توسعه روستایی
ناصر سیف اللهی؛ گلثوم اکبری آرباطان
چکیده
باز کردن پتانسیل دیجیتالی مناطق روستایی برای آینده مشاغل روستایی، جوامع روستایی و اقتصاد کشور به عنوان یک موضوع مهم مطرح است و کسب و کارهای خانگی زنان روستایی به عنوان یکی از بزرگترین انواع کسب و کارها در اقتصاد جهانی متاثر از فناوری دیجیتال است. با توجه به اهمیت این موضوع شناسایی فرصتها و چالشهای اقتصاد دیجیتال در مشاغل خانگی زنان ...
بیشتر
باز کردن پتانسیل دیجیتالی مناطق روستایی برای آینده مشاغل روستایی، جوامع روستایی و اقتصاد کشور به عنوان یک موضوع مهم مطرح است و کسب و کارهای خانگی زنان روستایی به عنوان یکی از بزرگترین انواع کسب و کارها در اقتصاد جهانی متاثر از فناوری دیجیتال است. با توجه به اهمیت این موضوع شناسایی فرصتها و چالشهای اقتصاد دیجیتال در مشاغل خانگی زنان روستایی حایز اهمیت است این پژوهش با این هدف به شیوه‌ی توصیفی، از طریق مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختارمند به تدوین و اعتباریابی چارچوبی مفهومی با روش تحلیل مضمون پرداخته است. جامعه‌ی آماری شامل خبرگان و صاحبنظران و صاحبان مشاغل زنان روستایی هستند که از بین آنها ۱۲نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و در این مطالعه مشارکت کردند تعداد نمونه ها از قاعده اشباع پیروی میکند. برای محاسبه پایایی مصاحبه با روش توافق درون موضوعی یا دو کدگذار برابر 79% شد که قابلیت اعتماد کدگذاری را تایید میکند. یافته‌های پژوهش نشان میدهد مفاهیم در قالب ۲ مضمون اصلی فرصتها و چالشها است که فرصتها با ۵ مضمون شامل قابلیت خوشه سازی، همگرایی فناوری با اهداف اقتصادی، شبکه ای از روابط فراملی، ارزش آفرینی شغلی، تاب آوری مشاغل و چالش ها در قالب ۵مضمون شامل شکافهای فرایندی دیجیتال، ایجاد اقتصاد سیاه برای مشاغل روستایی، اثرات نامطلوب اجتماعی، جنبه های فرهنگی، مخاطرات فناورانه و فرصتها دسته بندی شده اند.
توسعه روستایی
مهتاب ولی زاده؛ فرحناز رستمی؛ نعمت اله شیری؛ مژگان خوش مرام
چکیده
پایین‌بودن نرخ مشارکت اقتصادی و فعالیت‌های کارآفرینانۀ زنان روستایی، تلاش در راستای ترویج کسب‌وکارهای کارآفرینانه در میان آنها را ضروری ساخته است. نقطۀ آغازین راه‌اندازی یک کسب‌وکار، تشخیص فرصت است و فرایند تشخیص فرصت‌های کارآفرینی در بین زنان متفاوت با مردان است.مطالعۀ حاضر با هدف واکاوی عوامل مؤثر بر تشخیص فرصت‌های کارآفرینی ...
بیشتر
پایین‌بودن نرخ مشارکت اقتصادی و فعالیت‌های کارآفرینانۀ زنان روستایی، تلاش در راستای ترویج کسب‌وکارهای کارآفرینانه در میان آنها را ضروری ساخته است. نقطۀ آغازین راه‌اندازی یک کسب‌وکار، تشخیص فرصت است و فرایند تشخیص فرصت‌های کارآفرینی در بین زنان متفاوت با مردان است.مطالعۀ حاضر با هدف واکاوی عوامل مؤثر بر تشخیص فرصت‌های کارآفرینی در بین زنان روستایی عضو صندوق‌های اعتبارات خرد شهرستان کرمانشاه انجام شد.جامعۀ مورد مطالعه، کلیۀ زنان عضو صندوق‌های اعتبارات خرد شهرستان کرمانشاه (626 نفر) بودند که براساس جدول بارتلت و همکاران، 201 نفر از آنها به‌عنوان نمونۀ تحقیق تعیین شدند و به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوا و روایی همگرا و پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ به تأیید رسید. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری‌شده از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS بهره گرفته شد. یافته‌های مطالعه نشان داد آموزش‌های کارآفرینانه، سرمایۀ اجتماعی و مهارت‌های کارآفرینی از عوامل تأثیرگذار بر فرصت‌های کارآفرینی در بین زنان روستایی عضو صندوق‌های اعتبارات خرد شهرستان کرمانشاه هستند.با برنامه‌ریزی مناسب در زمینۀ بهبود وضعیت آموزش‌های کارآفرینانه، سرمایۀ اجتماعی و مهارت‌های کارآفرینی زنان روستایی عضو صندوق‌های اعتبارات خرد شهرستان کرمانشاه می‌توان به افزایش نرخ مشارکت اقتصادی آنان درنتیجۀ ارتقای قابلیت تشخیص فرصت‌های کارآفرینی امیدوار بود.
