نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان

3 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان

چکیده

بررسی رابطة میان جنسیت و نهاد خانواده، معنای زنانه از ازدواج و زندگی خانوادگی، در وضعیت تحولات حاضر، که با ازهم‏گسست فزایندة زندگی‏های تأهلی همراه است، بیانگر آن است که زنان در حال تجربة خروج از سایه و کشف هویتی جدید از خودند. مطالعة حاضر با مشارکت 28 نفر از زنان ‏تهرانی باسابقة حداقل یک‏بار ازدواج و جدایی با استفاده از روش داده‏بنیاد (رویکرد سیستماتیک) صورت گرفته است. زنان باتجربة جدایی واجد سه تجربه هستند که برای این مطالعه ضروری است: تصورات پیش از ازدواج، تجربة زیسته از زندگی تأهلی و تجربة جدایی. بررسی این تجربیات سه‏گانه بیانگر فرایندی از شکل‏گیری معنای ازدواج و زندگی خانوادگی است که از بازتعریف فضای زیست و ابعاد هویتی جدید حکایت دارد. زنان با درخواست توجه بیشتر به رابطة همسرانه و صمیمیت و با توجه به افزایش سرمایة اجتماعی و فرهنگی در مسیر حرکت به سمت تغییر فضای تک‏جنسیتی در عرصة خصوصی و عمومی‌اند. این امر به دلیل ناشناخته‌بودن مختصات و ابعاد آن از یک ‏طرف، غفلت سنگین مردانه از توجه به تغییرات از طرف دیگر و درنهایت به دلیل نبود زبان مشترک سبب ابهام موقعیتی برای زنان و مردان شده است که نتیجة آن در زندگی‏های آشفته یا ازهم‏گسسته نمود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Crossroad of Gender and Institute of Family: Women's Meaning of Marriage and Family Life

نویسندگان [English]

  • Vahid Ghasemi 1
  • Somayeh Arab Khorasani 2
  • Ali Rabbani Khorasgani 3

1 Professor of social science, Faculty of Literature and Human Science, Isfahan University

2 PHD Candidate in Sociology, Faculty of Social Science, Isfahan University

3 Associate Professor of Sociology, Faculty of Literature and Human Science, Isfahan University

چکیده [English]

Studies about gender and family institute with recent changes leading to family disruption shows that women are experiencing exiting from shadows and finding new identity. Studying women residents with the history of at least one marriage and divorce in Tehran city based on grounded theory method shows a process that focuses on constructing meaning of marriage and family life. This revealed experience and redefinition of living space and the dimension of new identity. Given the women emotional and sexual demands and development of their social capitals, the women are going to change a one-gender public and private living space. Due to unknown peculiarities and dimensions in one hand and ignorance of men to the changes on the other hand and ultimately lack of common language makes the situation ambiguous for men and women and makes family life confusing and discrete. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • gender
  • Meaning
  • Marriage
  • Women
  • Grounded theory
[1]  آزاد‌ارمکی، تقی (1393). خانوادة ایرانی، تهران: علم.
آزاد ارمکی، تقی(1395)، تغییرات، چالش­ها و آینده خانواده ایرانی، تهران: نشر تیسا،چاپ اول
 
