جامعه شناسی
علی فیض اللهی
چکیده
خشونت خانگی در تمامی جوامع، در تمامی گروه‌ها و طبقات اجتماعی مشاهده می‌شود و گزارش‌های متعددی بر مسئله‌بودن آن در ایران صحه گذاشته‌اند. هدف این پژوهش، شناخت نحوۀ درک زنان از شرایط، زمینه‌ها و پیامدهای خشونت خانگی در زندگی آنان است. این پژوهش کیفی و مبتنی بر روش نظریۀ زمینه‌ای است. پاسخگویان از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند با معیار ...
بیشتر
خشونت خانگی در تمامی جوامع، در تمامی گروه‌ها و طبقات اجتماعی مشاهده می‌شود و گزارش‌های متعددی بر مسئله‌بودن آن در ایران صحه گذاشته‌اند. هدف این پژوهش، شناخت نحوۀ درک زنان از شرایط، زمینه‌ها و پیامدهای خشونت خانگی در زندگی آنان است. این پژوهش کیفی و مبتنی بر روش نظریۀ زمینه‌ای است. پاسخگویان از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند با معیار اشباع نظری از بین زنان مراجعه‌کننده به مراکز مثبت زندگی سازمان بهزیستی شهر ایلام انتخاب شده‌اند. از معیار مقبولیت برای اعتباریابی و برای اطمینان‌پذیری از روش ممیزی استفاده شد. داده‌ها از طریق مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته با 30 زن متأهل خشونت‌دیده، گردآوری شده و کدگذاری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Nvivo12 انجام شده است. یافته‌ها حاکی از نقش عوامل خانوادگی همچون برهم‌کنش تنش‌آلود و ناهمترازی پایگاهی، عوامل اجتماعی نظیر مواجهۀ شبه‌کارناوالی با ازدواج و عوامل فرهنگی مانند تصورات مردسالارانه است. واکنش‌های زنان عمدتاً انفعالی است و عادی‌انگاری نقش قربانی منفعل برای زنان، پیامد آن است. از برآیند مقوله‌ها، مقولۀ هستۀ «خشونت خانگی علیه زنان محصول هم‌آیندی درماندگی تجربه‌شدۀ زنان و تصورات مردسالارانه» حاصل شد که حاصل مدیریت خانواده در بستر حفظ کارکردهای سنت مردسالارانه در کنار انتقال ساختاری خشونت در سازوکاری فرهنگی و مبتنی بر جامعه‌پذیری جنسیتی است.
جامعه شناسی
عباس لطفی زاده؛ محمدجواد زاهدی مازندرانی
چکیده
در سال‌های اخیر، دگرگونی‌های گسترده‌ای در روابط اجتماعی و صمیمی جامعۀ ایرانی به‌ویژه در میان زنان رخ داده است و امروزه زنان جوان دیدگاه و رویکرد متفاوتی در مقایسه با زنان نسل‌های قبلی نسبت به روابط صمیمی از خود نشان می‌دهند.مقالۀ حاضر، تجربه‌های صمیمی سه نسل از زنان تبریزی را در ارتباط با شرایط اجتماعی دوران جوانی‌شان بررسی ...
بیشتر
در سال‌های اخیر، دگرگونی‌های گسترده‌ای در روابط اجتماعی و صمیمی جامعۀ ایرانی به‌ویژه در میان زنان رخ داده است و امروزه زنان جوان دیدگاه و رویکرد متفاوتی در مقایسه با زنان نسل‌های قبلی نسبت به روابط صمیمی از خود نشان می‌دهند.مقالۀ حاضر، تجربه‌های صمیمی سه نسل از زنان تبریزی را در ارتباط با شرایط اجتماعی دوران جوانی‌شان بررسی می‌کند و ابعاد جدیدی از صمیمیت زناشویی را برجسته و تحلیل می‌کند.روش تحقیق از نوع کیفی است. برای جمع‌آوری اطلاعات، از مصاحبه‌های روایتی و برای تحلیل داده‌ها از رویکرد نظریه‌پردازی زمینه‌ای استفاده شده است.در این مقاله مدعی هستیم که در طول سه نسل مورد بررسی، نوعی دگرگونی در شیوه‌های صمیمیت رخ داده است. تحلیل یافته‌ها نشان می‌دهد در نسل اول و تا حدی نسل دوم، نظارت اجتماعی شدید روی برهم‌کنش‌های اجتماعی منجر به تنظیم‌شده‌بودن زندگی صمیمی شده بود، اما در نسل سوم با اشاعۀ نیروهای مدرن، به‌تدریج صمیمیت‌های ناب ظهور می‌یابند. همچنین در نسل‌های اول و دوم، برهم‌کنش‌های صمیمی در پشت‌صحنۀ زندگی‌های اجتماعی انجام می‌گرفت، ولی با اشاعۀ نیروهای مدرن و کاهش آستانۀ شرم، پرده‌های اجتماعی حوزۀ صمیمیت نازک‌تر شده است؛ به‌طوری‌که در نسل سوم، ابراز علنی صمیمیت، نشانه‌ای از مدرن‌بودن تلقی می‌شود. می‌توان الگوی رایج در نسل‌های اول و دوم را با اصطلاح «صمیمیت سنتی» و الگوی رایج در نسل سوم را با اصطلاح «صمیمیت مدرن» توصیف کرد.
