زن در توسعه و سیاست

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

تماس با ما

اخبار و اعلانات

راهنمای تنظیم مقاله

شرایط و ضوابط ارسال مقاله

فرم ها و فایل های ضروری نشریه

تدوین استراتژی هایﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی روان ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ زﻧﺎن روﺳﺘﺎﻳﻲ با استفاده از ابزارهای مدیریت استراتژیک SWOT-QSPM

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

توانمندسازی حلقة اتصال زن و توسعه به شمار می‌رود و ارتباط تنگاتنگی با بهبود مستمر، ارتقای صلاحیت، تغییر در رفتار و بهبود عملکرد زنان دارد و بخشی از تثبیت زبان توسعه محسوب می‌شود. از آنجا که هسته و کانون بحث توانمندسازی در توانایی زنان برای کنترل سرنوشت خود قرار دارد (توانمندی روان‌شناختی)، مقالة حاضر به شناسایی و اولویت‏بندی راهبردهای توانمندسازی روان‌شناختی زنان در نواحی روستایی می‏پردازد. روش تحقیق توصیفی‌ـ تحلیلی و از نوع مطالعات کاربردی‌ـ توسعه‏ای است. گردآوری اطلاعات و داده‏های مورد نیاز به شیوة اسنادی و میدانی بوده است. تجزیه و تحلیل داده‏ها به کمک ابزارهای مدیریت استراتژیک SWOT-QSPM انجام گرفت. در این پژوهش، 142زن روستایی در بخش طرقبة شهرستان بینالود در تکمیل پرسش‌نامه به صورت داوطلبانه مشارکت داشته‌‌‌اند. در ماتریس SWOT، با توجه به امتیاز نهایی در 79/1=IFE و در60/2=EFE، به منظور توانمندسازی روان‌شناختی زنان روستایی، راهبردهای تدافعی (حداقل‌ـ حداقل) بهینه شناخته شد. در بین ده راهبرد تدافعی ارائه‌شده به کمک ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی (QSPM)، مهم‌ترین راهبرد «شناسایی عوامل بازدارنده و تسهیل‏کنندة توانمندسازی روانی زنان روستایی و تلاش برای رفع موانع پیش رو» با امتیاز 176/1 و دومین راهبرد «برگزاری کارگاه‌های آموزشی مختلف در راستای توانمندسازی ذهنی زنان روستایی» با امتیاز 256/0 و سومین راهبرد «تشویق زنان روستایی به تشکیل تعاونی و تشکل‌های مختلف زنان (NGO) و حمایت از آن‌ها» با امتیاز 219/0 معرفی شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Editing the Strategies for Psychological Empowerment of Women in Rural Areas using Strategic Management Tools (SWOT-QSPM)

نویسندگان [English]

