نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ‏ریزی روستایی، دانشگاه تبریز

2 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تبریز

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ‏ریزی روستایی، دانشگاه زنجان

چکیده

دستیابی به توسعة پایدار روستایی بدون مشارکت هدفمند گروه‏های مختلف مردم، از جمله زنان، امکان‌پذیر نیست. ولی در حاشیه‏ قرار گرفتن زنان در جامعه و استفاده نکردن آن‌ها از امکانات و فرصت‏ها نسبت به مردان، سبب تشدید احساس ناامنی آن‌ها در جامعه می‏شود. فراهم‌کردن زمینه‏های احساس امنیت زنان روستایی در جهت بهبود کیفیت فعالیت اجتماعی آنان امری ضروری است و تحقق آن در گرو شناخت وضعیت احساس امنیت زنان و عوامل مؤثر بر آن است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی‌ـ تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‏ای و میدانی (پرسش‌نامه) است. جامعة آماری تحقیق خانوارهای دهستان خرقان غربی واقع در شهرستان آوج‌اند که با استفاده از فرمول کوکران 182 نفر به‏عنوان حجم نمونه تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل‏سازی معادلات ساختاری (SEM) در قالب نرم‏افزار لیزرل استفاده شد. نتایج یافته‏های تحقیق نشان می‏دهد که اکثر مؤلفه‏های احساس امنیت در منطقة مطالعه‌شده وضعیتی پایین‏تر از حد مطلوب عدد 3 دارند و به عبارتی زنان ساکن در منطقه احساس امنیت مطلوبی ندارند. همچنین، مهم‏ترین عوامل تأثیرگذار در احساس امنیت زنان در منطقة مطالعه‌شده عبارت است از عوامل اجتماعی با ضریب 99/0، عوامل فرهنگی با ضریب82/0 و عوامل اقتصادی با ضریب 81/0.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying the factors affecting women's sense of security in rural areas (Case study: West Kharqan District - Avaj County)

نویسندگان [English]

  • Hassan Ghasemlou 1
  • hossein karimzadeh 2
  • Maryam Mohammad Beigi Salkhouri 3

1

2 UNIVERSITY OF TABRIZ

3 Phd. Student of Geography and Rural Planning / Zanjan University

چکیده [English]

