نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی (گرایش جامعه شناسی سیاسی) دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

2 استادیارگروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

3 گروه علوم سیاسی-اندیشه سیاسی و مسایل ایران،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی

4 گروه علوم سیاسی-مسائل ایران،واحد زاهدان،دانشگاه آزاد اسلامی،زاهدان،ایران

چکیده

دست‏یابی به توسعۀ سیاسی، مشارکت سیاسی گروه‌های اجتماعی جامعه را می‏طلبد و مشارکت سیاسی زنان در این خصوص اهمیت بالایی دارد. تحقق مشارکت مطلوب زنان در حوزۀ سیاست در هر جامعه‏ای با موانع خاص خود مواجه است. بر این اساس، در این پژوهش مشارکت سیاسی زنان منطقۀ بلوچستان با استفاده از روش‏های پژوهش کیفی و رویکرد نهادگرایی مورد مطالعه قرار گرفته ‏است. مصاحبه‏های کیفی با نخبگان بلوچستان مقولات و تم‏هایی را در اختیار پژوهشگران قرار داد که امکان تبیین وضعیت مشارکت سیاسی زنان این قوم را فراهم کرد. یافته‏های پژوهش حاضر بیانگر آن‏ است که موانع مشارکت سیاسی زنان منطقۀ بلوچستان از دو نگاه درخور توجه هستند؛ نگاه نخست متوجه موضع‏گیری نهادهای رسمی به زنان است و نگاه دوم فرهنگ بلوچ را در نسبت با زنان‏شرح می‏دهد. نتایج به‏دست‌آمده موانع اصلی را نهادهای غیررسمی یا ناملموس همانند فرهنگ پدر/ مردسالاری و بخشی از باورهای سنتی تعریف می‏کند؛ باورهایی که از سویی علت خودناباوری زنان در فعالیت‏های سیاسی است. با وجود این، نهادهای مشارکتی از جمله شوراهای اسلامی شهر و روستا موفق شده‏اند اثربخشی نفوذ نهادهای غیررسمی را با مرور زمان بر مشارکت سیاسی زنان بلوچ کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Institutional Barriers to Women’s Political Participation in Baluchistan Region

نویسندگان [English]

  • Sima Raeisi 1
  • Hossein Tafazzoli 2
  • Mohammad Tohidfam 3
  • Ahmadreza Taheri 4

1 PhD Student in Political Science (Political Sociology) at Islamic Azad University, Tehran Branch

2 Assistant Professor, Department of Political Science, Islamic Azad University, Tehran Branch

3 Department of Political Science, Islamic Azad University, Tehran Branch

4 Department of Political Science, Islamic Azad University, Zahedan

چکیده [English]

Achieving political development requires the political participation of social groups in society, particularly women's political participation. In any society the fulfillment of proper participation of women in policy making is hindered by specific obstacles. Accordingly, in the present study, attempts have been made to examine the barriers of political participation of women in the Baluchistan region by means of institutionalization and qualitative techniques; qualitative interviews with elitses in Baluchestan provided themes for researchers to specify condition of political participation of women among the Baluch. Findings in the present study state that barriers of political participation of women can be considered from two aspects. First, the way official institution looks at women, second, the culture of Baluchestan people. The results suggest that the main obstacles are informal or intangible institutions, such as fathers or patriarchal culture, and some religious beliefs, which, on the one hand, are the causes of women's poor selflsteem in political activities. On the other hand, legal and formal institutions appear to reflect the less formal institutions that have undergone some kind of institutional process. Nevertheless, participatory institutions such as Islamic councils of the city and village have been able to effectively reduce the influence of informal institutions on gradual political participation of Baloch women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political participation
  • Baloch women
  • formal and informal institutions
  • patriarchy
  • Baluchistan region
[1] آب‌نیکی، حسن (1386). «رویکرد نهادگرایانه به فرایند تصمیم‌گیری سیاسی»، سیاستداخلی، ش 2، ص‌7ـ34.
[2] ابطحی، صفی نازالسادات (1394). «توانمندسازی زنان و مشارکت سیاسی در ایران، مطالعة موردی: دورة جمهوری اسلامی»، سیاست دانشگاه تربیت مدرس، ش 7، ص65ـ
[3] بندرآباد و همکاران (1394). «جستاری در مفهوم‏شناسی عرصه‏های عمومی شهری در بازخوانی نظریة انتقادی و مکتب فرانکفورت»، فصل‌نامة مدیریت شهری، ش39.
 
[4] پیترز، گای (1386). نظریۀ نهادگرایی در علم سیاست، ترجمۀ فرشاد مؤمنی و فریبا مؤمنی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
 
[5] جهانگیر، منصور (1381). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دادگستر.
 
