نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 استادیار علوم سیاسی مؤسسۀ تاریخ و فرهنگ ایران، دانشگاه تبریز

چکیده

خودآئینی از مؤلفه‏های مهم دوران مدرن در قلمرو نظریه‌های سیاسی و اخلاقی به شمار می‏آید که دو رکن مهم آن یکی باور به استقلال رأی آدمی در مقام تشخیص حقیقت و دیگری توان پی‏جویی اهداف خویش در عرصة عمل است. اخلاق مراقبت، به‌ویژه آرای کارول گیلیگان، با تأکید بر هویت رابطه‏ای (نسبتی) که به‌ویژه در زنان و شخصیت اخلاقی و مشی روان‏شناختی آن‌ها ظهور می‏یابد، برداشت متعارف از خودآئینی مدرن را زیر سؤال برده است. از نظر طرفداران اخلاق مراقبت، مکاتب اخلاقی موجود، از جمله اخلاق عدالت، با تأکید بر اصول انتزاعی، جهان‌شمول و فرازمینه‏ای، که گفتمانی عمدتاً مردانه است، از توجه به الزامات نگاه مراقبتی نزد زنان غفلت کرده‏اند. در این مقاله، ضمن بیان نقدهای اخلاق مراقبت بر خودآئینی غالب در اخلاق مدرن، خوانش و فهم خاص اخلاق مراقبت از خودآئینی مورد توجه قرار گرفته و بر‌اساس تحلیل مفهومی نشان داده می‏شود که چگونه اخلاق مراقبت، ضمن توجه به دیگری در قضاوت‏های اخلاقی، خودآئینی را نیز فرو نگذاشته و آن را در نوعی مراقبت متوازن بازسازی می‏کند. یافته‏های مقالة حاضر حاکی از امکان خوانشی از اخلاق مراقبت است که ضمن توجه به دیگری، از شکوفایی و تحقق فرد مراقبت‏کننده نیز غفلت نمی‏ورزد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Feminine Ethics of Care and Reflection in the Concept of Autonomy

نویسندگان [English]

  • Sarouye Mazhabi 1
  • Reza Nasiri Hamed 2

1 PhD student in Political Science, University of Tehran

2 Assistant Professor of Political Science, University of Tabriz

چکیده [English]

