روانشناسی
محمد حسنی؛ مریم سامری؛ میرمحمد سید عباس زاده؛ میرنجف موسوی
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی نابرابری در آموزش و پرورش دختران و پسران مقطع متوسطۀ استان آذربایجان غربی با استفاده از شاخصهای زمینه، فضا، منابع انسانی، پوشش تحصیلی، فرایند آموزش، برونداد شناختی (واسطهای)، و برونداد غیرشناختی (نهایی) بهصورت مقایسهای انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع اسنادی و پیمایشی است و اطلاعات ضروری از طریق مراجعه ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی نابرابری در آموزش و پرورش دختران و پسران مقطع متوسطۀ استان آذربایجان غربی با استفاده از شاخصهای زمینه، فضا، منابع انسانی، پوشش تحصیلی، فرایند آموزش، برونداد شناختی (واسطهای)، و برونداد غیرشناختی (نهایی) بهصورت مقایسهای انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع اسنادی و پیمایشی است و اطلاعات ضروری از طریق مراجعه به اسناد و منابع آماری موجود در سازمان آموزش و پرورش استان و توزیع پرسشنامه بین دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه جمعآوری شد. پرسشنامههای پژوهش بین نمونهای با حجم 815 نفر دانشآموز (419 پسر و 396 دختر) با نمونهگیری طبقهای تصادفی توزیع شد. روایی پرسشنامهها با بهرهگیری از تکنیک تحلیل عاملی و پایایی پرسشنامهها با استفاده از محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در زمینۀ شاخصهای زمینهای، بهجز نابرابری در حساسیت آموزشی والدین، در بقیة متغیرها بین دختران و پسران تفاوت معناداری وجود ندارد. در زمینۀ شاخصهای فضا، نیروی انسانی و پوشش تحصیلی بین دختران و پسران نابرابری وجود دارد. دربارۀ نابرابری در شاخص فرایند آموزش، بهجز احساس دانشآموز دربارة رفتار عادلانه بین دختران و پسران، تفاوت معناداری وجود ندارد. دربارۀ نابرابری در پیشرفت تحصیلی، درصد قبولی دختران در کنکور، و متغیرهای رشد اعتقادی و انگیزش نسبت به مدرسه، عملکرد دختران بهتر از پسران است.
جامعه شناسی
جهانگیر جهانگیری؛ وحید کشافی نیا
چکیده
مطالعة حاضر با هدف بررسی جامعهشناختی مفهوم پول برای زنان در خانواده با تمرکز بر زنان متأهل شهر تبریز انجام گرفته است. برای این منظور، از رهیافت پولهای خاص زلیزر بهمنزلۀ چارچوب نظری استفاده شده است. این تحقیق با تکنیک پیمایشی انجام گرفته و حجم نمونه شامل 400 نفر از زنان متأهل شهر تبریز است. نتایج تحقیق نشان داد که برای 8/61درصد از زنان ...
بیشتر
مطالعة حاضر با هدف بررسی جامعهشناختی مفهوم پول برای زنان در خانواده با تمرکز بر زنان متأهل شهر تبریز انجام گرفته است. برای این منظور، از رهیافت پولهای خاص زلیزر بهمنزلۀ چارچوب نظری استفاده شده است. این تحقیق با تکنیک پیمایشی انجام گرفته و حجم نمونه شامل 400 نفر از زنان متأهل شهر تبریز است. نتایج تحقیق نشان داد که برای 8/61درصد از زنان مطالعهشده مفهوم پول خانوادهمحور، 5/31درصد خودمحور/خانوادهمحور و 7/6درصد خودمحور است. بین متغیرهای میزان تحصیلات، وضعیت اشتغال، میزان درآمد، پایگاه اقتصادی و اجتماعی، و الگوهای تخصیص پول در خانواده با مفهوم پول برای زنان در خانواده رابطة معناداری وجود دارد، اما بین متغیر سن و مفهوم پول برای زنان در خانواده رابطة معناداری مشاهده نشد. نتایج حاصل از رگرسیون گامبهگام نشان داد که از بین متغیرهای واردشده در رگرسیون چندمتغیره به ترتیب متغیرهای میزان درآمد زن، پایگاه اقتصادی و اجتماعی، و وضعیت اشتغال باقی ماندند که در مجموع 4/36درصد از تغییرات واریانس متغیر وابسته را تبیین کردند.
شکرانه رهبری؛ معصومه اسمعیلی؛ عبدالباسط محمودپور
چکیده
میانسالی یکی از دورههای رشدی انسان است و زنان در این دوره تغییرات هویتی در زمینة ادراک و ارتباط با خود، روابط با دیگران و جهان هستی را تجربه میکنند؛ که شناسایی این تغییرات برای درک بیشتر و بهتر زنان میانسال ضرورت دارد. ازاینرو، هدف پژوهش حاضر مطالعة کیفی نقشِ گذار هویتی در ارتباط با خود، دیگران و محیط زنان میانسال شهر ...
بیشتر
میانسالی یکی از دورههای رشدی انسان است و زنان در این دوره تغییرات هویتی در زمینة ادراک و ارتباط با خود، روابط با دیگران و جهان هستی را تجربه میکنند؛ که شناسایی این تغییرات برای درک بیشتر و بهتر زنان میانسال ضرورت دارد. ازاینرو، هدف پژوهش حاضر مطالعة کیفی نقشِ گذار هویتی در ارتباط با خود، دیگران و محیط زنان میانسال شهر تهران است. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. سیزده شرکتکننده به وسیلة نمونهگیری هدفمند و با شیوة نمونهگیری معیار انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از مصاحبة نیمهساختاریافته استفاده شد و نمونهگیری و مصاحبهها تا اشباع دادهها ادامه یافت. برای تحلیل دادههای حاصل از مصاحبههای پدیدارشناسی از روش تحلیل مضمون استفاده شد. یافتهها در زمینة نقش گذار هویتی زنان میانسال در ارتباط با خود شامل مضامین اصلی ارتباط درونفردی، نگرش به بازنشستگی، ادراک از میانسالی و نگرش به هویت خود، ارتباط با دیگران شامل مضمون اصلی بهبود شیوههای ارتباطی و ارتباط با محیط در قالب مضامین اصلی تغییرات در نظام ارزشی، سالمندی و مرگ، مرور گذشته، نگرش به آینده و ارتباط با طبیعت طبقهبندی شد. یافتهها بیانگر تأثیر گذار هویت زنان میانسال در بهبود شیوههای ارتباطی زنان با دیگران در این دوره و تغییرات ارتباطی آنان به خود و محیط اطرافشان است.
جامعه شناسی
محمدرضا قائمی نیک؛ طیبه نجفی
چکیده
دربارۀ مواجهۀ جامعۀ ایران با پدیدۀ حجاب (بهخصوص حجاب زنانه)، دو دیدگاه بهظاهر متفاوت وجود دارد؛ اول مقاومت مردم در برابر بیحجابی اجباری (کشف حجاب) در دورۀ رضاخان پهلوی و دوم مطابق با برخی از دیدگاهها، واکنش به حجاب اجباری یا قانون حجاب در دورۀ جمهوری اسلامی. در دورۀ اول، در ذیل سیاستهای «تجدد آمرانۀ» غربی، بیحجابی ...
