نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشکدة ارتباطات و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

خانواده از ارکان مهم اجتماعی است و میزان نابرابری جنسیتی میان دختر و پسر در خانواده بر سایر ابعاد جامعه تأثیر می‌گذارد. درحالی‌که قواعد و قوانین قضایی در حوزة خانواده حقوق ویژه‌ای برای مرد قائل‌اند و هنجارهای تبلیغی ازدواج و روابط زناشویی نیز میل به اقتدارگرایی مردانه را دارد. نوع روابط والدین با فرزندان تغییر کرده و با گرایش به تک‌فرزندی الویت میان دختر و پسر در خانواده تحول یافته است. این مقاله با دو هدف 1. شناخت میزان نابرابری جنسیتی بین دختر و پسر در خانواده و 2. شناخت عوامل مؤثر بر نابرابری جنسیتی در خانواده میان دختر و پسر تدوین شده است. تحقیق روش تبیینی کمی دارد که با 500 تن از والدین ساکن در تهران که دارای حداقل یک فرزند پسر و یک دختر هستند پرسشگری شده است. نتایج پژوهش نشان داد: نابرابری جنسیتی میان دختر و پسر در خانواده در تهران کاهش یافته است. رابطة معنادار میان میانگین درآمد خانواده و پدرسالاری و پذیرش تبعیض اجتماعی، پذیرش تبعیض قانونی، رشد شخصیتی و عاطفی والدین، جامعه‌پذیری تبعیض در کودکی والدین و تحصیلات والدین با سطح نابرابری جنسیتی میان دختر و پسر درخانواده وجود دارد. همچنین بین رشد شخصیتی و عاطفی والدین و درآمد خانواده با نابرابری جنسیتی رابطة معکوس وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The level of Gender inequality between girls and boys in the family and the explanation of the factors affecting it

نویسنده [English]

  • zahra ghasemi

Social Sciences Department, Faculty of Social Sciences, Islamic Azad University, Tehran Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

