نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه کارآفرینی و توسعه روستایی، دانشگاه ایلام

2 مدرس گروه کارآفرینی و توسعه روستایی، دانشگاه ایلام

3 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

4 استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه رازی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی تأثیر ابعاد توانمندی روانشناختی بر رفتار کارآفرینانه در بین زنان روستایی شهرستان مرودشت انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمام جمعیت فعال (15 تا 65 سال) زنان روستایی شهرستان مرودشت بودند که با استفاده از جدول بارتلت و همکاران، 227 نفر از آنها به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه‌ای استاندارد بود که روایی آن را اعضای هیئت علمی رشته‌های روانشناسی و کارآفرینی دانشگاه رازی و پایایی آن را به‌واسطۀ محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ بررسی کردند. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS نسخۀ 26 و SmartPLS نسخه سه انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که وضعیت رفتار کارآفرینانه در بین زنان روستایی شهرستان مرودشت در حدّ متوسط (3) بود. نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان داد که متغیرهای نهفته احساس معناداری، احساس اثرگذاری و احساس خودکارآمدی، تأثیر مثبت و معناداری بر رفتار کارآفرینانه در بین زنان روستای شهرستان مرودشت داشتند، این در حالی است که تأثیر معنادار احساس خودتعیینی بر رفتار کارآفرینانه در میان زنان روستایی شهرستان مرودشت تأیید نشد. افزون بر این، نتایج نشان که ابعاد توانمندی روان‌شناختی حدود 46درصد از تغییرات واریانس رفتار کارآفرینانه در بین زنان روستایی شهرستان مرودشت را تبیین کرد. درنهایت، دستاوردهای نظری و کاربردی حاصل از این مطالعه برای کمک به پژوهشگران و سیاست‌گذاران به بحث گذاشته شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Psychological Empowerment Dimensions on Entrepreneurial Behavior among Rural Women: A Model for Promoting the Role of Women in Economic Development

نویسندگان [English]

  • Nematollah Shiri 1
  • Mojgan Khoshmaram 2
  • Azarmidokht Rezaei 3
  • Kiumars Zarafshani 4

1 Assistant Professor, Department of Entrepreneurship and Rural Development, Ilam University, Ilam, Iran

2 Ilam University

3 Assistant Prof., Dept., of Psychology, Marvdash Branch, Islamic Azad University, Marvdash, Iran

4 Razi University

چکیده [English]