Autonomy is one of the most important components of modernism which have connection with humanism in the realm of political and moral theories. Two important pillars of the autonomy are believes on intellectual independence of the human subject and also having some ability to fulfill practical goals. However, the assumptions of autonomy have been criticized by different thoughts. One of the most important criticisms to the relation of autonomy especially in recent times is the ethics of care, particularly by referencing to Carol Gilligan's views. By emphasizing the tolerant, dynamic and relational identities that emerge especially in women and their moral and psychological personality, the ethics of care has criticized the conventional notion of modern autonomy specially ethics of justice because of its emphasis on abstract, universal and ultra-contextual bases as male discourse in its nature. Thus, addition to expressing criticisms of the ethics of care on autonomy, this study would analyze the special narrative of ethics of care on the autonomy.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • Autonomy
  • Identity
  • Ethics of Care
  • Ethics of Justice
  • Carol Gilligan
[1] اسلامی، سیدحسن (1387). «جنسیت و اخلاق مراقبت»، مطالعات راهبردی زنان، س 11، ش 42، زمستان، ص 7ـ42.
[2] اسلامی اردکانی، سیدحسن؛ اعتمادزاده، سولماز (1392). «ارزیابی انتقادی دیدگاه گیلیگان دربارة اخلاق مراقبت»، پژوهش‏های اخلاقی، س4، ش اول، پاییز، ص123ـ145.
[3] بوتول، گاستون (1368). جامعه‏شناسی جنگ، ترجمة هوشنگ فرخجسته، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
[4] ریخته‌گران، محمدرضا (1378). منطق و مبحث علم هرمنوتیک: اصول و مبانی علم تفسیر، تهران: نشر کنگره با همکاری مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
[5] فالکس، کیث (1390). شهروندی، ترجمة محمدتقی دلفروز، تهران: کویر، چ 2.
[6] کرمی قهی، محمدتقی؛ اخباری، محسن (1396) «جنسیت و اخلاق مراقبت در فلسفة اخلاق فمنیستی»، زن در توسعه و سیاست، دورة 15، ش1، بهار، ص45ـ61.
[7] Abrams, Kathryn (1999). “From Autonomy to Agency: Feminist Perspectives on Self-Direction”, William& Mary Law Review, Vol 40, Issue 3, PP 805-846.
[8] Allmark, Peter (1995). “Can there be an Ethics of Care?” Journal of Medical Ethics, 21, PP 19-24.
[9] Barclay, Linda (2000). Autonomy and the Social Self, in: Relational Autonomy: Feminist Perspectives on Autonomy, Agency and the Social Life, Edi. By Catriona Mackenzie and Natalie Stoljar, New York, Oxford University Press.
[10] Baumann, Holgar (2008). “Reconsidering relational autonomy. Personal autonomy for Socially Embedded and Temporally Extended Selves”, Analyse & kritik, 30, PP 445-468.
[11] Bowden, Peta (1997). Caring Gender-Sensitive Ethics, London, Routledge;
[12] Boff, Leonard (2008). Essential Care: An Ethics of Human Nature, Trans. By Alexander Guilherme, Waco, Baylor University Press.
[13] Bulmer, Martin (1989). The social basis of community care, London, unwinhyman.
[14] Collins, Stephanie (2015). The Core of Care Ethics, Hampshire, Palgrave Macmillan.
[15] Engster, Daniel (2004). “Care Ethics and Natural Law Theory: Toward an Institutional Political Theory of Caring”, The Journal of Politics, Vol.66, No,1. February, PP 113-135.
[16] Friedman, Marilyn and Bolte, Angela (2007). Ethics and Feminism, in: The Blackwell Guide to Feminist Philosophy, Edi. By Linda Martin Alcoff and Eva Feder Kittay, Malden, Blackwell Publishing LTd.
[17] Gadamer, Hans-Georg (2006). Truth and Method, Trans. By Joel Weinsheimer and Donald G. Marshall, London, Continuum.
[18] Gilligan, Carol (1993). In a Different Voice: Psychological Theory and Women,s Development, Cambridge, Harvard University Press.
[19] Gilligan, Carol and Richards, David A.J. (2008). The Deepening Darkness: Patriarchy, Resistance and Democracy’s Future, Cambridge University Press.
[20] Gilligan, Carol and Richards, David A.J. (2018). Darkness Now Visible: Patriarchy’s Resurgence and Feminist Resistance, Cambridge University Press.
[21] Hamington, Maurice (2002). A Father’s Touch: Caring Embodiment and a Moral Revolution, in: Revealing Male Bodies, Edi. By Nancy Tuana and Others, Bloomington, Indiana University Press.
[22] Held, Virginia (2006). The Ethics of Care: Personal, Political and Global, Oxford, Oxford University Press.
[23] Held, Virginia (2008). How Terrorism is Wrong: Morality and Political Violence, Oxford, Oxford University Press.
[24] Hyde, Janet Shibley and Else-Quest, Nicole (2013). Half the Human Experience: The Psychology of Women, Wadsworth, Cengage Learning, Eighth Edition.
[25] Ibana, Rainier R.A. (1991). “The Stratification of Emotional Life and the Problem of Other Minds According to Max Scheler”, International Philosophical Quarterly, No. 4, Issue No. 124, Dec..
[26] Jaeggi, Rahel (2014). Alienation, Trans. By Frederick Neuhouser and Alan E. Smith, New York: Columbia University Press.
[27] Macintyre, Alasdair (2007). After Virtue: A Study in Moral Theory, Notre Dame, University of Notre Dame Press.
[28] Mackenzie, Catriona and Stoljar, Natalie (2000). Introduction: Autonomy Refigured, in: Relational Autonomy: Feminist Perspectives on Autonomy, Agency and the Social lLife, Edi. By Catriona Mackenzie and Natalie Stoljar, New York, Oxford University Press.
[29] Meyers, Diana Tietjens (2002). Gender in the Mirror: Cultural Imagery & Women,s Agency, Oxford, Oxford University Press.
[30] Nedelsky, Jennifer (1989). “Reconceiving Autonomy: Sources, Thoughts and Possibilities”, Yale Journal of Law and Feminism, Vol.1, Issue.1, PP 7-36.
[31] Palmer, Richard E. (1969). Hermeneutics: Interpretation Theory in Schleiermacher, Dilthey, Heidegger and Gadamer, Evanston, Northwestern University Press.
[32] Rawls, John (1999). The Law of Peoples with the Idea of Public Reason Revisited, Cambridge, Harvard University Press.
[33] Robinson, Fiona (2011). The ethics of care: a feminist approach to human security, Pennsylvania, Temple University Press.
[34] Sevenhuijsen, Selma (2004). Citizenship and the Ethics of Care: Feminist Considerations on Justice, Morality and Politics, Trans. By Liz Ssavage, Routledge.
[35] May, Todd (2009). Death, Stocksfield, Acumen Publishing Limited.