  • Maryam Ghasemi 1
  • Lida Alizadeh 2
  • Elham Ghandehari 3

1 Assistant Prof. of Geography and Rural Planning, Ferdowsi University of Mashhad

2 Ph.d Student of Geography and Rural Planning, Ferdowsi University of Mashhad

3 Masters student of Geography and Rural Planning, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Empowerment is the linking point between development and women which is closely connected to continuous improvement, competency enhancement, behavioral changes, and development of women’s performance. It is considered as a part of establishing the concept of development. As the focal point in the area of empowerment lies within women’s ability to control their future (psychological empowerment), the present study seeks to identify and prioritize various approaches for psychological empowerment of women in rural areas. The descriptive-analytical method was used in this applied-developmental study. Data have been collected using documents and field studies. The data were then analyzed using SWOT-QSPM by strategic management tools. In this study, 142 women from the rural areas of Torghabeh and Binaloud County voluntarily participated to fill out the questionnaires. Given the final scores of IFE=1.79 and EFE=2.60 in SWOT matrix, defensive strategies (minimum-minimum) were identified as optimal for psychological empowerment of women in rural areas. Among the ten strategies outlined using the QAPM (Quantitative Strategic Planning Matrix), the most important strategy was “the identification of restrictive and facilitative factors for psychological empowerment of women in rural areas. The strategy attempts to mitigate the following obstacles”, with a score of 1.176; the second and third strategies with scores of 0.256 and 0.219 were “holding various educational workshops in line with psychological empowerment of women in rural areas”, and “encouraging women in rural areas to form cooperatives as well as various NGOs for women and supporting them”, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Empowerment
  • Psychological
  • rural women
  • Torqabeh District
  • Binalud County
مراجع
[1] ابراهیم‌زاده، عیسی؛ کاظمی، شمس‌اله؛ اسکندری ثانی، محمد (1390). «برنامه‌ریزی استراتژیک توسعة گردشگری با تأکید بر گردشگری مذهبی مطالعة موردی: شهر قم»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، س 43، ش 76، ص 115ـ141.
[2] احمدیان شالچی، نسرین (1387). «بررسی وضعیت زنان سرپرست خانوار و راهکارهای توانمندسازی اقتصادی آن‌ها، نمونه: منظومة روستایی مشهدقلی»، پایان‌نامة دکتری، دانشکدة ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد.
[3] ازکیا، مصطفی؛ ایمانی، علی (1378). توسعة پایدار روستایی، تهران: اطلاعات.
[4] اعظمی، موسی؛ عطائی، پوریا؛ علی‌آبادی، وحید؛ موسیوند، مریم (1395). «ارزیابی تأثیر مؤلفه‌های توانمندسازی روان‌شناختی بر مشارکت اجتماعی زنان در سازمان‌های اجتماع‌محور: کاربرد معادلات ساختاری»، زن و جامعه (جامعه‌شناسی زنان)، س 7، ش 25، ص 143ـ161.
[5] برقی، حمید؛ قنبری، یوسف (1393) «بررسی و نظرسنجی دربارة مؤلفه‌های توانمندسازی زنان روستایی و تبیین عوامل مؤثر بر آن‌ها: مطالعة موردی روستاهای شهرستان اصفهان»، فصل‌نامة روستا و توسعه، س 17، ش 1، ص 37ـ53.
[6] پیشگاهی‌فرد، زهرا؛ زهدی گهرپور، محمد؛ عابدینی‌راد، آرزو (1393). «کارکردهای توانمندسازی جنسیتی در توسعة مشارکت سیاسی زنان، مورد: کشورهای حوزة آسیای مرکزی و قفقاز»، مطالعات اوراسیای مرکزی، س 7، ش 2، ص 265ـ289.
[7] جلیلیان، سارا؛، سعدی، حشمت‌اله (1394). «بررسی تأثیر مؤلفه‌های اجتماعی‌ـ اقتصادی بر توانمندی روان‌شناختی زنان روستایی در شهرستان اسلام‌آباد غرب»، پژوهش‌های روستایی، س 6، ش 4، ص 745ـ766.
[8] چرمچیان لنگرودی، مهدی؛ علی‌بیگی، امیرحسین (1392). «بررسی عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان‌شناختی زنان روستایی»، مجلة جامعه‌شناسی زنان، س4، ش 13، ص 165ـ192.