بیشتر
دربارۀ مواجهۀ جامعۀ ایران با پدیدۀ حجاب (بهخصوص حجاب زنانه)، دو دیدگاه بهظاهر متفاوت وجود دارد؛ اول مقاومت مردم در برابر بیحجابی اجباری (کشف حجاب) در دورۀ رضاخان پهلوی و دوم مطابق با برخی از دیدگاهها، واکنش به حجاب اجباری یا قانون حجاب در دورۀ جمهوری اسلامی. در دورۀ اول، در ذیل سیاستهای «تجدد آمرانۀ» غربی، بیحجابی و در دورۀ دوم حجاب امری تحمیلی محسوب میشود. بین این دو دوره، حکومت 37 سالۀ پهلوی دوم قرار دارد که بهرغم استمرار سیاستهای تحمیل بیحجابی، کمتر مورد تحلیل قرار گرفته است. تحمیل بیحجابی در این دوره، برخلاف دورۀ پهلوی اول، مستقیماً در صحنۀ واقعی اجتماعی نبود، بلکه از طریق گسترش تصاویر رسانهای و تبلیغاتی و تأثیر بر ناخودآگاه ذهن کنشگران اجتماعی صورت گرفت. بهعلاوه، این سیاستها از دهۀ 1340 با طرح توسعۀ سرمایهداری پیوند خورد. در این مقاله، برای بیان ویژگی تصویری بیحجابی، از تعبیر «تصویر بیحجابی» استفاده شده است. این تصویر از اندام زنانه یا مردانه عمدتاً تحت تأثیر صنایع سینما و موسیقی پس از جنگ جهانی دوم گسترش یافت. پیش از آن، آشکارشدنِ تصاویر بیحجاب از اندام زنانه یا مردانه چندان رایج نبود یا حداقل نشانۀ تجدد، ترقی و شخصیت تلقی نمیشد. در مقالۀ حاضر، با استفاده از نظریۀ انتقادی مکتب فرانکفورت و چارچوب روشی صنعت فرهنگ، که در نیمۀ دوم قرن بیستم صورتبندی شد، به بررسی وضعیت تصویر بیحجابی و تأثیر سیاستهای پهلوی دوم بر آن خواهیم پرداخت. در نتیجهگیری، اولاً اشاره خواهیم کرد که توجه به ویژگی تصویری تحمیل بیحجابی، که از دورۀ پهلوی دوم شروع شد، میتواند دو دیدگاه بهظاهر متضاد دربارۀ واکنش جامعۀ ایران به حجاب را توضیح دهد. ثانیاً، با توجه به استمرار تصاویر رسانهای در دورۀ جمهوری اسلامی، پژوهش دربارۀ منازعۀ تصویر باحجابـ تصویر بیحجاب ضرورت دارد.
مطالعات زنان
نازنین بشیری منش؛ نسرین قدمیاری؛ حدیث احمدی
چکیده
حضور مدیران زن در ترکیب هیأت مدیره به دلیل سبک تصمیمگیری خاص و دقت نظر بالا در ایفای مسئولیتهای خود تأثیر مثبت و قابل توجهی بر بهبود عملکرد و افزایش ارزش شرکتها دارد. به طوری که حضور زنان منجر به تقویت بعد نظارتی هیأت مدیره شده و رفتارهای فرصتطلبانه را کاهش داده و عملکرد و کارایی هیأت مدیره را بهبود میبخشد. بر این اساس هدف ...
بیشتر
حضور مدیران زن در ترکیب هیأت مدیره به دلیل سبک تصمیمگیری خاص و دقت نظر بالا در ایفای مسئولیتهای خود تأثیر مثبت و قابل توجهی بر بهبود عملکرد و افزایش ارزش شرکتها دارد. به طوری که حضور زنان منجر به تقویت بعد نظارتی هیأت مدیره شده و رفتارهای فرصتطلبانه را کاهش داده و عملکرد و کارایی هیأت مدیره را بهبود میبخشد. بر این اساس هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر حضور زنان در هیأت مدیره بر مسئولیت اجتماعی شرکتها میباشد. به منظور اندازهگیری مسئولیت اجتماعی شرکتها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. نمونه آماری پژوهش شامل 129 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1392 تا 1399 است. متغیر مستقل پژوهش تعداد زنان در ترکیب هیأت مدیره و متغیر وابسته مسئولیت اجتماعی شرکت است. . مسئولیت اجتماعی به دو بعد داخلی و دو بعد خارجی تفکیک شده است. ابعاد داخلی شامل میزان افشای اطلاعات مربوط به روابط کارکنان و افشای اطلاعات مربوط به تولید، و ابعاد خارجی مشتمل بر میزان افشای اطلاعات مربوط به مشارکت اجتماعی و افشای اطلاعات مربوط به محیط زیست میباشد. نتایج پژوهش نشان میدهد که حضور مدیران زن در هیأتمدیره تأثیر مستقیم و معناداری بر ایفای مسئولیت اجتماعی داخلی و خارجی شرکتها و میزان افشای عملکرد اجتماعی دارد. درنتیجه حضور زنان به عنوان یکی از سازوکارهای حاکمیت شرکتی منجر به ایفای بهتر مسئولیت اجتماعی و افزایش میزان افشای اطلاعات گردد.
سمیه کاظمیان؛ فهیمه فداکار داورانی؛ مریم سیفی
چکیده
توانمندی روانشناختی زنان فرایندی است که در آن زنان به لحاظ شناختی و رفتاری برای سازماندهی زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی خود توانمند میشوند. این پژوهش با هدف مقایسة شاخصهای توانمندی روانشناختی در زنان روستایی و شهری انجام گرفت. در این پژوهش، زنان ساکن در شهر سرپل ذهاب و روستاهای همجوار، که پس از زلزلة کرمانشاه همچنان در شهر ...
بیشتر
توانمندی روانشناختی زنان فرایندی است که در آن زنان به لحاظ شناختی و رفتاری برای سازماندهی زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی خود توانمند میشوند. این پژوهش با هدف مقایسة شاخصهای توانمندی روانشناختی در زنان روستایی و شهری انجام گرفت. در این پژوهش، زنان ساکن در شهر سرپل ذهاب و روستاهای همجوار، که پس از زلزلة کرمانشاه همچنان در شهر و روستای خود ماندند و با وضعیت منطقة سکونت خود انطباق یافتند، جامعة آماری مطالعه را تشکیل میدادند. برای انتخاب اعضای نمونه از شیوة تصادفی خوشهای استفاده شد. از بین مجموع زنان ساکن در شهر سرپل ذهاب پنج منطقه انتخاب شدند و با توجه به موارد ذکرشده، تعداد 219 زن و 154 زن از روستاهای واقع در دشت ذهاب بهعنوان نمونة پژوهش انتخاب شدند و پرسشنامة توانمندی روانشناختی را تکمیل کردند. به منظور اندازهگیری شاخصهای توانمندسازی روانشناختی در بحران از پرسشنامة محققساخته استفاده شد. ساخت و تنظیم این پرسشنامه از طریق مضمونهای احصایی از دادههای کیفی بهدست آمد. در پژوهش حاضر، ضریب اعتبار کل پرسشنامه در گروه نمونة مطالعهشده برابر با 868/0 بهدست آمد. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از تحلیل واریانس چندمتغیری استفاده شد و به منظور بررسی جزئیتر نتایج آزمون تعقیبی توکی گزارش شد. یافتههای پژوهش نشان داد از میان مؤلفههای درونشخصی، مدار شناختْ متغیری بود که در زنان شهری نمرههای کمتری از زنان روستایی را به خود اختصاص داد. همچنین، تفاوت معناداری در مؤلفههای بینشخصیِ توانمندی روانشناختی میان زنان شهر و روستا بهدست نیامد و بهطورکلی نشان میدهد متغیر مستقل، که همان مکان زندگی است، تأثیر زیادی بر مدار شناخت دارد؛ اما بر مؤلفههای بینشخصی تأثیر بسزایی ندارد.
