نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه کردستان

2 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی

چکیده

پژوهش حاضر به دنبال روایت‏های زنان روستایی از نابرابری جنسیتی در میدان آموزش است، این مقاله ضمن تفسیر موقعیت‏های فرودستی آنان، به کاوش در روایت زنان از وضعیت مناسبات آموزش‌ـ جنسیت و عوامل برسازندة طرد از میدان آموزش و نابرابری جنسیتی در میدان آموزش می‌پردازد. برای این منظور از دستگاه نظری پی‏یر بوردیو به‌عنوان راهنمای کار و صورت‌بندی مفاهیم بهره جسته‏ایم. این پژوهش در سنتِ روشیِ کیفی صورت گرفته و از روش تحلیل روایت مضمونی برای کشف و استخراج مقولات استفاده شده است که در آن ابزارهای مشاهدة مشارکتی و مصاحبة عمیق جهت گردآوری داده‏های مورد نیاز به کار گرفته شده است. میدان پژوهش حاضر مناطق روستایی شهرستان دهگلان است که با منطق نمونه‏گیری کیفی و هدفمند علاوه بر نمونه‏گیری از فضا (روستاهای بزرگ، متوسط و کوچک) نمونه‏گیری هدفمند و نظری نیز از سوژه‏های مورد مطالعه به عمل آمده که بر‌مبنای آن با 32 نفر از زنان 15 تا 35 ساله در 6 سکونت‏گاه روستایی با رعایت حداکثر تنوع مصاحبه‏های عمیق به عمل آمد. داده‏های حاصل از روایت در قالب 78 تم اولیه، 36 خرده‏تم، 8 تم اصلی و یک تم نهایی کدگذاری و صورت‌بندی شدند. تم‏های اصلی حاصل از روایت‏ها عبارت‌اند از: جامعه‏‏پذیری جنسیتی، مکانیسم تعمیق نابرابری اجتماعی، فقر مادی، فقر فرهنگی، عدم دسترسی به مراکز آموزشی، ازدواج زودرس دختران، محدودیت زنان در ورود به عرصه‏های عمومی و بازتولید ساختار اجتماعی. مقولة نهایی نیز آموزش به‌مثابة یک میدان تولید نابرابری جنسیتی در مناطق روستایی است که داستان روایت‏های متکثر زنان حول آن شکل گرفته و بدان معنا بخشیده‏اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Exclusion from the Education and Reproduction of Gender Inequality: A Narratives Analysis of Women's In Dehgolan Villages

نویسندگان [English]

  • Hossein Daneshmehr 1
  • Kamal Khaleghpanah 1
  • Soheyla Zandi Sarabsoure 2

1 Assistant Professor, Department of Sociology, Kurdistan University

2 Master of Sociology

چکیده [English]