توسعه روستایی
علی اکبر عنابستانی؛ شکوفه معمل وند؛ مهدی جوانشیری
چکیده
با آنکه اندیشمندان توسعه همیشه بر تعالی انسان از همة جنبه‌ها اتفاق‌نظر داشته‌اند، در بسیاری از کشورها مسئلة جنسیت معیاری برای نابرابری‌های اجتماعی‌ـ فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و غیره شده و همین امر خود چالش و معضلی جدی در مسیر دستیابی به توسعة پایدار است. در این میان، روستاها بیشتر، به دلیل فضای جنسیت‌زدگی، زنان و توانمندی آنها ...
بیشتر
با آنکه اندیشمندان توسعه همیشه بر تعالی انسان از همة جنبه‌ها اتفاق‌نظر داشته‌اند، در بسیاری از کشورها مسئلة جنسیت معیاری برای نابرابری‌های اجتماعی‌ـ فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و غیره شده و همین امر خود چالش و معضلی جدی در مسیر دستیابی به توسعة پایدار است. در این میان، روستاها بیشتر، به دلیل فضای جنسیت‌زدگی، زنان و توانمندی آنها را در عرصه‌های گوناگون نادیده می‌گیرند. این در حالی است که مشارکت زنان هم‌پای مردان می‌تواند روند دستیابی به توسعه را تسهیل کند. ازاینرو، پژوهش حاضر با هدف بررسی رویکردهای جنسیتی بر توسعة پایدار در روستاهای پیرامون کلانشهر کرج انجام شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی‌ـ تحلیلی و نوع آن از نظر هدفْ کاربردی است. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعة آماری ده روستای واقع در بخش مرکزی شهرستان کرج و از مجموع 3 هزار و 987 خانوار ساکن در سکونت‌گاه‌های روستایی پیراشهری، با فرمول کوکران، حجم نمونة 228 خانوار برآورد و این افراد با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. برای آزمودن مدل مفهومی پژوهش و بررسی تأثیر ابعاد پژوهش بر توسعة پایدار از تکنیک حداقل مربعات جزئی و از نرم‌افزار Smart PLS استفاده شد. با توجه به نتایج، ضرایب t بین متغیرهای اصلی پژوهش، بالای 58/2 بوده؛ یعنی رابطه معنادار و مستقیم است. بدین‌ترتیب، ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و نهادی بر توسعة پایدار تأثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار R2 نشان میدهد 7/96درصد توسعة پایدار با دستیابی به ابعاد چهارگانه تبیین شده و بعد اقتصادی با ضریب 88/0 تأثیر بیشتری نسبت به سایر ابعاد بر توسعة پایدار روستایی داشته است. همچنین، نتایج آزمون T با دو گروه مستقل نشان داد که در منطقة مطالعه‌شده، نوع جنسیت فقط در شاخص اقتصادی و توسعة پایدار تأثیرگذار نبوده است، ولی در سه شاخص اجتماعی، زیست‌محیطی و نهادی نوع جنسیت تأثیرگذاری معناداری داشته است. لذا کلیة ابعاد ذکرشده از جهت اهمیت و ضرورت، نیازمند برنامه‌ریزی مدون و نیز اقدام برای ارتقا بوده و بی‌توجهی به هریک از آنها می‌تواند روند بهبود توسعة پایدار روستایی و نیز نقش مثبت رویکرد جنسیت در آن را با چالش و مشکلاتی عدیده مواجه کند.
توسعه روستایی
مسعود یزدان‌پناه؛ کژال خدری؛ معصومه فروزانی؛ مسعود برادران
چکیده
هدف این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت زنان روستایی در فرایند توسعه (اجتماعی، اقتصادی و سیاسی) در مناطق روستایی شهرستان لیکک، استان کهگیلویه و بویراحمد است. جامعة هدف این مطالعه شامل زنان روستایی فعال 15 تا 64 سال شهرستان لیکک است که براساس جدول کرجسی و مورگان، حجم نمونة 300 نفر تعیین و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده‌اند. ...
