نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد دانشگاه بجنورد

2 کارشناس ارشد اقتصاد

چکیده

در قرن بیستم، با موج جدید تحولات سیاسی در بسیاری از کشور‎ها، محققان به دنبال درک پیش‎شرط‎های لازم برای ظهور و تداوم دموکراسی بودند. در این بین، «نظریة نوسازی» از بالاترین حمایت تجربی برای تحقق دموکراسی برخوردار شد. اما ناکارآیی این نظریه در عمل، به پررنگ‌شدن نقش عوامل دیگر منجر شد. یکی از این عوامل که تاکنون توجه چندانی بدان نشده است، نقش توانمندسازی زنان است. در پژوهش حاضر به منظور بررسی و تحلیل چگونگی تأثیر توانمندسازی زنان بر توسعة دموکراسی، از الگوی «جنسیت‌ـ توسعة دموکراسی» بهره ‎گرفته شده است. روش اقتصادسنجی استفاده‌شده، یک الگوی پانل پویا به روش برآورد گشتاورهای تعمیم‎یافته برای سال‎های 1990 تا 2015 در کشورهای منتخب است. یافته‎های پژوهش حاکی از آن است که شاخص‎های در نظر گرفته شده برای سنجش توانمندسازی زنان در این تحقیق، همگی تأثیری معنا‎دار بر توسعة دموکراسی در طول دورة مورد نظر داشتند. به ‎این صورت که دو متغیر «آموزش» و «نرخ مشارکت نیروی کار زنان» به ترتیب با ضرایب 61/0+ و 07/0+ تأثیر مثبت و معنا‎دار بر توسعة دموکراسی دارند و متغیر «نرخ باروری» با ضریب 22/0- تأثیر منفی و معنا‎دار بر توسعة دموکراسی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Women Empowerment on the Democracy Development

نویسندگان [English]

  • Masoud Nikooghadam 1
  • Mohadese Gholizadeh Amirabad 2
  • Abdollah Khoshnoodi 1

1 Assistant Professor of Economics, University of Bojnord, Iran

2 Bojnord University Graduate / Master's Degree in Economics

چکیده [English]