The main purpose of this study was to investigate the effect of psychological empowerment dimensions on entrepreneurial behavior among rural women in Marvdasht County. Statistical population consisted of all active women (15 to 65 years) in rural area of Marvdasht County, that using Bartlett et al.’s sampling table, 227 of them were selected as the sample using the multistage cluster sampling method (n=227). The main instrument in this study was standard questionnaire which its validity were confirmed by the panel of experts and its reliability was established by Cronbach's Alpha coefficient. Data were analyzed by SPSSwin26 and SmartPLSwin3 softwares in two parts of descriptive and inferential statistics. The results showed that the status of entrepreneurial behavior among rural women in Marvdasht County was at the moderate (3) Level. The results of structural equation modeling showed that the sense of competence, Meaning and impact had a positive and significant effect on the entrepreneurial behavior among rural women in Marvdasht County, while the effect of sense of self-determination on entrepreneurial behavior among rural women in Marvdasht County was not confirmed. In addition, the results showed that the psychological empowerment dimensions were able to explain about 46% of the variance changes in entrepreneurial behavior among rural women in Marvdasht County. Finally, the theoretical and practical implications of this study were discussed to help researchers and policy makers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Entrepreneurial behavior
  • sense of self-efficacy
  • sense of meaning
  • sense of impact
[1] احمدپورداریانی، محمود (1386). کارآفرینی؛ تعاریف، نظریات و الگوها، چ هفتم، تهران: شرکت پردیس.
[2] امیرکبیری، علیرضا. و فتحی، صمد (1386). «بررسی ارتباط ابعاد توانمندی روانشناختی با کارآفرینی درون سازمانی»، مطالعات مدیریت صنعتی، 6 (16): صص 124-99.
[3] ایرجی‌راد، ارسلان. و لطفی خاتون‌آباد، فاطمه (1398). «نقش میانجی توانمندی در رابطۀ بین رفتار نوآورانه و خلاقیت کارکنان»، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 9 (1): صص 22-1.
[4] جواهری، فاطمه و قضاتی، سرور (1383). «موانع کارآفرینی زنان: بررسی تأثیر نابرابری جنسیتی بر کارآفرینی زنان در ایران»، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، 5 (2): صص 178-131.
[5] حسین‌پور، داود، کوشکی جهرمی، علیرضا و بودلایی، حسن (1390). «معنویت به‌عنوان حلقۀ بین توانمندسازی و بروز رفتارهای کارآفرینانه»، پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، 1(1): صص 92-65.
[6] روشن‌نیا، داوود، خادمی شهریور، رقیه و قوتی، سعید (1394). «چالش‌ها و موانع اجتماعی کارآفرینی زنان»، کار و جامعه، 188، صص 74-64.
[7] ریاحی، بهروز (1384). «توانمندسازی نیروی انسانی: یک وظیفه یا یک ضرورت»، صنعت و توسعه، 5 (27): صص 16-10.
[8] سازمان برنامه‌وبودجۀ کشور (1395). «بررسی شاخص‌های عمدۀ بازار کار در سال‌های 1384 تا 1395»، موجود در سایت: https://www.amar.org.ir/Portals/0/News/1396/shbkar.pdf.
[9] عامری، میرحسن، محمدی، میترا و صیادی، محمدامین (1395). «بررسی رابطۀ بین عوامل روان‌شناختی توانمندسازی و کارآفرینی کارکنان ادارۀ کل ورزش و جوانان استان ایلام»، پژوهش‌های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش، 8 (2): صص 108-95.
[10] فلاح جلودار، ربیع، فرج‌الله حسینی، جمال، حسینی، محمود. و میردامادی، مهدی (1396). «عوامل مؤثر بر موفقیت کارآفرینی زنان روستایی شمال کشور»، روستا و توسعه، 10 (4): صص 116-87.
[11] کریمی وکیل، علیرضا، شفیع‌آبادی، عبدالله، فرحبخش، کیومرث و یونسی، جلیل (1397). «تدوین برنامۀ آموزشی توانمندسازی روانشناختی زنان سرپرست خانوار برمبنای نظریۀ روانشناسی فردی و ارزیابی اثربخشی آن»، پژوهش‌نامۀ زنان، 9 (23): صص 167-135.
[12] کوشکی، ع، اسدی، ا و مسلمی، ع (1392). «بررسی نقش میانجی معنویت سازمانی در ارتباط بین توانمندسازی روانشناختی و بروز رفتارهای کارآفرینانه (مورد مطالعه: شرکت ماموت)»، مطالعات کمّی در مدیریت، 4(1): صص 61-85.
[13] خبرگزاری ایلنا (1398). «بررسی وضعیت کارآفرینی زنان ایرانی»، موجود در سایت:
 https://www.ilna.news/fa/tiny/news-837399.
[14] موسیوند، مریم، فرازیانی، فاتح، کریمی، علی و ویسه، مهدی (1396). «تبیین تأثیر مؤلفه‌های توانمندسازی روان‌شناختی بر توسعۀ رفتار کارآفرینانه در بین کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان کرمانشاه»، مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 4 (4): صص 80-71.11
[15] Aslam, S (2017). “Psychological empowerment on creativity among employees of IT sector: The mediating role of creative process engagement and intrinsic motivation”. Canadian Social Science, 13 (6), 11-34.
[16] Autio, E., Kenney, M., Mustar, P., Siegel, D. and Wright, M (2014). “Entrepreneurial innovation: The importance of context”. Research policy, 43: 1097-1108. 
[17] Bartlett, J., Kotrlik, J. & Higgins, C (2001). “Organizational research: Determining appropriation sample size in survey research”. Information technology, learning, and performance Journal, 1 (11119), 43- 50.
[18] Chow, I. S. H (2018). “The mechanism underlying the empowering leadership-creativity relationship”. Leadership & Organization Development Journal, 39 (2), 202-217.
[19] Clark, B. R (1998). “The Entrepreneurship University Demand and Response: Theory and Practice”. Tertiary Education Management, 4 (1), 5-16.
[20] Dam, K. V., Schipper, M. and Runhaar, P. (2010). Developing a competency-based for teacher’s entrepreneurial behavior. Teaching and teacher education, 26 (4): 965-971.
[21] Davis, C (2010). “Role occupancy, quality and psychological distress among Caucasian and African American women”. Journal of women and social work, 26(1), 83-89.
[22] Dehghani, S., Gharooni, A., & Arabzadeh, A (2014). “Staff Empowerment, Entrepreneurial Behaviors and Organizational Efficiency in Iranian Headquarter Education”. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 109, 1130-1141.
[23] Endres, A. M., & Woods, C. R (2010). “Shumpter’s Conduct Model of the Dynamic Entrepreneur: Nature, Scope and Distinctiveness”. Journal of Evolutionary Economic, 20(4), 583–607.
[24] Gil, A. J., Rodrigo-Moya, B., & Morcillo-Bellido, J (2018). “Impact of teacher empowerment on innovation”. Preprints, 6, 2-22.
[25] Hochwa¨lder, Jacek&Bergsten, Agneta (2005). “Psychological Empowerment at the Workplace as a Predictor of Ill Health”. Personality and Individual Differences, 39, 1237–1248.
[26] Khoshmaram, M., Shiri, N., Shinnar, R. S., & Savari, M (2020). “Environmental Support and Entrepreneurial Behavior among Iranian Farmers: The Mediating Roles of Social and Human Capital”. Journal of Small Business Management, 58 (5): 1064-1088.
[27] Kirkley, W. W (2016). “Entrepreneurial Behaviour: The Role of Values”. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 22(3), 290–328.
[28] Lashgarara, F., & Ghashghaei, F (2014). “Identifying Factors Affecting on the Development of Rural Women Entrepreneurship in Tehran Province”. Agriculture Science Developments, 3(11), 351-353.
[29] Li, C. P., Li, X. X., & Shi, K (2006). “The Measurement of Empowerment and Its Relationship with Work Attitude of Employees”. Journal of Psychology, 38, 99-106.
[30] Liñan, F., Nabi, G. and Krueger, N (2013). “British and Spanish entrepreneurial intentions: A comparative study”. Revista de Economía Mundial, 33: 73-103.
[31] Lumpkin, G.T. and Dess, G.G (1996). “Clarifying the entrepreneurial orientation construct and linking it to performance”. Academy of Management Review, 21(1):135-172.
[32] Mair, P (2005). “Popular democracy and the European union polity”. Available at: http://edoc.vifapol.de/opus/volltexte/2011/2455/pdf/egp_connex_C_05_03.pdf
[33] Morris, M. H., and Kuratko, D. F (2002). Corporate entrepreneurship: Entrepreneurial development within organizations. Orlando, FL: Harcourt College Publishers.
[34] Pearce, J. A., Robertson, K.T., & Robbins, D. K (1997). “Effects of Managers’ Entrepreneurial Behavior on Subordinates”. Journal of Business Venturing, 12, 147–160.
[35] Safari, Kh., Rastegar, A., & Ghorban Jahromi, R (2010). “The relationship between psychological empowerment and entrepreneurship among clerks of Fars Payame-Noor University”. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 798–802.
[36] Saray, H., Patache, L., & Ceqran, M. B (2017). “Effects of employee empowerment as a part of innovation management”. Economics, Management and Financial Markets; Woodside, 12 (2), 88-96.
[37] Scheiner, C. W (2008). Fundamental determinants of entrepreneurial behavior. Dissertation Universität Erlangen-Nürnberg.
[38] Shapero, A (1984). The entrepreneurial event. Kent, C.A. (ed.) in The Environment for Entrepreneurship, Lexington, Mass: Lexington Books, D.C. Heath and Company, p.21-40
[39] Shiri, N., Shinnar, R. S., Mirakzaed, A. A., and Zarafshani, K (2017). “Cultural Values and   entrepreneurial Intentions among agriculture students in Iran”. International Entrepreneurship and Management Journal, 13(4), 1157–1179.
[40] Spreitzer, G. M (1995). “Psychological empowerment in the workplace: dimensions, measurement, and validation”. Academy Management Journal, 38(5): 1442-1465.
[41] Spreitzer, G. M (2008). Taking stock: a review of more than twenty years of research on empowerment at work. In: Barling J, Cooper CL (Eds.). Handbook of organizational behavior. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, P. 54-72.
[42] Thomas, K., & Velthouse, B (1990). “Cognitive Elements of Empowerment: An "interpretive Model of Intrinsic Task Motivation”. Academy of Management Review, 38, 91- 123.
[43] Zahra, S. A. and Dess, G. G (2001). “Entrepreneurship as a field of research: Encouraging dialogue and debate”. Academy of Management Review, 26(1): 8-10.