] اشتراوس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1394). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریة زمینه‏ای، ترجمة ابراهیم افشار، تهران: نی.
[3] باستانی‏، سوسن؛ گلزاری، محمود؛ روشنی، شهره (1389). «طلاق عاطفی: علل و شرایط میانجی»، فصل‌نامة بررسی مسائل اجتماعی ایران، ش 3.
[4] بک گرنسهایم، الیزابت (1388)، خانواده در جهان امروز، ترجمة افسر افشار نادری و بیتا مدنی، تهران: پایا کرج.
[5] بک، اولریش (1388). جامعة جهانی در مخاطره، ترجمة محمدرضا مهدی‏زاده. تهران: کویر.
[6] جمشیدیها، غلامرضا؛ صادقی فسایی، سهیلا؛ لولا‌آور، منصوره (1392). «نگرش جامعه‏شناختی بر تأثیر فرهنگ مدرن از منظر جنسیتی بر تحولات خانواده در تهران»، نشریة زن در فرهنگ و هنر، ش2.
[7] چپل، دیوید (1388). خانواده‏ها در دنیای امروز، ترجمة محمدمهدی لبیبی، تهران: افکار.
[8] شکر‌بیگی، عالیه؛ علی‏امید، احمدی؛ ابراهیمی منش، مریم (1395). «بازنمایی معنایی ماهیت زندگی زناشویی در ازدواج‏های ناموفق»، فصل‌نامة زن و جامعه، ش2.
[9] صادقی ‏فسایی، سهیلا؛ ایثاری، مریم (1394). «مطالعة جامعه‏شناختی سنخ‏های طلاق»، مسائل اجتماعی ایران، ش 1.
[10] صادقی فسایی، سهیلا؛ عرفان‌منش، ایمان (1395). گفتمان‏ها و خانوادة ایرانی: جامعه‏شناسی الگوهای خانواده، پس از مناقشه‏های مدرنیته در ایران، تهران: دانشگاه تهران.
[11] عرب خراسانی، سمیه؛ غیاثوند، احمد (1396). «تجربة مادرانه از جدایی؛ پژوهشی داده‏بنیاد»، مطالعات روان‌شناختی‌ـ اجتماعی زنان الزهرا، 15(4).
[12] قانعی‌راد، سید محمدامین (1396)، زوال پدرسالاری؛ فروپاشی خانواده یا ظهور خانوادة مدنی، تهران: نقد فرهنگ.
[13] لبیبی، محمدمهدی (1393)، خانواده در قرن بیست و یکم، تهران: علم.
[14] محمدپور، احمد (1382). روش تحقیق کیفی (ضد روش 1)، تهران: جامعه‏شناسان.
[15] Amato, Paul R. & Previti, Denise (2003). “People reasons for divorcing: Gender, social class, the life course and adjustment”, Journal of family issues, Vol.24(5), PP 602-626
[16] Chaftez, Janet Saltzman (2006). Handbook of the sociology of gender. Speringer. United States of America
[17] Charmez, K. (2006). Counstructing Grounded theory: a practical guide through qualitative analysis. Los Angeles: Sage Publication.
[18] Cherlin, Andrew J. (2004). “The deinstitutionalization of American Marriage”, Journal of marriage and family, No. 66. PP 848-861
[19] Corbin, Joliet, & Strauss, Anslem L. (1990). “Grounded theory research: procedures, canons, and Qualitative criteria”, Qualitative sociology, Vol.13 (11), PP 3-21.
[20] Eidelson, Roy J. & Epstein, Norman. (1982). “Unrealistic beliefs of clinical couples: Their relationship to expectations, goals and satisfaction”, The American Journal of Family Therapy, Vol, 9(4), PP 13-22.
[21] Giddens, Anthony, Pierson, Christopher. (1998). Conversations with Anthony Giddens Making sense of modernity, Polity Press in associated with Blackwell publisher.
[22] Hall, Scott S.(2006). “Marital Meaning: Exploring Young Adults’ Belief Systems about Marriage”, Journal of Family Issues, Vol 27(10), PP 1437-1458.
[23] Hewitt, Belinda; Western, Mark, Baxter, Janeen. (2006). “Who Decides? The Social Characteristics of Who Initiates Marital Separation”, Journal of Marriage and Family, Vol. 68, PP 1165-1177.
[24] Hite, Shere. (1989). “Women and Love: A Cultural Revolution in Progress”, United States of America, PP 139-169.
[25] Hilton, Jeanne M. & Anderson, Tamaral (2009). “Characteristics of Women With Children Who Divorce in Midlife Compared to Those Who Remain Married”, Journal of Divorce & Remarriage, 50, PP 309–329.
[26] Larson Jeffry H., Holman, Thomas B. (1994). “Premarital Predictors of Marital Quality and Stability”, Family Relations, Vol. 43(2), PP 228-237.
[27] Lasch, Christopher. (1976). “The Family as a Haven in a Heartless World”, Salmagundi, No. 35, PP 42-55.
[28] Lopata, Helena Znaniecka (2006). Gender and social role. Handbook of the sociology of gender. Speringer. United States of America.
[29] Marks, Stephen R.(1989). “Toward a Systems Theory of Marital Quality”, Journal of Marriage and Family, Vol.51(1), PP 15-26.
[30] Morse, j. (2007). Sampling in Grounded theory. In A. Bryant & K. Charmez (Eds). The Sage Handbook of Grounded Theory (PP 229-245). Los Angeles: SAGE Publication Ltd.
[31] Oesterle, Sabpjna, Hawkins J. David, Hill, Karl G., Bailey A. Jennifer. (2010). “Men’s and Women’s Pathways to Adulthood and Their Adolescent Precursors”, Journal of Marriage and Family, Vol. 72, PP 1436-1453
[32] Roseman, barich Rachel; Bielby, Denise D.(1996). “Rethinking marriage change and stability in expectation 1967-1994”, Journal of Family Issues, Vol. 17(2), PP 139-169
[33] Corbin, Joliet, & Strauss, Anslem L. (1990).“Grounded theory research: procedures, canons, and Qualitative criteria”, Qualitative sociology, Vol.13 (11), PP 3-21.
[34] Charmez, K. (2006). Counstructing Grounded theory: a practical guide through qualitative analysis. Los Angeles: Sage Publication.