نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مشاورة خانواده، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 کارشناسی ارشد مشاورة خانواده، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

ازدواج دوباره چالش بزرگی خواهد بود؛ زمانی که یکی از طرفین یا هردو دارای فرزند باشند. در این صورت، عوامل مختلف فرهنگی، اقتصادی، سنت و عقاید و بسیاری عوامل دیگر چالش‌زا می‌شود و حتی وجود فرزند یکی از دلایل اصلی بر جلوگیری از آن خواهد بود. از‌این‏‌رو، هدف پژوهش حاضر بررسی تجربة چالش‏های ازدواج مجدد با حضور فرزندان و مشخص‌کردن ساختار نهایی آن در مشارکت‏کنندگانی بود که تجربة این پدیده را داشتند. در این پژوهش، برای جمع‏آوری و ارزیابی اطلاعات دربارة چالش‏های ازدواج مجدد با حضور فرزند از پژوهش کیفی پدیدارشناسی توصیفی استفاده ‏شده است. چهارده مشارکت‏کننده، که ازدواج مجدد را در زندگی زناشویی خود تجربه کرده بودند، به روش نمونه‏گیری هدفمند انتخاب شدند و جمع‏آوری داده‏ها از طریق مصاحبة نیمه‌ساختاریافته با آن‏ها تا رسیدن داده‏ها به اشباع ادامه یافت. تحلیل داده‏ها به ۴ درون‏مایة اصلی (تم) و ۱۰ درون‏مایة فرعی (مقوله) منتهی شد. این درون‏مایه‏ها عبارت‌اند از: «ادراک مشکلات حضور فرزند» با درون‏مایه‏های فرعی: مشکلات رفتاری و سازگاری فرزندان، حضور فرزند به‏عنوان مانع، پذیرفتن یا نپذیرفتن ازدواج مجدد از جانب فرزند؛ حضور بعد اقتصادی و مالی با درون‏مایه‏های فرعی: اهمیت بعد اقتصادی و لزوم مدیریت مالی؛ حضور ابعاد اجتماعی و فرهنگی با درون‏مایه‏های فرعی: باورهای کارآمد و ناکارآمد اجتماعی و فرهنگی، دخالت اطرافیان، تسهیل‌گری یا بازداری اجتماعی و ملزومات ازدواج مجدد با درون‏مایه‏های فرعی: همبسته‏های تسهیل‏کننده و اهمیت رفتارهای مناسب و درک همسر. نتایج این پژوهش نشان می‏دهد ازدواج مجدد پدیدة چندبعدی با ابعاد فردی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی با چالش‏های گوناگون است. یافته‏های این پژوهش ادبیات محدود گذشته درزمینة تجربة ازدواج مجدد با حضور فرزند را گسترش می‏دهد. همچنین ساختار چالش‏های استخراج‏شدة این مطالعه در زمینة زوج‏درمانی و مشاورة پیش از ازدواج این شکل از ازدواج دارای تلویحات کاربردی فراوان برای پیشگیری از ناخشنودی زناشویی و افزایش موفقیت زناشویی و خانوادگی آن‏هاست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Challenges for Remarriage of Women with Children: A Qualitative Study

نویسندگان [English]

  • Rezgar Mohammadi 1
  • Zahra Mohammadi 2

1 PhD in Shahid Chamran University

2 MA in Allameh Tabatabaei University

چکیده [English]