مهدی حسین پور؛ بیژن رضایی؛ عطیه خدایی
چکیده
پژوهش حاضر از طریق ترکیب تحقیقات پیشین با هدف ارائة تصویری جامع از مؤلفههای نقش همسران در اکوسیستم کارآفرینی زنان انجام گرفت. روششناسی پژوهش، کیفی با رویکرد فراترکیب است. بر این اساس، پس از جستوجو در پایگاههای اطلاعاتی، در محدودة زمانی 1385 تا 1399 برای پژوهشهای داخلی و 2000 تا 2020 برای پژوهشهای خارجی، تعداد 143 مطالعة مرتبط ...
بیشتر
پژوهش حاضر از طریق ترکیب تحقیقات پیشین با هدف ارائة تصویری جامع از مؤلفههای نقش همسران در اکوسیستم کارآفرینی زنان انجام گرفت. روششناسی پژوهش، کیفی با رویکرد فراترکیب است. بر این اساس، پس از جستوجو در پایگاههای اطلاعاتی، در محدودة زمانی 1385 تا 1399 برای پژوهشهای داخلی و 2000 تا 2020 برای پژوهشهای خارجی، تعداد 143 مطالعة مرتبط ارزیابی و نهایتاً، پس از بررسی 71 مقاله انتخاب شد. با استفاده از الگوی هفتمرحلهای سندلوسکی و باروسو، یافتههای 62 پژوهش پیشین مرتبط با اهداف مطالعه بررسی، تجمیع، ترکیب و تفسیر شد و با استفاده از روش کدگذاری تعداد 22 کد، 4 مفهوم و 2 مؤلفه شناسایی شد و اعتبار هریک از طریق آزمون کاپای کوهن تأیید شد. سپس با توجه به جامعة کشور ایران، تناسب و میزان اهمیت و اولویت مفاهیم شناساییشده با استفاده از روش دلفی تعیین و بررسی شد. براساس یافتههای تحقیق، مفاهیم نقش همسران بر اکوسیستم کارآفرینی زنان براساس روش دلفی به ترتیب اهمیت، مانع، حمایتگر، مداخلهگر و مشوق است. همچنین الگوی نقش همسران در اکوسیستم کارآفرینی زنان ارائه و ترسیم شد. در پایان، همسو با نتایج پژوهش، پیشنهادهایی کاربردی که میتواند راهنمایی بینشی ارزشمند به مدیران و سیاستگذارانی که درصدد بهبود کارآفرینی زنان و افزایش رفتار کارآفرینانة جامعه هستند و در سطوح عملیاتی توسط بازیگرانی که در اکوسیستم کارآفرینی زنان همراهی میکنند، ارائه شد.
جامعه شناسی
سیدعلی هاشمیانفر؛ نفیسه چینی؛ مریم مکتوبیان
چکیده
با چرخش مفهومی غریزۀ جنسی به لذت جنسی شاهد غلبۀ گفتمانهای جنسی به حوزههای اجتماعی و درنوردیدهشدن مرز میان فضاهای خصوصی و عمومی هستیم. یکی از نمودهای ورود گفتمانهای جنسی به فضاهای عمومی را میتوان در میدان بررسیشدۀ پژوهش حاضر، یعنی در باشگاههای ورزشی، مشاهده کرد. پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل زمینهساز زیستجنسی ...
بیشتر
با چرخش مفهومی غریزۀ جنسی به لذت جنسی شاهد غلبۀ گفتمانهای جنسی به حوزههای اجتماعی و درنوردیدهشدن مرز میان فضاهای خصوصی و عمومی هستیم. یکی از نمودهای ورود گفتمانهای جنسی به فضاهای عمومی را میتوان در میدان بررسیشدۀ پژوهش حاضر، یعنی در باشگاههای ورزشی، مشاهده کرد. پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل زمینهساز زیستجنسی زنان در باشگاههای ورزشی در سال 1394ـ1395 در بازۀ زمانی 18 ماه مطالعۀ عمیق انجام شد. گردآوری اطلاعات با استفاده از مشاهده، مشاهدۀ مشارکتی و مصاحبۀ نیمساختیافته با 21 نفر از زنان ورزشکار شهر اصفهان انجام گرفت. روش نمونهگیری از نوع نمونهگیری هدفمند، نظری و گلولهبرفی است. برای تحلیل اطلاعات از تکنیکهای نظریۀ دادهبنیاد و رویکرد کدگذاری استراوس استفاده شد. همچنین، برای حصول اعتباریابی پژوهش از روش تطبیق توسط اعضا، بررسی همکار و مشارکتیبودن پژوهش استفاده شد. تحلیل اطلاعات در سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و گزینشی بیانگر این است که در شناخت عوامل زمینهساز زیستجنسی زنان در باشگاههای ورزشی علایق جنسی تغییریافته بهمنزلۀ شرایط علّی اثرگذار، فرهنگ هوسران بهمنزلۀ شرایط بسترساز، فانتزیهای زیبایی در قالب استراتژیها و پیامدهایی در ابعاد روانی و اجتماعی مهم و درخور توجهاند. بنابراین، درهمریختگی زیستجنسی زنان بهمنزلۀ هستۀ مرکزی باید مورد توجه سیاستگذاران فرهنگی قرار بگیرد. خلق مفاهیم جدید در ایجاد هنجارهای نو یا جایگزینی هنجارهای ناکارآمد گذشته میتواند به کاهش بیهنجاری زیستجنسی و سامان بخشیدن به این نیاز اساسی کمک کند.
جامعه شناسی
جواد شجاعی؛ بهجت یزدخواستی
چکیده
آمارها حاکی از کاهش میزان باروری به زیر سطح جایگزینی است. بهموازات این روند کاهنده، شاهد افزایش نسبت خانوادههای تکفرزند هستیم. این تغییر در ساختار خانواده و کاهش تعداد فرزند، تغییر در روابط درونی خانواده و شیوه زندگی تکفرزند را بههمراه دارد که بهمنزلۀ پدیدهای اجتماعی باید دقیقاً مطالعه شود. مطالعات موجود بیشتر ...