بیشتر
هدف این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت زنان روستایی در فرایند توسعه (اجتماعی، اقتصادی و سیاسی) در مناطق روستایی شهرستان لیکک، استان کهگیلویه و بویراحمد است. جامعة هدف این مطالعه شامل زنان روستایی فعال 15 تا 64 سال شهرستان لیکک است که براساس جدول کرجسی و مورگان، حجم نمونة 300 نفر تعیین و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده‌اند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامهای است که روایی صوری آن از سوی گروهی از متخصصان تأیید شد و پایایی آن نیز با انجام مطالعة راهنما و محاسبة ضریب آلفای کرونباخ (73/0 تا 94/0) به‌دست آمد. نتایج مطالعه نشان‌دهندة میانگین بالای مشارکت زنان روستایی مطالعه‌شده در فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در جامعة روستایی است. همچنین، یافتهها نشان داد همبستگی منفی بین مشارکت اقتصادی، مشارکت سیاسی و مشارکت اجتماعی و برخی از متغیرهای کلیدی نظیر کلیشة جنسیتی، هویت کشاورز و هویت خانهداری وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که خودکارآمدی و هویت خانهداری بر نیت مشارکت تأثیر مثبت دارد. علاوه بر این، کلیشة جنسیتی تأثیر منفی بر مشارکت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی داشته است. در مدل نهایی، 85 درصد از واریانس در مشارکت اقتصادی، 77 درصد در مشارکت اجتماعی و 69 درصد در مشارکت سیاسی از سوی متغیرهای مستقل پژوهش تبیین می‌شود. براساس نتایج به‌دست‌آمده ارزشبخشی به فعالیت‌های زنان خانهدار در جامعه و رسانهها و ایجاد حقوق مادی و معنوی برای این فعالیتها پیشنهاد می‌شود. افزون بر آن، برگزاری گردهمایی زنان خانهدار با زنان فعال و موفق می‌تواند خودکارآمدی زنان را افزایش دهد.
توسعه روستایی
سید احمد فیروزآبادی؛ حسین ایمانی جاجرمی؛ حمیده دباغی
چکیده
امروزه کارآفرینی اجتماعی در بخش‌های عمومی، خصوصی و اجتماعی و در قالب اشکال متفاوت سازمانی (انتفاعی، غیرانتفاعی یا ترکیبی، خیریه‌ها، تعاونی‌ها، شرکت‌های سهامی، بنگاه‌های تجاری، اتحادیه‌ها) به تولید و خلق ارزش اجتماعی می‌پردازد. گسترش فعالیت تعاونی‌ها و عضوگیری آنها از میان زنان این سؤال را ایجاد میکند که آیا تعاونی‌های ...
بیشتر
امروزه کارآفرینی اجتماعی در بخش‌های عمومی، خصوصی و اجتماعی و در قالب اشکال متفاوت سازمانی (انتفاعی، غیرانتفاعی یا ترکیبی، خیریه‌ها، تعاونی‌ها، شرکت‌های سهامی، بنگاه‌های تجاری، اتحادیه‌ها) به تولید و خلق ارزش اجتماعی می‌پردازد. گسترش فعالیت تعاونی‌ها و عضوگیری آنها از میان زنان این سؤال را ایجاد میکند که آیا تعاونی‌های زنان روستایی می‌توانند پتانسیلی برای شکل‌گیری کارآفرینی اجتماعی باشند؟ برای پاسخ به این سؤال، متن‌های حاصل از ۸ مصاحبه با کارآفرین و زنان عضو یک تعاونی زنان روستایی و همچنین متن اساس‌نامة شرکت‌های تعاونی در قانون، اساس تحلیل قرار گرفت و پاسخ به سؤالات پژوهش از طریق کاربرد روش گرانددتئوری و نرم‌افزار تحلیل داده‌های کیفی مکس کیو.دی.