مطالعات زنان
امیر رستگار خالد؛ مهدی کاوه
چکیده
جذابیت جسمانی از جمله موضوعاتی است که در دوران جدید استانداردهای جدیدی پیدا کرده، به‌طوری‌که مدیریت بدن، به‌طور عام، و جراحی زیبایی، به‌طور خاص، اهمیت روز‌افزونی یافته و طیف وسیعی از رفتارهای گوناگون از بهداشت، بدنسازی، رژیمغذایی، و... تا انواع گوناگون جراحی را شامل می‌شود. این پژوهش با هدف بررسی معانی ذهنی مراجعهکنندگان ...
بیشتر
جذابیت جسمانی از جمله موضوعاتی است که در دوران جدید استانداردهای جدیدی پیدا کرده، به‌طوری‌که مدیریت بدن، به‌طور عام، و جراحی زیبایی، به‌طور خاص، اهمیت روز‌افزونی یافته و طیف وسیعی از رفتارهای گوناگون از بهداشت، بدنسازی، رژیمغذایی، و... تا انواع گوناگون جراحی را شامل می‌شود. این پژوهش با هدف بررسی معانی ذهنی مراجعهکنندگان برای عمل جراحی زیبایی در میان شهروندان تهرانی صورت گرفته است. مشارکتکنندگان این پژوهش را 26 نفر از دختران مراجعهکننده تشکیل می‌دهند. محققان از رویکرد کیفی نظریۀ زمینهای[1] و تکنیک جمع‌آوری اطلاعات مصاحبۀ عمیق بهره جستهاند. تحلیل داده‌ها و مدل پارادایمی ساختهشده حاکی است گسترش فرهنگ ظاهرگرایی به‌منزلۀ شرایط علی، فرایند جامعهپذیری به‌منزلۀ بستر و زمینه و افزایش درگیری فضای ذهنی به‌منزلۀ شرایط مداخلهگر تأثیرگذارند. مشارکتکنندگان با قرارگرفتن در شرایط یادشده، راهبرد بازاندیشی را اتخاذ می‌کنند، که در نتیجۀ آن پذیرش اجتماعی به‌منزلۀ پیامد مطرح می‌شود.
[1]. Grounded Theory
روانشناسی
محمد اسماعیل ریاحی؛ توحید علیزاده
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف توصیف میزان مهارت‌های پیش از ازدواج دختران مجرد 15 سال و بیشتر ساکن استان مازندران، که پدرشان شهید، جانباز، یا آزاده‌اند، و نیز برای شناسایی میزان تأثیرپذیری مهارت‌های پیش از ازدواج آن‌ها از مهارت‌های والدینشان انجام شده است. بر این اساس، 366 نفر با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران و به شیوۀ نمونه‌گیری دو‌مرحله‌ای ...
بیشتر
پژوهش حاضر، با هدف توصیف میزان مهارت‌های پیش از ازدواج دختران مجرد 15 سال و بیشتر ساکن استان مازندران، که پدرشان شهید، جانباز، یا آزاده‌اند، و نیز برای شناسایی میزان تأثیرپذیری مهارت‌های پیش از ازدواج آن‌ها از مهارت‌های والدینشان انجام شده است. بر این اساس، 366 نفر با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران و به شیوۀ نمونه‌گیری دو‌مرحله‌ای تصادفی متناسب انتخاب شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد میزان مهارت‌های پیش ازدواج در بین دختران در سطحی پایین‌تر از متوسطِ مورد انتظار است و اکثریت پاسخگویان سنین 14 تا 18 سالگی را مناسب‌ترین سن برای یادگیری این مهارت‌ها دانسته و آموزش از سوی والدین در خانواده را به‌منزلۀ بهترین راه کسب مهارت‌های پیش از ازدواج معرفی کرده‌اند. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می‌دهد که متغیرهای مستقل وارد‌شده در معادلۀ رگرسیونی، 45درصد از واریانس میزان مهارت‌های پیش از ازدواج را به‌منزلۀ متغیر مستقل تبیین می‌کند و میزان مهارت‌های پیش از ازدواج در بین دخترانی بالاتر است که آموزش‌های مستقیم بیشتری را از سوی مادران و پدرانشان در زمینۀ مهارت‌های ازدواج و زندگی زناشویی دریافت می‌کنند. پایین‌بودن نسبی میزان مهارت‌های پیش از ازدواج و تمایل دختران جوان به شرکت در دوره‌های آموزشی، بر لزوم برگزاری دوره‌ها و کلاس‌های آموزش مهارت‌های پیش از ازدواج برای دختران به صورت نظام‌مند و متوالی دلالت می‌کند.