بیشتر
آمارها حاکی از کاهش میزان باروری به زیر سطح جایگزینی است. بهموازات این روند کاهنده، شاهد افزایش نسبت خانوادههای تکفرزند هستیم. این تغییر در ساختار خانواده و کاهش تعداد فرزند، تغییر در روابط درونی خانواده و شیوه زندگی تکفرزند را بههمراه دارد که بهمنزلۀ پدیدهای اجتماعی باید دقیقاً مطالعه شود. مطالعات موجود بیشتر بر تبیینهای کمّی تغییر رفتار باروری تمرکز کرده و معنای این رفتارها کمتر شناخته شده است. همچنین، معدود مطالعاتی که دربارة تکفرزندی انجام شده پیشفرضهای «چرایی» دارد؛ بسیار مهم است که «ماهیت» تکفرزندی شناسایی شود. این پژوهش با اتخاذ رویکرد پدیدارشناسی به توصیف تجربۀ زیستۀ تکفرزندان ساکن شهر تهران میپردازد. دادهها از طریق مصاحبۀ عمیق با بیست تکفرزند دختر بالای 18 سال با نمونهگیری هدفمند جمعآوری و با استفاده از تکنیک ششمرحلهای اسمیت تحلیل شد. از تحلیل دادهها دوازده مضمون استخراج شد. این تمها عبارتاند از: حکمرانی در خانواده، در حسرت موقعیت دیگری، توقعات افراطی، تنهایی: فقط خودتی و خودت، نیاز به حمایت خانوادگی، در جستوجوی جبران، پیوند اعتباری، ضعف در روابط احساسی، نگرانیهای مخرب، برخورد تربیتی والدین، تعدیل خود و مواجهه با باورهای کلیشهای. یافتههای این مطالعه توانست تصویری روشن از تجربۀ تکفرزندی ارائه دهد. در یک نتیجهگیری کلی، تجربۀ زیستۀ کنشگران نشان میدهد که تکفرزندها معمولاً به لحاظ مهارتهای زندگی و توانمندیهای فردی، متفاوتاند و این تفاوت اغلب خود را به صورت افراط یا تفریط نشان میدهد. البته باید توجه داشت که تکفرزندها به دلیل فقدان تضاد منافع معمولاً از امکانات و رفاه بیشتری برخوردارند که این خود سبب ظهور برخی مضمونهای اختصاصی پیشگفته میشود.
علوم سیاسی
محمودرضا رهبرقاضی؛ حسین مسعودنیا؛ زهرا صادقی نقدعلی
چکیده
بررسیها و تحقیقات در دهههای 1960 و 1970 نشان میدهند که زنان در برخی از مسائل سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و همچنین هویت حزبی متفاوتتر از مردان عمل میکنند؛ بهطوریکه زنان گرایشهای محافظهکارانة نسبتاً قویتری دارند، اما یافتههای جدید از دهة 1980 به اینسو حاکی از آن است که از شدت محافظهکاری زنان کاسته شده است. حال ...
بیشتر
بررسیها و تحقیقات در دهههای 1960 و 1970 نشان میدهند که زنان در برخی از مسائل سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و همچنین هویت حزبی متفاوتتر از مردان عمل میکنند؛ بهطوریکه زنان گرایشهای محافظهکارانة نسبتاً قویتری دارند، اما یافتههای جدید از دهة 1980 به اینسو حاکی از آن است که از شدت محافظهکاری زنان کاسته شده است. حال هدف این پژوهش بررسی چنین تفاوتهایی در گروههای زنان و مردان در جامعة آماری مورد پژوهش است. در این زمینه، جامعة آماری پژوهش شامل کلیة دانشجویان دانشگاههای شهر اصفهان است که با شیوة نمونهگیری خوشهای 914 نفر از آنان بررسی شدند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که زنان در حوزههای فرهنگی و سیاسی بیش از مردان گرایشهای محافظهکارانه دارند. اما، برعکس، در مسائل اقتصادی این مردان بودند که از بازارهای آزاد و خصوصیسازی اقتصادی بیشتر حمایت میکردند و این امر نشاندهندة آن است که زنان در مقایسه با مردان گرایشهای محافظهکارانة اقتصادیِ کمتری دارند. از سوی دیگر، بررسی جزئیتر یافتهها حاکی از آن است که اندازة اثر میان متغیر جنسیت و مؤلفههای محافظهکاری فقط در زمینة محافظهکاری فرهنگی متوسط است و در بقیة فرضیهها اندازة اثر کوچکی مشاهده شد. بنابراین، میتوان به این نتیجه دست یافت که بهاستثنای حوزههای فرهنگی که هنوز شکافهای نسبتاً عمیقی میان زنان و مردان وجود دارد، در عرصههای دیگر جامعه، یعنی حوزههای سیاسی و اقتصادی، این شکافهای جنسیتی نسبتاً ضعیف و در حال رنگباختناند.
روانشناسی
محمد اسماعیل ریاحی؛ توحید علیزاده
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف توصیف میزان مهارتهای پیش از ازدواج دختران مجرد 15 سال و بیشتر ساکن استان مازندران، که پدرشان شهید، جانباز، یا آزادهاند، و نیز برای شناسایی میزان تأثیرپذیری مهارتهای پیش از ازدواج آنها از مهارتهای والدینشان انجام شده است. بر این اساس، 366 نفر با استفاده از فرمول نمونهگیری کوکران و به شیوۀ نمونهگیری دومرحلهای ...
بیشتر
پژوهش حاضر، با هدف توصیف میزان مهارتهای پیش از ازدواج دختران مجرد 15 سال و بیشتر ساکن استان مازندران، که پدرشان شهید، جانباز، یا آزادهاند، و نیز برای شناسایی میزان تأثیرپذیری مهارتهای پیش از ازدواج آنها از مهارتهای والدینشان انجام شده است. بر این اساس، 366 نفر با استفاده از فرمول نمونهگیری کوکران و به شیوۀ نمونهگیری دومرحلهای تصادفی متناسب انتخاب شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد میزان مهارتهای پیش ازدواج در بین دختران در سطحی پایینتر از متوسطِ مورد انتظار است و اکثریت پاسخگویان سنین 14 تا 18 سالگی را مناسبترین سن برای یادگیری این مهارتها دانسته و آموزش از سوی والدین در خانواده را بهمنزلۀ بهترین راه کسب مهارتهای پیش از ازدواج معرفی کردهاند. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان میدهد که متغیرهای مستقل واردشده در معادلۀ رگرسیونی، 45درصد از واریانس میزان مهارتهای پیش از ازدواج را بهمنزلۀ متغیر مستقل تبیین میکند و میزان مهارتهای پیش از ازدواج در بین دخترانی بالاتر است که آموزشهای مستقیم بیشتری را از سوی مادران و پدرانشان در زمینۀ مهارتهای ازدواج و زندگی زناشویی دریافت میکنند. پایینبودن نسبی میزان مهارتهای پیش از ازدواج و تمایل دختران جوان به شرکت در دورههای آموزشی، بر لزوم برگزاری دورهها و کلاسهای آموزش مهارتهای پیش از ازدواج برای دختران به صورت نظاممند و متوالی دلالت میکند.
جامعه شناسی
منصوره زارعان؛ امالبنین چابکی
چکیده
مصرفگرایی یکی از شاخصههای دنیای مدرن است که به مصارف کالایی اکتفا نکرده و به ارتباطات و حتی ارتباط عاطفی زوجین نیز سرایت کرده است. هدف این مقاله بررسی رابطۀ فرهنگ مصرفگرایی کالایی بر مصرفگرایی ارتباطی زوجین یا سیالیت عشق است. این نوشته از نوع توصیفیـ تبیینی است. روش این بررسی پیمایش و جامعة آماری شامل همة زنان و مردان ...
