نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 دکتری سیاست‌گذاری فرهنگی پژوهشکدة مطالعات فرهنگی اجتماعی وزارت علوم

2 کارشناس ارشد برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

تعادل کار‌ـ خانواده به هم‌زمانی تحقق نقش‌های خانوادگی و شغلی اشاره دارد. بدون شک، محتوا و چگونگی پرداخت نظام سیاست‌گذاری به این موضوع، از اصلی‌ترین عوامل اثرگذار جهت تحقق وضعیت مطلوب نظام اشتغال زنان و تحقق تعادل سازنده بین کار و خانواده در زندگی زنان محسوب ‏می‏شود. این پژوهش با هدف بررسی روند و گرایش‏های سیاست‌گذاری اشتغال زنان و چگونگی توجه این نوع سیاست‏ها به تعادل کار‌ـ خانواده در‌خصوص زنان با استفاده از روش فراتحلیل انجام شده است. در این پژوهش، فراتحلیل سیاست‌گذاری‏های به‌عمل‌آمده در حوزة اشتغال زنان و توجه به میزان ارتباط آن‌ها در ایجاد تعادل میان حوزه‏های کاری و خانواده نشان ‏می‏دهد که حوزة سیاست‌گذاری نتوانسته به صورت نظام‌مند به تحقق اهدافی مانند تعادل میان اشتغال و خانواده کمک کند و همچنین بر‌مبنای اصل کرامت زنان و توجه به منزلت‌زایی برای زنان به ساماندهی امر اشتغال بپردازد؛ لذا سیاست‌های اتخاذی طی این سال‌ها در یک آشفتگی مبنایی و محتوایی به سر می‌برد که در نسبت با زن تراز انقلاب اسلا‏می‏ نیست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Women's employment in the issue of work-life balance (review of the policy process of the Islamic Republic of Iran)

نویسندگان [English]

  • atefe khademi 1
  • zeynab yaseri 2

1 institute for cultural and social studies

2 Faculty of Social Sciences, Allameh Tabatabai University

چکیده [English]