Marriage for the second time will be a big challenge if any of the man or woman or both have children. In this case, there will be challenging factors including various cultural, economic, traditions and beliefs and many other problems. Even the existence of a child will be one of the main reasons for preventing them from marriage. Therefore, the purpose of this study is to examine the experience of the challenges of re-marriage with the presence of children and to identify its final structure in the participants who had experienced that. In this research, a qualitative descriptive phenomenological research has been directed to collect and evaluate information about the challenges of re-marriage with the presence of the children. Fourteen subjects who experienced remarriage in their married life were selected through targeted sampling and data collection was conducted through semi-structured interviews. Data analysis has revealed 4 main themes (themes) and 10 sub-themes (categories). These are including: "Perceiving the problems of having a child" with categories of, behavioral problems and children's adaptation, the presence of the child as an obstacle, the acceptance or rejection of the child of the remarriage; economic and financial dimension with the categories of the importance of economic dimension and the necessity of financial management; social and cultural dimensions with categories of social and cultural inefficiencies, interference of those around them, social facilitation or inhibition; and requirements for re-marriage with the categories of facilitators and importance of proper behaviors and understanding of the spouse. The results of this research have indicated that this is a multidimensional phenomenon with individual, economic, social, cultural and family dimensions. The findings of this study expanded the limited literature on the experience of re-marriage with the presence of the child. Also, the structure of the challenges posed by this study in the field of paternity treatment and premarital counseling has many implications for preventing marital dissatisfaction and increasing marital and family success. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Remarriage
  • Remarriage Challenges
  • phenomenology
  • Child Presence
[۱] اژدری، مهدی (۱۳۸۸). «بررسی میزان ناسازگاری اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان شاهدی که مادرانشان ازدواج مجدد نموده‌اند و مقایسة آن‌ها با دانش‌آموزان شاهدی که مادرانشان ازدواج مجدد ننموده‌اند در مقطع ابتدایی شهر مشهد»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه شاهد.
[۲] اسماعیلی، مهناز (۱۳۹۲). «مشکلات ازدواج مجدد پس از طلاق یا فوت همسر»، قزوین: روزنامة ولایت قزوین، ۸: ۱۲۳.
[۳] انسرودی، الناز (۱۳۹۲). «بررسی علل عدم تمایل زنان مطلقه به ازدواج مجدد در کمیتة امداد امام خمینی(ره) شهرستان قدس»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
[۴] بختیاری، فاطمه؛ حسینی، هاجر (۱۳۸۹). «غرب و پدیدة خانواده‌های تک‌والدی»، فصل‌نامة کتاب زنان، ۲۴، ص 34ـ۵۰.
[۵] بستان نجفی، حسین (۱۳۹۳). خانواده از نظر اسلام و جامعه‌شناسی، تهران: پ‍ژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
[۶] پورصالح کچومثقالی، علی (۱۳۸۹). «مقایسة سلامت عمومی و پیشرفت تحصیلی فرزندان پسری که والدینشان ازدواج مجدد کرده‌اند با خانواده‌های عادی و تک‌والدینی»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ تهران.
[۷] پورهاشمی خشکناب، رضا (۱۳۹۳). «بررسی علل عدم تمایل زنان مطلقه به ازدواج مجدد تحت حمایت کمیتة امداد امام خمینی از ازدواج مجدد در شهرستان قدس»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
[۸] توسلی، غلامعباس (۱۳۸۸). نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران: سمت، چ 15.
[۹] دلیلگو، سعید؛ وحیدا، فریدون؛ مهاجرانی، علی‌اصغر؛ اسماعیلی، رضا (۱۳۹۵). «کاهش رغبت به ازدواج مجدد مطالعة موردی: زنان سرپرست خانوار شهر اصفهان»، مسائل اجتماعی ایران، س۷، ش 1، ص ۳۱ـ۵۲.
[۱۰] رجبی، ماهرخ (۱۳۹۱) بررسی ازدواج مجدد زنان و مردان بعد از طلاق و فوت همسر در شهر شیراز، مرکز جمعیت‌شناسی دانشگاه شیراز.
[۱۱] رحیمی، عبدالکریم (۱۳۹۴).«بررسی عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر گرایش به ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیتة امداد استان فارس»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه یاسوج.
[۱۲] غلامی، معصومه (۱۳۸۸). «مقایسة کیفیت زندگی زنان ازدواج مجدد کرده و غیر ازدواج کردة شاهد»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی.
[۱۳] قربان شیرودی، شهره؛ پورصدیقی، زینب (۱۳۹۰). «مقایسة میزان سلامت روان در میان همسران شاهدی که ازدواج مجدد کردند و همسران بر مؤلفة CBT شاهدی که ازدواج مجدد نکردند و تعیین اثربخشی درمان رفتاری‌ـ شناختی بر سلامت روان آن‌ها»، فصل‌نامة روان‌شناسی تربیتی، س۲، ش 1، ص۳۷ـ۵۱.
[۱۴] قلی‌خانی، مریم (۱۳۹۴). «بررسی عوامل موثر در ازدواج مجدد زنان 20 تا40 ساله درکمیته امداد امام خمینی منطقه 14 تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
[۱۵] گلدنبرگ،‏ آیرنه و گلدنبرگ، ‏هربرت (۱۳۸۵). خانواده‌درمانی،‏ ترجمة حمیدرضا حسین‌شاهی برواتی،‏ سیامک نقشبندی و الهام ارجمند، تهران: روان.
