سارویه مذهبی؛ رضا نصیری حامد
چکیده
خودآئینی از مؤلفههای مهم دوران مدرن در قلمرو نظریه‌های سیاسی و اخلاقی به شمار میآید که دو رکن مهم آن یکی باور به استقلال رأی آدمی در مقام تشخیص حقیقت و دیگری توان پیجویی اهداف خویش در عرصة عمل است. اخلاق مراقبت، به‌ویژه آرای کارول گیلیگان، با تأکید بر هویت رابطهای (نسبتی) که به‌ویژه در زنان و شخصیت اخلاقی و مشی روانشناختی ...
بیشتر
خودآئینی از مؤلفههای مهم دوران مدرن در قلمرو نظریه‌های سیاسی و اخلاقی به شمار میآید که دو رکن مهم آن یکی باور به استقلال رأی آدمی در مقام تشخیص حقیقت و دیگری توان پیجویی اهداف خویش در عرصة عمل است. اخلاق مراقبت، به‌ویژه آرای کارول گیلیگان، با تأکید بر هویت رابطهای (نسبتی) که به‌ویژه در زنان و شخصیت اخلاقی و مشی روانشناختی آنها ظهور می‌یابد، برداشت متعارف از خودآئینی مدرن را زیر سؤال برده است. از نظر طرفداران اخلاق مراقبت، مکاتب اخلاقی موجود، از جمله اخلاق عدالت، با تأکید بر اصول انتزاعی، جهانشمول و فرازمینهای، که گفتمانی عمدتاً مردانه است، از توجه به الزامات نگاه مراقبتی نزد زنان غفلت کردهاند. در این مقاله، ضمن بیان نقدهای اخلاق مراقبت بر خودآئینی غالب در اخلاق مدرن، خوانش و فهم خاص اخلاق مراقبت از خودآئینی مورد توجه قرار گرفته و بر‌اساس تحلیل مفهومی نشان داده می‌شود که چگونه اخلاق مراقبت، ضمن توجه به دیگری در قضاوتهای اخلاقی، خودآئینی را نیز فرو نگذاشته و آن را در نوعی مراقبت متوازن بازسازی میکند. یافتههای مقالة حاضر حاکی از امکان خوانشی از اخلاق مراقبت است که ضمن توجه به دیگری، از شکوفایی و تحقق فرد مراقبتکننده نیز غفلت نمیورزد.
طاهره صادقلو؛ شادی خوب؛ شیرین صاحبی
چکیده
در جهان امروز، کسب شخصیت اجتماعی وابسته به مشارکت و خارج شدن از دایرة فعالیت‌های شخصی در جهت توسعه امری ضروری است. از‌این‌روست که مشارکت زنان به‌منزلة بخش مهمی از نیروی توسعه و نابرابری جنسیتی به‌منزلة یکی از مسائل و مشکلات مهم جامعه شناخته شده است. زنان روستایی، به‌عنوان عناصر تأثیرگذار فضاهای روستایی، به علت ناآگاهی از ...
بیشتر
در جهان امروز، کسب شخصیت اجتماعی وابسته به مشارکت و خارج شدن از دایرة فعالیت‌های شخصی در جهت توسعه امری ضروری است. از‌این‌روست که مشارکت زنان به‌منزلة بخش مهمی از نیروی توسعه و نابرابری جنسیتی به‌منزلة یکی از مسائل و مشکلات مهم جامعه شناخته شده است. زنان روستایی، به‌عنوان عناصر تأثیرگذار فضاهای روستایی، به علت ناآگاهی از حقوق خود تا حد زیادی در معرض این تبعیض قرار دارند. ازاینرو، هدف مطالعة حاضر بررسی تأثیرات تبعیض جنسیتی بر میزان مشارکت‌پذیری زنان روستایی است. روش‌شناسی تحقیق توصیفی‌ـ تحلیلی بوده که به صورت کتابخانه‌ای و میدانی انجام شده است. از روش پیمایشی در قالب 116 پرسش‌نامة خانوار، به بررسی افراد نمونه در 10 روستا از دهستان‌های رادکان و گلمکان شهرستان چناران پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان داده که بر‌اساس آزمونt، بیشترین اثر تبعیض جنسیتی بر کاهش میزان مشارکت اقتصادی زنان روستایی با میانگین رتبه‌ای53/3 است. همچنین نتایج آزمون رگرسیون نشان‌دهندة اهمیت نسبی تبعیض جنسیتی بر مشارکت‌پذیری زنان است. ازاینرو، می‌توان گفت از آنجا که زنان روستایی در زمینة اقتصاد روستا مشارکت زیادی دارند و در زمینه‌های دامداری، کشاورزی، باغداری و... همپای مردان کار میکنند، در زمینة اقتصادی بیشترین تبعیض را به خود اختصاص دادهاند، زیرا با وجود مشارکت فراوان در این زمینه از امکانات و مزایای اقتصادی بهرة چندانی نمیبرند.