بیشتر
مصرفگرایی یکی از شاخصههای دنیای مدرن است که به مصارف کالایی اکتفا نکرده و به ارتباطات و حتی ارتباط عاطفی زوجین نیز سرایت کرده است. هدف این مقاله بررسی رابطۀ فرهنگ مصرفگرایی کالایی بر مصرفگرایی ارتباطی زوجین یا سیالیت عشق است. این نوشته از نوع توصیفیـ تبیینی است. روش این بررسی پیمایش و جامعة آماری شامل همة زنان و مردان متأهل شهر تهران است که از میان آنها 384 نفر به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند و به پرسشنامۀ محققساخته پاسخ دادند. دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج در سطح اطمینان 95 درصد نشان داد بین مصرفگرایی و سیالیت عشق رابطة معنادار وجود دارد. آزمون رگرسیون گامبهگام نیز نشان داد متغیرهای مستقل مصرفگرایی و نگاه کالایی به انسان، 1/10 درصد از واریانس متغیر سیالیت عشق را پیشبینی میکنند. این یافتهها نشاندهندۀ آن است که فرهنگ مصرفگرایی و نگاه کالایی به انسان میتواند روابط بین زوجین را تحت تأثیر قرار دهد و تداوم زندگی زناشویی را متزلزل کند.
توسعه روستایی
فرحناز رستمی؛ ماریه صحرایی؛ طاهره ملکی؛ فاطمه ساسانی؛ مهنا شاهمرادی
چکیده
توسعۀ منابع انسانی عامل کلیدی و پیششرط لازم برای دستیابی به توسعۀ پایدار روستایی بهشمار میرود. در این بین توجه به زنان و دختران روستایی، بهمنزلۀ نیمی از منابع انسانی بالقوۀ فعال جوامع روستایی، بر کسی پوشیده نیست. ازاینرو، جهت تحقق رشد و توسعة بلندمدت در این جوامع، پرداختن به مسائل و مشکلات آنان ضرورتی انکارناپذیر است. بنابراین، ...
بیشتر
توسعۀ منابع انسانی عامل کلیدی و پیششرط لازم برای دستیابی به توسعۀ پایدار روستایی بهشمار میرود. در این بین توجه به زنان و دختران روستایی، بهمنزلۀ نیمی از منابع انسانی بالقوۀ فعال جوامع روستایی، بر کسی پوشیده نیست. ازاینرو، جهت تحقق رشد و توسعة بلندمدت در این جوامع، پرداختن به مسائل و مشکلات آنان ضرورتی انکارناپذیر است. بنابراین، این پژوهش با هدف آسیبشناسی چالشها و مشکلاتدختران در جوامع روستاییانجام گرفت. جامعۀ مطالعهشده در این پژوهش را دختران دهستان ماهیدشت شهرستان کرمانشاه (3600N=) تشکیل دادند. سپس، با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی، 132 نفر از آنان برای نمونۀ تحقیق انتخاب و بهصورت انتساب متناسب این تعداد نمونه در میان 10 روستای این دهستان توزیع شدند. ضریب پایایی تحقیق نیز با استفاده از آلفای کرونباخ 7/0 بهدست آمد. طبق نتایج بهدستآمده از تحلیل عاملی، پنج عامل آسیبهای روانی، فقر آموزشیـ رفاهی، آسیبهای اجتماعی، فقر اقتصادیـ بهداشتی، و چالشهای فراروی ازدواج، 53/65درصد مشکلات دختران روستایی را بهخود اختصاص دادهاند.
ندا آرامی پور؛ سید محمد محمودی؛ علی اصغر سعد آبادی
چکیده
آزار و اذیت بانوان در برخی از سازمانها دیده میشود که یک نوع آن «آزار جنسی این برای آن» است. در این وضعیت آزاردهنده، که اغلب مدیر یا کارمند ارشد است، به شرط مشارکت در برخی از رفتارهای جنسی چیزی را به قربانی پیشنهاد یا وی را تهدید میکند و قربانی نیز بنا به دلایلی از بیان اتفاق خودداری میکند. هدف این مطالعه، ارائة راهکاری ...
بیشتر
آزار و اذیت بانوان در برخی از سازمانها دیده میشود که یک نوع آن «آزار جنسی این برای آن» است. در این وضعیت آزاردهنده، که اغلب مدیر یا کارمند ارشد است، به شرط مشارکت در برخی از رفتارهای جنسی چیزی را به قربانی پیشنهاد یا وی را تهدید میکند و قربانی نیز بنا به دلایلی از بیان اتفاق خودداری میکند. هدف این مطالعه، ارائة راهکاری جهت پیشگیری از وقوع آزار بانوان در سازمانها و ارائة راهحلی برای قربانیان پس از وقوع مشکل است. پرسش اصلی این است که چگونه میتوان از وقوع آزار جنسی بانوان در سازمانها جلوگیری کرد؟ این پژوهش سعی دارد از نوآوری اجتماعی استفاده کند، زیرا برای رفع مشکل به همکاری همة افراد مرتبط و ذینفع نیاز است. این مسئله با استفاده از نمونهگیری گلولهبرفی انجام شده و مدل فرایند تغییر اجتماعی چهارمرحلهای و روش تحقیق اقدامپژوهی مورد استفاده قرار گرفت. سرانجام تعدادی راهکار فوری و راهحل اساسی پیشنهاد شد. با بهکارگیری راهکارهای فوری پیگیری قضایی، سیستم شکایات داخلی، نظارت خود سازمان و راهحلهای اساسی شامل فرهنگسازی، حمایت اجتماعی قربانیان، داشتن خطمشی جلوگیری از آزار در سازمانها و بهویژه تعهد همة ذینفعان میتوان مشکل را بهطور بنیادی حل کرد. مطالعة حاضر یکی از اولین پژوهشهای بررسی آزار و اذیت در سازمانهاست که از طریق نوآوری اجتماعی و تفکر سیستمی و حصول راهحلهای اساسی برای رفع آن انجام شده است.
زهرا صادقی آرانی؛ اسماعیل مزروعی نصرآبادی؛ مهدیه مصلحی وادقانی
چکیده
بهرغم این واقعیت که پول در زندگی انسانها نقشی مهم ایفا میکند و بر نگرشها و رفتار آنها تأثیر میگذارد، تحقیقات تجربی اندکی به منظور بررسی عواملی مؤثر بر این نگرشها صورت گرفته و روانشناسی پول و باورهای افراد نسبت به پول و سبکهای رفتاری آنها یکی از حوزههای مغفول علم روانشناسی و ارتباطات است. از سویی دیگر، با توجه به ...