Achieving sustainable rural development is not possible without the targeted participation of various groups of people, including women. But the marginalization of women in society and their lack of use of facilities and opportunities compared to men intensifies their sense of insecurity in society. Providing the ground for the feeling of security of rural women to improve the quality of their social activities is essential and its realization depends on recognizing the state of women's sense of security and the factors affecting it. The present study is applied purpose and descriptive-analytical in nature. The method of data collection is the library and field (questionnaire). The statistical population of the study is the households of West Kharqan District located in Avaj County, which was determined as the sample size using Cochran's formula of 182 people. Structural equation modeling (SEM) in the form of LISREL software was used to analyze the data. The results of the research show that most of the components of feeling safe in the study area are below the desired level (number 3) and in other words, women living in the area do not feel comfortable. Also, the most important factors influencing the sense of security of women in the study area are social factors with a coefficient of 0.99, cultural factors with a coefficient of 0.82, and economic factors with a coefficient of 0.81.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security
  • Women's Security
  • Rural Areas
  • Structural Equations
  • Avaj County
[1] احمدی، محمد (1391). «بررسی احساس امنیت اجتماعی زنان در شهر سنندج و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن»، زن و جامعه، س 3، ش 4، ص 1ـ19.
[2] اسدی، حیدر؛ رجبی، هادی (1396). «نقش فرهنگ مقاومت در امنیت داخلی جمهوری اسلامی ایران»، فصل‌نامة سیاست، س‌4، ش‌16، ص87ـ104.
[3] افتخاری، اصغر (1381). «ساختار و تأویل امنیت (درآمدی‏ بر روش‏شناسی‏ تفسیری‏)»، مطالعات راهبردی، س‌5، ش15، ص 11ـ30.
[4] بذرافشان، جواد؛ روستا، مجتبی (1395). «ارزیابی عوامل مؤثر بر احساس امنیت در مناطق روستایی (مطالعة موردی: بخش مرکزی‌ـ شهرستان جهرم)»، برنامه‌ریزی منطقه‏ای، س‌6، ش23، ص 142ـ152.
[5] بوزان، باری (1387). مردم، دولت‏ها و هراس، ترجمة پژوهشکدة مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
[6] بیات، بهرام (1388)، جامعه‌شناسی احساس امنیت اجتماعی، تهران: امیرکبیر.
[7] حسنوند، احسان؛ حسنوند، اسماعیل (1390). «بررسی عوامل مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی جوانان (مطالعة موردی شهرستان سلسله)»، نظم و امنیت انتظامی، س‌4، ش4، ص 59ـ80.
[8] حقیقتیان، منصور (1393). «احساس امنیت زنان و برخی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (مورد مطالعه: زنان شهر اصفهان)»، مطالعات جامعه‌شناختی شهری (مطالعات شهری)، س 4، ش10، ص 53ـ71.
[9] خلیلی، رضا (1381). «مهاجرت نخبگان، پدیده‏های اجتماعی با موضوع امنیت ملی»، مطالعات راهبردی، س 5، ش2، ص 424ـ441.
[10] دربان آستانه، علیرضا؛ برزگرزاده زرندی، معین؛ موسوی شهیدی، سید مهدی (1394). «بررسی و تحلیل احساس امنیت روستاییان شهرستان زرند»، مطالعات امنیت اجتماعی، س2، ش44، ص 57ـ81.
[11] دلاور، علی؛ جهانتاب، محمد (1390). «تأثیر سرمایة اجتماعی بر احساس امنیت»، فصل‌نامة مطالعات اجتماعی، س 4، ش27، ص 73ـ95.
[12] رازقی نصرآباد، حجیه، بی‌بی؛ رحیمی، علی (1396). «مطالعات ابعاد احساس امنیت و عوامل جمعیتی‌ـ زمینه‏ای مؤثر بر آن در میان زنان شهر تهران»، دوفصل‌نامة مطالعات جمعیتی، س 3، ش 2، ص 117ـ151.