In the twentieth century, with a new wave of political developments in many countries, the researchers sought to understand the preconditions necessary for the emergence and continuation of democracy. Meanwhile, "Modernization Theory" was given the highest empirical support for the realization of democracy. But the ineffectiveness of this theory in practice led to more attention to the role of other factors. One of these factors, which has so far not received much attention, is the role of empowerment of women. In the present study, the "gender-development of democracy" model has been used to study and analyze how women's empowerment has an impact on the democracy development. The econometric method was used as a dynamic panel in the form of Generalized Method of Moment for 1990 to 2015 in selected countries. Findings of the research have indicated that the indicators for assessing the empowerment of women in this research have a significant effect on the development of democracy during the period in question. The two variables of "education" and "female labor force participation rate" have a significant positive effect on the development of democracy with coefficients of +0.61 and +0.07, and the variable "fertility rate" with a coefficient of -0.22 has a significant negative effect on the democracy development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • female empowerment
  • Democracy
  • modernization theory
  • "gender-development of democracy" model
[1] اردلان، پروین (1387). «تأثیر عضویت زنان در سازمان‎های غیردولتی زنان بر توانمندی آنان مقایسة بین سازمان‎های غیردولتی خاص زنان با سازمان‌های مرتبط با زنان»، پایان‎نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی/ دانشگاه علامه طباطبایی.
[2] ارضرومچیلر، سمیه؛ مومنی، فرشاد؛ عرب مازار یزدی، علی (1388). «ارزیابی وضعیت زنان در برنامه‎های پس از انقلاب با تأکید بر دیدگاه‎های آمارتیاسن (1368ـ1383) »، پایان‎نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة اقتصاد/ دانشگاه علامه طباطبایی.
[3] اشرف‎زاده، سید‌حمید‌رضا؛ مهرگان، نادر (1393). اقتصاد‌سنجی پانل دیتای پیشرفته، همدان: نور علم.
[4] افلاطونی، عباس (1393). تجزیه و تحلیل آماری با Eviews در تحقیقات حسابداری و مدیریت مالی، تهران: ترمه.
[5] پیشگامی‎فرد، زهرا؛ زهدی‎گهرپور، محمد؛ عابدینی‎راد، آرزو (1393). «کارکرد‎های توانمند‎سازی جنسیتی در توسعة مشارکت سیاسی زنان مورد: کشور‎های حوزة آسیای مرکزی و قفقاز»، مطالعات اوراسیای مرکزی، دورة 7، ش 2، پاییز و زمستان 1393، ص 83ـ104.
[6] تقوی، مهدی؛ امیری، حسین؛ محمدیان، عادل(1390). «توسعة مالی و رشد اقتصادی در کشور‎های منا با استفاده از روش پانل پویا GMM»، مجلة دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، ش 10، ص 41ـ60.
[7] جعفری، مینا (1388). «حقوق شهروندی سیاسی زنان، معیاری بنیادین برای دموکراسی»، پایان‎نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی/ دانشگاه علامه طباطبایی.
[8] حسین‎پور، فاطمه (1392). «بررسی تحلیلی‌ـ تطبیقی شاخص‎های توسعة جنسیتی و توانمندسازی جنسیتی با تأکید بر کشورهای اسلامی»، پایان‎نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی و اقتصاد/ دانشگاه الزهرا.
[9] سن، آمارتیا کومار(1383). توسعه یعنی آزادی، ترجمة محمد سعید نوری نائینی، تهران: نی.
[10] کتابی، محمود؛ یزد‎خواستی، بهجت؛ فرخی راستابی، زهرا (1382). «توانمند‎سازی زنان برای مشارکت در توسعه»، پژوهش زنان، دورة 1، س 3، ش 7، پاییز 1382، ص 13ـ35.
[11] کولایی، الهه؛ حافظیان، محمد‌حسین (1385). «نقش زنان در توسعة کشور‎های اسلامی»، پژوهش زنان، دورة 4، ش 1 و 2، بهار و تابستان، ص 33ـ60.
[12] مردانی، مریم (1387). «بررسی رابطة سطح توسعه‎یافتگی استان‎های ایران با درجة محرومیت و بهره‎مندی جنسیتی در دو مقطع زمانی 1375 و 1385»، پایان‎نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی و اقتصادی/ دانشگاه الزهرا.
[13] مصلی‎نژاد، عباس؛ سلیمی، ملیحه (1391). «بررسی رابطة میان نوسازی، برنامه‎های توسعة اقتصادی و میزان شکاف اقتصادی در ایران»، فصل‌نامة مطالعات سیاسی، س 4، ش 15، بهار، ص 83ـ104.
[14] مهربانی، وحید؛ جهانگرد، اسفندیار؛ میثاقی‎فر، الهه؛ نوری، مهدی (1395). «تأثیر آموزش رسمی بر دموکراسی در کشورهای منتخب اوپک و سازمان‎های توسعه و همکاری‎های اقتصادی»، فصل‌نامة علمی‌ـ پژوهشی سیاست‌گذاری عمومی، دورة 2، ش 4، زمستان، ص127ـ145.