علوم سیاسی
زهرا زمانی؛ حسن ملائکه؛ منصور حقیقتیان
چکیده
با توجه به پیچیده‌شدن روابط اجتماعی و سیاسی، منابع اطلاعاتی و آگاهی افراد جامعه که زنان نیمی از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند، نقش مهمی در توسعۀ انسانی و مشارکت‌های سیاسی-اجتماعی جامعه ایفا می‌کند.پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطۀ ابزارهای نوین ارتباطی و آگاهی سیاسی زنان تهرانی، به بررسی رابطۀ سواد رسانه‌ای بر مؤلفه‌های آگاهی سیاسی ...
بیشتر
با توجه به پیچیده‌شدن روابط اجتماعی و سیاسی، منابع اطلاعاتی و آگاهی افراد جامعه که زنان نیمی از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند، نقش مهمی در توسعۀ انسانی و مشارکت‌های سیاسی-اجتماعی جامعه ایفا می‌کند.پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطۀ ابزارهای نوین ارتباطی و آگاهی سیاسی زنان تهرانی، به بررسی رابطۀ سواد رسانه‌ای بر مؤلفه‌های آگاهی سیاسی زنان تهرانی شامل رویدادها، الگوها، سازمان‌ها و احزاب، شخصیت‌ها، خواسته‌ها، نیازها و حقوق زنان، کارکردهای نظام و تحلیل‌های سیاسی می‌پردازد.روش پژوهش، پیمایشی و اسنادی و جامعۀ آماری شامل کلیۀ زنان تهرانی بالای 20 سال به تعداد 4,369,551 نفر و حجم نمونه 384 نفر بود. پرسشنامه‌ها به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی، توزیع و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS تحلیل شدند.آنچه این پژوهش را از سایر تحقیقات انجام‌شده متمایز می‌سازد، برگزیدن سه نوع رسانۀ دیجیتال (وب‌سایت‌ها، وب‌پورتال‌ها و شبکه‌های اجتماعی) و نیز نمونه‌گیری از میان جامعۀ شهری، بدون توجه به پایگاه‌های اقتصادی و اجتماعی زنان است.نتایج نشان می‌دهد رابطۀ آماری معنادار (مستقیم) میان سواد رسانه‌ای دیجیتال و آگاهی سیاسی زنان تهرانی به‌ویژه در شاخص شناخت و درک آنان از مفاهیم سیاسی، الگوها و مکاتب سیاسی روز وجود دارد. این در حالی است که افزایش آگاهی سیاسی زنان می‌تواند تعاملات سیاسی آن‌ها را تسهیل کند و در صورت استمرار مشارکت، بستر شکل‌گیری گفتمان‌های متعدد و جدیدی را در جامعه فراهم سازد.
جواد معصومی؛ محسن آذین جم
چکیده
عملکرد محیط‌زیستی نه‌تنها در راستای تقویت مشروعیت اجتماعی عمل می‌کند، بلکه به مزیت رقابتی نیز منجر می‌شود؛ زیرا سبب افزایش بهره‌وری و تحریک نوآوری در فعالیت‌های عملکرد محیط‌زیستی می‌شود.هدف پژوهش حاضر بررسی نقش حضور زنان در هیئت‌مدیره بر عملکرد محیط‌زیستی شرکت‌ها است.برای رسیدن به این هدف، داده‌های 160 شرکت پذیرفته‌شده در ...