[9] راغفر، حسین؛ سلیمانی، مهدی (1395). «توانمندسازی و فقرزدایی از زنان مطلقه و همسر فوت‌شده در شهرستان سلسله»، فصل‌نامة زن در توسعه و سیاست، س 14، ش 1، ص 51ـ68.
[10] زمانی میاندشتی، ناصر؛ عطایی، پوریا؛ ایزدی، نسیم(1391)؛ «بررسی سطوح و میزان توانمندی در بین اعضای تعاونی زنان روستایی (مطالعة موردی: تعاونی زنان تفهیان، شهرستان شیراز)»، فصل‌نامه زن در توسعه و سیاست، س 10، ش 3، ص 153ـ172.
[11] سبحانی، بهروز؛ روشنعلی، محمد؛ امیدزاده، هانیه؛ عابدپور، صغری (1391). «تحلیل عوامل مؤثر در توسعة جاذبه‌های گردشگری استان یزد با استفاده از مدل SWOT»، سومین همایش ملی مقابله با بیابان‌زایی و توسعة پایدار تالاب‌های کویری ایران، اراک، ایران.
[12] شادی‌طلب، ژاله؛ وهابی، معصومه؛ ورمزیار، حسن (1384). «فقر درآمدی فقط یک جنبه از فقر زنان سرپرست خانوار»، فصل‌نامة علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، س 4، ش 17، ص 227ـ247.
[13] صدیقی، رقیه؛ ونکی، زهره؛ محمدی، عیسی (1391). «توانمندسازی روان‌شناختی در پرستاران بالینی ایران»، مجلة علمی دانشکدة پرستاری و مامائی همدان، س 20، ش 2، ص 46ـ56.
[14] طالعی‌پور، وحید (1393). «نقش توانمندسازی روان‌شناختی بر تشکیل تعاونی‏های تولیدی روستایی مطالعة موردی: شهرستان نمین»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، استاد راهنما وکیل حیدری ساربان، دانشگاه محقق اردبیلی.
[15] عبداللهی، بیژن (1384). «توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان: ابعاد و اعتبار‎سنجی براساس مدل معادلات ساختاری»، پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، س 11، ش 35ـ36، ص 37ـ64.
[16] علی‌آبادی، وحید؛ خیاطی، مهرناز؛ موحدی، رضا (1395). «تأثیر مؤلفه‌های توانمندسازی روان‌شناختی بر اشتغال‌پذیری دانشجویان کشاورزی بوعلی سینا»، فصل‌نامة پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، س 8، ش 37، ص 21ـ31.
[17] علیرضانژاد، سهیلا؛ بن‌هاشم، فروغ‌السادات (1391). «جنسیت و توسعه: نگاهی به تحولات جمعیت‌شناختی مناطق روستایی کشور»، مجلة مطالعات اجتماعی ایران، س 4، ش 2، ص 81ـ93.
[18] فال سلیمان، محمود. و صادقی، حجت‌اله (1392). «تحلیل توانمندی‌های بخش کشاورزی استان خراسان جنوبی در راستای توسعة پایدار با استفاده از مدل SWOT»، جغرافیا و توسعه، س 11، ش 30، ص139ـ156.
[19] قنبری، سیروس؛ رضایی، سمیه؛ منصوری دانشور، محمدرضا (1393). «بررسی عوامل مؤثر بر توسعة گردشگری عشایری با استفاده از تکنیک SWOT (مطالعة موردی: ایل بختیاری)»، فصل‌نامة جغرافیایی فضای گردشگری، س 3، ش 10، ص 105ـ119.
[20] کتابی، محمود؛ یزدخواستی، بهجت؛ فرخی راستابی، زهرا (1382). «توانمندسازی زنان برای مشارکت در توسعه»، فصل‌نامة زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، س3، ش 7، ص5ـ30.
[21] کلدی، علیرضا؛ سلحشوری، پروانه (1391). «بررسی تأثیر حمایت اجتماعی بر توانمندسازی زنان»، مجلة مطالعات توسعة اجتماعی ایران، س 4، ص 7ـ22.
[22] مرادی، فریبا (1390). نگاهی جامع به مدیریت استراتژیک، تاریخچه، مدل‌ها، ابزارها، مکاتب، رویکردها و مفاهیم نوین و نیز اصطلاحات و واژه‌های رایج، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
[23] ناخدا، مریم؛ رحیمیان، سمانه؛ اسمعیلی گیوی، محمدرضا (1393). «شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان‌شناختی زنان در خدمات اطلاعاتی و دانشی»، فصل‌نامة زن در توسعه و سیاست، س 12، ش 3، ص 469ـ488.
[24] Ahmed, S. (2016). “Socio-Economic Empowerment of Rural Women: An Overview”, International Journal of Social Impact, Vol, 1. No, 3. P 33.
[25] Alao, A., Lwoga, T. E., & Chigona, W. (2017, May). “Telecentres Use in Rural Communities and Women Empowerment: Case of Western Cape”, International Conference on Social Implications of Computers in Developing Countries (pp. 119-134). Springer, Cham.
[26] Appelbaum, S. H., & Honeggar, K. (1998). “Empowerment: a contrasting overview of organizations in general and nursing in particular-an examination of organizational factors”, managerial behaviors, job design, and structural power. Empowerment in Organizations, Vol, 6. No, 2. PP 29-50.