[6] جعفری، علی؛ دهقان‌نژاد؛ مرتضی؛ ‏اله‌یاری، فریدون (1395). «فرایند قدرت‌گیری رضاخان با رویکرد نهادگرایی»، تاریخ اسلام، ش 32، ص33ـ60.
 
[7] حسینی ‏زاده، سیدمحمدعلی (1391). «از نهادگرایی تا گفتمان: درآمدی بر کاربرد نظریه‌های نهادگرایی در علوم سیاسی»، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، ش60، ص83ـ108
 
[8] حقیقت، سید صادق (1387). «تقابل رفتارگرایی و نهادگرایی در علوم سیاسی»، روش‌شناسی علوم انسانی، ش 55، ص 139ـ154
 
[9] رضوی‌الهاشم، بهزاد (1388). «تحلیل جایگاه مشارکت زنان در فرایند توسعة سیاسی‌ـ اجتماعی انقلاب اسلامی ایران»،کتاب ماه علوم اجتماعی، ش 21، ص61ـ73
 
[10] زندی، فاطمه؛ دامن‌کشیده، مرجان؛ مراد‌حاصل، نیلوفر (1391). «نقش رشد اقتصادی بر مشارکت زنان در کشورهای منتخب آسیا»، فصل‌نامۀ علمی پژوهشی زن و فرهنگ، س 3، ش11، ص111ـ125
[11] صالحی، منصور؛ توحیدفام، محمد (1396). «مناقشة پلورالیسم و نئوپلورالیسم به‌مثابۀ چالش نوین نهادهای بین‏المللی در قرن بیست»، فصل‌نامة مطالعات روابط بین‌الملل، س10، ش۴۰، ص115ـ133
 
[12] فلیک، اووه (1391). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر نی
 
[13] کاویانی‌راد، م؛ ویسی. ه (1387). «بررسی تأثیر همسایگی بر انتخابات ایران، مطالعۀ موردی نهمین دورۀ انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران»، فصل‌نامۀ ژئوپلتیک، س 4، ش3، ص1ـ20
 
[14] کاظمی، حجت (1392). «نهادگرایی به‌عنوان الگویی برای تحلیل سیاسی»، پژوهش سیاست نظری، ش 13، ص 1 و 12ـ28
[15] گرت، استفانی (1396). جامعه‏شناسی جنسیت، تهران: نشر نی
 
[16] مارش، دیوید؛ استوکر، جری (1378). روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمة امیرمحمد حاجی یوسفی، تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی
 
[17] موسوی خامنه، مرضیه؛ دادهیر، ابوعلی؛ برزگر، نسرین (1389). «توسعۀ انسانی مبتنی بر جنسیت و آموزش»، زن در توسعه و سیاست، دورة 8، ش 4، ص51ـ73
 
[18] محدپور، احمد (1397). روش تحقیق کیفی، ضد روش، تهران: جامعه ‏شناسان
 
[19] مصلی‌نژاد، عباس (1393). نهادگرایی و جهانی‌شدن، تهران: تهران.82
 
[20] ملکی، امیر (1384). «نگرش جوانان نسبت به مشارکت زنان در سطح برگزیدگان سیاسی»، نامة علوم اجتماعی، ش25
 
[21] معینی‌پور، مسعود (1388). «بررسی تطبیقی الگوی توسعۀ سیاسی هانتینگتون با الگوی رشد سیاسی در جامعة مهدوی»، مشرق موعود، ش 12، ص79ـ106
 
[22] محمدی‌اصل، عباس (1383). «موانع مشارکت سیاسی زنان»، رفاه اجتماعی، س 3، ش12، ص 93-
[23] هاجسون، جفری (۱۳۸۹). رویکرد اقتصاد نهادی و ماهیت نهادها، ترجمة محمود متوسلی، مصطفی سمیعی‌نسب، محمود مشهدی احمد و علی نیکو نسبتی (گردآوری و ترجمه)، تهران: دانشگاه امام صادق ص 130
 
[24] هانتینگتون، ساموئل (1375). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: علم.
 
[23] Burkely, Stan, (1996). People First a Guide to Self-reliant Participatory        Rural Development, London: Zed Books
[24]Kelin,Hans (2005). “The Right of Political Participation and Information Society”, the Information Society, Montreal, Global Democracy ConferenceWWW.G05.Org S1
 
[25] Lgie, Robert (2014). The institutional approach to political leadership. In: Kane, John and Patapan, Haig, (eds.) Good Democratic Leadership: On Prudence and Judgment in Modern Democracies. Oxford University Press.
[26] Dr. Renuka Choudhary (2000). “Issues and Challenges of Women Participation in  Politics”, National Journal of Multidisciplinary Research and Development, PP 344-346..