بیشتر
عملکرد محیط‌زیستی نه‌تنها در راستای تقویت مشروعیت اجتماعی عمل می‌کند، بلکه به مزیت رقابتی نیز منجر می‌شود؛ زیرا سبب افزایش بهره‌وری و تحریک نوآوری در فعالیت‌های عملکرد محیط‌زیستی می‌شود.هدف پژوهش حاضر بررسی نقش حضور زنان در هیئت‌مدیره بر عملکرد محیط‌زیستی شرکت‌ها است.برای رسیدن به این هدف، داده‌های 160 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1394 تا 1398 جمع‌آوری و تحلیل شد. روش پژوهش از نوع رگرسیون لاجیت و داده‌های تابلویی است.یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد وجود زنان در هیئت‌مدیرۀ شرکت‌های بورسی موجب افزایش عملکرد محیط‌زیستی آن‌ها شده است.وجود زنان در هیئت‌مدیره می‌تواند توانایی شرکت را در ایجاد و جذب منابع مختلف (مانند دانش، ارتباطات، شهرت، و اطلاعات) برای انجام مسئولیت‌های مدیران به نمایندگی از منافع سهام‌داران افزایش دهد. ترکیبی از مهارت‌های ناشی از حضور زنان در هیئت‌مدیره با ایجاد تخصص لازم برای توجه و تمرکز در زمینه‌های مشاوره، مشروعیت و کانال‌هایی برای ارتباط فراهم می‌سازد. همچنین علاوه بر موارد اشاره‌شده، میزان توجه شرکت را به مسائل پیچیدۀ محیط‌زیستی افزایش می‌دهد و به بهبود عملکرد محیط‌زیستی شرکت‌ها می‌انجامد؛ بنابراین، این پژوهش جهت‌گیری ارزشمندی را برای شرکت‌هایی فراهم می‌کند که برای بهبود حضور زنان در هیئت‌مدیره و عملکرد محیط‌زیستی خود تلاش می‌کنند.
مرجان رشوند سرخکوله؛ فاطمه وجدانی
چکیده
مدیریت دقیق رسانه‌های ارتباطی نوین به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر بر ارزش‌ها و نگرش‌های جوانان نیازمند بررسی علمی و دقیق است.هدف از این تحقیق، بررسی رابطۀ میان مصرف فرهنگی (مطالعۀ کتاب، استفاده از ماهواره و استفاده از شبکه‌های مجازی) و نگرش جوانان به روابط دوستی دختر و پسر است. همچنین شناسایی متغیرهایی که می‌توانند بر شدت و ضعف تأثیرپذیری ...
بیشتر
مدیریت دقیق رسانه‌های ارتباطی نوین به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر بر ارزش‌ها و نگرش‌های جوانان نیازمند بررسی علمی و دقیق است.هدف از این تحقیق، بررسی رابطۀ میان مصرف فرهنگی (مطالعۀ کتاب، استفاده از ماهواره و استفاده از شبکه‌های مجازی) و نگرش جوانان به روابط دوستی دختر و پسر است. همچنین شناسایی متغیرهایی که می‌توانند بر شدت و ضعف تأثیرپذیری جوانان از این کالاهای فرهنگی مؤثر باشند، مدنظر بوده است.تحقیق حاضر یک پیمایش مقطعی است و جامعۀ آماری آن شامل دختران هرگز ازدواج‌نکردۀ 20-34 سالۀ شهر تهران است.براساس یافته‌ها، بیشترین نگرش مثبت به این نوع روابط در میان ردۀ سنی 20-24 ساله مشاهده شد. نتایج تحلیل دومتغیره نشان داد سن افراد، تحصیلات، ابعاد مختلف دینداری و میزان مطالعۀ کتاب با نگرش دختران به روابط دوستی دختر و پسر رابطۀ عکس دارد؛ درحالی‌که بین میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی، استفاده از ماهواره و ساکن مناطق بالابودن و نگرش دختران به روابط دوستی دختر و پسر رابطۀ مستقیم وجود دارد. نتایج تحلیل چندمتغیرۀ یافته‌ها نشان داد با حضور متغیر دینداری، متغیرهای سن، تحصیلات و منطقۀ محل سکونت معناداری خود را از دست می‌دهند.با توجه به یافته‌ها، مهم‌ترین راهبردهای تقویت وضعیت فرهنگی جوانان مربوط به دو حوزۀ مدیریت مصرف شبکه‌های اجتماعی و تقویت دینداری است.
علوم سیاسی
سیده آمنه میرخوشخو؛ سهیلا صادقی فسائی
چکیده
یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در افزایش مشارکت زنان در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری، بررسی موانع و محدودیت‌های حضور آن‌ها در مدیریت سطوح کلان کشور است. پرسش اصلی این است که چه عوامل و ویژگی‌هایی موجب وضعیت کنونی عدم اقبال به حضور زنان در سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های کلان کشور می‌شود. در پاسخ به این پرسش، پژوهش‌های متعددی به بررسی وضعیت ...