مطالعات زنان
محمدتقی ایمان؛ مریم سروش
چکیده
سرمایه در اشکال مختلف خود منابعی را برای فرد در ساختار اجتماعی فراهم می‌کند که با استفاده از آن کنش اجتماعی تسهیل می‌شود. هدف در این پژوهش مقایسۀ بین نسلی سرمایه‌های در دسترس زنان است. نمونه از بین زنان 25ـ40 سال شیراز و مادرانشان انتخاب شده است. پرسشنامۀ محقق‌ساخته در بین 386 زن شیرازی و مادران آن‌ها (جمعاً 772 پرسشنامه) تکمیل شده است. ...
بیشتر
سرمایه در اشکال مختلف خود منابعی را برای فرد در ساختار اجتماعی فراهم می‌کند که با استفاده از آن کنش اجتماعی تسهیل می‌شود. هدف در این پژوهش مقایسۀ بین نسلی سرمایه‌های در دسترس زنان است. نمونه از بین زنان 25ـ40 سال شیراز و مادرانشان انتخاب شده است. پرسشنامۀ محقق‌ساخته در بین 386 زن شیرازی و مادران آن‌ها (جمعاً 772 پرسشنامه) تکمیل شده است. نتایج نشاندهندة آن است که سرمایۀ فرهنگی نسل حاضر در مقایسه با نسل گذشته بسیار افزایش یافته است. سرمایۀ اجتماعی کم شده و سرمایۀ اقتصادی تغییری نکرده است. نتایج پژوهش همچنین گویای این مطلب است که متغیرهای زمینهای و ساختاری با انواع سرمایه رابطۀ معناداری دارند. با کنترل این متغیرها مشخص شد که سرمایۀ فرهنگی فارغ از متغیرهای زمینهای و ساختاری بین دو نسل افزایش یافته، اما سرمایۀ اجتماعی خارج از ساختار طبقاتی جامعه تفاوت معناداری بین دو نسل نداشته است. سرمایۀ اقتصادی نیز در امتداد خطوط طبقاتی توزیع شده و ارتباطی به پویاییهای نسلی ندارد. نتایج پژوهش در پرتو نظریهها و پژوهشهای انجامشده تبیین شدهاند.
روانشناسی
محمود جمالی؛ مژگان سپاه منصور؛ معصومه فلاحیان
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی مقایسۀ بهزیستی روان‌شناختی زنان سرپرست خانواده و زنان دارای سرپرست شهر تهران انجام شد. پژوهش حاضر، مطالعه‌ای توصیفی‌ـ مقطعی بود. جامعۀ آماری این پژوهش را زنان سرپرست خانواده تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و زنان دارای سرپرست در شهر تهران در سال 1391 تشکیل دادند. نمونۀ آماری پژوهش 280 نفر شامل 140 نفر از زنان ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی مقایسۀ بهزیستی روان‌شناختی زنان سرپرست خانواده و زنان دارای سرپرست شهر تهران انجام شد. پژوهش حاضر، مطالعه‌ای توصیفی‌ـ مقطعی بود. جامعۀ آماری این پژوهش را زنان سرپرست خانواده تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و زنان دارای سرپرست در شهر تهران در سال 1391 تشکیل دادند. نمونۀ آماری پژوهش 280 نفر شامل 140 نفر از زنان سرپرست خانواده و 140 نفر زنان دارای سرپرست بودند که به‌طور تصادفی از جامعۀ آماری انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامۀ بهزیستی روان‌شناختی ریف (1989) بود. داده‌ها به وسیلۀ روش تحلیل واریانس چندمتغیره و با استفاده از نرم‌افزار رایانه‌ای SPSS18 صورت گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد که میانگین نمره‌های زنان دارای سرپرست در بهزیستی روان‌شناختی و مقیاس‌های پذیرش خود، روابط مثبت با دیگران، و زندگی هدفمند بیش از میانگین نمرۀ زنان سرپرست خانواده بود که آزمون آماری بیانگر تفاوت معنادار بین دو گروه است. در مقیاس‌های خودمختاری، تسلط بر محیط و رشد فردی میانگین نمره‌های زنان سرپرست خانواده بیش از نمره‌های زنان دارای سرپرست بود، اما فقط در مؤلفة خودمختاری، تفاوت موجود بین میانگین نمره‌های دو گروه معنادار بود. نتایج دلالت بر این دارد که زنان سرپرست خانوار در مقایسه با زنان دارای سرپرست از خطرپذیری و آسیب‌پذیری بالاتری برخوردارند. بنابراین، شرکت آن‌ها در دوره‌های آموزشی مهارت‌های ارتباطی و حل مسئله و تصمیم‌گیری می‌تواند موجبات افزایش بهزیستی روان‌شناختی و رشد و تعالی آن‌ها را در‌بر داشته باشد.