ای ممکن شد. پس از تحلیل، درمجموع ۴۳۸ عبارت معنایی استخراج شد و در ۱۶ مقولة اصلی، ۴۲ مقولة فرعی طبقه‌بندی و منظم شد. تعاونی به هنگام تأسیس در سال ۱۳۹۰، از دو نوع سرمایة مالی‌ـ امکاناتی و سرمایة انسانی و ذخیرة دانش برخوردار بوده است. ماهیت کسب‌وکار ایجادشده در تعاونی مطالعه‌شده علاوه بر آنکه به حل مسئلة اجتماع محلی معطوف است، از رویکردی خیرخواهانه در مواجهه با زنان روستایی تحت پوشش برخوردار است. مسئلة اجتماعی در این تعاونی، در سطح یک، اشتغال‌زایی برای کارآفرین و در سطح دو، حل مسائل اقتصادی اجتماع محلی، توان‌افزایی گروه‌هایی که فاقد درآمدند، برخورداری از رویکرد منفعت‌رسانی به زنان روستایی سرپرست خانوار و عضوگیری از زنان بدسرپرست و خودسرپرست بوده است. محیط کارآفرینی در تعاونی زنان روستایی مهرآفرین ارم از چهار تم اصلی یعنی: کارآفرین، زنان روستایی به‌مثابة اجتماع محلی، زمینه‌ها و بسترهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و قانونی و همچنین موانع بازدارنده از توسعة تعاونی ناشی از ضعف کارآفرین و هیئت مؤسس تشکیل می‌شود. استراتژی‌های تعاونی مهرآفرین ارم از استراتژی‌های فعلی (آموزشی، مدیریت نیروی انسانی، مالی، تولیدی و عرضه و فروش) و همچنین راهبردهای توسعه‌ای تعاونی در آینده تشکیل شده است. مقولة خوشه‌ای دستاوردها و پیامدهای تعاونی زنان روستایی مهرآفرین ارم به توانمندسازی و توان‌افزایی زنان، خلق و ایجاد ارزش و موفقیت‌های مالی و در عرصة رقابت تعاونی اشاره دارد.
توسعه روستایی
امیرحسین علی بیگی؛ نسرین افشار؛ مهنا شاهمرادی
چکیده
در کشور ما، موانع متعددی در راستای تحقق مشارکت پویای دختران روستایی در توسعه وجود دارد. شاید بتوان اذعان داشت که دختران روستایی کم‌نصیب‌ترین افراد جامعۀ روستایی هستند. شناسایی مسائل دختران روستایی می‌تواند زمینه‌ساز رفع موانع توانمندسازی بخشی از نیروی جوان روستایی باشد، لذا هدف این پژوهش شناسایی مشکلات دختران روستا با بهرهگیری ...
بیشتر
در کشور ما، موانع متعددی در راستای تحقق مشارکت پویای دختران روستایی در توسعه وجود دارد. شاید بتوان اذعان داشت که دختران روستایی کم‌نصیب‌ترین افراد جامعۀ روستایی هستند. شناسایی مسائل دختران روستایی می‌تواند زمینه‌ساز رفع موانع توانمندسازی بخشی از نیروی جوان روستایی باشد، لذا هدف این پژوهش شناسایی مشکلات دختران روستا با بهرهگیری از روش تئوری بنیانی تعیین شد. جامعة مطالعه‌شده، دختران روستایی شهرستان کرمانشاه بودند. داده‌های این تحقیق با روش مصاحبة عمیق و مشاهدة مستقیم جمع‌آوری شد که تا زمان رسیدن به اشباع تئوریک ادامه پیدا کرد. یافته‌های پژوهش نشان داد دختران روستایی جامعۀ مطالعه‌شده با مسائل و مشکلات متعددی روبهرو هستند که در این بررسی، پدیدۀ بیکاری بهمنزلة مقولۀ هستهای شناسایی شد و زمینه، علل ایجادکننده، مداخلات و استراتژی‌های مرتبط با این پدیده واکاوی شد. همچنین، به پیامدهایی اشاره شد که در صورت عدم ساماندهی وضعیت موجود دیر یا زود، تبعات مخرب آن را در جامعۀ روستایی و بهطور قطع در جامعۀ شهری شاهد خواهیم بود.
توسعه روستایی
جعفر یعقوبی؛ پریسا نجفلو؛ الهه حق وردی
چکیده
هدف کلی این تحقیق، بررسی ابعاد مختلف و موانع خوداشتغالی در میان دانشجویان دختر دانشکدۀ کشاورزی است. این پژوهش توصیفی‌ـ همبستگی به روش پیمایشی انجام شد. جامعۀ مطالعه‌شده دانشجویان دختر سال آخر مقطع کارشناسی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه زنجان در سال تحصیلی 1394ـ1395 بودند (135N=). حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برآورد شد (63=N). نمونهها ...
