نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

در فرایند پذیرش موقعیت بحران، افراد می‌توانند احساس خوشایندتری را تجربه کنند و در خلق محیط‌های خانوادگی، شغلی و اجتماعی نقشی برجسته را ایفا کنند. این پژوهش با هدف بررسی فرایند پذیرش موقعیت بحران در مناطق روستایی با تأکید بر نقش زنان انجام گرفت.جامعة آماری پژوهش شامل زنان روستایی بود که پس از زلزلة کرمانشاه در روستای خود باقی ماندند و تلاش کردند با شرایط پس از زلزله کنار بیایند. از میان جامعة ذکرشده نمونه‏گیری به‏صورت هدفمند تا حد اشباع (12 نفر زن روستایی) ادامه یافت. در این پژوهش، برای تجزیه و تحلیل داده‏ها از روش پدیدارشناسی استفاده شد. به این ترتیب که با کمک مصاحبة ساختارنیافته اطلاعات مرتبط با افراد نمونه جمع‏آوری شدند.فرایند پذیرش موقعیت بحران در زنان روستایی طی شش مرحله و ذیل مضامین اصلی «مواجهه با تهدید (قبل از زلزله)، مواجهه با بحران (بعد از زلزله)، تلاش برای بازسازی زندگی، مرحلة استقرار‌یافتن در شرایط، پیوند با فراز و نشیب‏های زندگی و مرحلة توان‌افزایی» طبقه‌بندی شد. این بررسی نشان‏دهندة فرایندی است که زنان در روستا طی کردند تا به پذیرش موقعیت بحران دست یافتند؛ فرایندی که از ابتدا تا به انتها نیازمند کوشش و تلاش خاصی از سوی زنان با توجه به ویژگی‌های زنانة خود است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Process of Accepting the Crisis Situation in Rural Areas with an Emphasis on the Gender Role of Women

نویسنده [English]

  • Masoumeh Esmaeily

Assistant Professor of Allameh Tabatabai University

چکیده [English]

In the process of accepting the crisis situation, people can experience a more pleasant feeling and play a more prominent role in creating family, work and social settings. This research was conducted with the aim of examining the process of accepting the crisis situation in rural areas with an emphasis on the gender impact of women. The statistical population of the study included rural women who remained in their village after the earthquake in Kermanshah and attempted to cope with the post-earthquake conditions. From this community, samples were selected purposefully to saturation (12 rural women). In this research, the phenomenological method was used to analyze the data. In this way, with the help of non-structured interviews, we collected information related to sample individuals. The process of accepting the crisis situation in rural women is represented in six phases following main themes: facing the threat (before the earthquake), facing the crisis (after the earthquake), trying to reconstruct the life, the stage of settling in conditions, the link with the down and life-threatening and power-up stages. This survey illustrates the process women took in the countryside to accept the crisis situation. The process requires a special effort by women from the beginning to the end according to their feminine characteristics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • acceptance process
  • crisis situation
  • rural women
  • earthquake
[1] ایمانی، فرحروز (1397). «زنان عشایری، روستایی ایران در کانون توجه جهان»، دومین همایش ملی زنان روستایی و عشایری، ماهنامة دام و کشت و صنعت، ص 223.
[2] اقدسی، علی‌نقی؛ عیدی، روح انگیز (1390). «بررسی رابطة سلامت روانی و راهبردهای مقابله‏ای در بین جانبازان قطع نخاع شهرستان تبریز»، فصل‌نامة علوم تربیتی، ش16، ص 51ـ67.
[3] پیران، پرویز؛ اسدی، سعیده؛ دادگر، نیکو (1396). «بررسی نقش تاب‌آوری اجتماعی در موفقیت فرایند بازسازی (مطالعة موردی: جوامع روستایی درب آستانه و باباپشمان پس از زلزلة 1385 دشت سیلاخور، استان لرستان)»، فصل‌نامة مسکن و محیط روستا، دورة 36، ش 157، ص87ـ100.
[4] حبیب‌پور کتابی، کرم (1397). «آسیب‌پذیری زنان در سوانح طبیعی: یک برساختة اجتماعی»، فصل‌نامة زن در توسعه و سیاست، دورة 16، ش 3، ص 457ـ481.
 [5] خاکپور، مژگان؛ عسلی، مرضیه (1398). «کیفیت جنسیتی فضا در خانه‏های روستایی گیلان»، دوفصل‌نامة علمی هنرهای حوزة کاسپین، ش اول، ص171ـ186.
[6] خسروی‌پور، بهمن؛ فرونشانی، ناهید (1390). «مشارکت زنان و توسعة پایدار روستایی»، فصل‌نامة کار و جامعه، ش 132، ص 56ـ78.
[7] خوانساری، زهرا. (1395). «بررسی رابطة بین انطباق‌پذیری مسیر شغلی و رضایت شغلی در کارکنان سازمان بهزیستی شهرستان فلاورجان»، فصل‌نامة مدیریت فراگیر، س2، ش2.
[8] شمس‌الدینی، علی؛ دهقانی، امین؛ منوچهری، فاطمه؛ ابی‌زاده، سامان (1398). «ارزیابی پایداری زیست‌محیطی و بررسی توزیع فضایی آن در سکونت‌گاه‏های روستایی استان کرمانشاه مورد: شهرستان روانسر»، جغرافیا و توسعه، ش58، ص 75ـ92.
[9] عالی‌زاد، اسماعیل؛ بهرامی، سارا (1396). «نقش زنان روستایی در ایجاد کسب‌و‌کار سبز (مطالعه موردی دو روستای قلعه قافه بالا و کفش‌محله استان گلستان)»، پژوهش‌نامة مددکاری اجتماعی، س2، ش7، ص123ـ151.
[10] عسگری، زهرا؛ نقوی، اعظم (1398). «تبیین فرایند رشد بعد از سانحه: ترکیب مضمون مطالعات کیفی»، مجلة روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، س25، ش2، ص 222ـ234.
[11] عمادزاده، مصطفی (1382). «اهمیت سرمایهﮔﺬاری در آﻣﻮزش زنان»، مجلة تحقیق زنان، س4، ش 7، ص115ـ140.
[12] عمید، حسن (1392). فرهنگ فارسی عمید، تهران: امیرکبیر.
[13] فقیری، مژگان؛ علی‌بیگی، امیرحسین؛ پور‌قاسم، فاطمه؛ تاتار، مریم (1393). «پیش‌بینی توانمندسازی زنان روستایی با استفاده از الگوی مبتنی بر تحلیل تشخیصی» (مطالعه موردی: شهرستان کنکاور)، فصل‌نامة فرهنگی‌ـ تربیتی زنان و خانواده، س9، ش27، ص 114ـ133.
[14] فیروز، زینب؛ صارم، اعظم؛ فراش، ورالدین (1396). «مقایسة سبک زندگی سلامت‏محور زنان شاغل و غیرشاغل شهر شیراز با تأکید بر متغیرهای جمعیتی»، فصل‌نامة انجمن جمعیت‌شناختی ایران، دورة 12، ش 23، ص 181ـ211.
[15] کرمانی، مهدی؛ نوغانی دخت‌بهمنی، محسن؛ برادران کاشانی، زهرا (1397). «فراتحلیل کیفی مقالات پژوهشی حوزة توانمندسازی زنان روستایی و شهری در ایران»، مطالعات اجتماعی و روان‌شناختی، س16، ش2، ص33ـ54.
[16] کریمی گوغری، حمید؛ حلاج، زینب؛ ناصر، ولی‌زاده (1397). «اثر مؤلفه‏های سرمایة اجتماعی بر سلامت روان زنان روستایی و عشایری عضو صندوق‏های اعتبارات خرد (مورد مطالعه: استان کرمان)»، فصل‌نامة پژوهش‏های روستایی، دورة 9، ش 2.
[17] کریمی، فاطمه؛ حیدری، علی‌اکبر؛ بلاغی، رسول (1397). «تأثیر فضای محیطی منظر در مجتمع‏های مسکونی بر افسردگی زنان»، فصل‌نامة مطالعات محیطی هفت‌حصار، ش 25، س7، ص 81ـ92.
[18] گیدنز، آنتونی (1378). تجدد و تشخص، ترجمة ناصر موفقیان، تهران: نی.
[19] نعیمی، ابراهیم؛ مظاهری، زهرا. (1396). «بررسی تأثیر مشاوره مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر انطباق‌پذیری مسیر شغلی دانشجویان»، فصل‌نامة مطالعات روان‌شناسی بالینی، س7، ش 27.
 
