مطالعات زنان
بیژن خواجه نوری؛ لیلا پرنیان
چکیده
جهانی‌شدن با مختصات نوپای خود پدیده‌ای است که کشورهای مختلف و از جمله ایران را با چالش مواجه کرده است. مقالة حاضر به مطالعة ارتباط جهانی‌شدن فرهنگی و پذیرش اجتماعی بدن بین زنان شهر کرمانشاه می‌پردازد. چارچوب نظری استفاده‌شده در این پژوهش ترکیبی از نظریه‌های گیدنز و رابرتسون است. با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه،600 ...
بیشتر
جهانی‌شدن با مختصات نوپای خود پدیده‌ای است که کشورهای مختلف و از جمله ایران را با چالش مواجه کرده است. مقالة حاضر به مطالعة ارتباط جهانی‌شدن فرهنگی و پذیرش اجتماعی بدن بین زنان شهر کرمانشاه می‌پردازد. چارچوب نظری استفاده‌شده در این پژوهش ترکیبی از نظریه‌های گیدنز و رابرتسون است. با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه،600 نفر از زنان و دختران بین 18 تا 65 سال ساکن شهر کرمانشاه، در سال 1391ـ1392، با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی سهمیهای چندمرحلهای انتخاب شدند. در این مطالعه، ابعاد پذیرش اجتماعی بدن شامل سه بُعد (پذیرش جامعه، پذیرش جنس مخالف، و پذیرش فردی بدن) در نظرگرفته شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که متغیرهای: نوگرایی، بازاندیشی، نگرش نقش جنسیتی، وسایل ارتباطجمعی خارجی، و آگاهی از جهانی‌شدن در مجموع 8/28 درصد از تغییرات متغیر پذیرش اجتماعی بدن را در سطح کل تبیین میکنند.
روانشناسی
محمد حسنی؛ مریم سامری؛ میرمحمد سید عباس زاده؛ میرنجف موسوی
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی نابرابری در آموزش و پرورش دختران و پسران مقطع متوسطۀ استان آذربایجان غربی با استفاده از شاخصهای زمینه، فضا، منابع انسانی، پوشش تحصیلی، فرایند آموزش، برونداد شناختی (واسطهای)، و برونداد غیرشناختی (نهایی) به‌صورت مقایسهای انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع اسنادی و پیمایشی است و اطلاعات ضروری از طریق مراجعه ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی نابرابری در آموزش و پرورش دختران و پسران مقطع متوسطۀ استان آذربایجان غربی با استفاده از شاخصهای زمینه، فضا، منابع انسانی، پوشش تحصیلی، فرایند آموزش، برونداد شناختی (واسطهای)، و برونداد غیرشناختی (نهایی) به‌صورت مقایسهای انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع اسنادی و پیمایشی است و اطلاعات ضروری از طریق مراجعه به اسناد و منابع آماری موجود در سازمان آموزش و پرورش استان و توزیع پرسشنامه بین دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه جمعآوری شد. پرسشنامههای پژوهش بین نمونهای با حجم 815 نفر دانشآموز (419 پسر و 396 دختر) با نمونه‌گیری طبقهای تصادفی توزیع شد. روایی پرسشنامهها با بهرهگیری از تکنیک تحلیل عاملی و پایایی پرسشنامهها با استفاده از محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در زمینۀ شاخصهای زمینهای، به‌جز نابرابری در حساسیت آموزشی والدین، در بقیة متغیرها بین دختران و پسران تفاوت معناداری وجود ندارد. در زمینۀ شاخصهای فضا، نیروی انسانی و پوشش تحصیلی بین دختران و پسران نابرابری وجود دارد. دربارۀ نابرابری در شاخص فرایند آموزش، به‌جز احساس دانشآموز دربارة رفتار عادلانه بین دختران و پسران، تفاوت معناداری وجود ندارد. دربارۀ نابرابری در پیشرفت تحصیلی، درصد قبولی دختران در کنکور، و متغیرهای رشد اعتقادی و انگیزش نسبت به مدرسه، عملکرد دختران بهتر از پسران است.
مطالعات زنان
رضا احمدی کهنعلی؛ محمدرضا بهبودی؛ طاهره جام جور
چکیده
در سال‌های اخیر، افزایش کمّی حضور زنان در سازمان‌ها با بهبود کیفی منزلت و جایگاه آن‌ها همراه نبوده و از این نیروی عظیم و خلاق، که نیمی از صاحبان تفکر و اندیشه به‌شمار می‌روند، در سطوح مدیریتی بهرۀ چندانی گرفته نشده است. بر این اساس، در پژوهش حاضر، به بررسی این پرسش پرداخته می‌شود که چه عواملی باعث شده زنان کمتر به سطوح ...