The level of Gender inequality between girls and boys in the family and the explanation of the factors affecting it
The family is one of the most important social pillars and the degree of discrimination between girls and boys in the family affects other aspects of society, while family law rules give special rights to men and the propaganda norms of marriage and marital relations also lead authority. It has masculine orientation. The type of parent-child relationship has changed and with the tendency to have one child, the priority between girls and boys in the family has changed. This article has been compiled with two objectives: 1- Recognizing the level of discrimination between girls and boys in the family 2- Recognizing the factors affecting discrimination in the family between girls and boys.
The research has quantitative explanatory method. Questioned by 500 parents living in Tehran who have at least one son and one daughter..
The results showed: Discrimination between boys and girls in the family has decreased in Tehran. There is a significant relationship between the average family income and patriarchy and acceptance of social discrimination, acceptance of legal discrimination, personal and emotional development of parents, socialization of discrimination in parents, learning discrimination in childhood parents ' education with the level of discrimination between girls and boys in the family. There is also an inverse relationship between parental personality and emotional development and family income with discrimination.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Gender inequality"
  • "legal discrimination"
  • "social discrimination"
[1] آرون‌، ریمون‌ (1370). مراحل اساسی‌ اندیشه‌ در جامعه‌شناسی، ترجمة باقر پرهام‌. تهران: آموزش ‌انقلاب اسلامی.
[2] احمدی، حبیب؛ گروسی، سعیده (1383). «بررسی تأثیر برخی عوامل اجتماعی و فرهنگی بر تبعیض»،  مطالعات زنان، س 2، ش6، ص5-30
[3] ادهمى، عبدالرضا؛ روغنیان، زهره (1388). «بررسى تأثیر عقاید قالبى بر نابرابرى جنسیتى در خانواده (مورد مطالعه؛ زنان شاغل در آموزش و پرورش شهر همدان)»، پژوهش‌نامة علوم اجتماعی، س3 ش4، ص 127ـ143.
[4] اعزازی، شهلا (1380). خشونت خانگی زنان کتک‌خورده، تهران: سالی.
[5] ــــــــــ (1380). جامعه‌شناسی خانواده با تأکید بر ساختارها و کارکرد خانواده در دوران معاصر، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
[6] بوردیو، پی‌یر (1380). نظریة کنش، ترجمة مرتضی مردی‌ها، تهران: نقش و نگار.
[7] حسینی، سیدحسن؛ احمدی، سینا (1395). «بررسی رابطة سرمایة فرهنگی و گرایش والدین به تبعیض مطالعة موردی والدین شهرستان جوانرود»، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دورة 7، ش‌اول، بهار و تابستان، ص 27ـ56.
[8] خانی، فضیله (1389). «چارچوب تحلیلی در مطالعات نابرابری جنسیتی در جهان»، زن در توسعه و سیاست، دورة 8، ش3، پاییز، ص 7ـ30.
[9] دورکیم‌، امیل (1369). تقسیم ‌کار اجتماعی، ‌ترجمة ‌باقر پرهام. ‌بابل: کتابسرای‌ بابل‌.
[10] ریتزر، جورج (1373). نظریة جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: علمی.
[11] ریتزر، جورج؛ گودمن، داگلاس (1373). نظریه‌های جامعه‌شناسی مدرن، ترجمة محسن ثلاثی. تهران: علمی.
[12] سرایی، حسن (1372). مقدمه‌ای بر نمونه‌گیری در تحقیق، ‌تهران: سمت.
[13] ساروخانی، باقر؛ محمودی، یسری (1387). بازتولید نابرابری جنسیتی در خانواده مطالعة تطبیقی زنان شاغل و خانه‌دار شهر ایلام»، پژوهش اجتماعی، دورة اول، ش اول، ص47ـ61.
[14] شارع‌پور، محمود (1383). ابعاد کارکردهای سرمایة اجتماعی و پیامدهای حاصل از فرمایش آن، انجمن جامعه‌شناسی ایران، مجموعه مقالات مسائل اجتماعی ایران، تهران: آگاه.
[15] شادی‌طلب، ژاله (1381).  توسعه و چالش‌های زنان، تهران: قطره.
[16] قنبری، فائزه؛ فتحی، سروش (1396). «بررسی عوامل مؤثر بر تولید نابرابری جنسیتی بین خانواده‌های شهر گرمسار»، پژوهش‌های انتظامی‌ـ اجتماعی زنان و خانواده، دورة 5، ش اول، ص69ـ86.
[17] کار، مهرانگیز (1380). مشارکت سیاسی زنان موانع و امکانات، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
[18] ــــــــــ (1379). رفع تبعیض از زنان، تهران: قطره، چ 3.
[19] کلمن، جیمز (1377). بنیادهای نظریة اجتماعی، ترجمة منوچهر صبوری. تهران: نی.
[20] کوزر , لویس (1370). زندگی و اندیشة ‌بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمة ‌محسن ‌ثلاثی، ‌تهران: ‌عالمی.
[21] کلانترى، عبدالحسین؛ فقیه‌ایمانى، فاطمه (1392). «فراتحلیل پژوهش‌هاى انجام‌شده دربارة نابرابری جنسیتى»، فصل‌نامة زن در هنر و فرهنگ، س5، ش اول، ص 125ـ142.
[22] کیویستو، پیتر (1378). اندیشه‌های بنیادی در جامعه‌شناسی، ترجمة‌ منوچهر صبوری. تهران: نی.
[23] گولدوکولب، جولیوس؛ ویلیام، ل (۱۳۷۶). فرهنگ علوم اجتماعی، تهران: مازیار.
[24] ناصری، سهیلا؛ ناصری، محبوبه (1394). «بررسی عوامل مؤثر بر نگرش دانشجویان نسبت به نابرابری‌های جنسیتی مطالعة موردی: شهرستان مهران»، فصل‌نامة علمی ترویجی فرهنگ ایلام، دورة 17، ش52ـ53، پاییز و زمستان، ص99ـ114.
[25] وبر، ماکس (1368). مفاهیم‌ اساسی‌ جامعه‌شناسی، ترجمة ‌احمد صدارتی، تهران: مرکز.
[26] وود و شرمن (1366). «دیدگاه‌های نوین جامعه‌شناسی»، ترجمة مصطفی ازکیا، تهران: کیهان.
[27] Donovan. J.(2001). Feminist theory. New york. The continuum international publishing group Inc.
[28] Fukuda-Parr. (1999). What does feminization of poverty mean? It isn't just lack of income. Feminist Economics, 5(2), PP 99-103.
[29] Han, C., Janmaat, J. G., Hoskins, B. & Green, A. (2012). Perceptions of Inequalities: implications for social cohesion, published by the Centre for Learning and Life Chances in Knowledge Economies and Societies at: http://www.llakes.org.
[30] Hess,u.,et al (2000). Emotional expressivtiy in men and woman stereotype ane selt preception. Cognition and Emotion. Vol.5.no.14, PP 609-642.
[31] Jackson, S. (2000). The Gendering of sociology, in gender, edited by Jackson, and scot.
[32] Scott, J. (2006), sociology (the key concepts), London and NewYork: Routledge.
[33] Tarkowska, E. (2002). Intra-household gender inequality: hidden dimentions of poverty among Polish women. Communist and Post-Communist Studies,35, PP 411-432.
[34] Tu¨rmen, T. (2003). Gender and HIV & AIDS, International Journal of Gynecology and Obstetrics, 82, PP 411–418.
[35] United Nations Development Programme (UNDP). (2006). Taking gender equality seriously: Making progress, Meeting new challenges. United Nations Development Programme, Bureau for Development Policy, Gender Unit.
[36] World Bank. (2012). World development report 2012: Gender equality and development. Retrieved from http://econ.worldbank.org/WBSITE/
[37] EXTERNAL/ EXTDEC/ EXTRESEARCH/ EXTWDRS/ EXTWDR2012/0, content MDK:229
[38] World Economic Forum (2015). the global gender gap report,           https://www.weforum.org/reports/.
[39] William A. and Darity Jr. (2008), international encyclopedia of the social sciences,USA: Macmillan Reference.
[40] Wright, P. (2007). Family size and the gendered division of unpaid work: Implications for fertility decisions in Australia. Australian Journal of Social Issues, 42 (4), PP 513-529.