نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور، تهران

2 استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران،ایران

3 عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز

چکیده

خودکشی یکی از آسیب‏های اجتماعی موجود در جوامع مختلف است که به شیوه‏های گوناگونی انجام می‏شود؛ خودسوزی یکی از این شیوه‏های دردناک است. مقالة حاضر با هدف مطالعة تجربة‏ زیستة زنان نجات‏یافته از خودسوزی در بخش کوهنانی شهرستان کوهدشت، که طی سال‏های 1383 تا 1396 به خودسوزی اقدام کرده‌اند، صورت گرفته است. محققان در این پژوهش کیفی از روش‏ پدیدارشناسی تفسیری، نمونه‏گیری هدفمند و تکنیک مصاحبة عمیق با 10 زن برای جمع‏آوری اطلاعات بهره جسته‏اند. همة مصاحبه‏ها ضبط و بلافاصله روی کاغذ نگاشته ‏و با رویکرد تفسیری تحلیل شد. یافته‏های پژوهش، که حاصل استخراج از مصاحبه‏هاست، شامل مقوله‏های «سنت‏گرایی فرهنگی»، «چالش‏های اقتصادی»، «کمبود مهارت‏های ارتباطی»، «خشونت شوهران علیه زنان»، «ناخوشایندی طلاق»، «ابراز خود و رهایی» و «دسترسی آسان به مواد خودسوزی» است. نتایج پژوهش بیانگر تعامل ابعاد مختلف فرهنگی‌ـ اجتماعی، اقتصادی و روانی در فرایند اقدام به خودسوزی زنان روستایی و موقعیت‏مند بودن این ابعاد است. در آخر، پیشنهادهایی متناسب با ظرفیت‏های موجود ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The lived experience of women survivors of self-immolation in Kohnani district of Kohdasht city

نویسندگان [English]

  • Rahman Bagheri 1
  • daruish rezapour 2
  • esfandiar ghafarinasab 3

1 Faculty member of Payame Noor University, Tehran, Iran

2 Faculty member of Payame Noor University, Tehran, Iran

3 faculty member of shiraz un

چکیده [English]