بیشتر
بهرغم این واقعیت که پول در زندگی انسانها نقشی مهم ایفا میکند و بر نگرشها و رفتار آنها تأثیر میگذارد، تحقیقات تجربی اندکی به منظور بررسی عواملی مؤثر بر این نگرشها صورت گرفته و روانشناسی پول و باورهای افراد نسبت به پول و سبکهای رفتاری آنها یکی از حوزههای مغفول علم روانشناسی و ارتباطات است. از سویی دیگر، با توجه به افزایش فرصتهای اشتغال برای زنان و افزایش تمایل آنها به درآمدزایی در سالهای اخیر، پژوهش حاضر با هدف واکاوی نگرشهای پولی زنان شاغل و غیرشاغل شهرستان کاشان و بررسی تأثیر ویژگیهای جمعیتشناختی و شخصیت بر این نگرش انجام گرفته است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که زنان بررسیشده بیشتر به پول بهعنوان یک منبع یا ابزار تأمین امنیت (و نه ابزار تأمین قدرت) نگاه میکنند و میزان پول بهدستآمده را بازتاب تلاش و کوشش خود برای دستیابی به آن میدانند. همچنین، زنان شاغل بیش از زنان غیرشاغل قائل به نگهداری و حفظ پول و ناکافیبودن آن هستند. علاوه بر آن، زنان چهلساله و بالاتر نسبت به زنان سایر گروهها تمایل بیشتری به حفظ و نگهداری از پول دارند. همچنین، گروه درآمدی بالاتر به طور درخور توجهی درآمد و پول خود را حاصل تلاش و کوشش خود میدانند. نتایج حاصل از بررسی همبستگی ابعاد شخصیتی و نگرش پولی زنان نیز حاکی از وجود رابطهای معنادار ولی ضعیف بوده است.
روح الله براتیان؛ محمد مهدی شمسایی؛ فاطمه اکبری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف احصاء رنج مادران دارای فرزند کمتوان ذهنی به منظور طراحی بسته آموزشی مناسب و تعیین اثربخشی آموزش مهارتهای معنوی مبتنی بر رنج، بر تحمل آشفتگی، پذیرش و صبر در آنان صورت گرفت. روش تحقیق، به دو صورت، کیفی که از طریق مصاحبه، نیازهای پژوهشی از والدین و مشاورین استخراج گردید، و روش کمی از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف احصاء رنج مادران دارای فرزند کمتوان ذهنی به منظور طراحی بسته آموزشی مناسب و تعیین اثربخشی آموزش مهارتهای معنوی مبتنی بر رنج، بر تحمل آشفتگی، پذیرش و صبر در آنان صورت گرفت. روش تحقیق، به دو صورت، کیفی که از طریق مصاحبه، نیازهای پژوهشی از والدین و مشاورین استخراج گردید، و روش کمی از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری تمامی مادران دارای فرزند کمتوان ذهنی مقطع متوسطه مدرسه استثنایی دخترانه فرزانگان و کلیه کارشناسان و مشاوران اداره آموزش و پرورش و مدارس استثنایی شهر گرگان در سال 1398 بودند. از میان مادران 30 نفر به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (15 نفر آزمایش و 15 نفر گواه) قرار گرفتند. از میان کارشناسان و مشاوران نیز 4 نفر به صورت هدفمند انتخاب شدند. گروه آزمایش طی 8 جلسه 90 دقیقهای تحت آموزش مهارتهای معنوی قرار گرفت و به گروه کنترل، آموزشی داده نشد. مقیاس تحمل آشفتگی ، پرسشنامه پذیرش بوند و همکاران و پرسشنامه صبر خرمایی و همکاران اجرا گردید. برای نرمال بودن دادهها از آزمون کلمگروف-اسمیرنوف و تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل کوواریانس چند متغیره و نرم افزار spss16 استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارتهای معنوی بر میزان تحمل آشفتگی، پذیرش و صبر مادران دارای فرزند کم توان ذهنی موثر بوده و پیشنهاد میشود به عنوان یک روش غیر دارویی، غیر تهاجمی و کم هزینه، برنامههای آموزشی معنوی مبتنی بر نیاز والدین در جهت افزایش تحمل آشفتگی، پذیرش و صبر آنان انجام شود.
unknown
دوره 1، شماره 6 ، تیر 1382
چکیده
در میان زنان ایران معاصر پویشی در جریان است که با توجه به عناصر مشترکی که در تعاریف جنبش های اجتماعی جدید وجود دارد می توان آن را یک جنبش نامید جنبشی که با چالش های زنان نسبت به نابرابری های قانونی حقوقی میان زنان و مردان و سایر مسائل آنان درحوزه های گوناگون زندگی مشخص می شود این مقاله با استفاده از یافته های پژوهشی میدانی با هدف درک ...
بیشتر
در میان زنان ایران معاصر پویشی در جریان است که با توجه به عناصر مشترکی که در تعاریف جنبش های اجتماعی جدید وجود دارد می توان آن را یک جنبش نامید جنبشی که با چالش های زنان نسبت به نابرابری های قانونی حقوقی میان زنان و مردان و سایر مسائل آنان درحوزه های گوناگون زندگی مشخص می شود این مقاله با استفاده از یافته های پژوهشی میدانی با هدف درک ویژگیها اصول و اهداف جتنبش اجتماعی زنان ایران نگرش فعالان جنبش زنان ایران را که درتشکل های زنان فعالیت می کنند مورد کند وکاو قرار داده است این پژوهش سعی بر این دارد نشان دهد بین زنان ایران حرکت سازمان یافته ای با هدف بهبود وضعیت زندگی شکل گرفته است تلاش برای کاهش نابرابری حقوقی زن و مرد ارزیابی واقع گرایانه از ماهیت دو جنس( بدون جهت گیری فمینیستی ) از ویژگی های این حرکت سازمان یافته می باشد یافته های این پژوهش نشان می دهد مساله اولیه زنان ایران نابرابری حقوقی بین زنان و مردان است که ریشه در ارزش های فرهنگی و نگرش سوگیرانه و فرودستانه جامعه نسبت به زن دارد .
unknown
دوره 1، شماره 7 ، آذر 1382
چکیده
زنان روستایی بخش قابل توجهی از وقت و انرژی خود را صرف فعالیت هایی می کنند که غالباً در محاسبات تولید و درآمد ملی نادیده گرفته می شود . انعکاس نادیده گرفته می شود . انعکاس نادیده انگاری در افزایش نا برابری و کاهش بهره مندی آنها از منابع و فرصت هاست . هدف این بررسی شناخت انواع فعالیت های زنان در روستای دونا – از توابع استان مازندران – و ...
بیشتر
زنان روستایی بخش قابل توجهی از وقت و انرژی خود را صرف فعالیت هایی می کنند که غالباً در محاسبات تولید و درآمد ملی نادیده گرفته می شود . انعکاس نادیده گرفته می شود . انعکاس نادیده انگاری در افزایش نا برابری و کاهش بهره مندی آنها از منابع و فرصت هاست . هدف این بررسی شناخت انواع فعالیت های زنان در روستای دونا – از توابع استان مازندران – و ترسیم الگوی صرف وقت به هر یک از این فعالیت هاست . مطالعه حاضر با بهره گیری از روش پژوهش کیفی در مدت چهار فصل از سال 1381 صورت گرفته است . نتایج پژوهش نشان می دهد زنان مورد مطالعه بیش از دو سوم اوقات بیداری خود را صرف فعالیت های تولیدی می کنند . این رقم به طور متوسط برابر 10 ساعت و 26 دقیقه در شبانه روز است . همچنین این زنان به طور متوسط در شبانه روز حدود 17 دقیقه وقت به نظافت – درمان و اوقات فراغت خود اختصاص می دهند و آموزش و مطاله در الگوی صرف وقت آنها جایی ندارد .
