نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم اجتماعی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 فارغ التحصیل

3 استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان

4 استادیار پژوهشکده گیلان شناسی، دانشگاه گیلان

چکیده

در ایران با توجه به روند کاهش جمعیتی ، عنصر اصلی گفتمان حاکم بر سیاست جمعیتی، افزایش جمعیت است. میزان موفقیت سیاستهای جمعیتی در هر کشوری من جمله ایران، به میزان هژمونیک شدن آن در جامعه هدف بستگی دارد.این مطالعه به منظور بررسی زیست سیاست بین زنان متأهل 18 تا 40 سال شهر رشت به روش کیفی و بر پایه تحلیل قدرت فوکو صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که گفتمان حاکم بر سیاست جمعیتی در ایران در ارتباط با زنان مورد مطالعه به دو طریق یعنی سوژه ساختن زنان در برابر نظام پزشکی و نظام فرهنگی توانست زمینه اعمال قدرت زیست سیاست بر آنها و هژمونیک شدن خود را فراهم سازد. در عین حال باید توجه داشت که صرف اعمال قدرت از طریق نظام پزشکی در این گفتمان باعث هژمونیک شدن این نوع زیست سیاست در بین زنان مورد مطالعه نمی گردد؛ چرا که در بین آن دسته از زنان متاهلی که در برابر این نوع از زیست سیاست مقاومت کرده اند و بر روی فرزند آوری کمتر تاکید داشته اند کماکان ابژه بودن در برابر نظام پزشکی مشاهده می شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the consequences of biopolitics among married women aged 18 to 40 of Rasht City (Summer 2017)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Eghdami 1
  • Faezeh Safari Tamrin 2
  • Mohammad Reza Gholami 3
  • Reza Alizadeh 4

1 Department of Social sciences, University of Guilan.

2 Graduated

3 Department of Social Sciences, University of Guilan

4 Research Institute of Guilan Studies, University of Guilan

چکیده [English]

Due to decrease of population, the main discourse of population governing policy is how to growth population In Iran. The success rate of population policies in each country, including Iran, depends on the degree of its hegemony in the target society. The present study is conducted to investigate the biopolitics among married women ranging age between 18 to 40 years old in Rasht city, by using a qualitative method based on analysis of Foucault power. The results in this communication showed that the dominant discourse of population policy in relation to the women studied in Iran is formed in two ways; respectively subjecting women for the medical and the cultural system, which could affect them by power of biopolitics and become hegemonic for itself. Nevertheless, it should be noted that the exercise of power through the medical system in this discourse does not cause the hegemony of this type of biopolitics among the studied women; Because among those married women who have resisted this type of biopolitics and had less desire for more offspring, which still emphasize an object to the medical system. Due to the declining population rates in Iran, the main dominant population policy discourse is, population growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rasht Women
  • Biopolitics
  • Bio-power
  • Demographic Policies
  • Discourse Resistance
  • Hegemony
[1] اسمارت، بری (138۵). میشل فوکو، (لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان)، چ اول، تهران: اختران.
[2] دریفوس، هیوبرت؛ پل رابینو (1379). میشل فوکو فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک، (حسین بشیریه)، چ اول، تهران: نی.
[3] ذکایی، محمدسعید؛ امن‌پور، مریم (1393). درآمدی بر تاریخ فرهنگی بدن، چ 2، تهران: تیسا.
[4] سمیعی‌نسب، مصطفی؛ ترابی، مرتضی (1389). «شاخص‌ها و سیاست‌های جمعیتی در ایران»، فصلنامۀ برداشت دوم، سال هفتم، شمارۀ پیاپی 11 و 12، صص 143ـ 188.
[5] عباسی شوازی، محمدجلال؛ اجاق، زهرا (۱۳۹۸). «گفتمان‏های جمعیتی در ایران سیاست و بازتولید رسانه‌ای»،  فصلنامۀ مجلس و راهبرد، سال ۲۶، ماه ۹۷، صص. ۱۳۷-۱۶۴.
[6] علیئی، محمدولی (۱۳۹۴). «نقش جمعیت و سیاست‌های جمعیتی در استحکام ساخت درونی قدرت نظام جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامۀ آفاق امنیت، شمارۀ 28، صص ۱۰۷ـ۱۳۳.
[7] فوکو، میشل (1394). تولد زیست سیاست، (رضا نجف‌زاده)، چ 4، تهران: نی.
[8] فوکو، میشل (1399). مراقبت و تنبیه، (افشین جهاندیده و نیکو سرخوش)، چ 17، تهران: نی.
[9] فوکو، میشل (1389). فراسوی ساختارگرایی و هرمونوتیک، (حسین بشیریه)، چ 7، تهران: نی.
[10] گیدنز، آنتونی (1382). فراسوی چپ و راست، (محسن ثلاثی)، تهران: علمی.
[11] لمکه، توماس (1396). زیست سیاست، (مستانه فرنام) چ اول، تهران: روزنه.
[12] محمدی، جمال؛ اداک، صائب (1398). «حاشیه‌نشینان شهری و تجربۀ رنج اجتماعی (محلۀ نایسر شهر سنندج)»، فصلنامۀ علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، شمارۀ 86، صص 157- 184.
[13] میلر، لیندا اس؛ هس، کارون ام (1384). پلیس در اجتماع، (محمدرضا کلهر)، چ 1، تهران: دانشگاه علوم انتظامی.
[14] نجف‌زاده، رضا (1393). «زیست قدرت در اندیشۀ سیاسیِ فوکو، آگامبن، و نگری: از جامعۀ انضباطی تا جامعۀ کنترلی جهانی»، جستارهای سیاسی معاصر، شمارۀ 4 (پیاپی 14)، سال پنجم، صص 149-172.
[15] یحیوی، حمید (139۴). «کالبدشکافی فوکویی دولت»، مجلۀ دولت‌پژوهی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، شمارۀ 3، صص 111-146.
[15] Eklund, Lisa; Purewal, Navtej (2017) The Bio-Politics of Population Control and Sex Selective Abortion in China and India. Feminism & Psychology, 27 (1). pp. 34-55.
[16] Harris, G. H. (1911). ‘Bio-Politics’, in The New Age: A Weekly Review of Politics, Literature, and Art, Vol. X, No.9.
[17] Hou, T. (2021) "Biologization of Capital and Capitalization of Biopower: Connecting Foucault and Marx." Inquiries Journal, 13(05). Retrieved from http://www.inquiriesjournal.com/a?id=1902
[18] Patrick, Georges; Aylin, Seçkin (2016) “From pro-natalist rhetoric to population policies in Turkey? An OLG  general equilibrium analysis”, Economic Modelling 56/79–93
[19] Raman, S.; Tutton, R. (2010) “Life, Science, and Biopower” Science, Technology & Human, Values, 35(5), 711–734. https://doi.org/10.1177/0162243909345838
[20] Scheel, S. (2020) “Biopolitical bordering: Enacting populations as intelligible objects of government” European Journal of Social Theory, 23(4), 571–590. https://doi.org/10.1177/1368431019900096