[۱۶] محمدی، آمنه (۱۳۹۵). «مقایسة سلامت روان و شیوة فرزندپروری در همسران شاهد که ازدواج مجدد داشته‌اند با همسران شاهد بدون ازدواج مجدد در استان قزوین»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس.
[۱۷] مطهری کلور، مرتضی (۱۳۹۴).«بررسی موانع فرهنگی‌ـ اجتماعی ازدواج مجدد زنان موردمطالعه زنان سرپرست خانوار تحت حمایت کمیتة امداد امام (ره) شهرستان‏های خلخال و کوثر در سال ۱۳۹۴»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی ‏واحد خلخال.
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۸۶). برگزیدة تفسیر نمونه، تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
[۱۹] ملک‌مطیعی، زهرا (۱۳۸۸). «گرایش به ازدواج مجدد زنان مطلقه تحت پوشش کمیتة امداد امام خمینی شهر مشهد در سال 1387»، دانشگاه فردوسی مشهد.
[20] Amato, P. R. (2014). The consequences of divorce for adults and children: An update. Drustvena Istrazivanja, 23(1), 5.
[21] Anderson, E. R., & Greene, S. M. (2013). Beyond divorce: Research on children in repartnered and remarried families. Family Court Review, 51(1), PP 119-130.
[22] Baxter, L. A., Braithwaite, D. O., Bryant, L., & Wagner, A. (2006). Stepchildren’s perceptions of the contradictions in communication with stepparents. Journal of social and personal relationships, 21(4), PP 447-467.
[23] Biblarz, T. J., & Raftery, A. E. (1999). Family structure, educational attainment, and socioeconomic success: Rethinking the" pathology of matriarchy". American Journal of Sociology, 105(2), PP 321-365.
[24] Chartier, M. J., Walker, J., & Stein, M. (2001). Social phobia and potential childhood risk factors in a community sample. Psychological Medicine, 31(2), PP 307-315.
[25] Colaizzi, P.F. (1978). Psychological Research as the Phenomenologist views it. In R.S. Valle & M. King (Eds.), Existential Phenomenological Alternatives for Psychology (pp. 48-71), New York, Oxford University Press.
[26] Creswell, J. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing answer five approach: Thousand Oaks, CA: Sage.
[27] Farrugia, T. (2014). The lived experience of couples in remarried relationships following divorce, in Malta. University of Malta.
[28] Felker, J. A. Fromme, D. K., Arnaut, G. L., & Stoll, B. M. (2006). A qualitative analysis of stepfamilies: The stepparent. Journal of Divorce & Remarriage, 38(1-2) , PP 125-142.
[ 29] Ganong, L. H., & Coleman, M. ( 2004) . Gay and lesbian cohabiting couples in stepfamilies Stepfamily Relationships ( pp. 99-107) : Springer.
[30] Ganong, L. H., Coleman, M., & Jamison, T. (2011). Patterns of stepchild–stepparent relationship development. Journal of Marriage and Family, 73(2), PP 396-413.
[31] Giorgi, A. (2009). The descriptive phenomenological method in psychology: A modified Husserlian approach: Duquesne University Press.
[32] Golish, T. D. (2003). Stepfamily communication strengths. Human Communication Research, 29(1), PP 41-80.
[33] Hetherington, E. M. (1993). An overview of the Virginia Longitudinal Study of Divorce and Remarriage with a focus on early adolescence. Journal of Family Psychology, 7(1), 39.
[34] Hetherington, E. M. & Kelly, J. (2003). For better or for worse: Divorce reconsidered: WW Norton & Company.
[35] Jeynes, W. H. (2006). The impact of parental remarriage on children: A meta-analysis. Marriage & family review, 40(4), PP 75-102.
[36] Lazarus, A. A. (2001). Marital myths revisited: A fresh look at two dozen mistaken beliefs about marriage: Impact Publishers.
[37] McLanahan, S. & Sandefur, G. (1994). Growing Up with a Single Parent. What Hurts, What Helps: ERIC.
[38] Moustakas, C. (2010). Phenomenological research methods: Sage Publications.
[39] NEO, I. J. N. T. L. (2006). A Qualitative analysis of stepfamily formation in Singapore.Thesis Submitted For The Degree Of Master In Social Sciences, Department Of Social Work National University Of Singapore.
[40] Papernow, P. L. (1984). The stepfamily cycle: An experiential model of stepfamily development. Family Relations, PP 355-363.
[41] Pasley, K. & Moorefield, B. (2004). Stepfamilies. Handbook of contemporary families. Thousand Oaks: Sage.
[42] Payne, P. B. (2010). Spiritual beliefs in early family experiences and couples' co-creation of spiritual beliefs during the early years of marriage: The University of Arizona.
[43] Swanson, L. B. (2004). Phenomenology of Divorce for Young Men. A dissertation submitted to the faculty of The University of UtahIn partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy, Department of Educational Psychology.
[44] Sweeney, M. M. (2010). Remarriage and stepfamilies: Strategic sites for family scholarship in the 21st century. Journal of Marriage and Family, 72(3), PP 667-684.
[45] Vemer, E., Coleman, M., Ganong, L. H., & Cooper, H. (1989). Marital satisfaction in remarriage: A meta-analysis. Journal of Marriage and the Family, PP 713-725.
[46] Weibling, J. M. (2011). Reconciling Matthew and Mark on divorce. Trinity journal, 22(2), 219.