بیشتر
هدف کلی این تحقیق، بررسی ابعاد مختلف و موانع خوداشتغالی در میان دانشجویان دختر دانشکدۀ کشاورزی است. این پژوهش توصیفی‌ـ همبستگی به روش پیمایشی انجام شد. جامعۀ مطالعه‌شده دانشجویان دختر سال آخر مقطع کارشناسی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه زنجان در سال تحصیلی 1394ـ1395 بودند (135N=). حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برآورد شد (63=N). نمونهها با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی انتخاب شدند. پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته ابزار جمع‌آوری داده‌ها بود که روایی آن از طریق آرای اعضای هیئتعلمی دانشگاه زنجان و پایایی آن از طریق پایلوت تست و اندازهگیری ضریب آلفای کرونباخ، به میزان 71/0- 89/0 برآورد شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد اولویت‌های مهم اشتغال به ترتیب کار تعاونی، خوداشتغالی و استخدام است. از انگیزه‌های مهم خوداشتغالی دستیابی به رفاه بیشتر، آزادی و انعطافپذیری در کار و استفاده از همۀ دانش، مهارت و ایدههای خود بود. دانشجویان تمایل بیشتری به اشتغال در بخش خدماترسانی کشاورزی داشتند و مهم‌ترین ملزومات خوداشتغالی از نظر آنها به ترتیب سرمایۀ مالی، برخورداری از آموزش تخصصی جهت راه‌اندازی کسب‌وکار و تجربه‌های کاری در زمینۀ مربوطه بیان شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که هفت عامل حمایتی، قانونی و موانع جنسیتی، خطرپذیری کشاورزی و ضعف مهارت‌های ارتباطی، ضعف مادی و دانشی، نگرشی و امنیتی، گرایش به راحتطلبی و عدم ریسکپذیری در اشتغال، ضعف مهارت مدیریتی و فنی و کمبود تسهیلات توانستند 34/74درصد از کل واریانس موانع خوداشتغالی دانشجویان دختر در بخش کشاورزی را تبیین کنند.
توسعه روستایی
روح اله رضائی؛ سپیده نوروزی؛ غلامرضا مجردی؛ لیلا صفا
چکیده
امروزه، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت یکی از شاخصهای مهم توسعه به‌شمار می‌رود؛ این در حالی است که زنان، به‌ویژه در مناطق روستایی، به دلیل آسیبپذیری بیشتر نسبت به مردان، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت پایینتری داشته باشند که این مسئله لزوم بررسی عوامل تأثیرگذار بر آن را دو‌چندان میکند. با توجه به اهمیت موضوع، این تحقیق توصیفی‌ـ ...
بیشتر
امروزه، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت یکی از شاخصهای مهم توسعه به‌شمار می‌رود؛ این در حالی است که زنان، به‌ویژه در مناطق روستایی، به دلیل آسیبپذیری بیشتر نسبت به مردان، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت پایینتری داشته باشند که این مسئله لزوم بررسی عوامل تأثیرگذار بر آن را دو‌چندان میکند. با توجه به اهمیت موضوع، این تحقیق توصیفی‌ـ همبستگی با هدف بررسی عوامل تأثیرگذار بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت زنان روستایی انجام گرفت. جامعۀ آماری این پژوهش را 13 هزار و 835 نفر از زنان 15 تا 64 سال ساکن در مناطق روستایی شهرستان اسلامآباد غرب در استان کرمانشاه تشکیل دادند که با توجه به جدول بارتلت و همکاران (2001)، 250 نفر از آنان با روش نمونه‌گیری چند‌مرحله‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامۀ استاندارد استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که چهار متغیر سن، تعداد اعضای خانوار، تعداد فرزند و سابقۀ زندگی مشترک رابطۀ منفی و معنادار و دو متغیر سطح تحصیلات و زمان صرف‌شده برای ورزش روزانه رابطۀ مثبت و معنادار با کیفیت زندگی مرتبط با سلامت زنان روستایی داشتند. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که بین میانگین کیفیت زندگی مرتبط با سلامت زنان بر‌حسب متغیرهای وضعیت تأهل، سرپرستی خانوار، داشتن بیمه و انجام‌دادن معاینات دورهای پزشکی تفاوت معناداری وجود داشت. در‌نهایت، شش مؤلفۀ سبک زندگی ارتقادهندۀ سلامت شامل مدیریت تغذیه، حمایت اجتماعی، مسئولیتپذیری سلامتی، ورزش و فعالیت بدنی، مدیریت استرس و ارزشمند‌بودن زندگی 57درصد از واریانس کیفیت زندگی مرتبط با سلامت زنان روستایی را تبیین کردند.