محمد جلال عباسی شوازی؛ رسول صادقی
دوره 3، شماره 1 ، فروردین 1384
چکیده
الگوهای ازدواج در بین کشورها و حتی در درون یک کشور در میان گروه های قومی گوناگون، متفاوت است. چنین نوسانی می تواند هم ناشی از عوامل قومی – فرهنگی ،و هم متأثر از عوامل اقصادی – اجتماعی باشد. مقاله حاضر با استفاده از داده های طرح ملی"بررسی ویژگی های اقتصادی اجتماعی خانوار 1380 " به بررسی الگوهای ازدواج در میان گروه های قومی در ایران پرداخته ...
بیشتر
الگوهای ازدواج در بین کشورها و حتی در درون یک کشور در میان گروه های قومی گوناگون، متفاوت است. چنین نوسانی می تواند هم ناشی از عوامل قومی – فرهنگی ،و هم متأثر از عوامل اقصادی – اجتماعی باشد. مقاله حاضر با استفاده از داده های طرح ملی"بررسی ویژگی های اقتصادی اجتماعی خانوار 1380 " به بررسی الگوهای ازدواج در میان گروه های قومی در ایران پرداخته و تأثیر مستقل قومیت بر این الگوها را بررسی می نماید. یافته ها نشان دهنده الگوهای متمایز ازدواج در میان گروه های قومی در ایران است. نتایج تحلیل چند متغیره نیز بیانگر این است که بعد از کنترل مشصه های اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی، تفاوتهای قومی در الگوهای ازدواج باقی می ماند و به عبارتی قومیت نقش مستقلی در تبیین الگوهای ازدواج در ایران است. هرچند هنجارها و ارزش های قومی فرهنگی در ورای نوسازی اقتصادی اجتماعی اثر خود را اعمال نموده و به تفاوت درالگوهای ازدواج منجر شده است، با اینحال عوامل اقتصادی اجتماعی نیز در تعدیل و کاهش اثر قومیت نقش داشته است. مطالعات جمعیت شناسی – مردم شناسانه با بکارگیری روش های کیفی می تواند شناخت عمیق تری نسبت به تأثیر هنجارها ،ارزشها و اعمال قومی بر الگوهای ازدواج و خانواده در ایران ارائه نماید.
باقر ساروخانی
دوره 3، شماره 2 ، مرداد 1384
چکیده
قدرت و تسخیر آن از اهم مباحث اجتماعی است. خانواده نیز از آن مستثنی نیست. در جوامع سنتی تولید پدیده ای با نام و به مضمون قدرت در خانواده تحقق می یافت معمولاً در تسخیر مرد قرار می گرفت. پیدایی پدرسری در خانواده موجبات پیدایی و گسترش مردسالاری را در جامعه نیز فراهم آورد و با آن مردیت به نحوی خود حائز امتیازات خاص گردید که ما از آن با عنوان ...
بیشتر
قدرت و تسخیر آن از اهم مباحث اجتماعی است. خانواده نیز از آن مستثنی نیست. در جوامع سنتی تولید پدیده ای با نام و به مضمون قدرت در خانواده تحقق می یافت معمولاً در تسخیر مرد قرار می گرفت. پیدایی پدرسری در خانواده موجبات پیدایی و گسترش مردسالاری را در جامعه نیز فراهم آورد و با آن مردیت به نحوی خود حائز امتیازات خاص گردید که ما از آن با عنوان مردیت استعلایی یاد می کنیم؛ اهداف این مقاله به قرار زیر است:
- شناسایی قدرت و ساز و کارهای آن,
- بحث از قدرت در اندیشه های اساسی,
- شناسایی مدل های کاربردی در حوزه زن، قدرت و خانواده,
- بررسی نتایج پژوهش انجام شده در باب هرم قدرت و خانواده و جایگاه زن در آن
روش تحقیق اسنادی و فراتحلیل است، چه در حوزه نظریه ها ، چه در حوزه پژوهش های میدانی در ایران . نتایج به دست آمده به اختصار حاکی از آن است که روابط قدرت یا افزایش پیچیدگی جامعه از سیطره قدرت جسمانی بیرون آمده متغیرهای نوینی چون جایگاه فرد در مناصب اجتماعی اهمیت یافته است. در حوزه نظری ملاحظه می شود تفکیک نقش های زن و مرد در خانواده، آن طور که در اندیشه کارکرد گرایان به نمایندگی پارسونز مطرح می شود، نمی تواند پاسخگوی درست مسائل خانواده در جامعه معاصر باشد. دیدگاه های تضاد، منافع و فمینیسم نیز ، هر یک با کاستی هایی مواجه است. در نتیجه تحولات اجتماعی قدرت مبتنی بر اجبار در خانواده جایگاهی ندارد، از این رو یا باید از مضمون جدید آن به تعبیر اقتدار یاد کرد و یا قدرت را در معنای انسانی آن در نظر آورد. اندیشه تقریب زن و مرد و تأکید بر ابعاد انسانی آنان تا آنجا ضروری است که از مردیت استعلایی از یکسو و مرد – زن یکسانی از سوی دیگر اجتناب شود. تصمیم گیری در خانواده از یک سو امری مشارکتی و از سوی دیگر کاربردی است( آن طور که در سطور این مقاله آمده است). توان بالای خانواده با بسط اعضاء از یک طرف و مشاع بودن تصمیمات از جهت دیگر سنجیده و ارزیابی می شود.
سوده مقصودی
دوره 2، شماره 3 ، مهر 1383
زهرا علمی
دوره 2، شماره 2 ، تیر 1383
چکیده
بازار کنونی ایران با انبوهی از جمعیت متقاضی کار روبه روست. گسترش ناکافی فرصت های اشتغال افزایش میزان بیکاری را به دنبال خواهد داشت. فرآیند ایجاد اشتغال نه با تقاضای بیکاران تناسب دارد و نه حتی با تعداد دانش آموختگان دانشگاهی یا جمعیت کشور. در این پژوهش ، سیاست های اصلی اقتصادی در سطح کلان و آثار آنها در نیروی کار زنان در بازار کار بررسی ...
بیشتر
بازار کنونی ایران با انبوهی از جمعیت متقاضی کار روبه روست. گسترش ناکافی فرصت های اشتغال افزایش میزان بیکاری را به دنبال خواهد داشت. فرآیند ایجاد اشتغال نه با تقاضای بیکاران تناسب دارد و نه حتی با تعداد دانش آموختگان دانشگاهی یا جمعیت کشور. در این پژوهش ، سیاست های اصلی اقتصادی در سطح کلان و آثار آنها در نیروی کار زنان در بازار کار بررسی و سیاست هایی چون کاهش میزان باروری، گسترش آموزش و پرورش، مهار میزان تورم، خصوصی سازی و رشد اقتصادی به توسعه ظرفیت های کلان اقتصادی منجر می شود اما میزان بیکاری را کاهش قابل توجهی نداده است. میزان باروری در سال های اخیر کاهش قابل توجهی یافته است اما آثار آن در میزان مشارکت زنان چندان چشم گیر نبوده است. افزایش میزان تورم زنان را به ورود به بازار کار تشویق می کند. با افزایش تعداد زنان دارای تحصیلات عالی ، بازار کار نمی تواند پاسخگوی نیازهای جمعیت زنان باشد و درآینده ای نزدیک جامعه با بحرانی جدید مواجه خواهد شد: بحران بیکاری زنان جوان تحصیل کرده.