Suicide is one of the social injuries in various societies, which is done in a variety of ways; self-immolation is one of the most painful of these practices. The aim of this paper was to the lived experience of women survivors of self-immolation in Kohnani district of Kohdasht city, which during the years 2004 to 2017 committed self-immolation but survived the death. In this qualitative research, researchers have used the method of interpretive phenomenology, purposive sampling and deep interviewing technique with 10 women to collect information. All interviews were recorded and immediately imprinted on paper and analyzed with an interpretive approach.Research findings indicate that the seven main categories of "Cultural Traditionalism", "Economic Challenges", "Lack of Relational skills", "Violence of husbands against women", "Unpleasant divorce", "self-expression and deliverance", and "easy access to the materials of self-immolation"; are contexts and conditions which affect the attempting self-immolation for women. The results of this study indicate the interaction of different cultural-social, economic and psychological dimensions in the process of self-immolation in rural women. Based on the findings, this study offered some suggestions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • attempting self-immolation
  • Lived Experience
  • rural women
  • participants
[1] احمدی، حبیب (1392). جامعه‏شناسی انحرافات، چ 6، تهران: سمت.
[2] آرون، ریمون (1384). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‏شناسی، ترجمة باقر پرهام، تهران: علمی و فرهنگی.
[3] استراوس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1387). اصول روش تحقیق کیفی، نظریة مبنایی؛ رویه‏ها و شیوه‏ها، ترجمة بیوک محمدی، چ 2، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[4] امیر‌مرادی، فرشته؛ معماری، اشرف‏الملوک و دیگران (1384). «بررسی علل اقدام به خودسوزی زنان متأهل»، فصل‌نامة حیات، س 11، ش 24 و 25، ص41ـ50.
[5] ایمان، محمدتقی (1393). فلسفة روش تحقیق در علوم انسانی، چ 2، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
[6] تیلور، استیو (1379). جامعه‏شناسی خودکشی، ترجمة رسول ربانی، ابراهیم انصاری و مجید کارشناس، تهران: آوای نور.
[7] رابینگتن، ارل؛ واینبرگ، مارتین (1390)، رویکردهای نظری هفت‌گانه در بررسی مسائل اجتماعی، ترجمة رحمت‏الله صدیق سروستانی، تهران: دانشگاه تهران.
[8] رضایی، آذر؛ خدادادی، زهرا؛ میرمحمدی، لیلا (1390). «رابطة بین افکار ناکارآمد و تمایل به افکار خودکشی در همسران آزاردیده»، فصل‌نامة جامعه‏شناسی زنان، س 2، ش 3، ص123ـ138.
[9] رضایی، لیبا؛ حسینی، سید علی و دیگران (1394). «چگونگی تأثیر فرهنگ بر اقدام به خودسوزی در زنان»، مجلة دانشکدة پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دورة 73، ش 11، ص832ـ 835.
[10] رضاییان، محسن (1395). «مروری روایی بر اپیدمیولوژی خودسوزی»، مجلة دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دورة 15، ش 6، ص563ـ574.
[11] ریتزر، جورج (1384). نظریة جامعه‏شناسی در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثی، چ 10، تهران: علمی.
[12] زارع‏شاه‏آبادی، اکبر؛ شفیعی‏نژاد، مجتبی؛ مداحی، جواد (1396). «اقدام به خودکشی بین زنان آبدانان: انگیزه‏ها و شرایط»، فصل‌نامة زن در توسعه و سیاست، دورة 15، ش 3، ص427ـ446.
[13] سفیری، خدیجه؛ رضایی‏نسب، زهرا (1395). «مطالعه‏‏ای کیفی از پدیدة خودسوزی زنان شهر ایلام»، فصل‌نامة زن و جامعه، س 7، ش 1، ص123ـ142.
[14] شیخاوندی، داور (1386). جامعه‏شناسی انحرافات و مسائل جامعتی ایران، تهران: قطره.
[15] صفری فرامانی، رویا؛ خانجانی، نرگس؛ نجفی، فرید (1393). «علل و راهکارهای پیشگیری از خودسوزی در زنان از دیدگاه ارائه‏دهندگان خدمات درمانی: یک مطالعة کیفی»، مجلة دانشکدة بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دورة 12، ش 3، ص37ـ51.
[16] عنبری، موسی؛ بهرامی، اردشیر (1389). «ﺑﺮرﺳﻲ آﺛﺎر ﻓﻘﺮ و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﺧﻮدﻛﺸﻲ در اﻳﺮان؛ مورد مطالعه: روﺳﺘﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﭘﻠﺪﺧﺘﺮ»، مجلة بررسی مسائل اجتماعی ایران، س 1، ش 2، ص1ـ29.
[17] کوزر، لیوئیس (1385). زندگی و اندیشة بزرگان جامعه‏شناسی، ترجمة محسن ثلاثی، چ 12، تهران: علمی.
[18] کوئن، بروس (1388). مبانی جامعه‏شناسی، ترجمه و اقتباس غلام‌عباس توسلی و رضا فاضل، چ 22، تهران: سمت.
[19] محسنی تبریزی، علیرضا (1373). «ملاحظاتی در باب نظریة خودکشی دورکهایم»، نامة علوم اجتماعی، دورة 7، ش 7، ص117ـ149.
[20] موسوی، فریبا؛ سجادی، حمیرا؛ رفیعی، حسن؛ فیضی، آوات (1387). «برخی عوامل خانوادگی مرتبط با اقدام به خودکشی»، فصل‌نامة رفاه اجتماعی، س 7، ش 27، ص53ـ72.
[21] یوسفی‏لبنی، جواد؛ میرزائی، حسین (1392). «بررسی عوامل مؤثر خودسوزی در بین زنان (مورد مطالعه شهرستان‏های روانسر و جوانرود)»، مجلة تحقیقات نظام سلامت، س 9، ش 7، ص672ـ681.
[22] Aradilla-Herrero, A., Tomás-Sábado, J., & Gómez-Benito, J. (2014). “Associations between emotional intelligence, depression and suicide risk in nursing students”, Nurse Education Today, 34(4), PP 520-525.‏
[23] Baechler,J (1979), Suicides,Basil Blackwell.Oxford.
[24] Douglas, J. D. (1967). Social meanings of suicide. Princeton University Press.
[25] Kanchan, T., Menon, A., & Menezes, R. G. (2009). “Methods of choice in completed suicides: gender differences and review of literature”, Journal of forensic sciences, 54(4), PP 938-942.‏
[26] Khankeh, H. R., Hosseini, S. A., Rezaie, L., Shakeri, J., & Schwebel, D. C. (2015). “A model to explain suicide by self-immolation among Iranian women: a grounded theory study”, Burns, 41(7), PP 1562-1571.
[27] Kaslow, N. J., Thompson, M. P., Meadows, L. A., Jacobs, D., Chance, S., Gibb, B., ... & Phillips, K. (1998). “Factors that mediate and moderate the link between partner abuse and suicidal behavior in African American women”, Journal of consulting and clinical psychology, 66(3), PP 533-40.
[28] Miller, A. B., Esposito-Smythers, C., & Leichtweis, R. N. (2015). “Role of social support in adolescent suicidal ideation and suicide attempts”, Journal of Adolescent Health, 56(3), PP 286-292.‏
[29] Rich, M., & Ginsburg, K. (1999). “The reason and theme of qualitative research: Why, when and who to use qualitative methods in the study of adolescent health”, Journal of Adolescent Health, 25, PP 371-378.
[30] Van Marten, M. (1990). Researching lived experience. Human science for an action sensitive pedagogy. New York: State University of New York.‏
[31] World Health Organization (2011). Department Of Mental Health And Substance Abuse. “Management Of Mental And Brain Disorders”, Geneva.