بیشتر
در سال‌های اخیر، افزایش کمّی حضور زنان در سازمان‌ها با بهبود کیفی منزلت و جایگاه آن‌ها همراه نبوده و از این نیروی عظیم و خلاق، که نیمی از صاحبان تفکر و اندیشه به‌شمار می‌روند، در سطوح مدیریتی بهرۀ چندانی گرفته نشده است. بر این اساس، در پژوهش حاضر، به بررسی این پرسش پرداخته می‌شود که چه عواملی باعث شده زنان کمتر به سطوح بالای مدیریتی دست یابند؟ هدف این پژوهش شناسایی موانع دستیابی زنان به سطوح مدیریتی از طریق به‌کارگیری روش تحقیق کیفی است. در این پژوهش، مدیران زن دستگاه‌های دولتی شهر بندرعباس، که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند، از طریق مصاحبۀ عمیق و نیمه‌ساختارمند مطالعه شدند. داده‌های حاصل از مصاحبه با استفاده از روش هفت‌مرحله‌ای کلایزی و با کمک نرم‌افزار MAX QDA تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از داده‌ها، چهار دستۀ کلی از موانع دستیابی زنان به پست‌های مدیریتی را از دیدگاه خود آن‌ها آشکار کرد که آن چهار دستۀ کلی نیز براساس بررسی و تحلیل عمیق‌تر و چند‌بارۀ داده‌ها به چندین مؤلفه تقسیم می‌شوند. این موانع به ترتیب اهمیت عبارت‌اند از: موانع شخصی با چهارده مؤلفه شامل وضعیت تأهل و فرزندان، حمایت‌نشدن از جانب خانواده و همسر، بی‌اعتمادی زنان به توانایی‌های خود، و...؛ موانع سازمانی با نوزده مؤلفه شامل دیدگاه و تفکر تصمیم‌گیرندگان و مدیریت، ترجیح مردان به زنان در شرایط مساوی، توجه‌نکردن به شایستگی‌ها و توانمندی‌ها، و...؛ موانع اجتماعی با چهار مؤلفه شامل فرهنگ جامعه و دید مردسالاری در جامعه، باورنداشتن توانمندی بالای زنان در جامعه، وجود پیش‌داوری‌های منفی دربارۀ زنان، و...؛ و موانع سیاسی با پنج مؤلفه شامل قانون مرخصی طولانی زایمان، تابعیت زن از همسر، و... . در پایان این مقاله، علاوه بر بحث یافته‌های پژوهش، پیشنهادهایی برای رفع این موانع، مانند بالا‌بردن حس خودباوری و اعتماد‌به‌نفس زنان از طریق معرفی مدیران زن موفق در کشور و همچنین توجه‌کردن به توانمندی‌های زنان در سازمان‌ها ارائه شده است.
جامعه شناسی
احمد پوراحمد؛ یوسف اشرفی؛ طلا رشیدی
چکیده
در دهۀ اخیر، تغییراتی در زمینۀ حضور زنان در فضای عمومی شهری مشاهده می‌شود. بدین لحاظ، این نوشتار، با توجه به تحولات و دگرگونی‌های حاکم بر چنین فضاهایی برای پذیرش حضور زنان، انتخابی یا ضروری‌شدن حضور زنان را در این فضاها بررسی می‌کند. روش تحقیق از نوع پیمایشی است و برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شد. نمونۀ آماری ...
بیشتر
در دهۀ اخیر، تغییراتی در زمینۀ حضور زنان در فضای عمومی شهری مشاهده می‌شود. بدین لحاظ، این نوشتار، با توجه به تحولات و دگرگونی‌های حاکم بر چنین فضاهایی برای پذیرش حضور زنان، انتخابی یا ضروری‌شدن حضور زنان را در این فضاها بررسی می‌کند. روش تحقیق از نوع پیمایشی است و برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شد. نمونۀ آماری شامل 128 نفر از شهروندان مرد و 133 نفر از شهروندان زن شهر تبریز است که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی بررسی شدند. براساس نتایج پژوهش، زنان جوان هنوز هم در مقایسه با مردان، آزادی عمل و استقلال کمتری برای حضور در فضاهای عمومی دارند. محدودیت‌های خانوادگی، کارهای زنانه، و آزاد‌نبودن فعالیت‌های مناسب برای زنان در فضاهای عمومی، مانند پارک، از عوامل مهم محدود‌کنندۀ حضور زنان در فضاهای عمومی نظیر پارک‌هاست. حضور زنان در این عرصه‌ها افزایش یافته است که بخشی از این افزایش با توجه به حضور گستردۀ زنان در مراکز دانشگاهی، آموزشی، و مراکز شغلی اجتناب‌ناپذیر است. بخش دیگری از حضور زنان در فضاهای عمومی به‌دلیل کاهش مقاومت مردان و خانواده‌ها در مقابل زنان برای حضور در این عرصه است. به عبارت دیگر، دیدگاه‌های جامعه (شامل هر دو گروه زنان و مردان) به فضاهای عمومی شهری و حضور زنان در این فضاها دگرگون شده است.
