49ـ64.
[20] کاظمی، سودابه (1389). «بررسی و تحلیل جامعه‌شناختی علل خشونت شوهران نسبت به زنان در منطقة 6 تهران»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکدة روان‌شناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی.
[21] گرضایی، پرویز (1382). «بررسی عوامل مؤثر بر میزان خشونت مردان نسبت به زنان در خانواده (مطالعة موردی: شهرستان ایلام)»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مطالعات زنان، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
[22] لهسایی‌زاده، عبدالعلی؛ مدنی، یوسف (1389). «گرایش شوهران به خشونت علیه همسران»، فصل‌نامة زن و جامعه، س اول، ش اول، ص 1ـ24.
[23] لیاقت،‏ غلامعلی (1384). «خشونت علیه زنان در خانواده»، مجلة علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، س 2، ش اول، ص163ـ179.
[24] محمدی، یاسر (1388). «عوامل اجتماعی مؤثر بر خشونت علیه زنان در شهر نور‌آباد ممسنی»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد رودهن.
[25] مولاوردی، شهیندخت (1385). کالبد‌شکافی خشونت علیه زنان، تهران: دانش‌نگار.
[26] نورمحمدی، غلامرضا (1389) نفی خشونت علیه زنان از نگاه علم و دین، تهران: مرکز امور زنان و خانوادة ریاست جمهوری.
[27] نازپرور، بشیر (1381). «همسرآزاری»، فصل‌نامة پژوهش زنان، ش 3، ص 25ـ44.
[28] Anderson M L, Leigh (2010). I W. Internal consistency and factorstructure of the revised conflict tactics scales in a sample ofdeaf female college students. J Fam Violence..25. PP 475–483.
[29] Jain d ,sanon s, sadowski L, hunter w(2004). “violence against women in india: evidence from rural maharashtra india” international journal of rural and remote health, no 304, PP 1-8.
[30] Jarchow, A.L (2004). Analayzing Attitudes Toward Violence Against Women. PhD Thesis.United States : Idaho State University.
[31] Jazaeri A. Sharifi M. ( 2012). “Relationship between emotional abuse as a source of stress and perceived social support as a source of stress and tension headaches Migraine patients”. Journal of forensic Medicine.17 (2).PP 87-94.
[32] Kim,J,.et.(2009). “The Incidence and Impact of Family Violence on Mental Health among South Korean Women”, Journal of social welfare, 24, PP 193-202.
[33] osmond, m.w, and b. thome(1993). feminist theories: the social construction of gender in families and society,in sourcebook of family theories and methods: a contextual approach, edited by p.G. boss et al, PP 591-623, new york, plenum press.
[34] Stickley,A.,O.Kislitsyna,.I.Timofeeva,D.Vagero (2008). “Attitudes toward intimate partner violence against women in MoscowRussia”, Journal of Family Violence , Vol 23, PP 447-456.
[35] Schumacher ,J,& et al (2001). “Risk Factors for male –to-female partner physical abuse”, Journal of Aggression and Violent Behavior, Vol 6, pp 281-352.
[36] Tolman ,R.M.& Rosen, D (2001). Domestic violence in the lives of women receiving welfare-mental health , substance dependence ,and economic well-being, Violence Against women, PP 141-158.
[37] Tong ,A.R.W.C.(2003), A Multivariate Path Model for Understanding Male Spousal Violence Against Women: A Canadian Study .PhD Thesis. Canada:University of Toronto.