واکاوی دلالت‌های معنایی ازدواج نزد جوانان (مطالعۀ موردی: جوانان مجرد ساکن شهر تهران سال 1396)

حسینی, ناهید; سید میرزایی, سید محمد; ساروخانی, باقر

doi:10.22059/jwdp.2018.251394.1007374

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی گرایش گروه‌های اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

² دکتری جمعیت‌شناسی و استاد دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

³ دکتری جامعه‌شناسی و استاد دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

https://doi.org/10.22059/jwdp.2018.251394.1007374

چکیده

کاهش ازدواج جوانان توجه اجتماعی را در سطوح خرد و کلان برانگیخته است. مقالة حاضر حاصل پژوهش با هدف شناخت دلالت‌های معنایی ازدواج و تصویر ذهنی جوانان و راهبرد آنان به ازدواج است. رویکرد پژوهش کیفی است و از روش پدیدارشناسی استفاده شده است. مشارکت‌کنندگان با نمونه‌گیری نظری و هدفمند به تعداد 28 نفر از جوانان مجرد در سن ازدواج از مناطق مختلف شهر تهران در سال 1396 انتخاب شده‌اند. گردآوری داده‌ها با تکنیک مصاحبة عمیق نیمه‌ساختاریافته و هستة محوری تحقیق با مقوله‌بندی داده‌ها به شیوة کدگذاری باز، محوری و انتخابی به‌دست آمده است. مشارکت‌کنندگان «واپس‌زدگی» به ازدواج ناشی از چهار مقولة ترس، بی‌میلی، افول ارزش‌های فرامادی و لذت‌گرایی را تجربه می‌کنند با دلایل معنایی در سه مقولة الگوی معیشت شامل اقتصاد ناایمن مرد، عدم توان مدیریت هزینه‌ها، استقلال مالی زنان؛ مناسبات ارزشی نوپدید شامل ارزش‌های اخلاقی و مناسبات اجتماعی‌ـ ارتباطی شامل وضعیت اجتماعی و چگونگی ارتباطات دو جنس با یکدیگر قابل تفسیر است. توجه به معیشت جوانان، ایجاد شغل و درآمدزایی باید در اولویت برنامه‌های دولت و بخش‌های خصوصی قرار گیرد. ترمیم زیرساختارهای فرهنگی ارزشی بازتولید‌شده در مناسبات ارتباطی متأثر از کنش کنشگران، جامعه‌پذیری مجدد از سوی نهادهای ذیربط را لازم دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

جامعه شناسی

عنوان مقاله [English]

Analysis of the conceptual implications of marriage among the youth (Case study: single youth in Tehran in 2017)

نویسندگان [English]

Nahid Hosseini ¹
Seyed Mohammad Seyed Mirzaie ²
Bagher Sarokhani ³

¹ Faculty member of Police University & Ph.D. Student of Sociology of Social Groups. Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran

² Professor of sociology in Tehran University and Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran

³ Professor of sociology in Tehran University and Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran

چکیده [English]

Today, the family has undergone dramatic changes due to various social, economic and cultural conditions. The marriage of the young people is an issue with downward trend that raised social concern at micro and macro levels. The purpose of this study is to identify the meaning of the marriage and the mental image of youth about marriage and how they choose strategies for marriage. The research approach is qualitative and its methodology is the grounded theory. The participants were selected through a theoretical and purposeful sampling of 28 single Youth from different regions of Tehran in 2017. The data were collected by semi-structured deep interview techniques. The research data were categorized based on open, axial and selective coding and to obtain ultimately the core of the research. The results of the research show that the "rejection" answers of the participants to the marriage are mainly due to four main categories including fear, reluctance, decline of transcendental values and pleasure. Their semantic reasons are mainly in the three main categories including livelihood issues such as the insecure economy, the inability to manage costs, and women's financial independence, and also inclusive values such as ethical values and social-communicational relations, including the social status and the current relationship between the two sexes. In the end, it is suggested that for the marriage of young people, first of all, it is necessary to pay attention to their livelihoods such as employment and income, socialization of the norms and value infrastructures affecting the family institution leading to development of communication relationships.

کلیدواژه‌ها [English]

family
Marriage
Youth
backwardness

مراجع

[1] ازکیا، آقاسی، محمد؛ فلاح مین‌باشی، فاطمه (1394). «نگرش جوانان ایرانی به ازدواج، انتخاب همسر و تشکیل خانواده»، ویژه‌نامة پژوهش‌نامة زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، س 6، ش اول، ص 1ـ21.

[2] آزاد‌ارمکی، تقی (1381). نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران: سروش.

[3] ــــــــــ (1383). «اعتماد، اجتماع و جنسیت، بررسی تطبیقی اعتماد متقابل میان دو جنس»، مجلة جامعه‌شناسی ایران، دورة 5، ش 2، ص 100ـ132.

[4] ــــــــــ (1395). تغییرات و چالش‌های آیندة خانوادة ایرانی، تهران: نیسا.