علی روحانی؛ محدثه عابدی دیزناب
چکیده
پژوهش حاضر به مطالعة تراژکتوری شکل‌گیری تبعیض جنسیتی در زندگی زنان طبقة متوسط شهر تبریز پرداخته است. با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریة زمینه‌ای و با استفاده از نمونه‌گیری نظری تعدادی از زنان شهر تبریز انتخاب و مطالعه شدند. فرایند نمونه‌گیری نظری تا اشباع دادهها ادامه یافت. اطلاعات گردآوری‌شده با استفاده از کدگذاری باز، ...
بیشتر
پژوهش حاضر به مطالعة تراژکتوری شکل‌گیری تبعیض جنسیتی در زندگی زنان طبقة متوسط شهر تبریز پرداخته است. با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریة زمینه‌ای و با استفاده از نمونه‌گیری نظری تعدادی از زنان شهر تبریز انتخاب و مطالعه شدند. فرایند نمونه‌گیری نظری تا اشباع دادهها ادامه یافت. اطلاعات گردآوری‌شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند و یافتهها در قالب خط داستان (شامل 15 مقولة اصلی و یک مقولة هسته)، مدل پارادایمی ارائه شدند. بهطورکلی، نتایج تحقیق نشان دادند که زنان به واسطة فرهنگ با دوآلیته تبعیض و امید مواجهاند. این دوآلیته علاوه بر حاکمیت محدودیتهای جنسیتی، از فرودستانگاری اجتماعی روانی زنان و... نیز منتج می‌شود. در چنین موقعیتی، استراتژیهای مقابله (اتوپیای بازاندیشانه/ فرودستانگاری اجتماعیـ روانی/ بیشفعالی) در زنان فعال می‌شود. اما این استراتژیها مخاطراتی نیز برای این زنان به همراه دارند. درواقع، زنان در کنار همة تبعیضها و مبارزه برای زدودن آنها به امید رسیدن به جایگاه واقعیشان زندگی خودشان را با دوآلیته تبعیض و امید پیش میبرند.
سمیه عرب خراسانی
چکیده
تحلیل روایت جنسیتی از جدایی در پی بررسی مسئلة جدایی از منظری سه‌گانه شامل روایت داوطلبان ورود به خانواده، ساختار جنسیت و نهاد خانواده است. برآیند این سه منظر، جایگاه و نقش مؤثر ساختار جنسیت در هویت تجویزی خود و نهاد خانواده در قاعدههای جنسیتی و کارکردهای خاص آن را نشان می‌دهد. جهت نیل به این هدف از رویکرد تحلیل روایت و از مشارکت ...