[13] رجبی‏پور، م (1384). «درآمدی بر عوامل مؤثر بر احساس امنیت، کنکاشی بر جنبه‏های مختلف امنیت عمومی و پلیس»، مجموعه مقالات2، معاونت پژوهش دانشگاه علوم انتظامی.
[14]  زین‌العابدین، یوسف؛ نظری، رضوان؛ احمدی ارکمی، ابوطالب (1391). «مؤلفه‌های تأثیرگذار بر امنیت شهروندی در شهر رشت»، فصل‌نامة انتظامی اجتماعی، س4، ش2.
[15] ستارزاده، داوود؛ شهریاری، مبینا؛ ابوذرزاده، فائزه (1395). «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس امنیت اجماعی زنان (مطالعة موردی زنان شهر راسر در سال 1395)»، دوفصل‌نامة مشارکت و توسعة اجتماعی، س2، ش3، ص 107ـ126.
[16] شکویی، حسین (1390). دیدگاه‏های نو در جغرافیای شهری، تهران: سمت.
[17] شمس‌الدینی، علی؛ احمدیان‌فرد، کرم؛ کاووسی، مسعود (1396). «بررسی وضعیت احساس امنیت در برابر سرقت و شناسایی تعیین‌کننده‌های آن در سکونت‌گاه‌های روستایی روانسر»، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، س 7، ش27، ص 61ـ74.
[18] صادقی فسایی، سهیلا؛ میرحسینی، زهرا (1389). «بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر ترس از جرم در میان زنان شهر تهران»، نشریة نامة علوم اجتماعی، س 17، ش 36، ص 1ـ15.
[19] صرافی، مظفر؛ توکلی‌نیا، جمیله؛ احمدی، لیلا (1398). «تحلیل پدیدة ترس از جرم در الگوی جابه‌جایی روزمرة زنان (مطالعة موردی: منطقة 6 شهرداری تهران)»، پژوهش‌های جغرافیای برنامهریزی شهری، س 7، ش اول، ص 21ـ38.
[20] عشایری، طاها؛ عباسی، الهام؛ نطقی، علیرضا و دیگران (1396). «عوامل مؤثر بر ترس زنان از جرم در فضاهای شهری»، فصل‌نامة پژوهش‌های دانش انتظامی، س 19، ش اول، ص 125ـ150.
[21] فتوتی، هستی؛ برادران، مسعود؛ سلمان‌زاده، سیروس؛ غنیان، منصور (1391). «تبیین نقش مشارکت زنان روستایی در توسعة روستایی (مطالعة موردی دهستان شاوور شهرستان شوش)»، مجلة تحقیقات اقتصاد و توسعة کشاورزی ایران، س 43، ش 4، ص 677ـ692.
[22] فرجی‏ها، محمد (1385). «بازتاب رسانه‏ای جرم، رفاه اجتماعی»،  س 6، ش22، ص 57ـ86.
[23] فسایی، سهیلا؛ میر‌حسینی، زهرا (1388). «تحلیل جامعه‌شناختی ترس از جرم در میان زنان تهران»، نامة علوم اجتماعی، س 17، ش 36، ص 125ـ152.
[24] کامران، حسن؛ پریزادی، طاهر؛ حسینی‌آمینی، حسن (1390). «ساماندهی فضایی، نواحی مرزی همجوار با مرز ایران و پاکستان با رویکرد پدافند غیرعامل»، مجلة پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، س 2، ش 5، ص 109ـ132.
[25] کردزنگنه، جعفر؛ محمدیان پستکان، هاشم؛ سهرابی صمیره، شهلا (1395). «بررسی میزان احساس امنیت زنان و عوامل مؤثر در آن (مطالعة موردی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش ادارة کل بهزیستی شهرستان رامهرمز)»، فصل‌نامة شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، س 18، ش 71، ص 109ـ130.
[26] کلاهچیان، محمود (1382). «راهکارهای تحقق امنیت اجتماعی»، مجموعه مقالات همایش امنیت اجتماعی، ش اول، جلد اول، تهران: معاونت اجتماعی و ارشاد نیروی انتظامی.
[27] کلانتری، خلیل (1392). مدل‏سازی معادلات ساختاری در تحقیقات اجتماعی‌ـ اقتصادی (با برنامة Lisrel و Simplis)، تهران: فرهنگ صبا، چ 2.
[28] کلمنتس، کوین (1384). «به سوی یک جامعة امن»، ترجمة محمدعلی قاسمی، مطالعات راهبردی، س 8، ش 2.
[29] گلی، علی (1390). «زنان و امنیت در فضاهای عمومی شهری (پارک آزادی شیراز)»، فصل‌نامة جامعه‌شناسی تاریخی، س2، ش 3.
[30] گودرزی، سعید؛ زاهدی، محمدجواد؛ ربیعی، علی؛ نقدی، اسدالله (1394). «تبیین برهم‌کنش سطوح خرد و کلان امنیت در کشور»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، س 4، ش 2، ص 219ـ247.
[31] لطفی، صدیقه؛ مرادنژاد، آنا؛ رحیم، بردی؛ ساسانی‏پور، محمد (1393). «بررسی احساس امنیت در فضاهای عمومی (مطالعة موردی کلانشهر شیراز)»، فصل‌نامة علمی‌ـ پژوهشی پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، س 5، ش 19، ص 39ـ56.