اقتصاد
زهرا نصرالهی؛ عزت الله لطفی؛ عطیه هنردوست
چکیده
خودکشی از پدیدههایی است که به نابودی سرمایههای انسانی منجر می‌شود. این امر لزوم مطالعات متعدد در زمینة بررسی عوامل تأثیرگذار بر خودکشی را موجب می‌شود. مطالعۀ حاضر به دنبال بررسی شواهد مربوط به خودکشی زنان و شناسایی متغیرهای تأثیرگذار بر خودکشی زنان در ایران است. برای این منظور از متغیرهای نرخ بیکاری زنان، نابرابری درآمدی، ...
بیشتر
خودکشی از پدیدههایی است که به نابودی سرمایههای انسانی منجر می‌شود. این امر لزوم مطالعات متعدد در زمینة بررسی عوامل تأثیرگذار بر خودکشی را موجب می‌شود. مطالعۀ حاضر به دنبال بررسی شواهد مربوط به خودکشی زنان و شناسایی متغیرهای تأثیرگذار بر خودکشی زنان در ایران است. برای این منظور از متغیرهای نرخ بیکاری زنان، نابرابری درآمدی، نرخ طلاق، میزان شهرنشینی و شاخص صنعتی‌شدن، که آمار آن‌ها در سال‌های 1386ـ1388 در دسترس بوده، استفاده و با به‌کارگیری روش اقتصادسنجی داده‌های تلفیقی، به بررسی رابطة میان متغیرهای مذکور و اقدام به خودکشی زنان در کشور پرداخته شد. نتایج نشان‌دهندۀ رابطة مثبت و معنادار میان بیکاری زنان، نابرابری درآمدی، صنعتی‌شدن، و نرخ طلاق و اقدام به خودکشی در زنان است. نتایج پژوهش همچنین اگرچه نشان‌دهندة رابطۀ مثبت میان شهرنشینی با اقدام به خودکشی در میان زنان است، این رابطه از لحاظ آماری معنادار نیست. بر این اساس، جهت حفظ سرمایة انسانی لزوم توجه به متغیرهای بررسی‌شده در این مطالعه در برنامهریزیهای مقابله با خودکشی بیشتر احساس می‌شود و شناسایی دقیقتر عوامل مؤثر بر خودکشی زنان مستلزم مطالعات دیگر و به‌کارگیری سایر متغیرهای تأثیرگذار بر خودکشی در کنار متغیرهای استفاده‌شده در این پژوهش است.
کارآفرینی
روح اله رضائی؛ محمد بادسار؛ نفیسه صلاحی مقدم
چکیده
امروزه، شواهد جدید حاکی از آن است که شخصیت و هوش هیجانی نقش مهمی در منشأ کارآفرینی ایفا می‌کند؛ هرچند، به‌رغم اهمیت موضوع، مطالعات اندکی در این زمینه، به‌ویژه با در نظر گرفتن تفاوت جنسیتی بین افراد، انجام شده است. ازاینرو، هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر هوش هیجانی بر قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان رشتههای کشاورزی ...
بیشتر
امروزه، شواهد جدید حاکی از آن است که شخصیت و هوش هیجانی نقش مهمی در منشأ کارآفرینی ایفا می‌کند؛ هرچند، به‌رغم اهمیت موضوع، مطالعات اندکی در این زمینه، به‌ویژه با در نظر گرفتن تفاوت جنسیتی بین افراد، انجام شده است. ازاینرو، هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر هوش هیجانی بر قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان رشتههای کشاورزی در دانشگاه زنجان و آزمون اثر مداخلهگری متغیر جنسیت در رابطۀ بین هوش هیجانی و قابلیت کارآفرینی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل 366 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه زنجان است که با توجه به جدول کرجسی و مورگان، تعداد 280 نفر از آن‌ها از طریق روش نمونه‌گیری طبقهای با انتساب متناسب انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده و روایی محتوایی پرسشنامه با نظر اعضای هیئت علمی دانشگاه زنجان تأیید شد. به منظور تعیین قابلیت اعتماد ابزار پژوهش پیشآزمون انجام شد که مقدار آلفای کرونباخ محاسبه‌شده برای مقیاسهای اصلی پرسشنامه در حد مناسب بود. داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از تکنیک چند‌متغیرۀ مدلسازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که هوش هیجانی از اثر مثبت و معناداری بر متغیر وابسته قابلیتهای کارآفرینی برخوردار بود و در حدود 35 درصد از واریانس آن را تبیین می‌کند. همچنین، براساس نتایج تحقیق مشخص شد که متغیر جنسیت از اثر مداخلهگری در رابطۀ بین هوش هیجانی و قابلیت کارآفرینی برخوردار است؛ به نحوی که این رابطه برای دانشجویان پسر غیرمعنادار، ولی برای دانشجویان دختر مثبت و معنادار بود.