Work-family balance refers to the synchronization of family and occupational roles. Undoubtedly, the content and policymaking system’s approach to this issue is one of the main factors affecting realization of satisfactory condition of the women's employment system and realization of a constructive balance between work and family in women's lives. This study aims to investigate the flow and trends of women's employment policymaking and how these policies consider the work-family balance for women using meta-analysis method. In this study, the meta-analysis of policymaking in the field of women's employment and considering extent to which they relate to create balance between work and family domains suggests that policymaking area has failed systematically to achieve goals such as balance between employment and family. Also, based on the principle of women's dignity and paying attention to create dignity for women, to organize employment, so the policies adopted during these years are in a basic and content disturbance which is not proportional to the woman at the level of the Islamic Revolution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Labor and Family Balance
  • Employment Policymaking
  • Women
  • Meta-Analysis
[1] ابراهیمی، ‏مریم (1398). «تحلیل جنسیتی سیاست‌گذاری اشتغال در ایران پساانقلاب»، فصل‌نامة برنامه‌ریزی رفاه و توسعة اجتماعی، دورة 10، ش 38، ص‌1ـ34.
[2] ارحامی، آسیه؛ صادقی‌پور، نرگس (1390). «بررسی سیاست‌های جمهوری اسلا‏می ‏ایران در رابطه با اشتغال زنان و تکریم خانه‌داری»، دفتر مطالعات فرهنگی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، گزارش پژوهشی، ش مسلسل 12062.
[3] استراس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1385). اصول روش تحقیق کیفی (نظریة مبنایی)، ترجمة بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[4] استیری، لیلا (1398). «جایگاه اشتغال زنان در سیاست‏های کلان کشور بعد از انقلاب اسلامی»، فصل‌نامة رهیافت انقلاب اسلامی، دورة 13، ش 46، ص159ـ181.
[5] الکاک، پیت؛ ‏می، مارگارت؛ راولینگسون، کارن (1391). مرجع سیاست‌گذاری اجتماعی، ترجمة علی‌اکبر مزینانی و محسن قاسمی، تهران: دانشگاه امام صادق‌(ع).
[6] امینی، محمدصادق (1385). «چگونه بین مسئولیت‏های کاری و خانودگی تعادل بر‌قرارکنیم؟» روزنامة جام‌جم، 1897، (7)، 14.
[7] بلیک‌مور، کن (1389). مقدمه‏ای بر سیاست‌گذاری اجتماعی، ترجمة علی‌اصغر سعیدی و سعید صادقی، تهران: جامعه‌شناسان.
[8] رجبی، شهناز؛ باجالان، اکرم (1390) . «بررسی قوانین و مقررات مربوط به اشتغال زنان»، دفتر مطالعات فرهنگی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی». گزارش پژوهشی، ش مسلسل: 10965.
[9] صادقی فسایی، سهیلا؛ خادمی، عاطفه (1394). «فراتحلیل چهار دهه پژوهش در موضوع اشتغال زنان»، فصل‌نامة علمی‌ـ پژوهشی زن در فرهنگ و هنر، 7 (2).
[10] علیزاده، مرجان (1389). «نقش اشتغال زنان در توسعه»، فصل‌نامة علمی‌ـ پژوهشی زن و فرهنگ، 2 (5)، ص49ـ‌59.
[11] قاراخانی، معصومه (1390). «تحلیل سیاست اجتماعی در ایران (1360ـ1388)». پایان‌نامة دکتری، رشتة جامعه‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
[12] قلی‏پور، آرین؛ پیران‏نژاد، علی؛ بد، مهدیه؛ ناصر‌شریعتی، فرزانه (1388). «تسهیم شغل: پاسخی به چالش‏های زنان دانشور». مجلة انجمن ایرانی مطالعات زنان،14، ص21ـ31.
[13] کاردوانی، راحله (1395). «بررسی راهبردهای سیاست اشتغال در حوزة مادری در جمهوری اسلا‏می ‏ایران»، پژوهش‌نامة زنان، ش4، ص37ـ64.
[14] گیدنز، آنتونی (1387). جامعه‏شناسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نی.
[15] موسوی‌جد، محمد؛ قاسمی، افشین؛ یونسی، دلآرام (1394). «بررسی تأثیر تعادل بین زندگی کاری و غیرکاری بر کیفیت زندگی (مطالعة موردی: بیمارستان‌های شهر سنندج)»، فصل‌نامة بیمارستان، 14 (1)، ص85ـ96.
[16] سیاح، مونس (1397). نگرش سیستمی به اشتغال زنان، تهران: شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده.
[17] یاسری، زینب (1392). «بررسی سیاست‌گذاری اشتغال زنان در جمهوری اسلا‏می‏ایران»، پایان‌نامة مقطع کارشناسی ارشد، برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.
[18] Aycan, Z and Eskin,M (2005). “Relative Contributions of Childcare, Spousal Support, and Organizational Support in Reducing Work-Family Conflict for Men and Women”, The Case of Turkey, Sex Roles, 53(7–8): PP 453–471
[19] Barnett,R.C,Hyde, J.S (2001). “Women, men, work, and family:an expansionist theory”, American psychology, 56:781-796
[20] Chen,Peter Y. Paul E. Spector. (2006). “Negative Affectivity as the Underlying Cause of Correlations between Stressors and Strains”, Journal of Applied Psychology, 76 (3): PP 398–407
[21] Ferguson,Merideth.Carlson, Dawn. Zivnuska, Suzanne. Whitten, Dwayne. (2012). “Support at work and home: The path to satisfaction through balance”, Journal of Vocational Behavior 80. PP 299–307.
[22] Kacmar, M, Grzywacz, J, Tepper, B., &Whitten, D. (2013). “Work-Family Balance and Supervisor Appraised Citizenship Behavior: The Link of Positive Affect”, Institute of Behavioral and Applied Management, PP 710-6201
[23] Munn, S. (2013). “Unveiling the Work-Life System: The Influence of Work-Life Balance on Meaningful Work”, Advances in Developing Human Resources, 15(4), PP 401-417.
[24] Orloff, Ann Shola(2002). “Globalization, Export Orientation and Social Policy in Europe and North America Women Employment and Welfare Regimes”, Social Policy and Development Programme, P 12.
[25] Timulak, L. (2009). “Meta-analysis of qualitative studies: A tool for reviewing qualitative research findings in psychotherapy”, Psychotherapy Research, 19(4/5): PP 591-600.
[26] Vanderpool, C & Way, S. A (2013). “Investigating Work-Family Balance, Job Anxiety, and Turnover Intentions As Predictors of Health Care and Senior Services Customer-Contact Employee Voluntary Turnover”, Comell Hospitality uarterly, 54 (2), PP 149-160.
[27] Yildirim, D and Aycan, Z, (2008). “Nurses work demands and work-family conflict:a questionnaire survey”, International journal of nursing studies 45: PP 1366-1378.
[28] Yildirim,D and Aycan, Z, (2008). “Nurses work demands and work-family conflict: a questionnaire survey”, International journal of nursing studies 45: PP 1366-1378
سایر منابع
قانون برنامة دوم توسعة فرهنگی، سیاسی، اقتصادی کشور (مصوب5 /9/1374)
قانون برنامة سوم توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلا‏می ‏ایران (مصوب 17/1/1379)
قانون برنامة چهارم توسعة اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جمهوری اسلا‏می ‏ایران (11/6/1383)
قانون برنامة پنجم توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلا‏می ‏ایران (مصوب 15/10/1389)