بیشتر
تحلیل روایت جنسیتی از جدایی در پی بررسی مسئلة جدایی از منظری سه‌گانه شامل روایت داوطلبان ورود به خانواده، ساختار جنسیت و نهاد خانواده است. برآیند این سه منظر، جایگاه و نقش مؤثر ساختار جنسیت در هویت تجویزی خود و نهاد خانواده در قاعدههای جنسیتی و کارکردهای خاص آن را نشان می‌دهد. جهت نیل به این هدف از رویکرد تحلیل روایت و از مشارکت 30 زن و مرد دارای تجربة حداقل یکبار ازدواج و جدایی استفاده شد. نتایج بیانگر تأثیر جنسیت و تحولات متأخر آن در ذهنیت کنشگران و همچنین تقابل ناشی از این تحولات با نهاد قاعدهمند خانواده است. کنشگران اجتماعی، به‌ویژه زنان، در تعبیر جدید خود از جنسیت و تجویزات آن با نهاد خانواده رو‌به‌رو میشوند و زمانیکه قادر به ایجاد تطابق میان خواست خود و نهاد خانواده نباشند از آن خارج میشوند. بر این اساس، رویارویی جنسیت تحولیافته و نهاد خانواده عامل مؤثر بر جدایی در سطح میانه و نیازمند بررسیهای دقیقتر تشخیص داده شد.
حسین دانش مهر؛ کمال خالق پناه؛ سهیلا زندی سرابسوره
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال روایتهای زنان روستایی از نابرابری جنسیتی در میدان آموزش است، این مقاله ضمن تفسیر موقعیتهای فرودستی آنان، به کاوش در روایت زنان از وضعیت مناسبات آموزش‌ـ جنسیت و عوامل برسازندة طرد از میدان آموزش و نابرابری جنسیتی در میدان آموزش می‌پردازد. برای این منظور از دستگاه نظری پییر بوردیو به‌عنوان راهنمای کار ...
بیشتر
پژوهش حاضر به دنبال روایتهای زنان روستایی از نابرابری جنسیتی در میدان آموزش است، این مقاله ضمن تفسیر موقعیتهای فرودستی آنان، به کاوش در روایت زنان از وضعیت مناسبات آموزش‌ـ جنسیت و عوامل برسازندة طرد از میدان آموزش و نابرابری جنسیتی در میدان آموزش می‌پردازد. برای این منظور از دستگاه نظری پییر بوردیو به‌عنوان راهنمای کار و صورت‌بندی مفاهیم بهره جستهایم. این پژوهش در سنتِ روشیِ کیفی صورت گرفته و از روش تحلیل روایت مضمونی برای کشف و استخراج مقولات استفاده شده است که در آن ابزارهای مشاهدة مشارکتی و مصاحبة عمیق جهت گردآوری دادههای مورد نیاز به کار گرفته شده است. میدان پژوهش حاضر مناطق روستایی شهرستان دهگلان است که با منطق نمونه‌گیری کیفی و هدفمند علاوه بر نمونه‌گیری از فضا (روستاهای بزرگ، متوسط و کوچک) نمونه‌گیری هدفمند و نظری نیز از سوژههای مورد مطالعه به عمل آمده که بر‌مبنای آن با 32 نفر از زنان 15 تا 35 ساله در 6 سکونتگاه روستایی با رعایت حداکثر تنوع مصاحبههای عمیق به عمل آمد. دادههای حاصل از روایت در قالب 78 تم اولیه، 36 خردهتم، 8 تم اصلی و یک تم نهایی کدگذاری و صورت‌بندی شدند. تمهای اصلی حاصل از روایتها عبارت‌اند از: جامعهپذیری جنسیتی، مکانیسم تعمیق نابرابری اجتماعی، فقر مادی، فقر فرهنگی، عدم دسترسی به مراکز آموزشی، ازدواج زودرس دختران، محدودیت زنان در ورود به عرصههای عمومی و بازتولید ساختار اجتماعی. مقولة نهایی نیز آموزش به‌مثابة یک میدان تولید نابرابری جنسیتی در مناطق روستایی است که داستان روایتهای متکثر زنان حول آن شکل گرفته و بدان معنا بخشیدهاند.
روح اله عرب؛ محمد غلامرضاپور؛ پوریا کاظمی؛ هومن آدمن
چکیده
شناسایی عوامل مؤثر بر نگهداشت وجه نقد اهمیت زیادی دارد، زیرا کسری یا مازاد در نگهداشت وجه نقد می‌تواند شرکتها را با مشکلات زیادی رو‌به‌رو کند. نتایج پژوهشهای اخیر نشان داد که یکی از عوامل تأثیرگذار بر نگهداشت وجه نقد، جنسیت مدیران است که در‌خصوص چگونگی این تأثیر دو نظریة رقیب در ادبیات مالی و حسابداری مطرح شده است. ...