The present study seeks to address rural women's narratives of gender inequality in field education. This study, while interpreting their subordinate positions, explores women's narratives of the status of education-gender relations and the factors that make up the field of education and gender inequality in education. To this end, we use Pierre Bourdieu's theoretical apparatus as a guide to the formulation of concepts. This research has used the tradition of qualitative method and the thematic narrative analysis method to discover and extract categories in which participatory observation tools and in-depth interviews were used to collect the required data. The field of study is rural areas of Dehgolan with qualitative and purposeful sampling logic in addition to space sampling (large, medium and small villages). It conducted in-depth interviews with 32 women aged 15-35 years in 6 rural settlements. The narrative data were coded and formatted into 78 initial themes, 36 sub-themes, 8 main themes, and one final theme. The main themes of the narratives are: gender socialization, deepening mechanisms of social inequality, material poverty, cultural poverty, inaccessibility of educational centers, early marriage of girls, restriction of women from entering the public sphere and reproduction. The final issue is education as a field of production of gender inequality in rural areas, which has shaped the narrative of the multiple features of women.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • reproduction
  • narrative analysis
  • rural women
  • social inequality
[1] استراوس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (۱۳۹۴). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریة زمینه‏ای، ترجمة‏ ابراهیم افشار، تهران: نی.
[2]‏ اعزازی، شهلا (1382). جامعه‏شناسی خانواده ب‍ا تأک‍ی‍د ب‍ر ن‍ق‍ش، س‍اخ‍ت‍ار و ک‍ارک‍رد خ‍ان‍واده‏ در دوران‏ م‍ع‍اصر، چ 2، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
[3]‏ اعظم‏آزاده، منصوره؛ رضایی، انیس (1389). «نابرابری جنسیتی آموزشی در بخش درودفرامان کرمانشاه»، مجلة مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، س 8، ش 2، ص 7ـ23.
[4]‏ ایلیچ، ایوان (1393). مدرسه‏زدایی از جامعه، ترجمة الهه ضرغام، تهران: رشد.
[5]‏ بوردیو، پی‏یر (1392). نظریة کنش؛ دلایل علمی و انتخاب عقلانی، ترجمة مرتضی مردیها، تهران: فلسفه، نقش و نگار.
[6]‏ ــــــــــ (1395). تمایز، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: ثالث.
[7] جنکینز، ریچارد (1385). پی‏یر بوردیو، ترجمة حسن چاوشیان و لیلا جوافشانی، تهران: نی.
[8] رابرتسون، یان (1377). درآمدی بر جامعه (با تأکید بر نظریه‏های کارکردگرایی، ستیز و کنش متقابل نمادین)، ترجمة حسین بهروان، مشهد: آستان قدس رضوی.
[9] زاهدی مازندرانی، جواد (1384). «فقر روستایی، روند و اندازه‏گیری آن در ایران (تبیین روش‏ها و نقد رویکردها)»، فصل‌نامة رفاه اجتماعی، س 4، ش 17، ص 435ـ495.
[10] زنجانی‏زاده، هما (1386). «تحلیل رابطة آموزش و پرورش و نابرابری‏های جنسیتی»، فصل‌نامة تعلیم و تربیت، س‌3، ش‌3، ص 55ـ70.
[11] سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1395.
[12]‏ سیدمن، استیون (1392). کشاکش آرا در جامعه‌شناسی، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نی.
[13] شادی‏طلب، ژاله (1381). توسعه و چالش‏های زنان ایران، تهران: قطره.
[14] شایگان، داریوش (1381). افسون‌زدگی جدید؛ هویت چهل‌تکه و تفکر سیار، ترجمة فاطمه ولیانی، تهران: فرزان‌روز.
[15] ضرابی، اصغر؛ شاهی‏وندی، احمد (1389). «تحلیلی بر پراکندگی شاخص‏های توسعة اقتصادی در استان‏های ایران»، مجلة جغرافیا و برنامه‏ریزی محیطی، س‌2، ش‌38، ص 17ـ32.
[16] طلوعی، وحید؛ خالق‏پناه، کمال (1387). «روایت‏شناسی و تحلیل روایت»، مجلة خوانش، ش‌9، ص 45ـ51.
[17]‏ عبداله‏زاده، نسیم؛ بلند‌همتان، کیوان؛ محمد امجد، زبردست (1397). «تحلیل روایت زنان از نابرابری جنسیتی در میدان آموزش (مورد مطالعه زنان مناطق حاشیه‏ای نایسر شهر سنندج)»، فصل‌نامة برنامه‏ریزی رفاه و توسعة اجتماعی، س‌9، ش 36، ص 175ـ208.
[18] کرامپتون، رزماری (1398). طبقه و قشربندی اجتماعی، ترجمة هوشنگ نایبی، تهران: نی.
[19] کمالی، افسانه (1383). «زنان فقر مضاعف»، فصل‌نامة علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، س‌3، ش‌12، ص 271ـ302.
[20] گیدنز، آنتونی (1387). جامعه‏شناسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نی.
‏[21] محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی، ضد روش، ج 2، تهران: جامعه‌شناسان.
[22]‏ نعمتیان، ساره؛ نوغانی، محسن؛ اصغرپور ماسوله، احمدرضا (1394). «چیستی و چرایی روش تحلیل روایت»، سومین کنفرانس ملی جامعه‏شناسی و علوم اجتماعی.
[23] هابرماس، یورگن (1389). بازخوانی هابرماس (درآمدی بر آرا، اندیشه‏ها و نظریه‏های یورگن هابرماس)، ترجمة حسینعلی نوذری، تهران: چشمه.
[24] Andres, L. & Adamuti, M. (2007). “Educational Expectations parental Social class”, Gender and postsecondary Attainment. Youth and Society, VOL 39.
[25] Fronzosi, R. (1998). “Narrative Analysis for Why (and how) Sociologists”,Vol. 24.
[26] Nidhi Kotwal, N. & Sheetal, R. (2007). “Causes of School Dropouts anong Rural Girls in Kathua District”. Journal of Human Ecology, 22 (1): PP 57-59.
[27] Yu. Weihsin, and Kyo So. (2016). “Gender, Sib ship, Structure, and Educational Inequality in Taiwan: son preference Revisited”, Journals of marriage and family, 68 (4): PP 1057-1068.
[28] Mills, Carmen. Gale, Trevor. (2007). “Researching social inequalities in education: towards a Bourdieuian methodology”, Journals of Qualitative Studies in Education, 20 (4): PP 433-447.
[29] Mohan, Brij. (2011). “Development, Poverty of Culture, and Social Policy”, New York: Palgrave Macmillan, 218p.
[30] UNFPA. (2006). “Ending Child Marriage: A Guide For Global Action”, International Planned Parenthood Federation and the Forum on Marriage and the Rights of Women and Girls, London.