توسعه روستایی
علی شمس؛ نازیلا نبی زاده؛ حسین شعبانعلی فمی
چکیده
هرگونه برنامه‌ریزی با هدف توسعة اقتصادی جوامع روستایی نیازمند شناخت اولیة جایگاه و نقش زنان روستایی در نظام بهرهبرداری روستایی است. ازاینرو،این تحقیق توصیفی‌ـ پیمایشی با هدف بررسی نقش زنان روستایی در نظام دامپروری روستایی انجام گرفت. جامعة آماری شامل ۶ هزار ۵۷۱ نفر خانوار روستایی شهرستان چاروایماق بود که با استفاده از فرمول ...
بیشتر
هرگونه برنامه‌ریزی با هدف توسعة اقتصادی جوامع روستایی نیازمند شناخت اولیة جایگاه و نقش زنان روستایی در نظام بهرهبرداری روستایی است. ازاینرو،این تحقیق توصیفی‌ـ پیمایشی با هدف بررسی نقش زنان روستایی در نظام دامپروری روستایی انجام گرفت. جامعة آماری شامل ۶ هزار ۵۷۱ نفر خانوار روستایی شهرستان چاروایماق بود که با استفاده از فرمول کوکران ۱۳۵ نفر از زنان روستایی از طریق نمونه‌گیری چند‌مرحله‌ای تصادفی انتخاب و مطالعه شدند. ابزار تحقیق پرسش‌نامة محققساختهای بود که روایی آن از طریق متخصصان موضوعی تأیید و از طریق پیش‌آزمون و محاسبة ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 7/0 برای شاخصهای ترکیبی مناسب تشخیص داده شد. نتایج تحقیق نشان داد که ۷/۶۰ درصد زنان روستایی نگرشی خنثی (میانه) در‌خصوص مشارکت در فعالیت‌های دامپروری داشتند. سنگین و سخت بودن کارهای دامپروری مهم‌ترین مانع مشارکت از دید زنان بود. تأمین مواد غذایی مورد نیاز مهم‌ترین انگیزة بیرونی و احساس مسئولیت در قبال خانواده مهم‌ترین انگیزة درونی زنان برای مشارکت در فعالیت‌های دامپروری محسوب میشد. بیشتر زنان به میزان کمی از رسانههای جمعی اطلاعات دریافت میکردند و مهم‌ترین منبع اطلاعاتی آنها تلویزیون بود. زنان بیشترین مشارکت را در فعالیت‌های شیردوشی و فرآوری و کمترین مشارکت را در فعالیت‌های مربوط به چرا داشتند.
توسعه روستایی
فرحناز رستمی؛ ماریه صحرایی؛ طاهره ملکی؛ فاطمه ساسانی؛ مهنا شاهمرادی
چکیده
توسعۀ منابع انسانی عامل کلیدی و پیش‌شرط لازم برای دستیابی به توسعۀ پایدار روستایی به‌شمار می‌رود. در این بین توجه به زنان و دختران روستایی، به‌منزلۀ نیمی از منابع انسانی بالقوۀ فعال جوامع روستایی، بر کسی پوشیده نیست. ازاینرو، جهت تحقق رشد و توسعة بلندمدت در این جوامع، پرداختن به مسائل و مشکلات آنان ضرورتی انکارناپذیر است. بنابراین، ...
بیشتر
توسعۀ منابع انسانی عامل کلیدی و پیش‌شرط لازم برای دستیابی به توسعۀ پایدار روستایی به‌شمار می‌رود. در این بین توجه به زنان و دختران روستایی، به‌منزلۀ نیمی از منابع انسانی بالقوۀ فعال جوامع روستایی، بر کسی پوشیده نیست. ازاینرو، جهت تحقق رشد و توسعة بلندمدت در این جوامع، پرداختن به مسائل و مشکلات آنان ضرورتی انکارناپذیر است. بنابراین، این پژوهش با هدف آسیبشناسی چالشها و مشکلاتدختران در جوامع روستاییانجام گرفت. جامعۀ مطالعه‌شده در این پژوهش را دختران دهستان ماهیدشت شهرستان کرمانشاه (3600N=) تشکیل دادند. سپس، با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی، 132 نفر از آنان برای نمونۀ تحقیق انتخاب و بهصورت انتساب متناسب این تعداد نمونه در میان 10 روستای این دهستان توزیع شدند. ضریب پایایی تحقیق نیز با استفاده از آلفای کرونباخ 7/0 به‌دست آمد. طبق نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل عاملی، پنج عامل آسیبهای روانی، فقر آموزشیـ رفاهی، آسیبهای اجتماعی، فقر اقتصادیـ بهداشتی، و چالشهای فراروی ازدواج، 53/65درصد مشکلات دختران روستایی را بهخود اختصاص دادهاند.