[32] الماسی، مسعود (1395). «بررسی عوامل مرتبط با احساس امنیت اجتماعی زنان (مورد مطالعه: زنان ساکن مجتمع‌های مسکونی مهرشهر ایلام)»، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، س 14، ش 1، ص 103ـ127.
[33] محمدی، جواد؛ بگیان، محمدجواد؛ موسوی، سید سهراب (1392). «بررسی رابطة احساس امنیت اجتماعی با کیفیت زندگی زنان شهر کرمانشاه»، فصل‌نامة مطالعات امنیت اجتماعی،1391، (3).
[34] مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1395). فرهنگ آبادی‏های کشور، استان قزوین (شهرستان آوج)، تهران.
[35] معین، محمد (1381). فرهنگ فارسى معین، تهران: امیرکبیر، چ8.
[36] موسوی، میرنجف؛ ملکی نظام‌آباد، رسول؛ باقری کشکولی، علی (1393). «مدل‌سازی معادلات ساختاری نقش مساجد در توسعة گردشگری مذهبی (مطالعة موردی: مسجد جامع عتیق شیراز)»، مطالعات نواحی شهری، دانشگاه شهید باهنرکرمان، س 1، ش1، زمستان، ص151ـ172.
[37] میرمحمدتبار، سیداحمد؛ مجدی، علی‌اکبر؛ بنیاد، لیلی (1395). «در بررسی عوامل مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی زنان (فراتحلیلی از تحقیقات موجود)»، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، س 14، ش 4، ص 123ـ156.
[38] نویدنیا، منیژه (1385). «تأملی نظری در امنیت اجتماعی با تأکید بر گونه‏های امنیت»، فصل‌نامة مطالعات راهبردی، س 9، ش 31، ص 53ـ73.
[39] نیازی، محسن؛ شاطریان، محسن؛ بابایی، حسن؛ محمدی، محمدصدیق (1394). «فراتحلیل عوامل مؤثر بر ترس از جرم در پژوهش‏های ایرانی، مسائل اجتماعی ایران»، س 6، ش2، ص 195ـ218.
[40] Allen, J., and J. M. Cancino (2012). “Social Disorganization, Latinos and Juvenile Crime in the Texas Borderlands.” Journal of Criminal Justice,40 (2): PP 152–163.
[41] Badiora, A. I., Ojewale, O. S., and Okunola, O. H. (2015). “Perceived Risk and Fear of Crime in Public Transport Nodes: The Experience From Nigerian Transit Environment”, International Journal of Criminal Justice Sciences, Vol. 2 No. 10, PP 139-151.
[42].Bastomski, S., and Smith, P., (2017). “Gender, Fear, and Public Places: How Negative Encounters with Strangers Harm Women”, Sex Roles, Vol. 76, No. 1 and 2, PP 73-88.
[43] Bouffard, L. A., and L. R. Muftic. 2006). “The ‘Rural Mystique’: Social Disorganization and Violence beyond Urban Communities”, Western Criminology Review 7 (3): PP 56–66.
[44] Chafetz, J. S, (2006). “The Varieties of Gender Theory in Sociology, in: Handbook of the Sociology of Gender”, Janet Saltzman Chafetz (Eds), USA: Springer, PP 3-24.
[45] Cullen, F. T., & Wilcox, P. (Eds.). (2010). Encyclopedia of criminological theory (Vol. 1). Sage.
[46] Erzen, T. (2001). “Turnstile jumpers and broken windows: Policing disorder in New York City”, Zero tolerance: quality of life and the new police brutality in New York City. New York University, New York, PP 19-49.
[47] Ferguson, K. F., and C. H. Mindel. (2007). “Modeling Fear of Crime in Dallas Neighborhoods: A Test of Social Capital Theory.” Crime & Delinquency 53 (2): PP 322–349.
[48] Giddens, A, (2002). Living in a Post- Traditional Society, in: Reflexive Modernization, Ulrich Beck& Anthony Giddens and Scott Lash, Fifth Print, USA: Black Well.
[49] Grote, U., & Neubacher, F. (2016). “Rural crime in developing countries: Theoretical framework, empirical findings, research needs”, Empirical Findings, Research Needs (March 2016).
[50] Han, W., Zhang, X., & Zhang, Z. (2019). “The role of land tenure security in promoting rural women’s empowerment: Empirical evidence from rural China”, Land Use Policy, 86, PP 280-289.