بیشتر
یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در افزایش مشارکت زنان در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری، بررسی موانع و محدودیت‌های حضور آن‌ها در مدیریت سطوح کلان کشور است. پرسش اصلی این است که چه عوامل و ویژگی‌هایی موجب وضعیت کنونی عدم اقبال به حضور زنان در سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های کلان کشور می‌شود. در پاسخ به این پرسش، پژوهش‌های متعددی به بررسی وضعیت موجود حضور زنان در دستگاه‌های حکومتی و قوای سه‌گانه به‌ویژه هیئت دولت و مجلس شورای اسلامی پرداخته‌اند، اما عموم این مطالعات با تمرکز بیش‌ازحد بر شناسایی موانع لحظۀ ورود زنان به مناصب سیاسی کلان، نتوانسته‌اند تأثیر روندهای سیاسی را با توجه به ساختار سیاسی کشور و پیچیدگی ابعاد سیاسی و فرهنگی آن آشکار سازند. پژوهش حاضر به بررسی علل و عوامل مؤثر در محدودیت‌های کنشگری زنان پس از ورود و تصدی مدیریت سیاسی سطوح کلان، در دو طیف سیاسی اصلاح‌طلب و اصول‌گرا می‌پردازد. برای ایضاح مطلب، از دیدگاه و نظرات بانوانی که تجربۀ مستقیم حضور در پست‌های کلان مدیریت سیاسی از جمله هیئت دولت و مجلس شورای اسلامی داشته‌اند، استفاده شد. با اتخاذ روش مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته و تحلیل کیفی داده‌ها از طریق تحلیل تماتیک، عوامل و محدودیت‌های کنشگری سیاسی-مدیریتی شناسایی و تبیین شدند.
توسعه روستایی
مهتاب ولی زاده؛ فرحناز رستمی؛ نعمت اله شیری؛ مژگان خوش مرام
چکیده
پایین‌بودن نرخ مشارکت اقتصادی و فعالیت‌های کارآفرینانۀ زنان روستایی، تلاش در راستای ترویج کسب‌وکارهای کارآفرینانه در میان آن‌ها را ضروری ساخته است. نقطۀ آغازین راه‌اندازی یک کسب‌وکار، تشخیص فرصت است و فرایند تشخیص فرصت‌های کارآفرینی در بین زنان متفاوت با مردان است.مطالعۀ حاضر با هدف واکاوی عوامل مؤثر بر تشخیص فرصت‌های کارآفرینی ...
بیشتر
پایین‌بودن نرخ مشارکت اقتصادی و فعالیت‌های کارآفرینانۀ زنان روستایی، تلاش در راستای ترویج کسب‌وکارهای کارآفرینانه در میان آن‌ها را ضروری ساخته است. نقطۀ آغازین راه‌اندازی یک کسب‌وکار، تشخیص فرصت است و فرایند تشخیص فرصت‌های کارآفرینی در بین زنان متفاوت با مردان است.مطالعۀ حاضر با هدف واکاوی عوامل مؤثر بر تشخیص فرصت‌های کارآفرینی در بین زنان روستایی عضو صندوق‌های اعتبارات خرد شهرستان کرمانشاه انجام شد.جامعۀ مورد مطالعه، کلیۀ زنان عضو صندوق‌های اعتبارات خرد شهرستان کرمانشاه (626 نفر) بودند که براساس جدول بارتلت و همکاران، 201 نفر از آن‌ها به‌عنوان نمونۀ تحقیق تعیین شدند و به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوا و روایی همگرا و پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ به تأیید رسید. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری‌شده از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS بهره گرفته شد. یافته‌های مطالعه نشان داد آموزش‌های کارآفرینانه، سرمایۀ اجتماعی و مهارت‌های کارآفرینی از عوامل تأثیرگذار بر فرصت‌های کارآفرینی در بین زنان روستایی عضو صندوق‌های اعتبارات خرد شهرستان کرمانشاه هستند.با برنامه‌ریزی مناسب در زمینۀ بهبود وضعیت آموزش‌های کارآفرینانه، سرمایۀ اجتماعی و مهارت‌های کارآفرینی زنان روستایی عضو صندوق‌های اعتبارات خرد شهرستان کرمانشاه می‌توان به افزایش نرخ مشارکت اقتصادی آنان درنتیجۀ ارتقای قابلیت تشخیص فرصت‌های کارآفرینی امیدوار بود.