[5]ازکیا مصطفی؛ غفاری، غلامرضا (1393). جامعه‌شناسی توسعه، تهران: کیهان.

[6] بک گرنشهایم، الیزابت (1388). خانواده در جهان امروز، ترجمة افسر افشار نادری و بیتا مدنی، تهران: پایا.

[7] بودلایی، حسن (1395). روش تحقیق پدیدارشناسی، تهران: جامعه‌شناسان.

[8] بهنام، جمشید (1392). تحولات خانواده، پویایی خانواده در حوزه‌های فرهنگی گوناگون، ترجمة محمدجعفر پوینده، تهران: ماهی.

[9] پارساپور، ژوبین (1393). «بررسی تأثیر هزینه‌های مسکن بر نرخ ازدواج جوانان در ایران»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات تهران.

[10] توکلی، اعظم (1395). «بررسی علل و عوارض فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر ازدواج‌های دیرهنگام»، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و اقتصاد و علوم انسانی، http:_//scholar.conference.ac_/index.

[11] جمشیدیها، غلامرضا؛ صادقی فسایی، سهیلا؛ لولا‌آور، منصوره (1392). ﻧﮕﺮﺵ جامعه‌شناختی ﺑﺮ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺪﺭﻥ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍن»، نشریة زن در فرهنگ و هنر، دورة 5، ش 2.

[12] دلخموش، محمدتقی (1392). «بازخورد جوانان ایرانی به ازدواج: یافته‌های یک پیمایش ملی»، روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، س 9، ش 36، ص 331ـ350.

[13] رحمت‌آبادی، فاطمه (1389). «بررسی مقایسه‌ای ارزش‌ها و معیارهای ازدواج و عوامل مؤثر بر آن‌ها در میان جوانان و والدین (مطالعة جوانان 30ـ18 سال شهر برسکن)»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات تهران.

[14] زاهدی، محمدجواد (1392). توسعه و نابرابری، تهران: مازیار.

[15] ساروخانی، باقر (1393). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، چ 20، با تجدید نظر و اضافات، تهران: سروش.

[16] سرایی، حسن (1385). «تداوم و تغییر خانواده در جریان گذار جمعیتی ایران»، نامة انجمن جمعیت‌شناسی ایران، ش 2، ص 37ـ60.

[17] سرایی، حسن؛ اجاقلو، سجاد (1392). «مطالعة نسلی تغییر ارزش ازدواج در ایران، مطالعة موردی: زنان شهر زنجان»، مجلة مطالعات توسعة اجتماعی ایران، س 5، ش 4، ص 19ـ41.

[18] صادقی فسایی، سهیلا؛ عرفان‌منش، ایمان (1395). گفتمان‌ها و خانوادة ایرانی: جامعه‌شناسی الگوهای خانواده، پس از مناقشه‌های مدرنیته در ایران، تهران: دانشگاه تهران.

[19] صادقی، رسول؛ شگفته گوهری، محمد (1396). «مطالعة پیامدهای بیکاری بر تأخیر در ازدواج جوانان در شهر تهران»، فصل‌نامة برنامه‌ریزی رفاه و توسعة اجتماعی، س 8، ش 30، بهار، ص 141ـ175.

[20] طیبی‌نیا، موسی (1393). «میزان تمایل جوانان به ازدواج و شناسایی موانع و مشکلات آن»، فصل‌نامة مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، س 5، ش 16، ص 63ـ86.

[21] فلیک، اووه (1393). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نی.

[22] کاظمی، زهرا؛ نیازی، صغری (1389). بررسی تأثیر عوامل فرهنگی بر الگوی ازدواج (مطالعة موردی: شهر شیراز)، مجلة جامعه‌شناسی ایران، دورة 11. ش 2. ص 3ـ23.

[23] گتابی حبیب‌پور، کرم؛ غفاری، غلامرضا (1390). «علل افزایش سن ازدواج دختران»، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دورة 9، شمارة اول، بهار، ص 7ـ34.

[24] گیدنز، آنتونی (1389). جامعه‌شناسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نی.

[25] ــــــــــ (1391). تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمة ناصر موفقیان، تهران: نی.

[26] ــــــــــ (1392). پیامدهای مدرنیت، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: مرکز.

[27] لبیبی، محمدمهدی (1393). خانواده در قرن بیست و یکم از نگاه جامعه‌شناسان ایرانی و غربی، تهران: علم.

[28] لیزاستیل، وارن کید (1388). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی مهارتی خانواده، ترجمة فریبا سیدان و افسانه کمالی، تهران: دانشگاه الزهرا.

[29] محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی، ضد روش 1، ج 1 و 2، تهران: جامعه‌شناسان.

[30] مسعودیان، ناهید (1395). «بررسی عوامل و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی تأخیر در ازدواج با نگاهی بر رویکردهای اسلامی»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة مطالعات زنان، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات تهران.

[31] مهدوی، محمدصادق؛ کلدی، علیرضا؛ جمند، بهاره (1395). «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر بی‌رغبتی جوانان شهری به ازدواج (شهر تهران)»، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، س 6، ش 9، ص 23ـ60.