[51] Handaragama, S., Rathnayake, H., & Uluwaduge, P. (2013). “Women’s economic participation in rural development”, International Journal of Education and Research, 1(8), PP 1-18.
[52] Higgins, D., Balint, T., Liversage, H., & Winters, P. (2018). “Investigating the impacts of increased rural land tenure security: A systematic review of the evidence”, Journal of rural studies, 61, PP 34-62.
[53] Hilinski, C. M., Pentecost Neeson, K. E., & Andrews, H. (2011). “Explaining the Fear of Crime Among College Women, in their own Words”, Southwest Journal of Criminal Justice, 8(1).
[54] Holland, C., & Rammohan, A. (2019). “Rural women’s empowerment and children’s food and nutrition security in Bangladesh”, World Development, 124, 104648.
[55] Jackson, J. (2009). “A psychological perspective on vulnerability in the fear of crime”, Psychology, Crime & Law, 15(4), PP 365-390.
[56] Lane, J., N. E. Rader, B. Henson, B. S. Fisher, and D. C. May. (2014). Fear of Crime in the United States: Causes, Consequences, and Contradictions. Durham, NC: Carolina Academic Press.
[57] Lee, M. R. (2008). “Civic Community in the Hinterland: Toward a Theory of Rural Social Structure and Violence.” Criminology, 46 (2): PP 447–478.
[58] Lewis, D. A., & Salem. G. (1986). Fear of Crime: Incivility and the
[59] Lichter, D. T., and D. L. Brown. 2011. “Rural America in an Urban Society: Changing Spatial and Social Boundaries.” Annual Review of Sociology, 37: PP 565–592.
[60] Liska, A. E., Sanchirico, A., & Reed, M. D. (1988). “Fear of crime and constrained behavior specifying and estimating a reciprocal effects model”, Social Forces, 66 (3), PP 827-837.
[61] Little, Jo; Ruth Panelli; Anna Kraack (2005). “Women’s fear of crime: A rural perspective". Journal of Rural Studies. Vol. 21. Issue 2. PP 151-163.
[62] May, D. C., & R. G. Dunaway (2000). “Predictors of Fear of criminal Victimization at School among Adolescents”, Sociological Spectrum, 20: PP 149-168.
[63] Persson, E.K., Fridlund, B and Kvist, L.J (2012): “Fathers’ sense of security during the first postnatal week-A qualitative interview studies in Sweden”, Midwifery, 28, PP 697-704.
[64] Pleggenkuhle, B., & Schafer, J. A. (2018). “Fear of crime among residents of rural counties: an analysis by gender”, Journal of crime and justice, 41(4), PP 382-397.
[65] Rosewarne, L. (2005, January). “The men's gallery: Outdoor advertising and public space: Gender, fear, and feminism”, In Women's Studies International Forum (Vol. 28, No. 1, pp. 67-78). Pergamon.
[66] Sampson, R. J., Raudenbush, S. W., & Earls, F. (1997). “Neighborhoods and violent crime: A multilevel study of collective efficacy”, Science, 277 (5328), PP 918-924.
[67] Snell, C. (2001). Neighborhood structure, crime, and fear of crime: testing Bursik and Grasmick's neighborhood control theory. LFB Scholarly Publishing LLC.
[68] Tandogan, O., & Ilhan, B. S. (2016). Fear of crime in public spaces: From the view of women living in cities. Procedia engineering, 161, PP 2011-2018.
[69] Taylor, R. B., & Hale, M. (1986). “Testing alternative models of fear of crime”. J. Crim. L. & Criminology, 77, 151.
[70].Ward, R.A., LaGory, M. and Sherman, S.R. (1990). Fear of crime among the elderly as person/environment interaction. The Sociological Quarterly, 27(3): PP 327-341.
[71] Weisheit, R. A., Falcone, D. N., & Wells, L. E. (2005). Crime and policing in rural and small-town America. Waveland Press.