مهدی طالب؛ محسن گودرزی
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1383
چکیده
در دو دهه اخیر، با گسترش جنبش ها و هویت یابی های قومی، مطالعات تجربی و نظری درباره قومیت در ابعاد اجتماعی،فرهنگی و سیاسی افزایش یافته است. مروری بر آثار منتشر شده در این زمینه نشان می دهد که مطالعات نظری بعد جنسیتی قومیت را نادیده انگاشته اند و مطالعات تجربی نیز به جنسیت بیشتر به عنوان متغیر زمینه توجه کرده اند. این مقاله، با استفاده ...
بیشتر
در دو دهه اخیر، با گسترش جنبش ها و هویت یابی های قومی، مطالعات تجربی و نظری درباره قومیت در ابعاد اجتماعی،فرهنگی و سیاسی افزایش یافته است. مروری بر آثار منتشر شده در این زمینه نشان می دهد که مطالعات نظری بعد جنسیتی قومیت را نادیده انگاشته اند و مطالعات تجربی نیز به جنسیت بیشتر به عنوان متغیر زمینه توجه کرده اند. این مقاله، با استفاده از داده های پیمایش انجام شده در چهار شهر استان سیستان و بلوچستان، تلاش می کند اهمیت نگرش جنسیتی را در رشد هویت یابی گروه های قومی نشان دهد . تحقیق حاضر این فرض را پیش می برد که نابرابری موقعیت دو گروه، به ویژه از حیث دسترسی به فرصت های آموزشی، دو طرز تلقی را نسبت به نقش های جنسیتی شکل داده است. وجود نگرش های سنتی و نسبتاً مدرن به نقش های جنسیتی، دو گروه قومی متمایز ساخته است. همچنین، آثار این نگرش ها بر الگوی زندگی خانوادگی و در نتیجه عملکرد متفاوت جمعیتی خانواده در دو گروه قومی تحلیل می شود. بخش مهمی از تفاوت های گروه قومی را می توان با تفاوت سطح آموزش توضیح داد، متغیرهای دیگری نیز در این میان نقش دارند که از جمله می توان به تفاوت رایش مذهبی اشاره کرد.
ستاره فروزان؛ اکبر بیگلریان
دوره 1، شماره 5 ، فروردین 1382
چکیده
توسه یافتگی هدفی است که هر کشوری برای رسیدن به آن تلاش می کند . ارزش های اساسی توسعه پایدار را می بایست در ارتقای کیفیت زندگی یعنی توانمندسازی زنان و مردان جست و جو کرد. از مواردی که توسعه یافتگی را تحت تاثیر قرار می دهد، امکان دسترسی زنان مانند مردان به فرصتهای برابر، کسب امنیت اقتصادی و رفع فقر از آنان است. این مساله برای زنان سرپرست ...
بیشتر
توسه یافتگی هدفی است که هر کشوری برای رسیدن به آن تلاش می کند . ارزش های اساسی توسعه پایدار را می بایست در ارتقای کیفیت زندگی یعنی توانمندسازی زنان و مردان جست و جو کرد. از مواردی که توسعه یافتگی را تحت تاثیر قرار می دهد، امکان دسترسی زنان مانند مردان به فرصتهای برابر، کسب امنیت اقتصادی و رفع فقر از آنان است. این مساله برای زنان سرپرست خانوار، در جامعه محسوس تر است. هدف این مقاله بررسی وضعیت زنان سرپرست خانوار و فرصتها چالشهایی است که این کروه از زنان با آن مواجه هستند. این مقاله بر پایه یافته های یک مطالعه میدانی درباره 4280 زن سرپرست خانوار در مراکز پنج استان کشور تدوین شده است. بررسی شاخصهای توسعه و فقر و معیارهای توانایی وابسته به جنسیت ضروری است. اطلاعات به دست آمده حاکی از فقر شدید زنان است. شاخص فقر انسانی زنان سرپرست خانوار رقمی معادل 527/0 است که در مقایسه با همین شاخص در کل کشور که برابر 193/0 می باشد، بسیار بالا است. زنان سرپرست خانوار 4/8 درصد از خانوارها در ایران را تشکیل میدهند که مهم ترین علل این سرپرست از کار افتادگی (24 درصد) است.
علی اصغر سعیدی
دوره 3، شماره 3 ، آذر 1384
چکیده
رشد کمی سازمانهای غیر دولتی زنان در دهه 1370 خورشیدی، پدیدهای است که رابطه دولت و این سازمانها را تحت تأثیر قرار داده است. با توجه به تأکید قانون اساسی، برنامههای توسعه، گروههای سیاسی و اجتماعی و نخبگان فکری جامعه بر اهمیت موضوع، رشد کمی این سازمانها، دلالت بر گسترش کیفی سازمانهای غیردولتی ندارد. بررسی آسیب شناسانه این رابطه ...
بیشتر
رشد کمی سازمانهای غیر دولتی زنان در دهه 1370 خورشیدی، پدیدهای است که رابطه دولت و این سازمانها را تحت تأثیر قرار داده است. با توجه به تأکید قانون اساسی، برنامههای توسعه، گروههای سیاسی و اجتماعی و نخبگان فکری جامعه بر اهمیت موضوع، رشد کمی این سازمانها، دلالت بر گسترش کیفی سازمانهای غیردولتی ندارد. بررسی آسیب شناسانه این رابطه بر چهار محور همکاری، تعارض، تکمیل و تخاصم، ظرفیت و امکان توانمندسازی افراد در درون این سازمانها را نشان میدهد. از یک سو دستگاههای مختلف اجرایی دولت، به دنبال قانونمندکردن امور نظارت بر این سازمانها هستند و از سوی دیگر گروههای اجتماعی و نخبگان فکری معتقدند، دولت نباید به ایجاد تشکلهای مردمی مبادرت ورزد، چرا که انجام این کار توان و ظرفیت این سازمانها را به تدریج تحلیل میبرد. همین امر نشان میدهد که تعیین نسبت بهینه رابطه دولت و سازمانهای غیردولتی زنان اهمیت بسزایی دارد. این مقاله به بررسی این رابطه میپردازد تا مشخص شود آسیبهای این رابطه کدامند و بر اساس چه محوری میتوان رابطهای بهینه را سامان داد تا سازمانهای غیر دولتی زنان بتوانند در آن موقعیت، شرایط اجتماعی - اقتصادی زنان را بهبود بخشند. بر این اساس، نتایج بحثهای گروه متمرکز با نوع گروههای متفاوت در تهران و شهرستانها، راهکارهای میان مدتی را در قبال رابطه دولت و سازمانهای غیردولتی زنان ارائه داده است. این برنامه با ارائه توصیههایی، میتواند به مثابه یک زمینه عملی کار میان مدت، تعاون و تشریک مساعی دولت و سازمانهای غیردولتی زنان را بهبود بخشد. استمرار رابطه فعلی احتمالاً فعالیتها را محدود و در تغییر ساختاری مسائل زنان نقش چندانی ایفا نخواهد کرد؛ ضمن آنکه تأکیدات قانون اساسی و برنامههای توسعه به مشارکت سازمان یافته زنان در برنامهها، بیتوجه باقی میمانند.