[20] Arshad, S., Muhammad, S. and Ashraf, I. (2013). “Women’s participation in livestock farming activities”, The Journal of Animal and Plant Sciences, 23(1): PP 304-308.
[21] Bach,P, Moran, J(2008). ACT in practice: Case Conceptualization in Acceptance & Commitment Therapy, New Harbinger publications
[22] Chen,M., Sebstad, J.,O'connell, L. (1999). “Counting the Invisible Workforce: The Case of Homebased Workers”, World Development, 27 (3), PP 603-610.
[23] Flaxman, P. E., Blackledge, J. T., & Bond, F. W. (2011). Acceptance and commitment therapy: The CBT distinctive features series. Hove: Routledge.
[24] Gloria ,M & Steinhardt, T (2014). Relationships Among Positive Emotions, Coping, Resilience and Mental Health. Stress and Health, 32, 2, 145-156.
[25] Grace, J. (2005). Who owns the farm? : rural women's access to land and livestock. Afghanistan Research and Evaluation Unit (AREU). Available at: https://areu.org.af/archives/publication/503. (Retrieved at 8 June 2018).
[26] Lindsey, M., Andrew, H., Nevil, Q and Paul, C.(2018). “Learning for resilience: Developing community capital through flood action groups in urban flood risk setting with lower social capital”, International Journal of Disaster Risk Reduction, volum 27, March, PP 329-342
[27] Moyo, S. and Swanepoel, F.J.C. (2010). The role of livestock in developing communities: enhancing multifunctionality. Available at: https://cgspace.cgiar.org/bitstream/handle/10568/3003/roleLivestockFarm ing.pdf?Sequence=1#page=19. (Retrieved at 8 June 2018).
[28] Rota, A. and Sidahmed, A. (2010). IFAD’s livestock position paper livestock planning. challenges and strategies for livestock development in IFAD. Available at: https://fcrn.org.uk/sites/default/files/IFAD_LivestockPaper.pdf (Retrieved at 12 June 2018).
[29] So,L & Tang CA. (2003). “Trajectory of traumatic stress symptoms in the aftermath of extreme natural disaster: a study of Adult Thai survivors of the 2004 Southeast Asian earthquake & tsunami”, Journal of Nervous Mental Diseases, 195(1): PP 54-59.
[30] Steven C, Strosahl Krik D & Wilson Kelly G (2016). Acceptance and Commitment Therapy , Guliford Publications.
[31] Tangka, F.K., Jabbar, M.A. and Shapiro, B.I. (2000). Gender roles and child, correct citation: gender roles and child, nutrition in livestock production systems in developing countries: a critical review. Socioeconomics and Policy Research Working Paper 27. ILRI (International Livestock Research Institute), Nairobi, Kenya. 64 PP.
[32] Teddile C ,Yu,F (2007). “Mixed methods sampling”, Journal of Mixed Methods Reaserch, 1(1): PP 77-100.