[15] واقفی، الهام(1386). «بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی بر نگرش زنان نسبت به دموکراسی»، پایان‎نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی/ دانشگاه شیراز.
[16] Acemoglu, D., Johnson, S., Robinson, J. A., & Yared, P. (2005). ‘From education to democracy?’ American Economic Review, Vol. 95, No.2, PP 44-49.
[17] Almond, G., & Verba, S. (1963). The Civic Culture: Political attitudes and democracy in five nations. Princteon: Princeton University Press.
[18] Barro, R. J., & Lee, J.- W. (2011). Barro-Lee educational attainment dataset. http://www.barrolee.com
[19] Beer, C. (2009). ‘Democracy and gender equality’. Studies in Comparativenternational Development (SCID), Vol. 44, No. 3, PP 212-227.
[20] Boix, C., & Stokes, S. C. (2003). ‘Endogenous democratization’. World Politics, Vol. 55, No. 4, PP 517-549.
[21] Castelló-Climent, A. (2008). ‘On the distribution of education and democracy’. journal of Development Economics, Vol. 87, No. 2, PP 179-190.
[22] Forsythe, N., Korzeniewicz, R. P., & Durrant, V.(2000). ‘Gender inequalities and economic growth: A longitudinal evaluation’. EconomicDevelopmentandCulturalChange, Vol. 48, No. 3, PP 573-617.
[23] Huntington, S. P. (1991). The third wave: democratization in the late twentieth century.Oklahoma: University of Oklahoma Press.
[24] Inglehart, R., & Norris, P. (2003). ‘The true clash of civilizations’. Foreign Policy, No. 135, PP 62-70.
[25] Inglehart, R., Norris, P., & Welzel, C. (2004). ‘Gender equality and democracy’. Comparative Sociology, Vol. 1, No. 3-4, PP 321-346.
[26] Iversen, T., & Rosenbluth, F. (2006). ‘The political economy of gender: Explaining cross-national variation in the gender division of labor and the gender voting gap’. American Journal of Political Science, Vol. 50, No. 1, PP 1-19.
[27] Kazemi, F. (2000). ‘Gender, Islam, and politics’. Social Research, Vol. 67, No. 2, PP 439-474.
[28] Lerner, D. (1958). The passing of traditional society: Modernizing the Middle East: NewYork: Free Press.
[29] Lipset, S. M. (1959). ‘Some Social Requisite of Democracy: Economic Development and Political Legitimacy’, The American Political Science Review, Vol. 53, No. 1, PP 69-105.
[30] Lutz, W., Cuaresma, J. C., & Abbasi-Shavazi, M.J. (2010). ‘Demography, education, and democracy: Global trends and the case ofIran’. Population and Development Review, 36(2), PP 253–281.
[31] Marshall, M. G., & Jaggers, K. (2015). Polity IV Project. Political Regime Characteristics and Transitions, 1800-2010. Retrieved from http://www.systemicpeace.org/polity/polity4.htm
[32] Moghadam, V. M. (2007). Governance and women’s citizenship in the Middle East North Africa. Paper presented at the IDRC MENA and Regional Consultation, Women’s Rights and Citizenship, Cairo, Egypt.
[33] Papaioannou, E., & Siourounis, G. (2008). ‘ Economic and social factors driving the third wave of democratization’. Journal of Comparative Economics, 36(3), PP 365- 378.
[34] Przeworski, A. (2000). Democracy and development. Department of Politics New York University.Published in Edward D. Mansfield and Richard Sisson (eds.), Political Science and the Public Interest (Columbus: Ohio State University Press).
[35] Przeworski, A., & Limongi, F. (1997). ‘Modernization: Theories and facts’. World Politics, Vol. 49, No. 2, PP 155-183.
[36] Rowlands, J. (1995). ‘Empowerment examined’. Development in Practice, Vol. 5, No. 2, PP 101-107.
[37] Ulfelder, J. (2008). ‘International integration and democratization: An event history analysis’. Democratization, Vol. 15, No. 2, PP 272-296.
[38] Wyndow, Paula. (2013). A Gendered Approach to Democratic Development Theory, (PhD Thesis). Curtin University, Western Australia, Australia.
[39] Wyndow, Paula & Li , Jianghong & Mattes , Eugen (2013). ‘Female Empowerment As A Core Driver Of Democratic Development: A Dynamic Panel Model from 1990 to 2005’. World Development, Vol. 52, PP 34– 54 .
[40] United Nations. (1995). Beijing Declaration and Platform for Action. Fourth World conference on women, Beijing, China.