توسعه روستایی
لیلا وثوقی؛ مهدیه قاسمی
چکیده
با توجه به وجود نابرابری‌های جنسیتی که عمدتاً در بسیاری از جوامع علیه زنان دیده می‌شود، بحث توانمندسازی آنها در سال‌های اخیر اهمیت خاصی یافته است. در این زمینه، تحقیقات بسیاری به رابطۀ کارایی نقش اکوتوریسم در توانمندسازی جامعۀ محلی، از طریق جلب مشارکت آنان در فعالیت‌های گردشگری، تأکید کرده است. با توجه به این موضوع، پژوهش حاضر ...
بیشتر
با توجه به وجود نابرابری‌های جنسیتی که عمدتاً در بسیاری از جوامع علیه زنان دیده می‌شود، بحث توانمندسازی آنها در سال‌های اخیر اهمیت خاصی یافته است. در این زمینه، تحقیقات بسیاری به رابطۀ کارایی نقش اکوتوریسم در توانمندسازی جامعۀ محلی، از طریق جلب مشارکت آنان در فعالیت‌های گردشگری، تأکید کرده است. با توجه به این موضوع، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نقش توسعۀ اکوتوریسم بر ابعاد مختلف توانمندسازی زنان روستایی، با بهرهگیری از روش پیمایشی انجام شد. جامعۀ آماری این تحقیق، زنان روستای شیب‌دراز جزیرۀ قشم بودند که در طرح حفاظتی «لاکپشتهای دریایی پوزهعقابی» با تأکید بر توسعۀ اکوتوریسم و صنایعدستی مشارکت داشتند. جهت گردآوری داده‌ها نیز از پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که توسعة اکوتوریسم میزان توانمندسازی اجتماعی، اقتصادی، و روانی زنان را بهطور معناداری در روستای مطالعه‌شده افزایش داده است.
توسعه روستایی
مهدی نوری پور؛ زهرا توکلی تبار؛ شهاب میرزایی
چکیده
بدون شک، مشارکت زنان روستایی در تعاونی‌ها تأثیر بسزایی در توسعۀ فعالیت آنها و توسعۀ روستاها خواهد داشت و سرمایۀ اجتماعی یکی از عواملی است که باعث حضور فعال زنان در عرصه‌های مختلف اجتماعی می‌شود. با توجه به این مهم، هدف از پژوهش حاضر سنجش سرمایۀ اجتماعی زنان عضو و غیرعضو تعاونی روستایی بخش مرکزی شهرستان چرام واقع در استان ...
بیشتر
بدون شک، مشارکت زنان روستایی در تعاونی‌ها تأثیر بسزایی در توسعۀ فعالیت آنها و توسعۀ روستاها خواهد داشت و سرمایۀ اجتماعی یکی از عواملی است که باعث حضور فعال زنان در عرصه‌های مختلف اجتماعی می‌شود. با توجه به این مهم، هدف از پژوهش حاضر سنجش سرمایۀ اجتماعی زنان عضو و غیرعضو تعاونی روستایی بخش مرکزی شهرستان چرام واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد بوده است. در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شد. نمونۀ پژوهش شامل 114 نفر از زنان عضو و غیرعضو تعاونی روستایی بخش مرکزی شهرستان چرام در استان کهگیلویه و بویراحمد بود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که میانگین نمرة مؤلفههای سرمایة اجتماعی اعضای تعاونی نسبت به غیر‌اعضا، عددی بالاتر را نشان میدهد و تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده شد. نتایج رگرسیون نیز نشان داد پنج مؤلفة تعامل، اعتماد، تعاون، انسجام، و مشارکت توانستهاند با ضریب تبیین 715/0، نقش مؤثر و معناداری در پیشبینی وضعیت سرمایۀ اجتماعی زنان عضو تعاونی روستایی داشته باشند. بنابراین، ایجاد تعاونی‌های روستایی براساس نیازها و اولویت‌های زنان روستایی و تشویق آنان به مشارکت در این تعاونی‌ها به منظور افزایش سرمایۀ اجتماعی و جلب مشارکت آنها در فرایند پیشبرد اهداف توسعه‌ای پیشنهاد می‌شود.