مطالعات زنان
علی یار احمدی؛ فاطمه روستا
چکیده
سبک زندگی ارتقادهندة سلامت، عاملی ارزشمند برای کاهش شیوع و تأثیر مشکلات سلامت، و بهبود کیفیت زندگی است. از آنجا که زنان وظایف مراقبت از سایر اعضای خانواده را بر‌عهده دارند، سلامتی آن‌ها امری محوری است. از‌این‌رو، توجه به وضعیت سلامتی آنان، از جمله سبک زندگی ارتقادهندة سلامت، بین آن‌ها بسیار حائز اهمیت است. هدف این پژوهش، مطالعۀ ...
بیشتر
سبک زندگی ارتقادهندة سلامت، عاملی ارزشمند برای کاهش شیوع و تأثیر مشکلات سلامت، و بهبود کیفیت زندگی است. از آنجا که زنان وظایف مراقبت از سایر اعضای خانواده را بر‌عهده دارند، سلامتی آن‌ها امری محوری است. از‌این‌رو، توجه به وضعیت سلامتی آنان، از جمله سبک زندگی ارتقادهندة سلامت، بین آن‌ها بسیار حائز اهمیت است. هدف این پژوهش، مطالعۀ سبک زندگی ارتقادهندة سلامت زنان سنین باروری است. جامعة آماری این پژوهش شامل زنان سنین باروری 15ـ49 سال ساکن شهر شیراز است و حجم نمونه 392 نفر، با روش نمونه‌گیری خوشهای چند‌مرحله‌ای انتخاب شده است. نتایج ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون روایی شاخصهای مختلف مطالعه شامل سلامت عمومی، خودکارآمدی، آگاهی از رفتار سالم، حمایت اجتماعی، سبک زندگی سلامت‌محور به ترتیب 77/0، 72/0، 64/0، 91/0 و 87/0 است. یافته‌ها نشان می‌دهد که بین تحصیلات، میزان مطالعه در حوزة سلامت، میزان استفاده از وسایل ارتباطی، هویت طبقاتی، حمایت اجتماعی، خودکارآمدی، سلامت عمومی خودگزارششده، و آگاهی از رفتار سلامتی با سبک زندگی سلامت‌محور رابطة معناداری وجود دارد. از طرفی نتایج مطالعه نشان می‌دهد بین سن پاسخگویان، وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال، بعد خانواده، درآمد، و تجربه برخی بیماریهای خاص با متغیر وابسته رابطۀ معناداری وجود ندارد. نتایج مدل‌های رگرسیونی نشان می‌دهد 4 متغیر شامل خودکارآمدی سلامت، سلامت عمومی خودگزارششده، مطالعه در حوزۀ سلامت، و آگاهی از رفتار سلامتی 51 درصد از تغییرات سبک زندگی ارتقادهندة سلامت زنان در سنین باروری را تبیین می‌کند که در این میان خودکارآمدی سلامت، مؤثرترین متغیر است.
اقتصاد
احمد یعقوبی فرانی؛ هاجر وحدت مودب؛ سمیه لطیفی
چکیده
اگرچه مشاغل خانگی یکی از زمینههای مناسب فعالیت اقتصادی زنان، به‌ویژه در مناطق روستایی، به‌شمار می‌رود، توسعۀ آن با موانع و محدودیت‌های متعددی روبه‌روست. بر همین اساس، در پژوهش حاضر، به بررسی موانع عمدۀ گرایش زنان و دختران روستایی به مشاغل خانگی پرداخته شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را زنان روستایی بالای هجده سال بخش ...
بیشتر
اگرچه مشاغل خانگی یکی از زمینههای مناسب فعالیت اقتصادی زنان، به‌ویژه در مناطق روستایی، به‌شمار می‌رود، توسعۀ آن با موانع و محدودیت‌های متعددی روبه‌روست. بر همین اساس، در پژوهش حاضر، به بررسی موانع عمدۀ گرایش زنان و دختران روستایی به مشاغل خانگی پرداخته شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را زنان روستایی بالای هجده سال بخش سردرود شهرستان رزن در استان همدان تشکیل می‌دهند که بر‌اساس فرمول کوکران 187 نفر از آن‌ها به صورت تصادفی و با استفاده از نمونه‌گیری خوشهای چند‌مرحله‌ای گزینش و مطالعه شدند. مهمترین ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی صوری آن به تأیید متخصصان رسید و جهت بررسی پایایی آن با محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ، پایایی در همۀ قسمت‌های پرسشنامه بیشتر از 8/0 برآورد شد که بیانگر قابلیت اعتماد آن است. طبق نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی، عوامل بازدارندۀ گرایش زنان روستایی به راه‌اندازی مشاغل خانگی در شش عامل فرهنگی و اجتماعی، زیرساختی و مالی، شخصیتی، حمایتی، خانوادگی، و آموزشی دسته‌بندی شدند. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد، به‌رغم وجود این محدودیت‌ها، نگرش زنان روستایی به راه‌اندازی مشاغل خانگی در سطح مطلوبی قرار دارد که بر این اساس می‌توان گفت در صورت رفع عوامل بازدارنده، مشاغل خانگی در این منطقه توسعه خواهد یافت.