بیشتر
شناسایی عوامل مؤثر بر نگهداشت وجه نقد اهمیت زیادی دارد، زیرا کسری یا مازاد در نگهداشت وجه نقد می‌تواند شرکتها را با مشکلات زیادی رو‌به‌رو کند. نتایج پژوهشهای اخیر نشان داد که یکی از عوامل تأثیرگذار بر نگهداشت وجه نقد، جنسیت مدیران است که در‌خصوص چگونگی این تأثیر دو نظریة رقیب در ادبیات مالی و حسابداری مطرح شده است. بر‌اساس نظریة ذخیرة احتیاطی، مدیران ارشد زن به دلیل محافظهکار بودن، اعتماد به نفس کمتر و خطرگریزی وجه نقد بیشتری را نگه‌داری میکنند. در مقابل، بر‌اساس نظریة نمایندگی، مدیران ارشد زن اخلاقیتر بوده و هزینة نمایندگی را کاهش می‌دهند و در‌نتیجه وجه نقدی کمتری را نگه‌داری میکنند. ازاینرو، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر جنسیت مدیران ارشد بر میزان نگهداشت وجه نقد، با توجه به نظریه‌های ذخیرة احتیاطی و نمایندگی است. فرضیههای تحقیق نیز با استفاده از نمونهای متشکل از 170 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1391 تا 1397 و با بهره‌گیری از مدل رگرسیون چندمتغیره بررسی شد. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که مطابق با نظریة ذخیرة احتیاطی بین جنسیت مدیران ارشد و نگهداشت وجه نقد رابطة مثبت و معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، شرکتهای دارایی مدیران ارشد زن وجه نقد بیشتری نسبت به سایر شرکتها نگه‌داری میکنند.
احمد دراهکی؛ رضا نوبخت
چکیده
هنگامی که مفهوم برابری جنسیتی در تبیین باروری استفاده می‌شود، اغلب در رابطه با تغییرات تحصیلات و وضعیت اشتغال زنان تقلیل می‌یابد؛ درحالیکه بخش مهمی از برابری جنسیتی به حوزة خانواده بر‌می‌گردد. با بهره‌گیری از نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای 600 زن 18 تا 44 سالة واجد شرایط در نقاط شهری استان بوشهر مطالعه شدند. نتایج تحلیل خوشه‌ای ...
بیشتر
هنگامی که مفهوم برابری جنسیتی در تبیین باروری استفاده می‌شود، اغلب در رابطه با تغییرات تحصیلات و وضعیت اشتغال زنان تقلیل می‌یابد؛ درحالیکه بخش مهمی از برابری جنسیتی به حوزة خانواده بر‌می‌گردد. با بهره‌گیری از نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای 600 زن 18 تا 44 سالة واجد شرایط در نقاط شهری استان بوشهر مطالعه شدند. نتایج تحلیل خوشه‌ای نشان‌دهندة دو سنخ متفاوت برابریِ جنسیتی درون خانواده در میان زنان پاسخگو بود. میزان مشارکت مردان در مراقبت از فرزند، مشارکت مردان در امور خانه، مشارکت مردان در امور بیرون از خانه (که با امور منزل در ارتباط است) و میزان مشارکت زنان در تصمیمات خانواده در سنخ اول کمتر از میانگین قرار داشت؛ درحالیکه هر‌یک از متغیرهای گفته‌شده در سنخ دوم بالاتر از میانگین قرار دارد. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد‌ـ با کنترل سایر متغیرهای پژوهش‌ـ احتمال قصد رفتن به توالی بالاتر فرزندآوری در خانواده‌های با ساختار برابری جنسیتی بیشتر نسبت به خانواده‌های با ساختار برابری جنسیتی کمتر حدود 56/2 برابر بالاتر است. بر‌اساس نتایج این پژوهش می‌توان گفت فرهنگ‌سازی و گفتمان‌سازی در جهت افزایش برابری جنسیتی درون خانواده در افزایش تمایلات زنان به فرزندآوری می‌تواند نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای داشته باشد.