اقتصاد
احمد یعقوبی فرانی؛ هاجر وحدت مودب؛ سمیه لطیفی
چکیده
اگرچه مشاغل خانگی یکی از زمینههای مناسب فعالیت اقتصادی زنان، به‌ویژه در مناطق روستایی، به‌شمار می‌رود، توسعۀ آن با موانع و محدودیت‌های متعددی روبه‌روست. بر همین اساس، در پژوهش حاضر، به بررسی موانع عمدۀ گرایش زنان و دختران روستایی به مشاغل خانگی پرداخته شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را زنان روستایی بالای هجده سال بخش ...
بیشتر
اگرچه مشاغل خانگی یکی از زمینههای مناسب فعالیت اقتصادی زنان، به‌ویژه در مناطق روستایی، به‌شمار می‌رود، توسعۀ آن با موانع و محدودیت‌های متعددی روبه‌روست. بر همین اساس، در پژوهش حاضر، به بررسی موانع عمدۀ گرایش زنان و دختران روستایی به مشاغل خانگی پرداخته شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را زنان روستایی بالای هجده سال بخش سردرود شهرستان رزن در استان همدان تشکیل می‌دهند که براساس فرمول کوکران 187 نفر از آنها به صورت تصادفی و با استفاده از نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای گزینش و مطالعه شدند. مهم‌ترین ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی صوری آن به تأیید متخصصان رسید و جهت بررسی پایایی آن با محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ، پایایی در همۀ قسمت‌های پرسشنامه بیشتر از 8/0 برآورد شد که بیانگر قابلیت اعتماد آن است. طبق نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی، عوامل بازدارندۀ گرایش زنان روستایی به راه‌اندازی مشاغل خانگی در شش عامل فرهنگی و اجتماعی، زیرساختی و مالی، شخصیتی، حمایتی، خانوادگی، و آموزشی دسته‌بندی شدند. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد، به‌رغم وجود این محدودیت‌ها، نگرش زنان روستایی به راه‌اندازی مشاغل خانگی در سطح مطلوبی قرار دارد که بر این اساس می‌توان گفت در صورت رفع عوامل بازدارنده، مشاغل خانگی در این منطقه توسعه خواهد یافت.
توسعه روستایی
حشمت اله سعدی؛ هاجر وحدت مودب
چکیده
زن‌سرپرست خانوار به زنی اطلاق می‌شود که به یکی از دلایل فوت، مفقودالاثر‌شدن، متارکه، طلاق، اعتیاد، از‌کارافتادگی (دائم یا موقت)، محکومیت به زندان، اعزام به سربازی، یا بیماری، سرپرست مرد را از دست داده و مسئول تأمین معاش مادی و نیازهای معنوی خانواده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی امنیت غذایی زنان سرپرست خانوار روستایی شهرستان ...
بیشتر
زن‌سرپرست خانوار به زنی اطلاق می‌شود که به یکی از دلایل فوت، مفقودالاثر‌شدن، متارکه، طلاق، اعتیاد، از‌کارافتادگی (دائم یا موقت)، محکومیت به زندان، اعزام به سربازی، یا بیماری، سرپرست مرد را از دست داده و مسئول تأمین معاش مادی و نیازهای معنوی خانواده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی امنیت غذایی زنان سرپرست خانوار روستایی شهرستان رزن و عوامل مؤثر بر آن انجام شد. روش تحقیق پیمایشی است و از پرسش‌نامۀ استاندارد مقیاس ناامنی غذایی خانوار (از بعد دسترسی) HFIAS استفاده شده است به این منظور، 92 نفر از زنان سرپرست خانوار شهرستان براساس فرمول کوکران برای نمونه انتخاب و بررسی شد. پس از بررسی ادبیات موضوع، از پرسش‌نامۀ استانداردشده برای ارزیابی امنیت غذایی استفاده شد. میزان روایی ابزار پژوهش با کمک الفای کرونباخ برابر 5/89 بود. نتایج پژوهش نشان داد فقط 25 درصد از زنان بررسیشده در امنیت کامل غذایی بهسر میبرند و 75 درصد از آنها درجات مختلفی از ناامنی غذایی دارند. همچنین، امنیت غذایی با عواملی چون بار تکفل، میزان تحصیلات، تعداد فرزند زیر 18 سال، علت سرپرستی، و وضعیت تملک منزل مسکونی ارتباط معنادار دارد.