توسعه روستایی
حشمت اله سعدی؛ هاجر وحدت مودب
چکیده
زن‌سرپرست خانوار به زنی اطلاق می‌شود که به یکی از دلایل فوت، مفقودالاثر‌شدن، متارکه، طلاق، اعتیاد، از‌کارافتادگی (دائم یا موقت)، محکومیت به زندان، اعزام به سربازی، یا بیماری، سرپرست مرد را از دست داده و مسئول تأمین معاش مادی و نیازهای معنوی خانواده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی امنیت غذایی زنان سرپرست خانوار روستایی شهرستان ...
بیشتر
زن‌سرپرست خانوار به زنی اطلاق می‌شود که به یکی از دلایل فوت، مفقودالاثر‌شدن، متارکه، طلاق، اعتیاد، از‌کارافتادگی (دائم یا موقت)، محکومیت به زندان، اعزام به سربازی، یا بیماری، سرپرست مرد را از دست داده و مسئول تأمین معاش مادی و نیازهای معنوی خانواده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی امنیت غذایی زنان سرپرست خانوار روستایی شهرستان رزن و عوامل مؤثر بر آن انجام شد. روش تحقیق پیمایشی است و از پرسشنامۀ استاندارد مقیاس ناامنی غذایی خانوار (از بعد دسترسی) HFIAS استفاده شده است به این منظور، 92 نفر از زنان سرپرست خانوار شهرستان براساس فرمول کوکران برای نمونه انتخاب و بررسی شد. پس از بررسی ادبیات موضوع، از پرسشنامۀ استانداردشده برای ارزیابی امنیت غذایی استفاده شد. میزان روایی ابزار پژوهش با کمک الفای کرونباخ برابر 5/89 بود. نتایج پژوهش نشان داد فقط 25 درصد از زنان بررسی‌شده در امنیت کامل غذایی بهسر میبرند و 75 درصد از آن‌ها درجات مختلفی از ناامنی غذایی دارند. همچنین، امنیت غذایی با عواملی چون بار تکفل، میزان تحصیلات، تعداد فرزند زیر 18 سال، علت سرپرستی، و وضعیت تملک منزل مسکونی ارتباط معنادار دارد.
اقتصاد
اسداله بابایی فرد
چکیده
امروزه، یکی از مباحث مهم در حوزۀ مسائل زنان، نقش و حضور زنان در بازار کار است. به همین دلیل پژوهش حاضر درصدد سنجش تأثیرات اشتغال زنان بر خانواده و روابط اجتماعی در شهر آران و بیدگل است. این پژوهش با روش پیمایشی و مصاحبه با 250 نفر از زنان شاغل متأهل در شهر آران و بیدگل انجام شد. نتایج نشان می‌دهد که بین نقش‌های کاری و نقش‌های سنتی ...
بیشتر
امروزه، یکی از مباحث مهم در حوزۀ مسائل زنان، نقش و حضور زنان در بازار کار است. به همین دلیل پژوهش حاضر درصدد سنجش تأثیرات اشتغال زنان بر خانواده و روابط اجتماعی در شهر آران و بیدگل است. این پژوهش با روش پیمایشی و مصاحبه با 250 نفر از زنان شاغل متأهل در شهر آران و بیدگل انجام شد. نتایج نشان می‌دهد که بین نقش‌های کاری و نقش‌های سنتی خانهداری، همسرداری، و فرزندداری و همچنین روابط اجتماعی تعارض وجود دارد و رابطة میان آن‌ها معنادار و مستقیم است. علاوه بر این، به موازات بالارفتن سن و تعداد فرزندان، فشار کاری نیز افزایش مییابد. بین تحصیلات و فشار کاری نیز رابطة معنادار و معکوس وجود دارد. نتایج تحلیل چندمتغیره و تحلیل مسیر نشان می‌دهد از میان چهار متغیر مستقل اول، تنها دو متغیر، یعنی تعارض در روابط اجتماعی و تعارض در خانهداری، وارد معادلة رگرسیونی و متغیرهای دیگر از معادله خارج می‌شوند. درنتیجه، میتوان گفت فشار کاری زنان شاغل بیشتر روابط اجتماعی آن‌ها و خانهداریشان را تحتالشعاع قرار می‌دهد و در این زمینهها برای آن‌ها تعارض ایجاد می‌کند. مسلماً تعارضهای نقشی، به‌ویژه فشارهای کاری، میتوانند سلامت جسمانی و روانی زنان شاغل را در معرض خطر قرار دهند.