علوم سیاسی
حسین مسعودنیا؛ مینا نظری؛ نجات محمدی فر
چکیده
از جمله تغییر و تحولاتی که در دهه‌های اخیر در حوزۀ سیاسی و اجتماعی در ایران به‌وجود آمد، تغییر در میزان حضور و مشارکت سیاسی‌ـ اجتماعی زنان بوده است و انتظار می‌رود با افزایش توانمندیها و ارتقای سطح تحصیلات زنان و افزایش تعاملات در سطح بین‌الملل، حضور زنان در حوزۀ قدرت سیاسی‌ـ اجتماعی، به‌ویژه در قوة مقننه، دو‌چندان شود. این ...
بیشتر
از جمله تغییر و تحولاتی که در دهه‌های اخیر در حوزۀ سیاسی و اجتماعی در ایران به‌وجود آمد، تغییر در میزان حضور و مشارکت سیاسی‌ـ اجتماعی زنان بوده است و انتظار می‌رود با افزایش توانمندیها و ارتقای سطح تحصیلات زنان و افزایش تعاملات در سطح بین‌الملل، حضور زنان در حوزۀ قدرت سیاسی‌ـ اجتماعی، به‌ویژه در قوة مقننه، دو‌چندان شود. این پژوهش با تأکید بر اهمیت مشارکت سیاسی زنان در توسعه و پیشرفت کشور، با رویکردی مقایسهایـ تحلیلی در‌صدد ارزیابی میزان مشارکت و حضور زنان در قوة مقننه از قبل تا بعد از انقلاب اسلامی بوده است. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد مشارکت سیاسی زنان از دوران پهلوی تا انقلاب اسلامی ایران شاهد فرازونشیبهایی بوده است و به‌رغم پیشرفتهای علمی و کسب تجارب سیاسی‌ـ اجتماعی زنان، هنوز تا بهرهمندی مناسب از توانمندی آن‌ها در ساختار مدیریتی کشور فاصله وجود دارد و به نظر میرسد مشارکت آن‌ها در این سطح، نیازمند ایجاد انگیزه و برطرفکردن موانع پیش روست.
مطالعات زنان
فهیمه فرهمند پور؛ الهام بحرانی فرد
چکیده
کتابهای درسی، در کنار آموزش دانش‌آموزان، آن‌ها را برای پذیرش نقشهای متناسب با ویژگیهای جنسیتیشان، آن‌گونه که مدنظر مؤلفان این کتب است، آماده می‌کنند. پژوهش حاضر در‌صدد است به چگونگی بازنمایی نقش اجتماعی‌ـ سیاسی زنان در کتابهای درسی دو مقطع ابتدایی و راهنمایی، در سال تحصیلی 1391ـ1392 بپردازد. روش تحقیق، تحلیل محتوای ...
بیشتر
کتابهای درسی، در کنار آموزش دانش‌آموزان، آن‌ها را برای پذیرش نقشهای متناسب با ویژگیهای جنسیتیشان، آن‌گونه که مدنظر مؤلفان این کتب است، آماده می‌کنند. پژوهش حاضر در‌صدد است به چگونگی بازنمایی نقش اجتماعی‌ـ سیاسی زنان در کتابهای درسی دو مقطع ابتدایی و راهنمایی، در سال تحصیلی 1391ـ1392 بپردازد. روش تحقیق، تحلیل محتوای کمّی بر‌اساس شاخص جنسیت در بین تصاویر و متن دروس است. آنچه مسلم است، باید دید عمومی به نقشهای زنان بسط داده شود و بسیاری فعالیتها مانند: فعالیتهای خیریه و امور عامالمنفعه، امدادگری، و انجامدادن فریضههای اجتماعی مهمی مانند: امر به معروف و نهی از منکر به‌منزلۀ فعالیتهای اجتماعی مهمی که زنان جامعه به آن مشغولاند مورد توجه قرار گیرد. همچنین، دسته‌بندی و تحلیل محتوای گزارههای توصیفی و هنجاری نشان می‌دهند که بیشتر گزارهها و تصاویر موجود در کتابهای درسی توصیفی است، اما توصیف آن‌ها از مقولههای نقشآفرینی زنان در عرصههای سیاسی و اجتماعی، در بیشتر موارد، حضور گسترده و رو به افزونی زنان را در فعالیتهای اجتماعی بهدرستی منعکس نمیکند.