[27] Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. Macmillan.
[28] Batool, S. A., Ahmed, H. K., & Qureshi, S. N. (2016). “Economic and Psycho-social Determinants of Psychological Empowerment in Women”, Pakistan Journal of Social and Clinical Psychology, Vol,14. No, 1. PP 21-29.
[29] Bayissa, F. W., Smits, J., & Ruben, R. (2017). “The Multidimensional Nature of Women's Empowerment: Beyond the Economic Approach”, Journal of International Development.
[30] Bhatt, A., & Bhatt, S. (2016). “Women Empowerment in Rural Gujarat-A Case Study of Kaira Social Service Society”, Samvad, Vol, 11. PP 84-92.
[31] Brody, C., Hoop, T. D., Vojtkova, M., Warnock, R., Dunbar, M., Murthy, P., & Dworkin, S. L. (2017). “Can self-help group programs improve women’s empowerment? A systematic review”, Journal of Development Effectiveness,VOL, 9. NO, 1. PP 15-40.
[32] Cheston, S., & Kuhn, L. (2002). Empowering women through microfinance. Draft, Opportunity International.
[33] Gagné, M., & Deci, E. L. (2005). “Self‐determination theory and work motivation”, Journal of Organizational behavior, VOL, 26. NO, 4. PP 331-362.
[34] Kajanus, M. (2000). “A model for creating innovative strategies for an enterprise and its application to a rural enterprise”, Management Decision, VOL, 38. NO, 10. PP 711-722.
[35] Kumar, H. (2017). “Role of Micro Finance in Women’s Empowerment (A Study on Rural Area of Patna India) ”, IAU International Journal of Social Sciences, VOL, 7, NO, 2. PP 53-58.
[36] Mathur, P., & Agarwal, P. (2017). “Self-help groups: a seed for intrinsic empowerment of Indian rural women”, Equality, Diversity and Inclusion: An International Journal, 36(2), PP182-196.
[37] Okyireh, M. A., & Simpeh, K. N. (2017). “Exploring the Nature of Psychological Empowerment of Women Entrepreneurs in a Rural Setting in Greater Accra, Ghana”,Journal of Business and Management Sciences, VOL, 4. NO, 6. PP 138-141.
[38] Osman, M. A., & Tanner, M. (2017). “The Influence of Telecentre Components on the Psychological Empowerment of Underserved Community Members In The Western Cape, South Africa”, Ejisdc, Vol, 81. No, 4. PP 1-29.
[39] Rathod, M. K., & Damodhar, P. (2016). “Impact of MAVIM Activities on Empowerment of Rural Women”, Indian Research Journal of Extension Education,VOL, 15. NO, 1. PP 8-11.
[40] Setia, M., & Tandon, M. S. (2017). “Impact Study of Women Empowerment through Self-Help Groups-A Study of Haryana”, Global Journal of Enterprise Information System, VOL, 9. NO, 2. PP 50-53.
[41] Sharma, S., & Gupta, A. (2017). The Everyday lives and coping Strategies of women in Delhi; Discerning roots of Psychological Empowerment: An Ethnographic Study.
[42] Spreitzer, G. M. (1995). “Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation”, Academy of management Journal, VOL, 38. NO, 5. PP 1442-1465.
[43] Steiner, A. A., & Farmer, J. (2017). Engage, participate, empower: Modelling power transfer in disadvantaged rural communities. Environment and Planning C: Politics and Space, 2399654417701730.
[44] Thomas, K. W., & Velthouse, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: An “interpretive” model of intrinsic task motivation. Academy of management review, VOL. 15, NO.4, PP 666-681.
[45] Tripathi, S. (2015). “Need of Psychological Empowerment of Women in India”, Journal of Content, Community & Communication, 35.
[46] Whetten, D., & Cameron, K. (2014). Developing Management Skills: Global Edition. Pearson Higher Ed.
زن در توسعه و سیاست
دوره 16، شماره 1
فروردین 1397
صفحه 79-109
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار