مطالعات زنان
کریم نادری مهدیی؛ هاجر وحدت مودب
چکیده
هدف این تحقیق بررسی تأثیر مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی بر توانمندسازی زنان روستایی دارای مشاغل خانگی شهرستان رزن است که از نظر ماهیت کمی، از نظر میزان و کنترل متغیرها از نوع غیرآزمایشی، از نظر هدف در زمرة پژوهشهای کاربردی و از نظر گردآوری داده‌ها پیمایشی است. جامعة آماری این پژوهش زنان روستایی دارای مشاغل خانگی شهرستان رزن است ...
بیشتر
هدف این تحقیق بررسی تأثیر مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی بر توانمندسازی زنان روستایی دارای مشاغل خانگی شهرستان رزن است که از نظر ماهیت کمی، از نظر میزان و کنترل متغیرها از نوع غیرآزمایشی، از نظر هدف در زمرة پژوهشهای کاربردی و از نظر گردآوری داده‌ها پیمایشی است. جامعة آماری این پژوهش زنان روستایی دارای مشاغل خانگی شهرستان رزن است که جمعاً 460 نفرند و از این تعداد 266 نفر بهعنوان نمونه بررسی شدند. ابزار اصلی گردآوری دادههای مورد نیاز تحقیق پرسشنامه بوده است که پایایی آن در همة قسمتها حدود 85/0 برآورد شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادههای گردآوریشده از نرمافزار Lisrel و SPSS20 استفاده شد. نتایج حاصل از نتایج تحلیل خوشهای بیانگر این است که 25/63 درصد از افراد مطالعهشده از نظر توانمندی ضعیف و 21 درصد نسبتاً توانمند بودند؛ درحالیکه فقط 84/14 درصد از افراد کاملاً توانمند ارزیابی شدند. براساس نتایج تحلیل تشخیصی نیز میتوان گفت عوامل مهمی که این گروهها را از هم متمایز می‌کنند به ترتیب عبارتاند از: تأمین مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و انسجام اجتماعی.
مدیریت
علی ایمان زاده؛ سریه علیپور
چکیده
هدف پژوهش حاضر بازنمایی تجربیات دانشجویان مراجعه‌کننده به مرکز مشاورة دانشگاه تبریز از حس تنهایی اگزیستانسیال است. پژوهش حاضر کیفی و از نوع پدیدارشناسی تفسیری است و نمونه‌ها از طریق نمونه‌گیری هدفمند و مصاحبة ژرف‌نگر با 18 نفر از دانشجویان مراجعه‌کننده به مرکز مشاورة دانشگاه تبریز انجام گرفت. مصاحبه‌ها ضبط و به روش استرابرت ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بازنمایی تجربیات دانشجویان مراجعه‌کننده به مرکز مشاورة دانشگاه تبریز از حس تنهایی اگزیستانسیال است. پژوهش حاضر کیفی و از نوع پدیدارشناسی تفسیری است و نمونه‌ها از طریق نمونه‌گیری هدفمند و مصاحبة ژرف‌نگر با 18 نفر از دانشجویان مراجعه‌کننده به مرکز مشاورة دانشگاه تبریز انجام گرفت. مصاحبه‌ها ضبط و به روش استرابرت و کارپینتر تجزیه و تحلیل شدند. از یافتههای حاصل از تجربیات حس تنهایی اگزیستانسیال دانشجویان، 4 مضمون اصلی: احساس درکشده، تنهایی مثبت، تنهایی منفی و راهکاری برای کاهش تنهایی منفی شناسایی شد. دانشجویان دختر دانشگاه تبریز از تنهایی اگزیستانسیال احساس وانهادگی، اضطراب و جدایی داشتند که این احساس برای آنها هم پیامدهای مثبت و هم منفی داشته است. با اتخاذ تدابیری نظیر تبیین موقعیت وجودی دانشجویان در هستی و تعالیبخشی به این جایگاه میتوان به این نوع از حس تنهایی در دانشجویان فائق آمد.
روانشناسی
معصومه اسمعیلی؛ اعظم دشتی؛ کوثر دهدست
چکیده
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تجربة زنان تهرانی از بیاعتنایی اجتماعی در روابط همسایگی است. اطلاعات مورد نیاز برای پژوهش از طریق رویکرد کیفی و روش نظریة مبنایی با استفاده از نمونه‌گیری نظری به‌دست آمده است. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، در هر مرحله با توجه به تحلیل دادههای پیشین از بین زنانی که تجربیات و دغدغههایی در روابط ...
بیشتر
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تجربة زنان تهرانی از بیاعتنایی اجتماعی در روابط همسایگی است. اطلاعات مورد نیاز برای پژوهش از طریق رویکرد کیفی و روش نظریة مبنایی با استفاده از نمونه‌گیری نظری به‌دست آمده است. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، در هر مرحله با توجه به تحلیل دادههای پیشین از بین زنانی که تجربیات و دغدغههایی در روابط اجتماعی به طور اعم و روابط همسایگی به طور اخص داشتند، در دورة انجام پژوهش به خانة سلامت مسعودیه واقع در منطقة 15 تهران مراجعه کرده و نیز تمایل به شرکت در مصاحبه داشتند، 17 نفر انتخاب شدند. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از این مصاحبه‌ها، چهار کد نظری شامل الف) علل زمینهساز کاهش جذابیت در روابط همسایگی، ب) عوامل علّی در شکلگیری پیامدهای منفی روابط همسایگی، ج) عوامل علّی عدم اعتماد و امنیت در روابط همسایگی و د) عوامل علّی عدم کفویت در روابط همسایگی شناسایی شدند. با توجه به تجارب زنان مشارکتکننده در این پژوهش، عواملی که باعث کمرنگ‌شدن روابط بین همسایگان تهرانی میشود زمینهساز بیاعتنایی اجتماعی شده است. این مطالعه کدهای نظری ارزشمندی برای جامعهشناسان و روانشناسان دارد و همچنین الهامبخش کسانی است که خواهان ارتقای سطح روابط همسایگی و بهبود ارتباطات اجتماعی خود هستند.
جامعه شناسی
ناهید حسینی؛ سید محمد سید میرزایی؛ باقر ساروخانی
چکیده
کاهش ازدواج جوانان توجه اجتماعی را در سطوح خرد و کلان برانگیخته است. مقالة حاضر حاصل پژوهش با هدف شناخت دلالت‌های معنایی ازدواج و تصویر ذهنی جوانان و راهبرد آنان به ازدواج است. رویکرد پژوهش کیفی است و از روش پدیدارشناسی استفاده شده است. مشارکت‌کنندگان با نمونه‌گیری نظری و هدفمند به تعداد 28 نفر از جوانان مجرد در سن ازدواج از مناطق ...
بیشتر
کاهش ازدواج جوانان توجه اجتماعی را در سطوح خرد و کلان برانگیخته است. مقالة حاضر حاصل پژوهش با هدف شناخت دلالت‌های معنایی ازدواج و تصویر ذهنی جوانان و راهبرد آنان به ازدواج است. رویکرد پژوهش کیفی است و از روش پدیدارشناسی استفاده شده است. مشارکت‌کنندگان با نمونه‌گیری نظری و هدفمند به تعداد 28 نفر از جوانان مجرد در سن ازدواج از مناطق مختلف شهر تهران در سال 1396 انتخاب شده‌اند. گردآوری داده‌ها با تکنیک مصاحبة عمیق نیمهساختاریافته و هستة محوری تحقیق با مقوله‌بندی داده‌ها به شیوة کدگذاری باز، محوری و انتخابی به‌دست آمده است. مشارکت‌کنندگان «واپس‌زدگی» به ازدواج ناشی از چهار مقولة ترس، بی‌میلی، افول ارزش‌های فرامادی و لذت‌گرایی را تجربه می‌کنند با دلایل معنایی در سه مقولة الگوی معیشت شامل اقتصاد ناایمن مرد، عدم توان مدیریت هزینه‌ها، استقلال مالی زنان؛ مناسبات ارزشی نوپدید شامل ارزش‌های اخلاقی و مناسبات اجتماعی‌ـ ارتباطی شامل وضعیت اجتماعی و چگونگی ارتباطات دو جنس با یکدیگر قابل تفسیر است. توجه به معیشت جوانان، ایجاد شغل و درآمدزایی باید در اولویت برنامه‌های دولت و بخش‌های خصوصی قرار گیرد. ترمیم زیرساختارهای فرهنگی ارزشی بازتولید‌شده در مناسبات ارتباطی متأثر از کنش کنشگران، جامعه‌پذیری مجدد از سوی نهادهای ذیربط را لازم دارد.
مسعود حاجی زاده میمندی؛ حسین افراسیابی؛ مریم بهارلوئی
چکیده
زنان یکی از کارگزاران مهم مصرف آب در سطح مصرف خانگی‌اند و در شرایطی که کم‌آبی به ابرچالش تبدیل شده است، اطلاع از دیدگاه زنان به این وضعیت حائز اهمیت است. هدف این پژوهش کشف تجربه و تفسیر زنان شهر اصفهان از مصرف آب و کم‌آبی است. این تحقیق با روش کیفی انجام شده و از روش نظریة داده‌بنیاد برای اجرای پژوهش و تحلیل داده‌ها استفاده شده است. ...
بیشتر
زنان یکی از کارگزاران مهم مصرف آب در سطح مصرف خانگی‌اند و در شرایطی که کم‌آبی به ابرچالش تبدیل شده است، اطلاع از دیدگاه زنان به این وضعیت حائز اهمیت است. هدف این پژوهش کشف تجربه و تفسیر زنان شهر اصفهان از مصرف آب و کم‌آبی است. این تحقیق با روش کیفی انجام شده و از روش نظریة داده‌بنیاد برای اجرای پژوهش و تحلیل داده‌ها استفاده شده است. نحوة نمونه‌گیری مبتنی بر نمونه‌گیری هدفمند بوده است. همچنین، برای حصول اعتمادپذیری پژوهش، از سه تکنیک اعتمادپذیری از سوی اعضا، روش مقایسة تحلیلی و بازرسی خارجی از سوی استادان راهنما و مشاور استفاده شده است. به منظور گردآوری داده‌ها، با 30 زن ساکن در شهر اصفهان مصاحبة نیمهساختاریافته انجام گرفت. بعد از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، 10 مقولة اصلی و مدل پارادایمی ارائه شد. مخاطرات محیطی و طبیعی و مدرن‌شدن به‌منزلة شرایط علّی کم‌آبی، بیماری وسواس و دغدغه‌های اجتماعی و روانی به‌منزلة شرایط زمینه‌ای، حکمرانی آب و فناوری‌های مصرف آب به‌منزلة شرایط مداخله‌گر و صرفه‌جویی و آگاهی و آموزش به‌منزلة استراتژی‌ها و در آخر درک خطر و مسئولیت‌پذیری و احساس گناه از مصرف بی‌رویه به‌منزلة پیامدها به دست آمد. نظریة جوهری در این پژوهش، فرهنگ و زیرساخت در قالب یک مدل پارادایمی ارائه شد.
مطالعات زنان
ندا رضوی‌زاده؛ زهرا برادران کاشانی
چکیده
گردشگری به‌منزلة یک فعالیت فراغتی مدرن در جوامع معاصر شناخته میشود. با‌این‌حال، همچون بسیاری از فعالیتهای فراغتی، دسترسی به سفر و گردشگری توزیع برابری در میان دستههای مختلف اجتماعی از جمله طبقات و جنسیت‌های مختلف (زنان و مردان) ندارد. از سوی دیگر، طبقة متوسط در جامعة ایران دگرگونیهای وسیعی را در ارزشها، الگوهای رفتاری ...
بیشتر
گردشگری به‌منزلة یک فعالیت فراغتی مدرن در جوامع معاصر شناخته میشود. با‌این‌حال، همچون بسیاری از فعالیتهای فراغتی، دسترسی به سفر و گردشگری توزیع برابری در میان دستههای مختلف اجتماعی از جمله طبقات و جنسیت‌های مختلف (زنان و مردان) ندارد. از سوی دیگر، طبقة متوسط در جامعة ایران دگرگونیهای وسیعی را در ارزشها، الگوهای رفتاری و انتخابها در دهههای اخیر تجربه میکند. از همین رو، هدف پژوهش حاضر پاسخ به دو پرسش ذیل است: نخست اینکه زنان امروز طبقة متوسط در کلانشهرهای ایران چه کارکردهایی برای سفرهای تک‌جنسیتی ادراک می‌کنند؟ و دوم اینکه زنان مذکور در سفرهای تک‌جنسیتی پیش، حین و پس از سفر چه چالشهایی را ادراک می‌کنند و برای مواجهه با این چالش‌ها چه راهبردهایی را اتخاذ می‌کنند؟ برای این منظور رویکرد کیفی و روش مردم‌نگاری اتخاذ شد. در این زمینه، از چهارده زن مصاحبة عمیق انجام شد. یافتهها نشان داد زنان دو نوع کارکرد سلبی و ایجابی برای سفرهای تک‌جنسیتی/ تنها قائل‌اند. مهمترین چالش آنها، پیش از سفر، جلب رضایت خانواده و مدیریت منزل در غیابشان بود. چالشهای حین سفر نیز به دو گونة عاطفی و کارکردی قابل دستهبندی بود. چالشهای پس از سفر نیز چندان حائز اهمیت دانسته نمیشد. زنان برای مقابله با این چالش‌ها راهبردهای گوناگونی اتخاذ می‌کردند که طیفی از واکنشهای منفعلانه تا فعالانه و خلاقانه را دربرمیگرفت. در‌مجموع، سفر تک‌جنسیتی یا تنها برای زنان عرصة تجربه، محکزدن و اثباتِ قدرت، عاملیت و استقلال آنها در جامعة معاصر ایرانی بود.
مطالعات زنان
منصوره زارعان؛ معصومه زارعی؛ عطیه هنردوست
چکیده
بررسی سیاستهای برنامة چهارم، پنجم و ششم توسعه در مورد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار موضوع این مقاله است. از زنان مطلقه، بیوه، مجرد خود‌سرپرست و زنان شوهردار، که به دلایل گوناگون همچون ناتوانی شوهر سرپرست خانوارند، ذیل عنوان کلی زنان سرپرست خانوار یاد میشود. توانمندسازی این گروه از زنان مستلزم توجه به دو مؤلفة «پیشرفت» ...
بیشتر
بررسی سیاستهای برنامة چهارم، پنجم و ششم توسعه در مورد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار موضوع این مقاله است. از زنان مطلقه، بیوه، مجرد خود‌سرپرست و زنان شوهردار، که به دلایل گوناگون همچون ناتوانی شوهر سرپرست خانوارند، ذیل عنوان کلی زنان سرپرست خانوار یاد میشود. توانمندسازی این گروه از زنان مستلزم توجه به دو مؤلفة «پیشرفت» و «قدرت و عاملیت» زنان در متن سیاستگذاری است، لذا مسئلة اصلی پژوهش بررسی شاخصهای مؤلفه‌های یادشده در برنامه‌های مذکور و ارزیابی مواد قانونی این برنامهها در جهت توانمندسازی زنان سرپرست خانوار است. نتایج این تحقیق، که به روش تحلیل محتوای کیفی جمعآوری شده، نشان میدهد برنامه‌های توسعه اقدام مؤثری برای افزایش عاملیت زنان در ناحیة دسترسی به منابع و حضور در شبکههای اجتماعی و بازار نداشته و فقط به حمایتهای اندک مالی و تا حدودی حمایتهای اجتماعی بسنده کرده است؛ سیاستی که نمیتواند به کاهش فقر و بهبود زندگی این زنان در درازمدت منجر شود.