[32] محسنی تبریزی، علیرضا؛ معیدفر، سعید؛ گلابی، فاطمه (1390). بررسی اعتماد اجتماعی با نگاه نسلی به جامعه، جامعه‌شناسی کاربردی، س 22، ش اول. صص 41- 70

[33] هزارجریبی، جعفر؛ آستین‌فشان، پروانه (1388). «بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی مؤثر بر میانگین سن ازدواج زنان در سه دهة گذشته (1355ـ1385)»، مجلة برنامه‌ریزی رفاه و توسعة اجتماعی، دورة اول، ش اول، ص 13ـ88.

[34] Ameer Ali Abro Dr. Aazadi Fateh, Dr. Zulfiqar Haider Zaidi, Dr. Irfana Shah (2017). Changing pattern of marriage and its impact on nuptiality: sociology study of KARACHI, PAKISTAN § The Women, Research Journal, Volume9.

[35] Arnett, Jeffrey Jensen. (2000). “Emerging Adulthood: A Theory of Development From the Late Teens Through the Twenties”. American Psychologist 55(5): PP 469–480.

[36] Azman Azwan Azmawati, Intan Hashimah Mohd Hashim, Noraida Endut (2015). Don’t Marry, Be Happy! – How Single Women In Malaysia View Marriage. Shs Web Of Conferences 18, 03001(2015).Doi: 10.1051/ C Owned By The Authors, Published By Edp Sciences, 2015.

[37] Cheng Yuan, han Xuehui, and John K. dagsviK (2011). Marriage Pattern in the City of Shanghai Behavioral Two-Sex Marriage Model and Multistage Marriage Life Table Approach. -Chinese Sociology and Anthropology, vol. 43, no. 4, pp. 74-. DOI 10.2753_/CSA0009-4625430404.

[38] Cristine A. Smith؛ Rebecca Paulson Stone؛ Sarah Kahando)2012). A model of women’s educational factors related to delaying girls’ marriage. Springer Science + Business Media B.V. nt Rev Educ (2012) 58: PP 533–555. DOI 10.1007_/s11159-012-9309-1.

[39] Engelen, Theo. Puschmann, Paul (2011). How unique is the Western European marriage pattern? A comparison of nuptiality in historical Europe and the contemporary Arab world. History of the Family 16 , 387–400 .

[40] Gavin W. jones, Terence H. hull and Maznah mohamad, eds.(2016).Changing Marriage Patterns in Southeast Asia. Economic and Socio-cultural Dimensions, Oxfordshire and New york, Routledge,2011 , 239 p.Population-E, 71 (2), 2016, 381-382 DOI: 10, 3917.

[41] Hippen, Kaitlin A. (2016). “Attitudes Toward Marriage and ong-term Relationships across Emerging adulthood”, Thesis, eorgia State University, http:_//scholarworks.gsu.edu_/sociology_theses_/59

[42] Johnson, R. B. & L. B. Christensen, (2008). Educational Research: Quantitative, Qualitative, and Mixed Approaches, (3rd Ed.), Thousand Oaks, CA: Sage.

[43] Klärner, Andreas (2015). The low importance of marriage in eastern Germany – social norms and the role of peoples’ perceptions of the past. Volume 33, article 9, pages 239–272. http://www.demographic-research.org/Volumes/Vol33/9/

[44] Lesthaeghe, Ron. 2010. “The Unfolding Story Of The Second Demographic Transition”. Population and Development Review 36(2): PP 211-251.

[45] Lyton Tholl, Debbil (2003), completed Her dixxeration on the Topic of Extraartial Affair. Dissertation.

[46] Rabinstion. Nabarro & Ivanir Sara.(1999). In Trapia Delle copple di Mezza eta in crisiper ana Relazione Extraconiygale.

[47] Rich, M. & Ginsburg, K. (1999) “The Reason and Theme of Qualitative Research: Why, When and Who to Use Qualitative Methods in the Study of Adolescent Health”, Journal of Adolescent Health, 25: PP 371-378.

[48] Strong, Bryan (2008). The Marriage and Family Experience. Thomson Higher Education, 10 Davids Drive, Belmont, C.A. 94002- 3098.

[49] Waggoner, Lawrence W.(2016) “Marriage Is on the Decline and Cohabitation Is on the Rise: At What Point, if Ever, Should Unmarried Partners Acquire Marital Rights?” University of Michigan Law School, waggoner@umich.edu Fam. L. Q. 50, no.:PP 215-46.

[50] Willoghby Brian. 2010. “Marital Attitude Trajectories Across Adolescence”. Journal of Youth. & Adolescence 39(11): PP 1305–1317.

واکاوی دلالت‌های معنایی ازدواج نزد جوانان (مطالعۀ موردی: جوانان مجرد ساکن شهر تهران سال 1396)

مراجع

مراجع

دوره 16، شماره 2تیر 1397صفحه 243-270

دوره 16، شماره 2
تیر 1397
صفحه 243-270